Anekdoton ex Petronij Arbitri Satirico, fragmentum. Praefixo iudicio de styli ratione ipsius. ..

71쪽

16 PETRONII ARBITRIbo conuicium. Bene me admonet Domiana mea. In prospectu habuimus ursinae

frustum, de quo cum imprudens Scintilla, gustasset, paene intestina sua vomuit. Ego contra, plus libram comedi: Nam ipsum

aprum sapiebat: inquam, ursus homuncionem comest : QOnto magis homuncio debet ursum comesse t In sum ma habuimus caseum mollem , 5 sapa,& cocleas singulas, cordis frusta , ω cpatia in catillis, & oua pileata, & rapam & senape, & catillum concagatum, pax palamedes , 8c in alveo circulata sunt oxicomina. Vnde quidam, etiam improbiter nos pugno sustulerunt : Nam perna omissionem dedimus. Sed narra mihi Gai rogo , Fortunata quare non rC-cumbit Quomodo tosti illam , inquit, Trimalcio , nisi argentum composuerit, nisi reliquias pueris diuiserit; Aquam in os suum, non reiiciet. Atqui, respondit Habinnas , nisi illa discumbit, ego me apoculo. Et coeperat surgere , nisi signo

dato,Fortunata quater amplius, a tota F

milia esset vocata. Venit ergo galbino succincta cingillo, ita ut infra cerasina appareret turrica , M periscelides tortae, phoecasiaeque inauratae. Tunc sudario

72쪽

FRAGMENTUM. SI manus tergens , quod in collo habebat,

applicat se illi Toro, in quo Scintilla H

binnae discumbebat uxor , osculataque plaudentem: cst te , inquit, videre. Eo deinde peruentum est , ut Fortunata armillas suas , crassislimis detraheret lacertis, Scintillaeque miranti ostenderet. Vltimo etiam periscelides resoluit, do reti- Culum aureum , quem ex sobri illa esse dicebat. Notauit haec Trimalcio, iussi que afferri omnia r dc , Videtis , inquit, Mulieres compedes: sic nos Barcalae de spoliamur. Sex pondo dc siclibram debet habere: Et ipse nihilominus, habeo

decem pondo armillam , ex millesimis Mercurij factam. Vltimo etiam, ne mentiri videretur; stateram iussit afferri, Acirci ilatum approbari pondus. Nec melior Scintilla, quae de ceruice sua capsellam detraxit aureolam , quam Felicionem appellabat. Inde duo crotalia protulit, Sc Fortunatae inuicem consideranda dedit': & , Domini inquit, mei beneficio , nemo habet meliora. Quid , inquit Habinnas, excaltarissasti me, Ut tibi emerem fabam vitream Z Planc, si Filiam haberem, auriculas illi praeciderem. Mulieres si non essent, omnia pro luto

73쪽

18 PETRONII ARBITRI haberemus. Nunc hoc est caldum meiere, & frigidum potare. Interim Mulie ros sauci ae inter se riserunt , ebriaeque iunxerunt oscula: Dum altera diligentiam Matri familiae iactat : Altera delicias, Mindulgentiam viri. Dumque sic coha rent, Habinnas furtim consurrexit, pedesque Fortunatae correctos, super lectuin immisit. An, an, illa proclamauit, abe rante tunica super genua composita Ergo in gremio Scintillae indecens, imam rubore faciem sudario abscondit. In te posito deinde spatio, cum secundas Mensas Trimalcio, iussisset afferri: Sustulerunt

serui omnes Mensas, alias attulerunt, Scrobemque croco , & minio tinctam sparserunt: Et, quod nunquam ante vi deram , ex lapide speculari pulverem tritum. Statim Trimalcio : Poteram, inquit, hoc ferculo esse contentus, secundas enim habetis Mensas. Si quid belli

habes, asser. Interim puer lilexandrinus, qui caldam ministrabat Luscinias coepit imicari, clamante Trimalcione subinde: Muta. Ecce alius Ludus: Seruus, qui ad pedes Habinnae sedebat, iussus , credo, a Domino suo, proclamauit subito, ca-

74쪽

FRAGMENTUM. Interea medium . neas iam classe tenebat.

Nullus sonus unquam acidior percus sit aures meas . nam, praeter Errantis barbariem; aut abiectum,aut diminutum clamorem , miscebat Atellanicos versus ; ut . tunc primum me etiam Virgilius ostenderit. Lassus tamen , cum aliquando desisset , adiecit Habinnas : Et nunquid didicit3 Sed ego ad Circulatores eum mittendo , audibant. Itaque parem non habet , siue Muliones volet, suo Circulatores imitari. desperatus valde ingeniosus est. idem sutor est, idem cociis, idem . pistor, omnis musae mancipium. Duo tamen vitia habet , quae si non haberet,

esset omnium nummorum: Recutitus est,&stertit. Namque Strabonus est,non cu-ro,sicut Venus spectat,ideo nihil tacet, vix oculo mortuo unquam illum emit retei

tis denariis. Interpellauit loquentemScintilla, S5 Plane, inquit, non omnia artificia Serui nequam narras: Agaga est, at

curabo stigma habeat. Risit mrimalcio , S: Adcognosco inquit, Cappadocem , nihil sibi defraudit: S: mehercules, laudo

illum, hoc enim nemo parentat: Tu au tem Scintilla, noli zelotypa esse. Crede

n illi , λ vos nouimus. iac me selum

75쪽

habeatis, V t ego sic solebam ipsum At

meam debattuere, ut etiam dominus su spicaretur: Et ideo me in villicationem relegauit. Sed tace linguam , dabo panem. Tanquam laudatus esset nequissimus Seruus, Lucernam de sinu fictilem protulit, de amplius semihora Tubicines imitatus cst, succinente Habbina, & inferius labrum manu deprimente. Vltimo , etiam in medium processit, & Modo arundinibus quassis, Choraulas imitatus est : modo lacernatus cum flagello Mulionum fatumegit; donec vocatiun ad

se, Habbinas basiavit, potionemque illi porrexit, Tanto melior inquit, massa dono tibi caligas. Nec ullus, tot malorum finis fuisset, nisi Epidipnis esset allata, Turdis iligine , uuis passis, nucibusque fartis. Insecuta sunt Cydonia etiam mala spinis confixa, ut Echinos ossicerent. Et haec quidem tolerabilia erant, si non Ferculum longe monstruosius esse-cisset: Vt vel fame, perire malemus. Nam cum positus esset, Vt nos putabamus, anser altilis, circaque pisces , omnium genera auium : Inquit Trimalcio: Quicquid videtis hic positum , de uno corpo re est factum. go , scilicet homo pru-

76쪽

dentis imus, statim intellexi quid offeti

Et respiciens Agginemnonem: Mirabar, inquam, nisi omnia ista defricta sunt, aut certe de luto. Vidi Romae Saturnalibus, eiusmodi Coenarum imaginens fieri. Nee dum finieram sermonem , cum Trimal-cio ait: Ita crescam Patrimonio , non corpore ; ut ista Cocus meus de porco fecit. Non potest esse pretiosior homo. Volueris : de bulla faciet piscom : de lardo palumbum , de perna turturem, de colaepio gallinam. Et ideo , ingenio meo , imponium est illi Nomen bellissimum , .nam Daedalus Vocatur. Et quia , bonam mentem habet, attulit illi R mam unus cultros Norico ferro , quos

statim iussit asterri: inspectisque miratus cst, & nobis potestatem fecit, Vt mucr . nem ad buccam probaremus. Subito intrauerunt duo Serui, tanqualm qui rixam ad Locum fecissent: Certe in loco adhuc amphoras habebant. Cum ergo Trimalcio Ius inter litigantes diceret, neuter sententiam tulit decernentis : Sedalici ius amphoram, fuste percussit. Consternati nos insolentia Ebriorum , intent uimus oculos in praeliantes , notauimusque Ostrea , pectinesque, e castris laben

77쪽

61 PsTRONII ARBITRI tia: Quae collecta puer, lance circumtulit. Has lautitias aequauit iugeniosus Cocus:

In craticula enim argentea, cochleas a tulit, S tremula: teterrimaque voce can- ltauit. Pudet referre quae sequuntur: in- audito enim more, Pueri capillati attulerunt Unguentum in argentea pelvi, Pedesque recumbentium unxerunt: Cum lante crura pedesque talosque coronis iunxissent. Hinc ex eodem unguento, in vinarium atque lucernam liquatum est infusum.Iam coeperatFortunata velle saltare: Iam Scintilla frequentius plaudebat quam loquebatur, cum Trimalcio: Per

mitto,inquit,Philargiro,& Carrioni,& si Prasimanus es famosus, dic & Monophilo Contubernali tuo, discumbat. Quid mul- tat paene de Lectis deiecti sumus: adeo

totum Triclinium Familia occupauerat. Certe ego notaui, super me positum co- 'cum, qui de porco anserem fecerat, mu- ria, condimentisque foetentem. Nec con-- tentus fuit recumbere, Sqd continuo E-

phesum Tragoedum coepit imitari,

subinde Dominum suum sponsione pro- uocare, si Prasinus, proximis Circensibus, primam Palmam. Diffusus hac conten- tione Trimalcio Amici, inquit, & Serui

78쪽

F R A C M E N 'T V M. Ohomines sunt, dc aeque unum lai stem biberunt : Etiam si illos malum fatum oppresserit, tamen me saluo, cito aquam liberam gustablint. Ad summam, Omnes illos in Testamento meo,inanumitto. Phi largiro & fundum lego, contubernalem suum. Carrioni quoque Insulam, δίV icesimam,dc Lectum stratum:Nam Fortunatam meam heredem facio, SI commendo illam omnibus Amicis incis: Haec omnia publico ideo, ut Familia mea

iam nunc, sic me amet, tanquam mortuum. Gratias agere omnes Indulgentiae

coeperant Domini, cum ille oblitus nugarum , Exemplar testamenti iussit afferri, totum a primo ad ultimum, ingemiscente Familia, recitauit Respiciens de

inde Habinnam : Quid dicis , inquit,

Amice carissime aedificas Monumentum meum , quemadmodum te iussi Z Valde te rogo, ut secundum pedes Statuae meae, catellam pingas & coronas δί unguenta: M petractis omnes pugnas, Ut mihi Contingat tuo beneficio, post mortem via Uere. Praeterea , ut sint in Fonte pedescentum : in Agro pedes ducenti. O in- .ne genus enim pomorum volo sit circa cineres meos, & vinearum largiter. Val-

79쪽

64 PETRONII ARBITRIde enim falsum est : Vivo quidem do .

mos cultas esse non curari eas ubi diutius nobis habitandum est. Et ideo ante omnia, adiici volo. HOC MONUMEN . TvM HEREDEM NON SE A T V R. Ceterum erit mihi curae , ut Test mento caueam, ne Mortuus, iniuriam accipiam: Praeponam enim unum ex Liber tis Sepulchro meo custodiae causa: Ne in Monumentum meum, populus cacatum Currat. Te rogo,ut Naues etiam in Monumenti mei facias plenis velis cuntes : Mme in Tribunali sedentem praeteXtatum,

Cum Anulis aureis quinque, & Numos in publico, de sacculo effundentem : Scis enim, quod in Epulum dedi binos denarios : facias, si tibi videtur, δί Triclinia. Facies & totum Populum sibi suaviter

facientem. Ad dexteram meam pones Statuam Fortunatae meae, Columbam tenentem , & Catellam cingulo alligatam, ducat Sc Cicaronem meum, oc amphoras copiosas, gypsatas , ne essiuat vinum.

Et unam licti fractam, sculpas: Ez supeream Puerum plorantem. Horologium in medio , yt quisquis horas injiciet velit nolit, Nomen meum legat. Inscriptio quoque vide diligenter, Si haec sa-

80쪽

FRAGMENTUM. 6stis idonea tibi videtur C. POMpEIVs

Haec ut dixit Trimalcio, flere coepit V-bertim : flebat S: Fortunata : flebat δίHabinnas a tota denique Familia , tan quam in Funus rogata, lamentatione Triclinium impleuit. Imo iam coeperam etiam ego plorare, cum Trimalcio: Ergo , inquit, cum sciamus nos morituros esse, quare non vivamus t Sic vos felices videam. Conticiamus nos in balneum, meo periculo non poenitebit. Sic calet tanquam furnus. Vero, vero, inquit Habinnas, de una die duas facere, nihil ma Io , nudi squo consurrexit pedibus Trimalcionem gaudentem subsequi. Ego respiciens ad Ascylton : Quid cogitas , inquam Z ego enim , si videro balneum , statim expirabo. Asse mur, ait ille,& dum illi balneum petivit, nos in turba exeamus. Cum haec placuist ent,