장음표시 사용
301쪽
LVIII. L. Aecordara aliquid, significat, in mentem aliquid nobis redire. Scilicet,latina derivatione. Quid vero ista ad vulgum,qui latinam non est doctus , neque Callet, linguam. Obj. De latino id vulgo dicitur. Resp. Ubi autem iste est Contradictio erit: quia omnes docti sunt, qui voces aPrimitivorum origine derivare, sciunt: ni si culinarios fratres, Obscurorum Uirorum sobolem, aliosque tenebriones. vulgus appella re malis. Sed hoc supra ipsorum est Captum : ut quo , ab immodica Prisciani m-sultatione, nullu& retrahere rubor potest. LIX. 3. Neque de Germanorum id vulgo dici potest : quia recordara, non est
concernit: Dicunt illi, IIa eu seraeustavix leures. Sed Metonymiam in voce, caTur,
intelligunt; quamvis, se reo pice loqui, non considerent, nesciant. Ast. nonne hinc veritatem erecerpere possum Quid hic ob
scurit Quod praejudicium t Quod audici
um falsum 'LX. Pugnatum est. TIBI Cordato, L Κ C T O R. judicium. de vulgi prae udi
cio, relinquo & maκimopere commendo. Ego desinam : ne, Veritatis Majestatem, tinnuitatis meae culpa, obterere magis, qu/m Promovere, videar.
302쪽
N in Scripturae Sanctae locis . Terrae L quietem S Soli motum a ruent, hus Spiriιus S. cum hominιbus balbutias. cs captui sese eorum accommodet popernicaei vehementer assirin mant,& communiter. Ptolemai-ci,etiam lubenter.hoc illis in gratiam darent. Sed obstant observationes sequentes , quae contrarium nobis persuadere
Prima est: Ubicunque , & quando Sanctus Spiritus,in aliqua re nostro sese accomismodans captui , rei dicit apparentiam; in alio veritatem rei & naturam eκ primit. Si ergo in uno locorum Sanctus balbutit Spi, ritus , in quo igitur rei veritatem exprimit Ubi, Terram moveri , expresse dicit, & en animo Nullibi locorum. Εκ Hiobo,quod adducitur, nullius ad hanc probationem momenti esse. supra ostendimus. II. Secunda: Deus, in & pro rebus salsis concipiendis & asserendis, nunquam quicquam nostro concessit conceptui. III. Tertia: In iis rebus cognoscendis,in quibus Spiritus S. nostro sese accommodat intellectui, nunquam ponderosis agit ratio. nibus; quin imo ne ulla quidem probat ratione illud, quod ad nos ebalbutivit. Contrarium en Scripturit vix dabitur. Repeto;
303쪽
s6 Εκ AMEN PROBLEΜΑ med contractius: ubicunque Sanctus halbuit Spiritus, nunquam ibi . argumentatur. Numentatio quippe Saneti Spiritus . est psa rei, secundum veritatem, assertio. Maus dicam: ipsum juramentum est. Di Catam aliquis, Spiritum S. vervati contraria isserere, vel iuramento confirmare: Viκ fa-:iet quisquam ; ego quidem non audeo. IV. Quarta: Nunquam Spiritus S. Π trae condescendit imbecillitati in ipse re et ed in modo apprehendendae tantum reierandem quippe apprehensioni nostrae adipiat εc conformat. Si itaque mens Sanctiaaec fuisset Spiritus, statuere Terram m peti: fecisset illud, vel claris & expressis verbis : vel per similitudinem, humano captui
faciliorem. V. Distingues igitur, inter rem , ct mo 'tim rei: inter accommodationem realem ,
t modalem. Hanc concedo, & probo. II-am : scilicet in S. Scripturis ad nostrum intellectum accommodationem realem, tantidem nego: donec certioribus ea evincatur
rationibus. Ratio : quia nostra infirmitas seu incapacitas Deo non praescribit, ut ipse. rei veritate dissimulata. nobis propter eandem aduletur. Ergo . si quid conciescendisi condescendit ad modum rei ; non ad rem
ipsam. Alias enim .eam a se creatam, nega deberet , quod Deus non potest: quia veraX est. De terminatio igitur rei, non est negatio rei. VL Unum i
304쪽
Tugo L. P nILos. LIB. II. as VI. Unum, multorum vice, discutiam. Salvator, Luc. 21. 29. 3 o. ata loquitur : Et
ego dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater,
regnum: ut edatis S bibati uper mensam meam in regno meo Gyedeatis super Thronos, judicantes duodecIm Tribus Vrael Hic, si alicubi , Salvatorem & Dominum nOstrum benigne, & amice sese infirmis illis Zebedaei filiis accommodare, legimus: ali ter quippe illi Regnum Christi imaginatis bi sunt, quam in re ipsa erat. Mundani, scilicet. Regni illos phantasia urebat: quia tale futurum sperabant. Sed accommodatio ista ad captum, hallucinatio ista,balbuties ista,negame,tollitne Regnum Zebedaeis Neutiquam. Modum concipiendi Regnum Coeli Rex correnit ; non vero Zebedaeis Regnum sustulit. Circumstantiam rei resor. mavit; non rem ipsam Fratribus denegavit.
PROBLEMA XII. N Spiritus S. in Sacris literis, in He Philosophicis, philosephice alis
quando loquatur Aff. Gere Spiritum S. in Sacris suis literis incidenter, non ἀκροβως &eκ instituto, de Natura rebusque naturalibus, concedit Wittichius, Dissert. I. cap. 7. art. s. De Moralibus nemo inficiabi. tur. Quod vel maκime, Eccles. I. probatur. Neque id volo, quod Spiritus S. eκ institu.
305쪽
as 8 EκAΜEM PROBLEMAT.to naturalia tractet: sed incidenter, Per ac cidens. & eκ occasione. Quod quidem Co. pernicaeis concedi , altercationis evitandae gratia , posse , censeo. Id quoque concedou Wittichio, Dis . I. c. 7. art. Q. Sed C .
pernicaeis; sed D. Wittichio ego & in grati
II. Rationem ego Wittichio dabo: quia Principalis Scripturae finis, non excludit alios minus principales. Quod quidem Cl. Schoockius, lib. q. de Scepticismo, cap. 19a P g. Aos. proposuit. Quamvis inquit, nonis mendumst, primarium Sacrae Scrφιurin Scopum esse. ux nobis viam mons et ad vitam internam: hie tamen principalis finis
non excludi agros minusρrinc Pales. Item P. Αο6. Hera eas iratu rerum natural um a
Spiritu S. in Scripstiraproposita nequaquam a riis eges apramario Scripturae Scopo. sed liga eos imos conoenienter ad eundem scopum dirigere potes. III. Quid vero et D. Wittichius respondet, Diss l. c. r. art. 7. Nihil ad rem, sed ad aliquid tantum rei. Nec primarium, inquit . nec secundariiam Scriptura finem essere ere hominem in Ph sicis eruditum osten. sum es. Resp. r. Distinguo, inter Physicam,& res physicas. Res physicas me Scriptura erudit, materialiter. Gen. r.Ecclesiast. r.
Physicam autem disciplinam in ScripturaquAErere, formaliter, quis tentabit a. Distinguo,
306쪽
guo, inter scientiam formaliter, & distinoectam ; & scientiam , materialiter , & COnfusam. Nemo dixit: Scripturam posse hominem reddere in Phy sicis, distincte & formaliter eruditum. Sed dixerunt multi: dico & ego, Scripturam posse hominem in Phylicis reddere materialiter, confuse non privative-confuse : sed positive,& compa rat/ ad scientiam strictam & certo motao scientem : atque ita in particulari doctum. Unde tibi. quaeso. constabit: Aquas supra Coelestes , quae ultra & supra rakiam e pansum sublatae sunt, dari Dicea. scio. quia alite non poteris : em Scriptura. Con cludo : Ergo ex Scriptura de corpore isto naturali: certo motao consese-positive se, ens, atque ita in particulari, doctus es. Por. ro: unde earum formas & qualitates , ab e lementaribus aquis distinctas, itemque fi nem Cognosces e Clarius: unde Aquarum supracoelestium, Esse, Assimur, & opera ri. discendum Tibi erit Εκ Sactis: ali. um quippe fontem fodere nulla potest ra. tio. Iterum concludo : Ergo eκ Sacris Scripturis, in particulari edoctus de iisdem aquis es. Hoc modo de aliis etiam & pluri. hus Corporis naturalis speciebus,doceri po
IV. Caeterum , finem Scripturae secun darium esse rerum naturalium cognitio nem , negat. Quod tamen , l. c. & eodem
307쪽
16o RNAMEN PROBLEΜΑΤ. art. 7. in responsione secunda, moN Concedit , praeoccupando : et , inquit, Scrytura per res naturales velit nos excitari ad
Deum laudandum, si per res naturales in Scriptura propositas, ad Deum laudandum excitamur: Ergo eas ibi legendo, &, quas,
tercunque, cognoscendo tamen non Propterea cognitio accurata rerum natural um mer fines Scrapturin reponenda es. Nemo Ptolemaicorum acCuratam rerum naturalium cognitionem eκ Scripturis hauriri posses dixit. Neque Cl. Schoockius: sed innuit duntariat, I.C.p ΑΟ6. veram explicationem '& meditationem rerum na: uralium a SS. in in Scripturis proponi: adeo, iat nemo dubitare aus,quin Ee his ipsis rebus veras a fertiones Scramura proponat, quarumsubsidio rerum
natura tum cognitionem acquirere quea, ,
mus, Pag. 4o . Quod idem sentire videtur celeberrimus Essenius . in Disp. de infall. fide Rer Nat. in SS. Et alibi. V. Sed luditur forsan in voce, accur tum Ne igitur sine necessitate propter verba scindamur: discindamus vocem. Est
autem το accuratum, vel veri vel stricti. Accuratu irrcti argumentum est, quod Conclusionem eκ principiis certis nec aris& formali ter, insert. ACcuratum vera est. quod peram ex inadaequato principio vel testimonio in fallibili educit conclusionem. Et hoc modo nostrum accipimus accura tum ; non illo. VI.
308쪽
ΤHEo L. Pim Los. L1B. IL 16sVI. Jam discutiat Lector, an vere accu. ratas, de rebus naturalibuS assertiones, eX-plicationes , meditationes proponere ; &. stricte accuratins proponere naturales, Unum idem que sit 8 Non sane vere-accurate Spiritus S. flumina, & aquas supracoelestes eue, asserit: vere, accurate easdem supraeNpansum esse, eXplicat; sed non accurate asserit: non stricte accurate explicat. Dabo aliud. & notius quidem. Vere Scriptura , flumina & aquas a mari oriri & in mari occi
dere,as ierit: veram explicationem nobis &meditationem hujus reia roponit: etiam vere accuratam et non stilete accuratam. Quo
modo enim id fiat, non docet. Nondum igitur Cl. Schoochio responsum suffcien-
VII Recurro ego ad Problema meum, quod rationibus asserere constitui. Dico igitur, Spiritum S. aliquandophiis ph caproponere philosophice : naturalia, naturali ter: moralia, moraliter. EN plicabo me: ne peregrinus mihi assingatur sensus. VIII. Dico autem I. ahquanaeo , non semper: & quamvis raro ; tamen aliquando
philosophatur. Dico α. philosophica: pro-
uti Philosophus interdum loquitur, eNplicat . philosophatur, in genere 3 non Vero , quomodo debeat loqui, e Aplicare, philosophari: formaliter.
309쪽
rationibus: et . Accurate & philosophico loqui, est rem secundum sermalem essentiam& nativam suam significationem, Proponeres considerare: hoc est, sicuti in se & sua est natura. At hoc facit Spiritus S. non in paucis. Ergo Spiritus S. accurare aliquando& philosophice de rebus naturalibus loqui. tur. Patet, Eccles. r. v. 7. Ubi physicum Problema, atque ita & meum hoc, solvitur. Quaeritur enim a Physicis t. Unde flumina tanta ortum suum habeant 8 Respondetur, non a vulgo, qui ineptissimus hic est a Spiritu S. quod eκ mari ortum suum habeant Annon vere & accuratet an non philosophicE,&ad veritatem quidem . respondit Quaeritur E. cur mare non redundet &m perfluat, cum tot & tam vasta flumina in illud influant 8 Respondet: quia eX eo aquae
sese subducunt, ut iterum influant. Quid, Clatissime Wittichi, an non Tibi accurate, annon philosophice . annon sufficienter re- spondet. Sussicientissime certo: quia Philosophus hodie, etiam accuratissimus . aliam & meliorem non dabir. Concludo. Sed
X. Dices : Ut accurate & philosophice
respondisser, operae praetium erat, modum quoque refluendi, per canales & Terrae colationem, ostendissὲρ Resp. Hoc tibi Spiritus S. meditandam reliquit. Dini enim supra, Spiritum S. non tractare naturales res eN
310쪽
T MEO L. Pur Los. LI B. II. 263 instituto; sed occasionaliter, & incidenter. Non tamen eXinde sic argumentaberis: qui occasionaliter & incidenter aliquid tractat, ille minus accurate id tractat. Falsissime e.
nim hypothesin istam praesuppositum iri,
ostendo eκ eo: quia potest aliquis incidenter, & ex occasione, aliquid tractare; & tamen accurate etiam. Intellige , secundum illum tractationis suae modum, secundum
quem illud aliquid tractare sibi proposuit. Quod quia de Spiritu S. probavi: Ergo, Spiritus S. in Scriptura in & de philosophicis& naturalibus rebus philosophice , naturali-rer, &, quod multum verum tamen est, vere accurate loquitur. Ε victum est.
XI. a. Quicunque philosophice res naturales distinguit: ille philosopnice etiam a git & loquitur. At Spititus S. distinguit philosophice res naturales. Ε. Probatur: Psal. rq 8. Ubi invitat creaturas ad laudandum Deum Creatorem. Si invitat. Ergo easdem contemplatur: atque ita ordine recenset,&distincte. Incipit autem v. a. ab elicelsis coelis: ubi Angelos & virtutes Dei , item Sy. dera & Planetas , & Aquas quae supra coelos sunt. Pergit, v. 7. ad Elementorum SIste .ma, ubi Ignem, & Meteora.Terram,& in ea Montes, Plantas fructiferas: circa eam, Veninios procel losos. Descendit postea ad Corispora animata, in Io. bestias, &c. Desinit in homine v. II. I a. quem Politice ad sacra in-