장음표시 사용
171쪽
quos hue virtus dueat, numera valde pauci sunt e bene sese adhue res ha-keret, si saltem fecundum leges humanas viveretur . Qua voeantur pecunia eredita usura, ubique a spiritus Decreto condemnantur . Id seiens Pater noster aeterna memoria Princeps , ustirarum solutionem sanctione sua prohibendam putavit. Atqui propter paupertatem res illa non in melius f quem tamen finem Legislator proposuerat I sed contra in peius vergit. Qui enim antea usurarum spe ad mutuandam pecuniam prompti fuerant , pos latam legem , quod nihil lucri ex mutuo pereipere posui , in eos, qui pecuniis indigent , dissciles atque immiter fant. Quin etiam ad facile rurandum, quodque id fere eo equitur, ad ius=urandum abnegandum , id occasonem
praebuit. Breviter: propter redundantem in humana vita perverstatem non modo non profuit legis virtus , υerum etiam obfuit. Quamquam igitur ex
se Iegem eulpare quod quidem etiam abJ J nequeamus 2 propterea tamen quod humana natura quod diximus I ad illius sublimitatem non perveniat, egregium illud praescriptum abrogamus: ae in contrarium satuιmus, Me aeris alieni afur ad usurar procedat et idque , quomodo veteribus Legislatoribus placuit, ad trientes Centesimae, nempe, quae quotannis in sugulos
solidos singulas faeneratoribus suiquas parium . Quid plura i Et sua aetate elamabat Augustinus Epist. I 33. , alias 34. ad Macedonium Quid dicam de usuris, quas etiam ipsa leges, Judices reddi iubent f An erudelior est , qtii subtrahit aliqMid, vel eripit diuiti, quam qui trueιdat pauperem faenore s me, atque hu/usmodi m le possidentur , σ vellem resisverentur ; sed non es , quo Iudice repe
Si peras , quare id suerit lege eivili quandoque permissum PIacet
responsum Alexandri de Ales relatum a S. Bernardino Serm. 38. art. 3. cap. 3. in haec verba - - hoe respondet Alexander de Ales in tertia distinctione, quod permiser eomparativa permisone usuras levissmas exigi,
ne accιderet peius ἰ quia tune proni erant hominer ad Uurarum lucrum.
Judicans igitur minus malum susineri leυos usuras, quam graυes, concessit illud. Glossa tamen in eap. Quid dieam i 4. q. 4., cui concinunt S. Ber nardinus ibidem, Author in Angelica ver. iura secundo num. I. , alii que , arbitratur in praesenti usuras esse vetitas etiam iure civili : idque probat inquiens - Quia Imperator Iustinianus J iubet servarι ea, θηκ statuta sunt in Nicaeno Oneilio, ut in Authent. De Ecclesias. ι. in prine. Coll. 9. Sed Nicaenam Concilium prohιber ustiras, ut 47. dis. cap. QUONIAM, ct ibi etiam eap. QUONIAM. Cum ergo Imperator Con siturione sua confirmavis satura Meaeni Concilii , patet, quod voluit δε- rogare omnibus legibus, quae loquuntur de Wiaris se . Addit Aste sanus in sua Summa lib. 3. tit. II. de tertio Nec obstat quod ille Canon siu niam multi loquitur tantum de Clericis, quia auctoritas ibi posita, quae est Diqiligod by Corale l
172쪽
est -- Qui pecuniam suam nou dedit ad usuram Cleri eis & lateis es communis. Nec obitat etiam , quod secundum leges Codi eis, Sc Digestorum possunt peti usurae. quia lex supra allegata, quae est in Authenti ea, est polierior illis; unde omnes leges usuras permittentes simi abis rogatae. Sciendum tamen , quod Justinianus prius permisit usuras levissimas, non quasi aei limans eas esse licitas , sed ad majus malum vitandum. Nam homines imperii sui vidit esse pronos ad dandum usuram ; & ideo comparativa permissione permisit minus malum, ut non
fieret peius se . Hactenus ille . . . .
Respondeo. Videtur multis omissis quod sic, quia contra legem Dei, & charitatem proximi.
Hoe iam suit supra ostensum. Unice addam quod habet Nieois
laus Sum m. Pontifex Io. dist. cap. I. , & Symmachus item Papa ibidem eap. 2. Lege Imperatorum non in omnitas Ecelesiasticit controversiis utem dum est: praesertim eum inveniantur E neelicae , ae Caclonicae fandiloni aliquoties obviare. Lex Imperatorum non es supra legem Dei , sed subtus. Imperiali iudicio non posunt Ecclesastiea iura dissoιυi-. Ita Nicolaus . Non lιeet Imperatori , vel cuiquam pietatem custodienti, aliqMid contra Diavina mandata praesumere , nec quicquam , quod Evangelicis , Prophetieis , aut Apostolicis regulis Obυiet , reere . Ita Symmachus. Religiose igitur Carolus Magnus in Capitularibus lib. I. cap. 23. scripsit -- Usura es , ubi amplius requiritur quam datvr , verbi gratia si dederis solidum , σ amplius requisieris se , & lib. s. cap. 36. - Usuram non solum Clertei, sed nee nisi Christiani exigere debent - , & lib. 6. cap. 2ol. Venerandi nones , O' Divina prohιbet authoritas usuras aecipere se . Religiose item Ludovi eus XII. Rex Galliarum in suo Edicto lato mense Martio I 499. Interdiximus , σ prohibiaimus: interdicιmus , ct mohibemur quibusvιs bellionibas , ne ullum contractum faeneratilium seribaut , poena priυanda dignitatis , e, mulctae arbitrariae Religiose demum Victorius Amedeu Rex Sardiniae lib. 4. suarum Constitutionum tit. 3 4. cap. I . num. I. Non potra veruna persona d. quassiviglia δε uo , grado, o eondietione Uere rar in quatunque forma publiea , o ouulta , diretiam ante , o indrrettamenta per meeteto di tantrarii ranto e pressi, ehe simulati , o in quatit Ilia altro modo , alauna forta d' uis e , satis pena delia eo istaeione de' beni , la quale aυra ancte lauo Uni quas Ita δε homa, e consι δερο la morte di qual-che persona , che la medelima sa stata μιιta ad Uerritae usure reme sopra,rifatii per, se re i danni di quelli, che ne avranno parato se .
QUARTUM DUBIUM . Utrum liceat recipere ast usuram fine peccato mortali.
173쪽
rso CoNs ID. II. ARTI C. II. Respondeo secundum Hugonem & Archidiaconum in Cap. Movex 22. q. I., quod sic , si haec duo concurrant. Primo voluntas ulu rarit: quia, si quis alium induceret ad mutuo dandum sub usura, mortaliter peccaret. Secundo necessitas: & addit Archidiaconus, quod etiam pro utilitate, quam quis consequitur agendo negotia sua. Item Innocentius, & Joannes Andreae in . Cap. Dilectus Extra De Simonia recitant multas opiniones, quarum una est, quod cuique licet etiam pro opere virtuosis, ut si velit inde facere eleemosynam , vel Ecclesiam aedificare , & huiusmo
di; sed propter luxuriam, & pompam, & hujusmodi non
licet. Alia opinio est, quod non liceat pro omni opere virtuoso, sed pro magno solum. Tertia opinio est tenentium indifferenter, quod pro omni re, quae non sit illicita, licet accipere sub usuris. Quarum opinionum quaeli bet potest teneri bona, dummodo concurrat intentio, seu
voluntas usurarii; aliter, ut puta non concurrente Volun
tate usurarii, vel propter ludum aleae, & hujusmodi, Do-.
ctores, & Thomas a. a. q. 78. art. 4. tenent, quod Pec cat mortaliter talis mutuo sub usuris accipiens.
8ὶ En verba S. Thomae, de quo Author Respondeo dicendum,
quod indueere hominem ad peceandum nullo modo licet: uti tamen peccato aiserius ad bonam , lirisum es e quia er Deus utitur omnibus pereatis ad aliquod honum p ex quoIibet enim malo elisit aliquod bo aum, ut dicitur in Enchiridio ea' ar. . Et ideo Augusinus Dist. Is . Publicola quaerenti, utrum liceret titi iuramento eius, qui per falsos Deos iurat , in quo manifeste peccat, eis divinam reυerentiam adhibens, respondet o Quod qui uritur
fide illius, qui per falsos Deos iurat, non ad malum, sed ad bonum , non peccato illius se foriat , quo per Damonia iuravis , sed pacto eius bono,
quo fidem servavit. Si tamen indueeret eum ad iurandum per falsos Deos, peccaret. Ita etiam in proposito dicendum est , quod nullo modo licet inducere aliquem ad mutuandiam sub usurire licet tamen ab eo, qui hoc paratus es facere , usuras exercet , mutuum accipere sub usuris propter alia quod bonum, quod es subventis sue necessiatis, vel alterius se . Extra Om nem controversiam positum est, hanc Sane i Doctoris doctrinam sequitati
esse innixam, quia, ut ibidem subdit S. Doctor in responsione ad 2. - - ' Ille Diqitigoo by Corale
174쪽
Ille , qui accipis pecuniam mutuo sub usuris, non dat Oeeasionem usuraris uras aeeipiendi, sed mutuandi. Ipse autem usurarius sumit oceasionem pe=candi ex malitia cordis sui se . Extra controversam pariter est, sine neces.sitate neminem posse licite mutuum petere, & accipere sub usuris r quia hoc esset alteri praebere occasionem ruinae spiritualis , & lege charitatis quisque tenetur sub mortali impedire peccatum mortale proximi, quando id potest sine suo notabili detrimento. Tota igitur controversia reducitur ad assignandum, euiu si iam conditionis, & qualitatis esse debeat haec necessitas, ut innocentem reddat petitionem mutui ab usurario parato ad dandum mutuum, dum alius gratis mutuo dans inveniri non potest. Qua in te sicuti tempore Authoris Doctores in varias distrahebantur opina tiones , ita & in praesentiarum . Placet summopere quod scribit Ioannes Pontas verbo Usura casu 4o. Ipse S. Thomas , euius ire deeidendo solet
suus accuratus nihil praetermittere , quanxum ad praesentem casum neque gravem exigit necessitatem, sed generatim asserit , posse mutuationem eiusmodi sine precato obtinere propter aliquod bonum , quod es subventis suae neeustatis. Et simplieiter alete hoc ipsum anicuique licere , si indigeat r qua
quidem υerba certissime nore inuunν nisi necessitatem communem , aut pertianentem ad satus decentiam se . Placet summopere quod scribit Asteianus noster lib. 3. tit. Ir. de tertio in fine se me intelligitiar secundum Ria cardum iπ q. dist. I . q. 3. are. s. cap. ultimo hic necessitas illa , qua essextrema, sed quando homo damnificaretur notabiliter, vel notabilem penuriam pateretur , si non aeciperet ad ustiram o Et secundiam Mnaldum pro quanta necessitate ticeat hoc facere, non determinar ars , vel scientia, sed intentio charitatis Firmum tamen stat, & ire aeternum stabit. peccare mortaliter eum, qui sine necessitate mutuum petit ab illo,, quem scit
non esse daturum nisi sub usuris: item eum, qui ita petit sub usuris ad ludos, vel ad pompas superfluas ; haec enim & his similia non sunt
verae necessitates , & petitorex huiusmodi peccara peccatis cumulantis Peccare denique mortaliter eum, qui libere accedit ad usurarium. para tum mutuo dare sub usuris , quando mora Iiter, & adhibita mediocri
diligentia, reperire potest alium, qui iuxta Domini mandatum mutuum praestet gratis, & sine usura.
175쪽
TERTius ARTICUL Us est, qualiter committatur usura. Ad cujus intelligentiam triginta duo quaeruntur dubia.
PRIMUM DUBIUM est. In quo contractu committatur
usura λRespondeo, quod proprie non committitur nisi in mutuo Deuter. 23. . Ad quod iacit Caput primum I . q. 3. ,& Lucae & Extra De usuris Cap. Consuluit. Quid autem sit mutuum, & in quibus rebus consistat, dictum est in dubio primo secundi verbi dissinitionis usurae.
Uum Institui. cadus modis re eontrahitur oblieatis sub initio ap- poste scripserit Iustinianus se Mutui autem datis in iis rebus eo Ilit ,
qua pondere, numero, mensura mussant: veluti υιno, oleo , frumento, pe cunia numerata , are, argenιν , auro et quas res aut numerando , aut metien
do , aut adpendendo in hoe damus, ut accipientium fiant. Et quoniam n.' bis non eaaem res, sed alia eiusdem natura , m qualitaris redduntur: inde etiam mutuum appellatum est, quia ita a me tibi datur, ut ex meo tuum fiat: o' ex eo contractu naseitur actio, qua voeatur conictio - : recte in
ferunt Theologi usuram in solo mutuo proprie reperiri r quia, quum in solo mutuo aliud reddi debeat ejusdem naturae, & qualitatis, in solo pariter mutuo verificari potest dari aliquid ultra sortem, quod constituit usuram . Solum iecirco mutuum in definitione usurae exprimunt Ecclesiae Patres ἔ nam Tertullianus lib. q. contra Marcionem ait Usura in mutui redundantia se, inquit Augustinus in Psalm. 36. - rara es, si plus quam dediyii expectes accipere - , & Basilius in Psalm. i4. -- Usura est , si plus quam sortem acceperis se . Huc eonferunt , quae ibi ab Aut bore producta sunt: quoniam caput primum, se ilieet Si faeneraveris, Augusti ni definitionem recitat modo memoratam: Lucae 6. v. 35. scriptum ei Mutuum dare, nihil inde sperantes μ& eapite Consultiit praemissis hisce Dominicis verbis subditur - Ctim omnis Uura, er superabundantia probi beatur in lege - , & Deuter. v. I9. dicitur se Non faenerabis fratri tuo ad usuram pecuniam, nec fruges, nee aliquam rem .
176쪽
SECUNDUM DUBIUM . Utrum alias non possit committi
nisi in mutuo λ Respondeo, quod proprie non, sed ratione aequi pollentiae sic , ut in emptione, & venditione ad tempus Cap. μυiganti Extra De usuris, & ex dubiis infra ponendis satis bona haberi poterit notitia.
et Usura, quam Author se dicit ratione aequi pollentiae, ea ipsa est, quam Τheologi vocant impropriam, palliatam, & virtualem , eo
quia sub specie alterius contractus exercetur, & reipsa reducitur ad mutuum , atque in hoc quasi transmutatur. Opportune S. Thomas a. a. q. 78. art. I. ad 7. Quod s aliqair carius velit vendere res suas quam
sit linum pretium , ut de pecunia solvenda emptorem expecter , manifeste usura committitur: quιa huiusmodi expectatio pretii solvendi habet rationem mutui . Unde quidquid ultra iustum pretium pro huiusmodi expectatione exicritur, es quasi pretium mutui , quod pertinet ad rationem usurae . Similiter etiam s quιs emptor velit rem emere vilius quam si linum pretium , eo quod pecuniam ante solvit , quam pust ei res tradi , es peceatam usura: quia etiam issa antisipatio solutionis pecuniae hab)t mutui rationem , cuius quoddam pretium es quod diminuitur de 'uso pretio rei empta - . Nota quomodo S. Doctor hic loquitur de solutione anticipata, vel protracta; hac enim remota ab emptione, & venditione, non erit amplius usura. Et iccirco si quis vendendo pretium augeret ultra justos limbies, iniustus quidem esset , avarus esset, & ad restitutionem teneretur; non tamen esset usurarius , nec in poenas adversus usurarios latas incideret. Usura postmodum palliata vera usura est , se ut homo sub aliena veste , aut larva occultatus verus est homo ἔ parum enim reseri, quod mutuum expressum sit , vel tacitum, apertum , aut interpretatum, statim atque mutuum habetur, & in eo aliquid ultra sor
TERTIUM DUBIUM . Utrum munuscula & dona recipere post mutuum, sit usura Τ
Respondeo, quod non , si per modum merae gratiae,& absque fraude sint data. Arguitur I . q. 3. Cap. UD-ra , I 8. dist. Cap. De Eulogiis, 77. dilt. Cap. In sngulis ,
59. dist. Cap. Si licia , & 6 I. dist. Cap. id proderis.
3 Singulare est, quod legitur in cap. De Eulogiis, seu munusculis, aut Xeniis ad sacra Concilia deserendis Quae , ut arbitror , non sunt rationabiliter quaerenda, nee ultro delata respuendκ. 'Diuiti sed by Corale
177쪽
Id erudite probat Merbesius super septima Decisione Concilii Med o-
Ianen. primi, quaestiuncula 8. scribens Respondeo hujuscemodi creditorem non posse usurarium haberi , qui aliquid ultra sortem a debitore mutuum restituente gratis oblatum acceperit. Nam, ut videre est, hiueessat usurae ratio, nempe intentio, aut pactio mutuantis, & accipientis r & multa honeste accipiuntur, quae inhoneste petuntur L. r. S. Proinde ne is. De extraordinariis cognitionibus, & cap. De Eulogiis I 8. dist. . Cum igitur intentio pr. aesertim usurarium faciat ex cap. Consuluis pnee remunerationes sint prohibitae s nisi deducantur in pactum I utpote quae prosectae sunt ex iure naturali , quo ad referendam gratiam obligamur cap. Cum in incto I Extra J De resamentis , & L. Sed eis leta
Consuluit is. De haereditaris perirιοneo certum est creditorem, qui aliquid a debitore libenter oblatum ultra sortem acceperit, omni usurae flagitio vacare - . Haec ille.
Posset tamen hoc esse vitiosum: vel ex parte dantis, quia non libere: vel ex parte recipientis, cum credit , quod non det libere: vel propter scandalum, quia de facili posset quis incurrere periculum infamiae; & ideo bonum esset talia non recipere. Vide quae adnotavimus super tertio, & quarto dubio , ubi de
quinto verbo definitionis usurae. Quoad munera attendenda sunt haec duo carmina, quae exhibet Glossa super cap. Ets quaestiones Extra De smonia. Muneribus dandis attendas quatuor ista: Qui dans, quisve petens, quae res, quae causa petendi . Egregia pariter sunt verba Imperatorum Severi , & Antonini L. Solent ff. De ineio Proconsulιs Quantum ad Xenia pertinet , audi quid senιimus o ritus proverbium es , neque omnia , neque quoυις tempore , ne que ab omnibus: nam valde inhumanum ui a nemιne accipere ; sed phsm, vilismum est; omnia , avarissmum se . Caeterum laudandi sunt illi mutuatores, qui nihil omnino recipiunt nec esculentum, nec poculentum: quoniam, quum mutuatarii plerumque sint indigentes, saepenumero munera offerunt, vel quia supponunr mutuatores id veller vel quia timent, ne sibimet ipsis mutuum auferant : vel ut eos facilius ad novum mutuum inducant sub spe munerum e & perraro contingit , eos munerari gratis, & libere, nullo ad id secundo fine impellente. Invicem christiana virtute pugnent mutuatarius, & muruator. Ille, occasione data, signa benevolentiae, & liberalitatis exhibeat. Hic contentus sit hujusmodi signis, nec quicquam recipiat etiam sponte oblatum. Seostendet ille gratum , ut par eis, erga eum, qui sibi benefecit. Palam hieomnibus iaciet, se ad mutuum praestandum sola suisse charitate motum.
178쪽
QUARTUM DUBIUM . Utrum tradens centum mercatori
navigaturo per mare tali pacto, quod, si navis periclitetur, non teneatur sibi: si vero in mercando amiserit, semper sibi totum capitale, scilicet centum, reddere teneatur: &, si lucratus fuerit, habeat ipse partem lucrit situ iurarius
Respondeo, quod sic , ut habetur in Cap. μυiganti Extra De Uuris. Sed Dominus Laurentius de Florentia dicit, quod bene posset recipere pretium periculi, quod in se suscipit: quia, si non dedisset mutuo, posset aliquid recipere suscipiendo in se periculum navigationis. Sed hoc videtur expresse contra Cap. Naviganti, quod est de eo, qui suscipit in se periculum: ubi vult quod sit usura, etiamsi recipiatur ratione periculi. Item si ibi haberetur duntaxat respectus ad mutuum, nullum esset dubium,& lex super indubitabili posita seret, quod esse non debet , cum foret superflua; & ideo salvo meliori judicio credo, quod nihil potest talis recipere ultra sortem.
ue Ad praesens quod spectat , duplex est periculum i intrinseeum
unum, seu generale, vel ordinarium, quod de omni mutuo verificatur,& est intraneum ipsi contractui mutui in sua natura considerato , quatenus potest sors data perire , cuicumque tradatur : extrinsecum alterum, seu particulare, vel extraordinarium, quod a natura mutui separari potest, proveniens videlicet a qualitate vel mutuatarii , vel negotiationis; puta si detur mutuatario prodigo, cavilloso, perditae conscienotiae . exercenti negotia periculosa , navigaturo in periculosa navigatione &c. Ratione primi perieuli non posse aliquid recipi ultra sortem adeo certum est , nihil ut magis ; hue enim tendunt leges omnes tum Divinae, tum Canonicae usuram prohibentes . Utrum autem ratione se- eundi periculi mutuo prorsus extrinseci ,& extraordinarii, mutuator aliquid tueri possit accipere citra usuram, nedum diu disputatum est olim inter antiquos, sicuti ex textu Authoris liquido constat, sed adhue disputatur in praesenti inter recentiores . Daniel Concina De iustitia &jure lib. 3. differt. 3. cap. II. per totum nihil intentatum relinquit, ut ostendat , probetque in nullo periculo , quantumvis mutuo ex in se co, quantumvis extraordinario, mutuatorein posse aliquid ultra sortem accipere, quin fiat reus usurae. Joannes Pontas ex adverso ver. Usura
179쪽
casu 3I., Continuator Tournely pari. 2. De contractibus ea p. p. se R. i. , Gabriel Antoine De contractibus pari. . z. cap. 3. q. I . resp. 2. &, quod pluris facio, Fulgentius Cuniliati, ut alios praeteream compluorcs, eiusdem cum Concina ordinis vir, Coneinae coaevus, in eodem Collegio Sanctissimi Rosarii Venetiis cum ipso scri hens, immo qui The logiam suam moralem publici iuris secit, iam vulgata Theologia Christiana confodalis sui Concinae: hi omnes, aliique sententiana oppositam pro virili parte tuentur, atque mutuatorem in casu, de quo agitur, ita contendunt ab omni esse usura liberum , ut praefatus Cuniliati seribere non dubitaverit De contractibus cap. q. f. a. num. 7. Quod vero ratione periculi extrinseci possit aliquid recipi s posito quod mutuatarius non dederit pignus J iudicio proborum , O prudentum determinandum ultra sortem , est communior, O raιιonabilior , immo certa sententia. Praecipua discrepantium harumce opinionum causa est Caput Naviganti, quod est Gregorii IX. ad Fratrem Raymundum, ita conceptum Natiganti , vel eunti ad nundinas certam mutuans pecunia quantitatem , eo quod fuscipit in se periculum , recepturus aliquid altra sortem , usurarιus es ιensendas - . Textum hunc mendosum vult Cuniliati cum Barbosa , aliisque scriptoribus bene multis, iisque gravissimis: ut ibi desit particula NON,& legendum sit - USURARIUS NON EST CENSENDUSId ipse repetit praesertim ex casu sequenti in eodem Capite immediate exposito, & definito, qui ibidem declaratur ab usura liber hisce verbis - Ille quoque qui dat decem solidos . non debet ex hoe usurarius veρutari r quoniam , ut ipse ait , si 4n primo casu non deesset particula
NON, non dixisset pontifex, nec dicere debuisset ILLE QUOQUE , quin potius ILLE TAMEN, aut ILLE E CONTRA, vel aliud consimile. Hunc eundem textum multis variisque modis suisse acceptum a Doctoribus scribit pontas casu citato, quas varias acceptiones indicavit Author in Angelica ver. Usura primo num 38. scribens Casus eji indicto Capite NAVIGANTI. Et adverte, quia Doctores diversimode dium rextum exponunt se: & hoc in hypothesi, quod legi debeat sine particula NON, sicuti communiter exhibetur. Daniel vero Concina ibidem j. 2. num. 2. utrumque inficiatur, & constanter scribit -- Multi contendunt mendum irrepsisse in Pontificium textum, O doderari paνtieulam NON, librariorum oscitantia omissam. Sed effugium diud penitus praeclusi
in opere De usura contractus trinι d4fert. I. cap. 3. f. a. , ubi palam fecι non modo eodices omnes carere particula NON, verum etiam , quod perem ptorium est, S. Rumundum, ad quem directa Decretalis fuit, textum hunc referre absque praefata particula . GDillantur alii ultima verba -- ararius es ee enaus se Mes ιn foro exteriori ob praesumptιοnem , quod rationσmutui, non periculi lucrum captetur. Quisque υidet, num si haec aperto
180쪽
usurar ut est, idem omnino sonant se . Non is ego sum, qui gravissimum hoe doctorum hominum dissidium possim componere. Viderint iccirco, viderint alii ; & quantum in me eis, sua sit unicuique laus. Paullo infra exscribam quod vulgarunt viri doctissirini: &tu, prudens lector, omnia semoto partium studio expendes, atque seliges quod tibi verius vi
Casum interim nostrum quod respicit, quum ipsemet Cuniliati sub
dat Nonnullae tamen sunt a mutuatore cιrca id conditiones observandae . Prima , ut periculum extrinsecum sit verum , non fictum . Secunda, Mede hoe paciscatur antequam mutuum tradat. Tertia, ne plus exigatur,
quam a prudentibus callentιbus iudicari suet. Quarta , ne maetuatarius e atur ad potius aliquid pecunia erogandum , quam ad aliam praestandam assecurationem, puta pignoris, fideiussionis &c. - : sponte fluit mutuatorem , de quo in casu, ab usura non posse salvari , quum non initante mutuatario periculum sortis in se suscipiat , sed potius ipse hune eogat ad accipiendum mutuum cum conditionibus adsignatis . opportune igitur Author in Angelica loeo proxime laudato - Talιs mutuans non vult
mutuare, nisi eum tali pacto susceptisms pericali, σ propter hoc gravat
debitorem in aliquid plus ex mutuo ideo tisura es - : est enim contra naturam mutui lucrum pacisci , lucrum ex mutuo principaliter sperare. Aliis quidem rationibus, sed tamen aeque invictis, hunc eundem
mutuatorem usurarium probat S. Bernardinus Serm. 39. art. I. cap. I.
sub initio ita disserens Nam, licet evitate eurrat ad periculam graden-ris, quandiu est in itinere, vel in mari, O se pro illo tempore eurrat uestium ἰ in actu tamen, O usu mercandι, rem mutandi, currit solum ad perieaelum mereatoris , eui traditum est . Ideo respectu illitis actus, σ aestis, es ipsius mereantis ἰ propterea per talem actam σs lueratur , scut O' Dii ipsi perditur. In hoc etiam casu, ut sapitis, alia ratio Uura contingere
solet : nam prias meanta traditor non ace/peret super se periculum maris , aut itineris, ms probabiliter praesumeret partem suam etiam ciam ho e toto periculo tutiorem atque titiliorem shi, quam merearori, eo quod rarius in mari , υel ιn itinere amittiantur, quam per Uum commutandi, o mereandi.
Sed quid iuris , si mutuator omnino gratis mutuam det naviganti peeuniam , omni alia intentione sublata ; & postea mutuatarius sponte adeat mutuatorem, ipsumque roget, ut periculum in se suscipiat, eique ob hoc offerat aliquid ultra sortem Nullam ibi usuram reperiri respondet Author in Angelica ibidem , & disparem rationem adsignat inquiens Quia ree tam in primo easti ultra sortem directe concernit mutuum, in quo omnis Iuperabundantia prohibetur Luca 6. , Iq. q. 3.ωρ. a. . Sed in secundo effa non sic, quia non ex mutuo, seu propter factum , scilicet securitatem p unde es eontractus innominatus se secundην se.