Anekdoton ex Petronij Arbitri Satirico, fragmentum. Praefixo iudicio de styli ratione ipsius. ..

51쪽

36 PETRONII ARBITRI Trimalcionis , nati sunt pueri XXX , puellae X L : Sublata in Horreum ex area , tritici millia modium quingenta rBoues domiti quingenti. Eodem die Mithridates seruus in crucem actus cst: Quia Gai nostri Genio male dixerat. E dem die in arcam relatum est, quod collocari non potuit , Sestertium centies. Eodem die incendium factum est,in homtis Pompeianis, ortum nocte ex aedibus

villici. Quid Z inquit Trimalcio, Quando mihi Pompeiani horti empti sunt Anno priore, inquit Actuarius, SI ideo

in Rationem nondum venerunt. Excanduit Trimalcio: SI Quicumque, inquit, mihi Fundi empti fuerint, nisi intra sextum mensem sciero, in Rationes meas inferri veto. Iam etiam edicta AEdilium recitabantur: & Saltuariorum testamenta, quibus Trimalcio cum Elogio, exheredabatur. Iam nomina villicorum: Arepudiata a circumitore Liberta, in Balneatoris contubernio deprehensa: & Α- triensis, Baias relegatus. Iam reus factus Dispensator: Sc iudicium inter Cubicularios actum. Petauristarij autem tandem Venerunt: Baro insulsissimus, cum scalis

constitit, puerumque iussit per gradus,

52쪽

FRAGMENTUM. 37M in summa patie odaria saltare: Circulas deinde ardentes transire, & dentibus amphoram sustinere. Mirabatur thaec solus Trimalcio,dicebatque ingratum artificium csse. Ceterum duo esse in rebus humanis , quae libentissime spectaret , Petauristarios, & Cornices: reliqua animalia, Cromataricas meras esse: Nam Comoedos, inquit, emeram, S malui illos Attellam facere, & Choraulem meum iussi Latine cantare. Cum maxime, haec dicente Gaio , puer Trimalcionis delapsus cst. Conclamauit Familia, nec minus Conuiuae , non propter hominem tam perditum, cuius etiam ceruices fra-dias libenter vidissent: Sed propter malum exitum coenae, ne necesse haberent

alienum morsum plorare. Ipse Trimal cio cui, rauiter ingemuisset, superque

brachium tamquam laesum, incubuisset; concurrere Medici, & inter primos, Fo tunata crinibus passis, cum scypho; iniseramque se atque infelicem proclamauit. Nam puer quidem, qui ceciderat, circumibat iamdudum pedes nostros, A Missionem rogabat. Pessime mihi erat, ne his precibus, periculi aliquid cata stropha quaereretur: Nec enim adhuc eX-

53쪽

PETRONII 'ARBITRIciderat cocus ille , qui oblitus fuerat .

porcum CXenterare. Itaque totum cir

cumspicere Triclinium coepi, ne per parietem automaton aliquod, exiret ι utique postquam seruus verberari coepit, qui brachiumDomini contusum, alba potius, quam conchiliata, inuolta erat lana. Nec longe aberrauit suspicio mea: in vi-COm enim coenae, venit decretum Trimalcionis, quo Puerum iussit liberum esth, ne quis posset dicere, tantum virum es a seruo, liberatum. Comprob mus nos factum, de quam in praecipiti Res humanae esshiat, vario sermone garrimus. Ita, inquit Trimalcio, non oportet hunc casum sine Inscriptione transire ; statimque codicillos poposcit non diu, cogitatione distorta ducci ecitauit: uod non expectes, ex trans o sis: Et super nos Fortuna negotia carat.

Disticon Trimalcionis est , cum Elego

suo :

rare da nosῆ, vina falerna puer. Ab hoc Epigrammate coepit Poetarum esse mentio, diuque summa Carminis penes Mopsiam Thracem, memorata est;

donec Trimalcio: Rogo, inquit, Magister, Quid putas inter Ciceronem, &

54쪽

- FRAGMENTUM 39 Publium interesse ξ Ego alterum puto, disertiorem fuisse: alterum honestiorem.

Quid enim his melius dici potest f. Luxuriae ritu cirris marcent moenia o palato clauseus pauo nascitur, Plumato amictus auro Babylonico:

Gallina tibi Ic midica, tibi Galgus Pado,

- Ciconia etiam grata, peregrina, hosita, Pietaticultrix , gracilipes , crotalistria , Auis exul hiemis, titulus tepidi temporis,Zoquitia nidum in cacabo fecit meo. uo mar arita cara, tribacca Indica ' n ut Matrona ornata phalerii pelamis, Tollat pedes, indomita instrato extraneo' Smaragdum ad quam rem , viridem , pretiosum vitrum stra io Carchedonios optas ignes lapideos, Nisi viscintillent robitas escar buculos, Equum est indu re nuptam ventum textilem, Palam prostare nudam in nebula lunae.

od autem, inquit, putamus secundumLitcras difficillimum esse artificium Ego puto Medicum Numularium. Medicus,qui scit, quid Homunciones intra praecordia sua habeant, & quando Febris veniat. Etiam si illos odi pessime, qui mihi iubent saepe Anatinam parari.

55쪽

4o PETRONII ARBITRINtimularius, qui per argentum aes Videt. Nam mutae bestiae laboriosissimae, bo- Ues, x oues. Boues, quorum beneficio panem manducamus : Oves , quia lan

illae nos gloriosos faciunt, A facinus indignum esset si aliquis ouillam tunicam haberet: Apes enim ego diuinas bestias puto, quae mel Vomunt, etiamsi dicuntur, illud a Ioue afferre. Ideo autem pungunt, quia ubicumque dulce est, ibi de acidum inuenies. Iam etiam Philosophos de negotio deiiciebat, cum Pittacia in scypho circumferri coeperunt. Puerque super hoc possitus officium, Apophoreta recitata it, Argentum sceleratum. Allata est perna, supra quam acetabula erant posita, ceruical, ossia, Colaris. Allata est serisapia, contumelia aecrΟ-phragiae Celedatae sunt, & census, cum malo ; porri, Z persica; flagellum, dccultrum: accepit passeres & muscarium, 'uam passam, S mel Atticum ; coenatoria, & forensia; ossiam, dc tabulas: accepit canalem , pedalem : lepus, &solea est allata : muraenam S literam , murem cum rana alligatam, fascemque betae. Diu risimus. Sexcenta huiusmodi fuerunt, quae iam ceciderunt memoria

56쪽

FRAeMENTUM. AI mea. Ceterum Ascyltos intemperantis licentiae, cum omnia, sublatis manibus eluderet, M usque ad lacrimas rideret ;unus ex conlibertis Trimalcionis, excanduit: is ipse , qui supra me discumbebat: &, Q d rides, inquit, berbex

An tibi non placent lautitiae Domini meit Tu enim beatior es, & conuiuare melius soles ZIta Tutelam huius loci habeam propitiam , ut ego, si secundum illum dis cumberem, iam illi balatum duxissem. Bellum pomum, qui rideat alios: Lari fuga nescio quis nocturnus, qui non Valet lotium suum. Ad summam, si circumminxero illum, nesciet qua fugiat. Non me hercule, soleo cito feruere , sed in

molli carne, vermes nascuntur. Ridete

Quid habet, quod rideat Z Nunquid pater foenum emiti Lana, eques Romanus

cs 3 Et ego Regis filius. Quare ergo seruiuisti 3 Quia ipse me dedi in seruitutem,

de malui Ciuis Romanus esse, quam Tributarius: SI nunc spero me sic vivere, ut nemini iocus sim. Homo intex homines suos, capite aperto, ambulo: assem aerarium nemini debeo : Constitutum,

habui nunquam : Nemo mihi in foro dixit , Redde quod debes : Glebulas emi:

57쪽

42 PETRONII ARBITRI lamellulas paraui: Viginti ventres pasco,& canem: Contubernalem meam redemi , ne quis in illius manus tergeret. Mille denarios pro capite solui. Se uir gratis factus sum. Spero sic moriar, ut

mortUus non erubescam. Tu autem, tam

laboriosus cs, ut post te non respicias ξIn alio pedi collum vides: In te ricium non vides 3 Tibi soli ridiculi videmur

Ecce magister tuus, homo maior natu:

placemus illi. Tu laeticulosus, nec in necina arguta suasus fictilis: Imo lorus in aqua, lentior, non melior: Tu beatiores, bis prandebis coena. Ego fidem meam malo, quam Thesauros. Ad summam, quisquam me bis poposcit. Annis quadraginta seruiui: Nemo tamen scit, Vtrum seruus essem, an liber: Et puer capillatus in hanc Coloniam veni; adhuc Basilica non erat facta: Dedi tamCn operam , Ut Domino satisfacerem, homini mali isto & dignitos , cuius pluris erat Vnguis, quam Tu totus es: &habe- bam in domo, qui mihi pedem opponerent hac, illac: Tamen, Genio illius gratias, enatau i. Haec sunt vera : Athlanam in ingcnuum nasci tam facile est, quam accedere istoc. Quid nunc stupes , tamquam Hircus merculia

58쪽

FRAGMENTUM. 43

Post hoc dictum, Gyton, qui ad pe

des stabat, risum iam diu compressum, etiam indecenter effudit. Quod cum animaduertisset aduersarius Ascylti, flexit conuicium in puerum: & Tu autem, inquit , etiam rides, cepa pirrata O Saturnalial Rogo, mensis Dccember est inando vicesimam numerasti Quid faciat crucis offla, coruorum cibaria Z Curabo iam tibi Iouis iratus sit, & isti, qui tibi non imperat. Ita fatur pane fiam, Ut ego istud cum liborto meo dono; alioquin iam tibi de praesentiarum reddidissem. Bene nos habemus, aut isti gense, qui tibi non imperant. Plane qualis dominus, talis δί seruus. Vix me tenco,& sum natura calidus: Cicer cius cum

caepi matrem meam, dupondij non facio: recte videbo te stu' : publicum mus :Ιmo tereae tuber. nec sursum nec deorsum non Cresco, nisi Dominum tuum in

rutae folium, non coniecit. Nec tibi par Cro, licet me hercules, Iouem Olympium Clames , curabo longe, tibi sit comula ista betalis, &: Dominus dupondiarius. Recte venies sub dentem : aut ego non me noUi, aut non deridebis , licet barbam auream habeas. Saluna tibi irata sit,

59쪽

44 PETRONII ARBITRI curabo ,& qui te primia, de cetero desecit. Non didici geometras, cretica, &alogias menias : sed lapidarias literas scio. Partes centum dico ad aes, ad pondus, ad numum. Ad summam, si quid Vis, ego S tu, sponsiunculam exi defero Lana. Iam scies Patrem tuum mercedes perdidisse. Q hamuis & Rhetoricam

scio: ccce quidem vobis longe Venio, late venio , solue me. Dicam tibi, qui de nobis currit, A de loco non moUetur: Qui de nobis crescit, & minor fit. Curris, stupes , satagis, tamquam mus

in matella. Ergo aut tace, aut meliorem noli molestare, qui te natum non putat, nisi si me iudicas anulos buxeos curare, quos amicae tuae inuolasti. Occuponem propitium, eamus in forum, pecunias

mutuemur. iam scies hoc ferrum fidem habere. Vah bella res est volpi. suda. ita lucrum faciam, δί ita bene moriar, aut populus per exitum meum iuret, nisi te toga ubique peruersa, fuero persecutus.

Bella res δc iste, qui te haec docet, Mufrius non Magister. Didicimus; dicebat enim Magister: sunt vostra salua: Recta

domum: caue circumspicias: caue maiorem maledicas: aut numera mappalia.

60쪽

FRAGMENTUM.

Nemo dupondum euadit. Ego, quod me sic vides, propter artificium meum, Diis gratias ago. Coeperat Ascyltos respondere conuicio : sed Trimalcio delectatus colliberti eloquentia : Agite , inquit, scordalias de medio; suauiter sit potius:& tu Herineros, parco Adulescentulo: sanguen illi feruet. Tu melior esto. Semper in hac re, qui vincitur, Vincit. Et tu,

cum esses capo coco coco , atqUe cor

non habeas. Simus ergo, quod melius est, a primitis hilares, & Homeristas spediemus. Intrauit Factio statim, hastisque scuta concrepuit. Ipse Trimalcio in puluino consedit: S cum Homeristae Graecis versibus colloquerentur, Ut insolenter solent: Ille canora voce L tinelegebat librum. Mox silentio facto: Scitis, inquit, quam Fabulam agant. Dio medes, dc Ganymedes, duo Fratres fuerunt : horum soror, erat Helena. Agamemnon illam rapuit, dc Dianae ce uam subiecit. Ita nunc Homerus dicit

quemadmodum inter se pugnent Troiani Parentini. Vicit scilicet, & Iphigeniam filiam suam Achilli dedit uxorem. Ob eam rem Aiax insanit, & statim Argumentum explicabit. Haec ut