Anekdoton ex Petronij Arbitri Satirico, fragmentum. Praefixo iudicio de styli ratione ipsius. ..

41쪽

PETRONII ARBITRitella digna fuit, quam Taurus iactaret ξsed qui Asinum non potest, stratum caedit. Quid autem Glycon putabat Hermogenis filiam, Vnquam bonum Cxitum secturam Z Ille miluo volanti, poterat V gues resecare. Colubra restem non parit. Glyco, Glyco dedit suas : Itaque, quandiu vixerit, habebit stigma, nec illam nisi Orcus delebit. Sed sibi quisque

peccat. Sed subolfacio, quod nobis epulum , daturus est Mammea, binos dena rios mihi, A meis: quod si hoc fecerit, eripiat Norbano totum fauorem. Scias oportet , plenis velis hunc vinciturum. Et reuera , quid ille nobis boni iacit 3 Dedit gladiatores sestertiarios, iam de crepitos, quos si sumasses, cecidissent: Iam meliores bestiarios vidi. Occidit de

lucerna equites: putares eos Gallos gallinaceos : alter burdubasta: alter loripes: tertiarius: mortuus pro mortuo, qui habet neruia praecisa. Vnus alicuius fi

turae fuit Thrax, qui Sc ipse ad Dict ata

pugnauit. Ad summam , omnes postea secti sunt, adeo de magna turba ad ebete acceperant, plane fugae merae. Munus

tamen, inquit, tibi dedi: Et ego tibi plodo. Computa, & tibi plus do, quam ac-

42쪽

F R A c M E N T V M. 27 cepi: manus manum lauat. Videris mihi Agamemnon dicere: Quid iste argutat molestus Z Quia tu, qui potes loqui,

non loquere. Non es nostrae fasciae, Mideo Pauperorum verba derides. Scimus

te prae Literis, fatuum esse. Quid ergo estὶ Aliqua die, te persuadeam ; ut ad Villam venias, & videas Casulas nostras: Inveniemus quod manducemus: Pullum, oua. Belle erit, etiam si omnia, hoc Anno tempestas dissipare parauit ; inueniemus ergo unde saturi fiamus. Etiam tibi Discipulus crescit Cicaro meus , iam quatuor parti dicit; si vixerit habebis ad latus seruulum. Nam , quidquid illi vacat, caput de Tabula non tollit: ingeni sus est , & bono filo , ctiam si tum naues, morbosus est. Ego illi iam tres cardeles occidi, S dixi, quod mustella comedit. Inuenit tamen alias neruas, & lubentissime pingit. Ceterum iam Graeculis calcem impingit,& Latinas coepit non male appetere, etiamsi Magister eius sibi placens sit. Nec uno loco consistit; sed venit dem Literast sed non vult laborare. Est &alter, non quidem doctus,

sed curiosiis, qui plus docet, quam scit. Itaque feriatis diebus, solet domum ve-

43쪽

13 PETRONII ARBITRInire, & quicquid dederis, contentus est. Emi ergo nunc Puero aliquot libras rubricatas, Quia volo illum, ad Domus rationem , aliquid de iure gustare. Habet haec res panem. Nam literis satis inquinatus est: Quod si resilierit, destinaui illum, Artificij docere, aut constreinum,

aut Praeconem ; aut certe Causidicum,

quod illi auferre non possit nisi Orcus. Ideo illi cotidie clamo: Primigeni, crede mihi, quicquid discis, tibi discis. Vides Phileronem Causidicum, si non didicisset, hodie famem a labris non abigeret. Modo modo, collo suo circui ferebat onera venalia : nunc etiam a

uersus Norbanum se extendit. Literae thesaurum est, & Artificium nunquam moritur. Eiusmodi Fabula: vibrabant, cum Trimalcio intrauit,& detersa fron te unguento, manus lauit, spacioque minimo interposito i Ignoscite mihi sinquit in Amici, multis iam diebus venter mihi non respondit, nec Medici se inueniunt: Profuit mihi tamen Maleicorum,& taeda , ex aceto. Spero tamen iam ventrem, pudorem sibi imponit, alioquin circa stomachum mihi sonat, putes Tau-xum; Itaque, si quis vestrum voluerit

44쪽

F R A C M E N T V M. es' sua rem causa facere: Non est, quod illum pudeat. Nemo nostrum selide natus est. Ego nullum puto tam magnum tormentum esse , quam continere. Hoc solum vetare, ne Iouis potest. Rides Fortunata Z quae soles me nocte desomnem facere. Nec tamen in Triclinio ullum vetui facere, quod se iuuet. Et Medici vetant continere: Vel, si quid plus venit, . omnia foras parata sunt: Aqua, lassant, A cetera minutalia; Credite mihi, ana- thimias is, si in cerebrum it, & in toto corpore fluxum facit , Multos scio, sic periisse , dum nolunt sibi verum dicere. Gratias agimus liberalitati indulgentia: que eius , subinde castigamus crebris potiunculis, risum. Nec adhuc sciebamus, nos in medio lautitiarum,quo aiunt, diuo laborare : Nam cum mundatis ad

Symphoniam Mensis,tres albi sues inTriclinium adducti sunt capistris de tinti-nabulis culti: quorum unum,bimuAN menculator esse dicebat: Alterum trimum : tertium vero iam senem. Ego

putabam Petauristarios intrasse, Porcos, sicut in Circulis mos est, Portenta aliqua facturos. Sed Trimalcio expectatione discussa: Quem, inquit, ex eis Vul-

45쪽

3o PETRONII ARBITRItis in coenam statim fierit Gallum enim gallinaceum , Penthiacum , & eiusmodinaenias Rustici faciunt: mei Coci etiam

Vitulos, .eno cocto solent facere. Conti nuoque Cocum vocari iussit;& non expectata clectione nostra, maximum natu

iussit occidi. Et clara voce : Ex quota Decuria es t cum ille se ex quadragesima

resp0ndisset: Emptitius, inquit, an dominatus es Neutriun , inquit Cocus ; sed . testamento Pansae, tibi relictus sum. Vide ergo, ait, diligenter ponas ; si non, te

iubebo in Decuriam viatorum coniici. Et quidem cocum, potentia admonit Im, in culinam obsonium duxit. Trimalcio autem, miti ad nos vultu, respexit: Et Vinum , inquit, si non placet, mutabo; vos illud oportet bonum faciatis. Deorum beneficio non emo: Sed nunc quicquid ad saliuam facit, in suburbano nascitur eo, quod ego adhuc non noui. Dicirer confine esse Tarracinensibus & Tarentinis. Nunc coniungere agellis, Siciliam volo, ut cum Africam libuerit ire, per meos Fines nauigem. Sed narratu mihi Agamemnon, quam Controuersiam hodie declamasti. Ego autem si Causas nonago; in diuisione tamen Lite-

46쪽

ras didici, S ne me putes Studia fastiditum tres Bibliothecas habeo : unari Graecam, alteram Latinas n. Dic ergo, si me amas , peristasin Declamationis tuae.

Cum dixisset Agamemnon : Pauper, δίdiues inimici erant ; ait Trimalcio, Quid est pauper i V rbane , inquit Agamemnon , nescio quam Controuerilam exposuit. Statim Trimalcio: Hoc, inquit, si factum est, Controuersia non est: Si factum non est , nihil est. Haec aliaque , cum est usissimis prosequeremur lauda tionibus : Rogo , inquit, Agamemnon mihi carissime: Numquid duodecim 2Erumnas Herculis tenes, aut de Vlysse fabulam: Quemadmodum illi Cyclops,pollicem poricino extorsit Z Solebam haec ego puer apud Homerum legere. Nam

Sibyllam quidem Cumis, ego ipse oculis meis vidi, in ampulla pendere ; δί cum illi pueri dicerent: Sibylla lethilis ; respondebat illa , Apothan in helo. Nondum csflauerat omnia,cum Repositorium cum Sue ingenti Mensam occupauit. Mirari nos celeritatem coepimus, dc iurare

ne Gallum quidem gallinaceum, tam cito percoqui potuisse; tanto quidem ma- sis , quod longe maior nobis porcus vi-

47쪽

pziRo Nii An siYRidebatur esse, quam paulo ante Aper fuerat. Deinde magis, magisque Trimalcio intuens eum: Quid Z Quid, inquit, Porcus hic , non est exenteratus ξ Non mehercules est. Voca, voca Cocum in medio. Cum constitisset ad mensam cocus tristis, & diceret se oblitum esse exenterare. Quia oblitus ξ Trimalcio exclamat: Putes illum piper, & cuminum non coniecisse ξ despolia. Non fit mora: despoliatur Cocus, atque inter duos tortores moestus consistit. Deprecari tamen Omnes coeperunt, & dicere : Solet fieri; Rogamus mittes; postea si fecerit, Nemo nostrum pro illo rogabit. Ego crudelissimae seueritatis, non potui me tenere; sed inclinatus ad aurem Agamemnonis: Plane , inquam , hic debet seruus esse nequissimus. Aliquis obliuisceretur Po i Cum exenterare Z N on mehercules illi ignoscerem , si piscem praeterisset. At non Trimalcio , qui relaxato in hilaritatem vultu: Ergo, inquit, quia tam malae

memoriae es, palam nobis illum exentera. Recepta Cocus tunica, cultrum arripuit, Porcique ventrem hinc atque illinc, timida manu secuit. Nec mora, eX

plagis pondetis inclinatione crescenti-

48쪽

FRAGMENTUM.bus, tomacula cum botulis offusa sunt. plausum, post hoc automaton , Familia dedit, & Gaio feliciter conclamauit: Nec

non Cocus potione oneratus est, etiam argentea corona , poculum que in lance accepit Corinthia: quam cum Agamemnon propius consideraret, ait Trimalcio:

Solus sum, qui vera Corinthia habeam. Expectabam, ut pro reliqua insolentia, diceret sibi vasa Corintho afferri. Sed ille melius: Et forsitan , inquit, quaeris, quare solus Corinthia vera possideam equia scilicet agrarius, a quo emo, Corinthus vocatur: Quid est autem Corinthium , nisi quis Corinthum habeati Et, ne me putetis nesapium esse, valde bc- ne scio, unde primum Corinthia nata sint. Cum Ilium captum est, Annibal homo Vaser, Oc magnus Scello, omnes Statuas aeneas, & aureas, & argenteas in v-num rogum congessit, Jc cas incendit ;factae sunt in unum AEra miscellanea. Ita ex hac massa Fabri sustulerunt, & fecerunt catilla, & paropsides , statuncula. Sic Corinthia nata sunt ex omnibus in unum; Nec hoc, nec illud. Ignoscetis mihi quid dixero: Ego malo missi vitrea. Certe nolunt. d si non frangerentur;

49쪽

34 PETRONII ARBITRI mallem mihi quam aurum, nunc autem vilia sunt. Fuit tamen faber, qui fecit phialam vitream, quae non frangebatur. Admissus crea Caesarem est; cum suo munere: Deins fecit reporrigore Caesari, & illam in pauimentum proiecit. Caesar non pote validius, quam expauit. At ille sustulit phialam de terra: collisa erat,

tamquam Vasiam aeneum. Deinde martiolum de sinu protulit, δί phialam cito belle correxit. Hoc facto putabat se coleum Iouis tenere. Vtique postquam illi dixit. Nunquid alius scit hanc condituram vitreorum Z Vide modo. Postquam negauit, iussit illum Caesar decollari: Quia enim si scitum esset; Aurum pro luto, haberemus. In Argento plane studiosus sum. Habeo scyphos vinales plus minus , quemadmodum Cassandra occidit filios suos, pueri mortui iacent, sicuti vere putes. Habeo Capidem,

quam reliquit Patronus meus; ubi Daedalus Nioben in equum Troianum includit. Nam hemerotis pugnassent petraitis in poculis. Habeo omnia ponderosa; meum enim Intelligere, nulla pecunia vendo. Haec dum refert, Puer calicem proiecit; ad quem respiciens Tri-

50쪽

malcio: Cito', inquit, Te ipsum caede, quia nugax es ; statim Puer demisse labari. At ille : Quid me, inquit, rogas tramquam ego tibi molestus sim. Suadeo a te impetres, ne sis nUgax. Tandem e go exoratus a nobis, missionem dedit Puero. Ille dimissus circa mensam percucurrit, δί Aquam foras, Vinum introclamauit. Excipimus urbanitatem iocantis , ante omnes Agamemnon , qui sciebat, quibus meritis reuocaretur ad Coenam. Ceterum. laudatus Trimalcio hilarius bibit, etiam ebrio proximus. Nemo, inquit, Vestrum rogat Fortunatam meam, ut salteti Credite mihi, Corda Cem nemo melius ducit: atque ipse erochis supra frontem manibus. Syrum histrion om ex hibebat, concinente tota Familia : Madeia, Perimadeia; prodii siclin medium, nisi Fortunata ad aurem accessisset: &, credo, dixerit: Non decere grauitatem eius, tam humiles ineptias. Nihil autem tam inaequale erat: Nam modo,ad Fortunatam suam reuertebatur, modo ad Naturam. Et plane interpellauit saltationis libidinem Actuarius, qui

tamquam urbis Acta recitauit. VII. Kal.

Sextiles, in praedio Cumano , quod ch