장음표시 사용
141쪽
II 8 CON; ID. II. ARTI C. I. abique fraude aliquid ultra sortem acceptum non est usura, ut ex dubiis positis patet.
18 Super usura nonnullas habemus propositiones a Summis Pontificibus proscriptas, hanc nempe ab Alexandro VII. die i9. Martii 1666., quae ei, 42. in ordine se Licitam est mutuanti aliquis xltra sortem exigere , si se Oblget ad non repetendam fortem usque ad certum tempus -: Et sequentes ab Inno. XI. die a. Martii 1679., in ordine η ., AI., 42. Gutratius Μοhatra licitus es etiam respectu eiusdem perisne , eum contractu retrovendit ιouis praevis inito erem intentione lucri : Cum numerata petania pretiosior sit nameranda, oe nullus sit qui nos maioris faciat pecuniam praesentem, quam futuram , potest credιtor aliquid ultra sortem a mutuatario exigere, O eo titulo ab usura excusari se et Usura non est, dum ultra somtem aliquid exigitur tanquam ex benevolentia O eratitudine debitam, sed solum s eligatur tanquam ex iustitia debitum se . His adde Constitutionem vere singularem & eximiam Benedicti XIV. datam anno II 3. die I. NO-vembris , quae incipit se Vix pervenit ad aures nostras , & quam videre potes apud Lucium Ferraris ver. inura num. Io3. In ea enim multa sancivit sapientissimus Pontifex ad usuram in contractibus detegendam aptissima: &, privatos doctores quod respicit, cum omni veritate dixit Etenim aliqui tanta severitate de iis rebus iωdicant, ut quamlibet utilitatem ex pectinia desumptam accusent tanquam illicitam, oe eum usura coniunctam. Contra vero nonnulli indulgentes adeo, rem4sque sunt, ut quodcumque emolumentum ab usura turpitudine liberum exisiment.
Ad cujus declarationis intelligentiam noto, quod , quando damnum evenit ratione lucri cessantis, aritimatio non debet deduci in infinit uin: sed, ubi res eli certa, aestimatio interesse non debet excedere duplum rei principalis: ubi vero est incerta, aestimatio fit arbitrio boni viri, adeo quod in immensum non excedat , ut L. unica C. De sen-xentus , quae pro eo quod interest, proferuntur.
29 Haec est lex, de qua Author - Saurimus itaque in omnibus eamus, qui certam habent quantitatem , vel naturam , Deliati in venditionibus , em locationibus, σ omnibus eantractibias , hoe ρωod interes dupliquantitatem minime excedere. Iu aliis avitem ea as , qui incerat esse videntur , Iudices qui causas dirimendas fuseipiunt , per suam subtilitatem requirere , ut hoc , quod revera indueitur, damnum, Me reddatur, o' non ea quibusdam maehιnationibus , σ immodisis perversonibus in circuitus inis extrieabiles redigatur .... Et Me non solum in damno , sed etiam in luero nostra amplectitur Consitutio Res iacerta esset, exempli gratia,
142쪽
CONs ID. II. ARTI C. I. II stea plura piscium ἔ nemo enim in antecessum scire potest quot eapientur;& ieei reo statuit L. Si iactum is. De aftionibus empti, venditi - Si 1 aflMn νetis emero , ο νactare retem piscatoν noluerit, incertum eius reictimandum es : Si quod extraxeris piscium reddere mιιι noluerit , ιd aes mari debet , quod μιraxit .
Si autem damnum evenit ratione damni emergentis: aut hoc evenit ratione omissionis, & sic solum consideratur interesse intrinsecum, ut is De actionibus empti re venditi L. Si sterilis Cum per υenditorem: ubi dicitur, quod si frumentum vel simile non sit datum emptori tempore suo, aestimatio non veniet, quod animalia sint mortua ex eo quod emptor suo tempore non habuit avenam , nam hoc interesse est extrinsecum a re: sed bene veniet ut detur majus illud pretium, quo res Valuit tempore, quo debuit dari: quia hoc est interesse intrinsecum, quod con- cernit rem, & venit ex ipsa re. Extrinsecum vero illud est, quod non ex re venit, sed propter rem, ut in exemplo jam dicto. Praedicta tamen intelligo vera, quando creditor erat incursurus damnum, etiamsi debitor nihil promisisset: puta quia aliunde non habebat, unde provideret. Sed si evenit ratione commissionis, ut quia creditor aliter sibi providisset, nec ejus animalia fuissent mortua, si non fuisset fraudatus promissione debitoris: Salvo meliori judicio credo, quod tenetur salxem in soro conscientiae latisfacere tale interesse extrinsecum, de morte scilicet animalium propter commissionem, & salsam promissionem: quia in foro conscientiae tenetur de omni damno, quod ejus dolo, vel .culpa proximus incurrit.. 3o En legem Cum per venditorem hic memoratam Cum per venditorem fleterit quominus rem tradat , omnis utilitar emptoris in aesimationem lenit, Pae modo circa ipsam rem consistit. Neque enim , si potuireκ vino , pura, negorraia , o lueram facere , id aestimandum esset nou magis quam si ι itieum emerat , σ Ob eam rem , quod non si traditum , familia eius fame laboraverit , nam pretium tritici , non Iervorum fame neca torum , consequitar.
143쪽
1ao CONs ID. II. ARTI C. I. Dum Author ait se quia ereditor aliter sibi providisset se , id intellige
in hoe exemplo, quod ipsemet exponit in Angelica ver. Iura primonum. 3o. Exemplum: Promisitι mihi dare frumentum in tali termino, propterea non providi mihi aliter. Eι ex quo tu nou dedoli, non potui providere , ex quo animalia mortua sunt se. Quoad definitionem, & divisionem interesse egregia sunt, quae ver. Interesse scribit Alithor in Anis gelica - Interesse secundum Bariolum in L. unica C. DE SENTENTIIS,
OUAE PRO EO QUOD INTEREST PROFERUNTUR , proprie CT ljicte es aestimatio alισώ/in titilitatis non habita propter alicuius factum in usiam , vel concessionem iniustam: est duplexo aliud lucri eessantis , σhoe est quando homo impeditur a lucro, quod fecisset, si talis pecunia sibi restituta Disset , vel si talis laeso sibi non fuisset illata , o huiusmodi . Gιtid es interesse damni ιmergentis , O hoc duplex , aliud in re, alitidextra rem. Interesse damni emergentis in re, υel eirea rem, quod etiam dieitur intrinsecum fecundum Bariolum ubi supra, Uiud es ipsa res, seu eius aestimatio, vel id, quod provenit immediate ex ipsa re, ut fructus, o paritis , m huiusmodi . Ponitur exemplum. Vendidisti mιhi υιnum , quod valebat viginti , di tibi tradidi pretium , nee dedisti: nune valet q&adraginta et si traditum fuisset , tantum habiturus eram o de hoe H DE
ACTIONIBUS EΜPTI ET VENDITI L. SI STERILIS 6. CUM
PER VENDITOREM. Interesse extra rem, vel extrinseeum , es , quod provenit non ex ipsa re, sed propter ipsam rem . Exemplum . Vendidissivinum , nec tradidisi et sed si tradidisses , ex eo potuissem negotiari , O lu-erari . Vendidisi aranum, σ quia non tradidisti , serυi mei fame perie
Aut damnum emergens evenit ratione commissionis,& sic tenetur, & computabitur interesse extrinsecum, ut
L. Iulianus in principio ff. De actionibus empti, o ven-diii , ubi dicitur quod dans tignum vitiatum scienter tenebitur etiam de ruina domus , & in hoc casu aestimatio fit ultra duplum rei principalis, non tamen in infinitum:
quia, licet consideretur ruina domus, non tamen quod sor te propter hanc oportuit eum per multum tempus con ducere domum. Facit ad hoc L. In hoe judicium, re L. Neratius is De servo eorrupto: ubi corruptor servi tenetur. non solum de servo, sed etiam de aliis rebus omnibus, quas servus tunc fugiens tulit; non autem de aliis, quas postea successive furatus est.
144쪽
3 t) Consulto ait Author scienter , quoniam, si Ignorans dedisset
tale tignum, secus es et sentiendum , eadem L. sub initio Iulianus Iib. I 3. ιnter eum, qui sciens quid , aur ignorans vendidit, disserentiam facit ιn condemnatione ex empto . Ait enim z qur pecus morbosum , aut tiagnum vitissum vendidit, s quidem ignorans fecit , id tantum ex empto actione praejiararum, quanto minoris essem empturus, si id ita esse seissem .
Sι vero sciens reticuit, emptorem decepIt, omnia aeetrimenta , quae ex ea empitone emptor traxerit, prasaturum ei. Sive igitur aedes vitio tis ni corruerunt, adium astimationem, sive pecora contagione morbo pecoris perierunt , quod interfuιe idonee ven4se , erit praejsandum .
Contulto pariter ait aestimationem non esse faciendam in infinitum rquia sola illa pensio restituenda eii , cui propter ruinam domus quis subjicitur primo conductionis anno, ut ipsemet in Angelica ver. Usura prιmo num. 3 o. statuit inquiens de non Nemet pensio domias per longum tempus, sed videtur, quod υeniar sola prima pensio se . Id ipse probat iisdem legibus, quas hie produxit, quae sunt hujusmodi se . In hoe iudicium etiam reram aestimatio υenit, quas sicum servur abstulit e quia emae damnum diapiatur . Neque intererit ad eum periatae fuerιnt res , an ad alium, sυe etiam eonsumpta suto etenim iusiur es eum teneri, qui princeps fuerit delicti, quam eum quaeri, ad quem res perlata sunt - . Neratius ait, postea furta facta in climationem non venιre . Gam sentenistiam υeram puto, nam σ verba Edicti: QUANTI EA RES ERIT
Nonnullae a Theologis adsignantur eonditiones, ut ratione lucri censantis , aut damni emergentis aliquid ultra sortem pol sit licite percipi. Praecipuae sunt sequentes. Prima, quod damnum acceptum verum sit, reale , & certum, non autem dubium, aut fictilium in boe, quod revera indueitur, damnum, hoc reddatur, O non ex qtiibusdam machinationibus &e. - L. nnica C. De sententiis, qua pro eo quod interes, proferuntur . Secunda, quod hoc damnum proficiscatur ex mutuo, idque proxime, & immediate . Nulla quippe ratio habenda est damni aliunde quam ex mutuo aceepti, vel imminentis. Quemadmodum enim ereditor debitoricum proprio damno beneficium praestare non cogitur; sic debitor ad aliud damnum resarciendum, & compensandum non obitringitur praeter illud, quod ipsius causa creditor accepit propter datum mutuum. Tertia, quod creditor mutuo non det ex motivo avaritiae, & ut magis, aut commodius lucrari possit ; sed potius id faciat ex motivo caritatis , & benevolentiae, ut gratificetur illi, qui mutuo sibi dari petie: ita ut mutuator potius vellet uti sua pecunia in aliquo commereio, aurnegotio licito, quam illam mutuo dare eum interesse. Quod si e con-Verso principaliter dat mutuo, quia putat se eo modo posse amplius,
145쪽
aut commodius lucrari, lucrum cessians tune verum non est, sed pallia
Quarta, quod damnum aequale sit compensationi, quae a creditore exigitur vel percipitur , ne cogatur debitor de gravioris damni compensa
Quinta, quod debitor praemoneatur de tali mutuo accipiendo cum O.
nere compensandi lucrum cestans , aut damnum emergens : quum nemo teneatur ad ea, quae contractui sunt adventitia, nisi ei nominatim suerint ex pretia.
Sexta, quod in praestituendo lucro cessante deducantur pericula, damna, labores, & impensae : quia L. Mucius T. Pro Deio - Neque enim Iucrum intelligιtur ms omni damno dedasti: neyue damnum nis omni Iucro dedu lo . Septima , quod mutuator nullam aliam habeat pecuniam otiosam , quae ad negotiationem, emptionem &e. possit subllitui in locum ejus, quae mutuo
Lucri cessantis exactio, & pereeptio in foro seri solis mereatoribus, & negotiatoribus adjudicatur, ut passim tradunt Iuris periti, Bildus cum text. in L. 3. final. is De eo quod certo loco dari potest, Paulus Castren. ibidem , Iason in L. r. De summa Trinitate num. 3o. Cynus in Authentica C. De usuris q. 3. , & alii. Ita Merbesius super septima decisione Concilii Mediol. primi quaestiuncula 2. . Id tamen intelligas volo de negotiatoribus lato modo sumptis: quoniam, quum lucrum cessans accidere dicatur, dum quis privatur lucro, quod de praesenti & proximo secisset, si mutuas non de-- disset pecunias: contingere hoc poteti etiam in illis, qui ex instituto non negotiantur, sicuti patet in variis casibus iam adductis, & patebit etiam
in nonnullis aliis in serius adducendis. Omoes Iudicet nostros υerιtatem, O
terlocutionibus. Sive igitur is, cui lucrum celsat, verus negotiator i pse sit, sive improprie talis, Clericus puta, Causidicus , vir nobilis &c., nec rum sori negare eidem potest quod justum est . Complures, ut audisti, usque nune ab Authore producti sunt casus demente ipsius ab usurae labe prorsus immunes. Nollem tamen inde inseras usuram quandoque concessam esse, atque permissam. Non ita sane, non ita est. En quod unice inferri cum omni veritate potest Ex his igitur patet sverba sunt S. Bernardini serm. 4et. sub initio J quod impro prie dici soleat, quod in tali π tati easti, aut in tali terra, in tali eoutra su permittitar usura , quia in nullo casu es permissa . Unde quando aliquν Usus ab usura a Dialorabus eximuntur, non es intelligendum , quod in illis ensibus commιιιatiar usura , sed quod in eis prima facie aliquid simile contur rat ura, scur in processu praesentis Iermonis in mutiis easibus diffasius patebit. . . QUAR-Disit goo by GOrale
146쪽
I 23 QUARTUM u EaaUM diffinitionis usurae est pactione in
terposita, vel exactione: quia, etiamsi sine pacto ali quid extorqueatur, usura est 14. q. 3. Cap. Plerique; ideo debet addi - vel exactione - . Pro cujus verbi declaratione quaeruntur septem dubia.
EN eaput Plerique hla memoratum Plerique refugientes praecepta
Ietis, eum dederint pecuniam negotiatoribus, non in pecunia aesarat exigant, sed de mercibus eorum tanquam usuraram emolumenta percipiant. Ideo audiant quid lex dicat: neque usuram , inquit , escarum accipies, negae om
nium rerum. Item paulo post: er esca usura σ vestis uDra est, quodexmqua sorti accedis usura est quod velis ei nomen imponar, usura es Apposte igitur Glossa ibidem -- Nolunt quidam facere contra legem , sed faeiana fraudem legi. Ille vero Deit fraudem leti , qui observat verba legis , sed mentem eius cιrcumvenit, at F. DE LEGIBUS L. FRAUS - . Αeeipe verba hujus poliremae legis Fraus enim legi fit, ubi quod fieri noluit , fieri autem non vetuit, id fit.
PRIMUM DUBIUM . Utrum licitum sit servitium pro sedivitio in pactum deducere: ut mutuo do tibi decem cum pacto, ut mutuo des mihi alia decem λRespondeo secundum Thomam a. a. q. 78. art. a. ad 4. quod non . Sed contra. Talis naturaliter obligatus est ad
antidora Extra De Testamentis Cap. Cum in inciis, & ff. De haereditatis petitione L. Sed re si lege f. Consuluit , & Extra De Praebendis, Cap. Significatum. Ad hoc respondet Glossa in Cap. Si faeneraveris I . q. 3. , quod non potest deducere in pactum; non enim ex hac naturali obligatione sequitur, quod deduci possit in pactum, ut notat Glossa ibidem. Secunda ratio est secundum Archidiaconum in dicto Cap., quia antidorum est debitum simplex; Rideo, cum deducitur in pactum, nascitur obligatio civilis,
& ita plus promittitur. Est ergo debitor poli pactum qui
147쪽
ret CONSID. II. ARTI C. I. prius non erat ex antidoro: dc sic est usura, ex quo plus
promittitur. Non sic autem in casu, quia ipsa scilicet
antidora debita insunt ex natura rei, Jc ex onere sibi injuncto. Cum ergo hoc deducitur in pactum, non est aliud, nisi declarare quod prius inerat. Iis concordant Hostiensis, Goisredus, & Ray.: Addit tamen Glossa in praecit. Cap. Si foeneraveris, quod, si eguerit talis mutuator, potest exigere per modum gratitudinis, non tamen ex lege, vel necessitate ut dictum est.
vendi pro peeunia ampliori , quam sit quantitas pecuniae mutuata, qua resistienda eii e nee ibi aliquid est exigendum , aut expectandum, msi benevolentiae assectus , qui sub aestimatio em pecunia non eadat: ex quo potes procedere hontanea mutuatis. Repuguat aurem ei obletatio ad mutuum faciendum inpojierum, quia etiam talis obligatio pecunia aestimari posset. Et ideo licet mutuanti unum simul aliquid aliud mutuum reeιρere, non autem licet eum obligare ad mutuum tum ierum faetendum se . Quaenam sit mens Authoris hac super re, vix aut ne vix quidem ex ipsius verbis iudicari potest. Hinc videtur idem sentire cum D. Thinna, quae est opinio nostris hisce temporibus pene communis. Illine suspicionem praebet adserendi, se, positis quibusdam moderationibus, contrariam adamare sen-' tentiam , quae suit Laurentii de Rodulphis, Cardinalis, Ioannis De Anania , aliorumque veterum, ut lego in Annotatione super Angelica vet. Usura primo num. q. , ubi Author agit de eodem casu. praesertim quum ibidem ipse scribat - Ego tamen credo , quod, quando naturalis obligatio dedueitur tali modo in pactum, non magis tenetiar quam ex ipsa naturali obligatione: ut puta dicendo: ego mutuo tibi , ut ra mutues poylea mihi sindiguero, O hoc eommode facere poteris: quia non fit usura . Quod etiam tenet Hostiensis in Summa : quia Uiud non es exigere plusquam velit natura contractur. Facit ad hoc cap. SIGNIFICASTI, DE ELECTIONE ,σ quae ibi notat Panormitanus. Secus esset, quando simplicιter deduceretur
in pactum , ut sibi remutuaret , quia se esset ustira. Ei se intellige, limita praedicta. Rotunde tamen & absque ulla moderatione , aut exceptione ceu usurarium habet sic mutuo dantem cum pacto remutuationis S. Bernardinus Serm. art. 3. cap.3. , ubi inter alia scribit sequentia veriori S. Thomae sententiae cohaerentia ' Licet ergo praesitor possit , quum posea eguerit , con- smilem mutui gratiam exigere , potius per modum gratιa , gratitudinis , quam per modum Uco lis is stria o non . tamen sequitur ex hoe, Pod de re
148쪽
mutuata aliquod pretium superabunaans exigere posset. Quare ergo ad conis smilem maluationem praestitori sub pacto aurimi derogat, qua eampetit ma tuo ex fua specie . Et multis interjectis - Et s uicarMr, quod non pra- sat eam pro re, sed pro beneficio: respondetur, quod remuneratio beneficii
huiusmodι a iure natarali non es taxata, nec ab aliqua raιιone intellei us. Quapropteν deducere voluntarem ad necessitatem , ct obligationem ιnformem, non est secundum metas iusιtiae naturaιιι. Licet si ex debito amrestiae, non
6ι tamen ex debito iustitia. Ex quo non inducitώr necessias, sed sponιa
Absolute pariter hunc mutuatorem usurarium dixit Aste sanus lib. 3.tit. II. de quinto scribens Qii id si mutuem tibi pecuniam , pro pretio, ut iterum re mutues mihi, nunquid sum usurarius Respondeo, quod
se ; licet enim obligeris mihi ad antidora is De pet. haered. , sed eis Lege g.
Consuluit, & Extra De tesament. , Cum in officiis: illam tamen obligationem naturalem deducere in civilem eis species tueri, & ideo est usura secundum Glost. I . q. 3. Si faeneraveris & secundum Ray. & Gos. - Haee ille. Prosequitur pol in odum producens rationes Hostiensis in oppositum, easque refellens. Immo statim exhibet alterum casum , in quo etiam vult mutuatorem esse usurarium. En ejusdem verba Quid si quis mutuet pecuniam hac spe , si te intentione principaliter alicui, ut ille alia vice remutuet sibi ὶ Respondeo, mutuans sperare illud potest in simili casu ab accipiente, non tamen ex vi mutui, sed ex accipientis charitate. Et quia ex praecepto Dei tenemur mutuare indigenti, si hae intentione principaliter mutuet, non est sibi meritorium: quia non pinnit finem Deum . Immo dieitur Lucae 6. Mutuum date, nιhιι inde Derantes, scilicet ab homine, sed a Deo secundum Alexandrum de Anglia
3. tract. . cap. De praecepto mutui art. 2. cap. I. contra responsionem
aliquorum. Unde . secundum Rodonensem Scholares, qui mutuant cam- psoribus, vel aliis Scholaribus principaliter hac intentione, ut illi remu- tuent sibi, quando indigebunt, usuram committunt . Hactenus Aste sanus. Quod subdit S. Thomas supra memoratus, licere nempe mutuat ori simul recipere aliud mutuum a suo mutuatario: puti si Titio EWaristus pecuniam mutuam petenti diceret: faciam quod vis, modo hic & nunc mutuum des mihi frumentum, quo indigeo; id ab omnibus ultro probatur. Ratio est, ita Continuator Tournely pari. a. De contractibus cap. 3. art. q. scit. 2. , quia ab eo , qui a me licitim amicitiae possutat , possum vicissim idem sicium petere. Quod β praesare nolit, eam ut ingratum ν mellere licebit - . opportuna sunt quae sequuntur tant tamen Salmanrtea es , id usurarium , aut saltem inissum sere , si Titius frumentum , quod mutuum peto, non posset mihi praebere sne maiori stio incommodo. S cvs , s utriusque par st incommodam , quia tune plena erit ἀρκοι to s Μν notas Sylvius. Diuitiaco by GOrale
149쪽
Accipe nune, quod habetur in prima & secunda lege ab Authore producta. In cap. Cum in liviis Cum in ossiciis eharriatri prιmo loco ιllirteneamur obnoxii, a gustus beneficium nor eognoscimas ree se In Constituit Quam υis ad remunerandum sebi, aliquem naturaliter obligaυerunt. Placet etiam recitare integrum caput Si scaeneraveris, cluda multum confert ad usuras detegendas Si 1oeneraverix homini idest mutuam pecuniam tuam dederis , a quo alιquid plus , quam dedisi, expectes accipereo non peeuniam
solum sed aliquιd plus , quam dedisi , sive illud tritieum D , sue vinum ,sυe oleum , sue quodlioet aliud, si plus, quam dedisti, expectas accipere,
faenerator es, σ in hoc improbandus, non laudandur.
SECUNDUM DUBIUM . Utrum exigere aliquid ex pecunia signata data ad ostentationem, vel ad supponendum pignori, sit usura ZRespondeo secundum Thomam ubi supra art. I. ad L, quod non: quia eit ibi locatio, quum eadem res numero reddatur, & ibi non si mutuum. Concordat Hollien'
ss: & facit L. 3. q. finali, & L. st q. T. Commodari, &Glossa in Cap. Si foeneraυeris I . q. 3. , item Glossa in
Cap. Conquestus Extra De usuris.
3ὶ Ad rem Scotus in A. dist. I 3. q. Sunt ergo tres contractus Intellis dum etiam, quod peeunia habet aliquem usum titilem ex propria nat&ra, titpote ad videndum, ornandam, vel Oseendendum possidentem tanquam divitem: ad ilium finem potes locaeri, Hur eqtius, vel aliud locabile: pro aesu so, retento dominio, pretiam recipi; er tunc ex toto in contractur locationis, vel conductionis, non autem mutuatio ν seu mutui datis. Et deberet idem pondus numero resilui, nisi sorte fusticιat locanti aequale in pondere volore se. Adde quod scribit S. Bernardinus eundem casum exponens serm. a. art. 3. cap. 3. in fine se In tali siquidem pecunia non transfertur dominium ιn mercatorem, nee stat periculo eius, Ied periculo commodantis, sicut se locarentur argentea vasa - . Adde quod adnotatum lego super Angelica ver. Usura primo num. 49. - Nec obstat id, quod dicit Archidiaconus in east. Si faeneraveris, qus videtur innuero quod se usura et quia hoe esset verum, si duretur poeiania ut quantita sc eus , si datur ut speeier, ut in hoo - . Adde quod adiicit Tabiena ver. ara primo num. 8. - me debent tutelligi fecundiam Rosellam , usura primo f. I . quando secatio se proprep utilitatem reeipientis. Si enim fere depositum pro eu stodia, tunc esset depositum, non eommodatum: er tuno non potest plus accιρere , immo tenetur reci lenti pro labore. .
Accipe nunc verba S. Thomae ab Authore laudati - Πωil ter potest
150쪽
.sse aliquis secundarius usus pecuniae argentea et ut puta si quis eoncederet pecuniam siquatam ad osen rationem , vel ad ponendum loco pignoris: talem usum pecuniae lieite homo vendere potes. Accipe etiam duas leges ab eodem indicatas -- Non potest eommodari id, quod usu consumitur , nisi forte ad pompam , vel osentationem quis ae-
σψiaι - . Saepe etiam ad hoc commodantur pecunia .
- Si quis adversus hanc S. Thomae doctrinam regerat : quod sicuti licite venditur in casu usus pecuniae datae ad ostentationem, vel oppignorationem , ita licite venundari poterit usus pecuniae mutuatae . Audiat is egregium responsum , quo Merbesius corollario tertio , solvens tertiam di me ultatem huic eidem objecto secit satis- Illa eonclusio non recte ex Sancti Thomae doctrina colligitur . Nam magnopere discrepat pecunia mutuo data a pecunia duntaxat conducta seu locata : nam in locatione usus a dominio secernitur; licet enim in ea rei locatae dominium retineatur, eius. ta inen usus Uenundatur, & in hoc locatio posita est. Uerum secuς accidit in mutuo, in quo rei mutuatae dominium transfertur cum usu. Nihil ergo mutuanti percipere licet ex usu rei , cujus dominium, cum transtulerit ad alterum, ejus esse desiit. Si quis se aliter. habeat, pro usurario se gerit. Quando igitur signata pecunia eo n- ducitur , suam quodammodo naturam exuit, neque tunc spectatur veluti moneta ad factitandas commutationes inventa, sed veluti quoddam mobile, cuius usus ab ipso mobili seiungitur, cuius proinde dominium directum non transit ad mutuatarium, seu conducentem, sed penes loean - rem , aut mutuo dantem remanet.... Unde duo colliguntur . primum
est, eam pecuniam a conducente non posse consumi, aut distrahi , eo quod dilectum eius dominium nullo titulo sit adeptus. Quemadmodum enim nemo potest diruere domum conductitiani, quippe qui non sit ejus dominus ; ita & qui conduxit pecunias, eas nullo modo consumere, aut dii trahere potest, . utpote qui earum dominio careat. Secundum .est , si hψjusmodi pecunia, nihil obstantibus iustis conducentium curis, quas ad eam conservandam adhibuerint, pereat, .domino peribit, & ad illum unum eius iactura pertinebit, iuxta pronuntiatum illud in utroque jure vulgatissimum Res domino perit - . Hactenus Merbesius.
TERTIUM DUBIUM . Utrum domini, qui mutuum dant rusticis , ut possessiones eorum colant , committant usu
. . Respondeo secundum Gregorium de Arimino in quaestione De monte circa definitionem usiarae, quod non, si
istud concurrat, scilicet quod alias satisfaciat ipsi rustico de operibus positis ad colendam possessionem secundum