장음표시 사용
221쪽
198 CoNsI D. II. ARTI C. III. Respondeo secundum Hosti ensem, & Gost redum, quod, si hoc animo facit, ut in aestimatione sua lucretur, usura est, Cap. Consuluir Extra De usuris, sicut iaciunt qui de
nundinis ad nundinas mutuum dare solent. Hanc usuram omnibus execrabiliorem judicat Hostiensis , quantumcumque sub specie venditionis, commutationis, vel alterius contractus fiat, cum excedat centesimam usuram; Sc quodcumque nomen imponatur et , cum mala intentione ,
fraudulenter fiat , usura est: quia sorti aliquid accedit Cap. Plerique I . q. 3. . Hoc idem tenet Alexander Lombardus . Posset etiam fieri distinctio , quae habetur dubio quinto quarti verbi diffinitionis usurae hujus Considerationis. 32 Hunc casum exponit Navarrus in suo Enchiridio, sive Manuali pag. 2i8. Editionis Taurinensis anni II 82. , agens De usura eireaeambia Littera L. , sic scribens Od in princ patibus Emporiis Hispaniae, GaIlia, ct Belgii habemur tres , vel cytiatuor nundine eertir temporisime,sullis disinctae . Et quod sunt aliqui , qui habent magnam quantιta rem pecuniarum , quibus nullas merces emunt, sed in fine pr.edictarum nundinarum tradunt eas iisdem, quibus antea , υel aliis votintibur eas accipere solυendas in nundinis ιn aliis Cιυitatιbus eiusdem , vel aliorum Regnorum proxime futuris, cum aliquo eerto, vel incerto luero; G' in fine aliartim nundinarum recipiunt illam quantitatem eum lucro per se, υel per suos insitores, sve aflorer , O satim tradunt eas alias, vel eiIdem solvendar in nundinis , vel aliis terminis statis alterius Cιυitatis; G' in fine illarum Detunt quod in proxime praeteriιis. Et tra non solaem conservant suam pecuniam , sed etiam lucro vivunt, ditantur. Hic casus vel consideratur tanquam mutuum, vel tanquam cambium . Si tanquam mutuum, sicuti ipsum accipere videtur Author, iterum distinguendum est. Uel mutua datur pecunia cum lucro certo, vel cum incerto. Si primum, non video quomodo excusari possit ab usura. ura est, ubi amplius requiritur, quam datur: Verbi gratia: s d deris solidor deeem, σ amplius quaesieris ἰ vel dederis frumenti modium unum. super aliquid exegeris se . Ita 14. q. 3. cap. Iura . Hic amplius re quiritur quam datur, & quidem 3bsque ullo julto titulo : quoniam mutuator, ut supponitur, nec me cςs Vult emere , nec alio modo lieite negotiari, sed unice lucrari eX mutuatione pecuniae. Hic motivum luerandi uniee desumitur ex restitutione expectata usque ad alias nundinas . Usura
222쪽
Usura igitur est aperta, & manifesta , & omnium usurarum maxima, quin pallio aliquo possit obtegi: & secus opinari eis vetitum , & damnatum in propositione proscripta ab Alexandro VII. in ordine 42. Lieitum est mutuanti aliquid ultra fortem exigere , s se obliget ad non reis
petendam sortem ad eertum tempus -- . Si postmodum mutua praeliatur pecunia cum lucro incerto, quia videlicet in primis nundinis valor pecuniae potest esse major , aut minor , adhuc sic in uiuum dans usurarius est, quod ita ostendo. Ille mutuator eo proposito mutuam pecuniam
credit, ut plus sorte recipiat, quemadmodum- legimus cap. Consaltiit Extra De usuris. Pecuniam insuper suam mutuam dat illi, a quo aliquid plus , quam dedit, expectat accipere, sicuti enarratur cap. Si foeneraveris I 4. q. . Si ergo hi , de quibus sermo in hisce duobus eapitibus, usurarii dicuntur , & declarantur, etiam iste habendus erit tanquam usurarius; spes enim lucri in ipso est causa princeps mutuationis: quoniam hac unica de causa se consert ad nundinas, negotium huiusnodi exercet , quod certe non saceret sublata spe lucrandi , immo si vel unum solum videret turpe hoc lucrum exercentem in dies magis
magisque non ditescere . Addit S. Bernardinus Serm. 39. art. 3. cap. 2. Seeundum etiam Alexandriam Lombardum dicendum est, quod ille, qui mutuat pecuniam alterius generis ad certum terminum, peccat, s ratione rermini dati vult habere pecuniam , quam probabiliter credit amplius valituram in termino dato, quam sit pecunia, quam ipse dederat. Operatur enim
excrescentiam propter dilationem temporis-.
Et Author hie, & S. Bernardinus ibidem appellant ea, quae dicta
sunt dubio quinto super quarto verbo definitionis usurae : videlicet aut mutuator erat servaturus pecuniam illam usque ad sequentes nundinas animo eam tunc commutanὸi pretio in illis currenti , aut non erat servaturus. Si secundum, usura tunc est propter rationes supra productas.
Si autem primum, excusari poterit ab usura: quia se servat indemnem,&, si aliquid lucri percipit , hoc non erit ex mutuo , sed ex industria
licita ; potest enim quisque lucrari commutando pecuniam , non ratione mutui, sed ratione patriae, & valoris ipsius in una patria maioris, minoris in alia. Uerum e irim vero quum hi, de quibus sermo, super hoc negotientur ex consuetudine ,. ex habitu; & in sequentibus nundinis pecuniam restitutam recipiant, non animo eam expendendi in rebus familiaribus, vel alicui licitae negotiationi tradendi , sed animo eam iterum mutuo praestandi vel iisdem , vel aliis volentibus eam accipere sub eadem conditione restitutionis ab alias nundinas e arbitror memoratam distinctionem eisdem suffragari non posse. Suffragetur cuidam particulari,& in aliquo. particulari casu . Per me id licet ; potest enim hoc contingere, quin expectatio lucri sit caulia princeps mutui. & quod lucrum ipsi debeatur, ut servetur indemnis. Non suffragabitur certe iis , dc
223쪽
,e ri diraesentit cuia in issis expectatio lucri semper est caussa princtos.& p ter hanc solam mutuum dant, & propter hanc solam mutua. obibus negotiantur contra jura omnia huiusmodi negotia merito impro-λaritia contra Dominicum mandatum se Mutuum date nιhil inde sperantes. Si postmodum praesens casus reducatur ad cambium, habebimus tunc exmbium illud, quod dicitur ad terminum solutionis vel ad nundinas, Ut m tale, vel Lugdunense, vel Francosuriense : in eo positum , reuod campsor dat hv pecuniam ea lege, ut illam cum lucro recipiat Francolarii, vel alibi ad proximas nundinas , & plus minusve exigat
' 'E IC .LhE. ui aiunt, lucri cessantis , aut damni emergen
quod ampsor posset pati, & quod patitur, quia, cum nundinae sori: Moximae. pretium cambii solet esse vilius propter copiam pecuniarum,
in Aui Ex adverso eundem habent tanquam usurarium Caietanus, Soto, Colletus Inilit ut De cambis eo: Acitoine De cambio q. q. , Concina De cambio cap. q. num. 2. M leq., qauctarium non exigitur nisi pro carentia pecuniae ad certum tempus, & prsolutionis dilatione; quapropter quo malor est dilatio, Harium. Secluso alιo titulo ruso excusante ab usura, cambιum- Nam eu verum mutuum, ratione custis luertim exuitur . nrhιl en
infra terminum, seu in gaeo exig/tur aliqard ob dilatam . Antoine loco citato . Pol tremam hanc opinionem elle, bitror: & quia campis res raro cambiunt dilata solutione, cristit, quando otiosa pecunia abundant, & demciunt occasiones cam-
tanquam eamptares, sed ta quam mutu/xo ς ς δ' es 4 tuo dare licet, vel nulli. Omnibus non licere iam igitur licebit campsoribus, nisi in ipsis, scuti & in abist rum cessans. Dico verum, quoniam illud, quod patir 'p'riantur Concludit iccirco ipsemet Pantas , quod in praxi raro ad
224쪽
Coras ID. II. ARTI C. III. 2GI
de eo penes alios ψο iudicium Iam superius dixi artem hanc tot tanistisque circuitionibus, involucris, & modis exerceri, ut a solis campis r bus intime percipiatur, & ipsam superet, tametsi perspicacem, Theologorum intelligentiam . Videant igitur ipsi. Nos disserimus juxta leges Ecclesiae adversus usurarios praestitutas , dc , si ipsi ad huiusinodi leges non se conformant, vel innumeras ipsorum circuitiones consulto n his occultant, certum eli eos esse usurae reos: & timendum vehementer est, ne de ipsis veri ficetur quod scriptum legimus Ecclesiastici II. v. Id. Error σ tenebra peccatoribus conereata sunt - , & quod dixit Christus Io. 3. v. 2O. - Omnis enim , qui male agiι, odit lacem.
VIGESIUM M sExTUM DUBIUM . Utrum qui Januae existens emit ab aliquo Turonenses recipiendos in Francia in talibus nundinis, si usurarius 8 Respondeo secundum Alexandrum Lombardum, quod, si emens plus vel minus dat propter temporis dilationem: puta si usque ad nundinas sunt tres menses, & minus dat, quam si essent tantum duo, tunc contractus est illicitus: & maxime si pecunia recipienda in termino plus valitura creditur probabiliter: vel si sic emens communiter lucretur , hoc enim posito videtur mutuum indirectum . Sed si esset dubium , ratione dubii vel communiter, vel probabiliter accidentis excusaretur. Credo atten
dendum esse, quod dictum est in secundo Articulo primae Considerationis dubio primo, & secundo.
23 Eadem habent S. Bernardinus Serm. 89. art. 3. cap. 2., Aste sanus lib. 3. tit. II. de quarto &c. . Super hac re animus emptoris explorandus eli. Si id agat in fraudem usurarum, & propter dilationem, solutionis, vel aliquid detrahat de iusto pretio, vel aliud operetur in damnum venditoris, reus erit vel usurae, vel iniustitiae. Si autem recto animo operetur, quia hoc sibi prodesse vel obesse potest , ae venditori non obest, & insuper inter ipsos servatur aequalitas pro emptionibusti venditionibus constituta, contractus erit licitus, nullo usurae, veliniuilitiae crimine commaculatus .
VIGEsIMUM sEPTIMUM DUBIUM . Utrum recipiens Florentiae decem libras grossorum, quae tunc valent decem
florenis, a campsore cum pacto , quod ipsi campsori te
225쪽
eto et Co Ns ID. II. ARTI C. III. neatur tantum dare , quantum infra decem dies post celebratum contractum valebunt decem librae grossorum Uenetiis, quae quidem aliquando plus, aliquando minus valent, & hoc hinc ad mensem receptionis earum: gravetur inique, & utrum campsor sit usurarius 8 Respondeo , quod sic , quia est ibi mutuum cum intentione recipiendi ultra sortem: nec periculum potest excusare ab usura Cap. μυiganti Extra De usuris. Est etiam illicitus talis contractus: quia speratur lucrum nummi , de quo nullum potest egredi lucrum , ut patet 88. dist. Cap. Eiiciens. Item tertio est illicitus: quia cum damno proximi fit, scilicet recipientis, experientia teste, quae omnium est magi lira Cap. Gam sit Extra De electione. Lib. 6. , & cum destructione civium , qui talia cambia frequentare probantur. Ex iis patet quid de cambiis sit dicendum: quia, si sunt artificialia, sicut ars camploria,
habes declarationem dubio Ι 8., & I9. . Si vero sunt cam-bia realia, considera dubium a I. . Si autem cambia per litteras, dubium et . . Si vero casu alia , seu cambia gro se forum, hoc dubium 27. te clarum faciet.
343 Hunc casum fuse exponit, & solvit S. Bernardinus loco proxime laudato cap. 3. , qui, etiamsi candide fateatur, quod eampser ali quando perdit , aliquando lueratur , tamen sapienter adjicit -- Nec obstat, quod praedictae librae grusorum quandoque valeant minus , quia intentio mu
tuantis est ex tali mutuo lueram habere r atque ut ad rem S. Antoninus pari. 3. tit. 6. Intentio tueri ex mutuo Iacit tisti rarium se . Sed de
mus eiusdem Sancti Archiepiscopi responsum super hae eadem dissicultate , quam sibi proponit pari. a. Sum m. Theolog. tit. 8. cap. 3. ante inediun, - Illud communiter censetur Via rarium e ρώιa ibi es mutuam , ct spes lucri in eampsiore , ex quibus duobus perficitur usura Iq. q. 3. Cou. SI FOENERAVERIS.... Nee excusat penetii 4n , vel dubium am/ιtendi, ides quia minus possunt valere illa centiam tempore redd/tionis: tum quia in muttio aliquid sperare non liset, Areum. DE USURIS CAEp. NAVIGAENTI: tum quia raro contingit quod perdat Adde quod camplar non daret mutuo , nisi speraret se recepturum esse pecuniam praevalentem , seu cum majori pretio, & valore quam dederet. Non
226쪽
Non defuere Veteres , qui hunc campiarem voluerunt immunem ab usura, Laurentius scilicet De Rodulphis, Joannes De Anania, & Archidiaconus. Sed & hi sateri debuerunt vel inviti, tutius este ab hoc conia tractu se abitinere propter periculum animae, quia sic mutuum dantes se exponunt periculo peccandi. Quid multat Sola ipsa conditio in contra
ctu apnosita Quod teneatur 1psi eamphori tantum dare , quantiam infra decem dies post celebrarum contrahitim valebunt decem libra grossoriam Veneriιs animum praesesert lucro inhiantem, & non solo titulo christianae charitatis ad praestandum mutuum adductum . Quum Author declaret se absolvisse ea, quae pertinent ad cambium , non erit abs re nonnullas alias adjicere, & exponere cambii species , quarum ipse non meminit. Primo igitur Occurrit cambium cum recani-bio, seu cum recursu, sic appellatum, quia recurrit unde incoepit . En quomodo conficitur. Caius pecunia indigens, & necessitate coactus petit a Titio campla re centum aureos , nihil de cambio cogitans, quum
in universo terrarum Orbe nec mensam aperiam, nec campsores , nec
correspondentes habeat . Titius eampsor nolens pecuniam suam relinquere sine lucro, offert eidem cambium Placentinum, seu Vesunt inum: videlicet quod dabit ei centum aureos postulatos cum onere, quod reddat eos in proximis nundinis Placentiae , vel in alio loco celebrandis,& eum lucro consueto eam bii. Et quia Caius nec Placentiae, nec alibi correspondentes habet, Titius offert eidem Seium proprium correspondentem, & ad hunc scribit nomine proprio & Cati, eidem iniungens, ut acceptet debitum Cati, & solvat cambium, ejusque lucrum consuetum. Sejus acceptis literis Titii in libris dati & aecepti scribit debitum Cati, ipsumque solvit cum pecuniis eiusdem Titii, & postea eum istis iisdein pecuniis instituit secundum cambium, committendo Cajo, ut in patria sua ipsum solvat Titio cum lucro primi, & secundi eam bii.
Caius certe est omnino impotens ad solvendum, & iccirco tota haec summa, quasi ipsam recepisset a Titio, iterum traditur cambio modo nunc exposito, atque ideo per multos annos quandoque continuantur haec cambia & recambia, donee, foenore multiplicato, exhauritur patrimonium
Cati coacti solvere , & eentum aureos , quos habuit , & omnia lucra
cambiorum Sc recam biorum intercurrentia, quae paucorum annorum spatio vel coaequant, vel excedunt pecuniam mutuatam. Hoc cambium
rem diabolicam dicit Sporer Tomo et . tras . 6. se E . a. De cambiis num. 44. Et re ipsa, si ut par est pensitetur, nihil aliud est, quam cam-bium siccum repetitum; circuitiones enim hae figmenta sunt a Titio ad usuras Occultandas excogitata, quibus Caius fingitur correspondens huius, vel alterius, ut exsaturetur avaritia I itii ; quum huius pecuniis,& correspondentibus omnia fiant, & non aliter. Secundo venit cambium civicum , sic vocitatum , quia in eadem Civitate
227쪽
vitate consummatur . En quomodo peragitur. Caius indiget Taurini centum aureis, eosque petit a Titio camptare eum onere eosdem ibidem restituendi ad primas , vel ad secundas nundinas , adjecto lucro eam bii consueto . Testatur quandoque Ca jus se nummos huiusmodi aecipere vel ad cambium alibi exercendum , vel ad negotiationem ineundam ; sed re ipsa iisdem utitur ad proprias indigentias reparandas . Multa excogitarunt nonnulli ad hunc contractum salvandum. Irrito tamen
conatu, meo saltem iudicio. Quidquid dicat Caias indigens , quidquid
etiam iuramento testetur et quum camplae ipse ex munere non sit: quum ipsius indigentiam era noscere possit Titius; quum Caius alibi non habeat pecunias, nec correspondentes: cambium fictum est, eam bium simulatum ad habendam pecuniam, & re ipsa purum est putumque mutuum , etsi proxenetae usurarum perispe lenones nihil quandoque intentatum relinquant, ut repraesentent , & persuadeant rem aliter se habere. Sed quid
dixi eam bium fictum Cambium locale est illud, in quo vel camplar dat
campiario pecuniam in uno loco, ut ipsi restituatur in alio, vel ipse eampsarius solvit campsori pecunias in uno loco, ut eidem de mandato camplaris in alio rei lituantur. In casu non fingitur alter locus, in quo campiari pecunia reddenda sit, sed pacto firmatur , ut restituatur ibidem. Quocumque igitur modo pecunia velit uti Caius, non poterit habere rationem cambii , ne simulati quidem , sed purum erit mutuum
Remanet nunc enucleandum cambium alterum , quod dicunt obliquum. Qua in re utar verbis Benedicti XIU. De synodo Di reces. lib. Io. cap. num. 8., & seq. Titius indigens mille aureis mutuos eos petit a Caio, qui, cum consueverit negotiari, & negotiatione pecuniam suam augere, renuit indulgere petitioni Titii, a quo ratione mutui nihil potest exigere. Quia vero Titius Caium urgere non cessat, res in ter eos in hunc modum componitur . Titius mutuos accipit a Caio praedictos mille aureos, neque mutui caussa quidquam se Cato ultra sortem soluturum promittit. Ut tamen Cato damnum rependat, quod ex dato mutuo subit, dat ei facultatem aequivalentem pecuniae summam sive a semetipso, sive ab alio , per eam bii contractum accipiendi , eamque ad negotiationem destinandi, simulque Titius se obligat ad solvendum Cato, donec ei mutuum restituat, quidquid ratione cambit impendit, aut impendere deberet , si praedictos mille aureos a campiare accepisset . Quandoque etiam ipsemet Titius mutuatarius assumit sibi onus ea iis
negotiandi tantam pecuniae summam, quantam mutuam accepit a Cato, in eommodum tamen, & utilitatem ejusdem Caii, cui quotannis solvit quantum ex cambiis lucratur, aut lucrari posset, donec ei mutuum re
stituat . . . . Praemissa hac cambit obliqui notione , quam praebet Cardinalis Diqitigod by Corale
228쪽
CONs ID. II. ARTI C. III. io ue
nalis De Luca lib. s. tit. De eam biis in Sum m. parto 2. num. Io., ta ei te est suspicari praedictas involutas ambages esse unice excogitatas ad palliandam usuram, quae nihilominus non satis occultatur, & magis adhue aperte se prodit, cum contractus secundo ex recensitis modis initur. Quid enim absurdius, quid incredibilius fingi potest, quam quod Titius indigens mille aureis, quos mutuos accipit a Cato, totidem statim habeat paratos ad nundinas transmittendos , atque in activa cambia erogandos in mutuantis' Cati utilitate mi Et nihilominus non desunt Au. bores qui pro ejusmodi cambiorum tuenda iustitia decertant , inter quos Cardinalis De Lue a De cambiis discurs. 3. num. I. , discurs. 3. num. S., discurs. 23. num. 9., Ansald. De commerc. & mercat. discurs. 63. Mum. 66., & seq., Rota Bononiensis apud Urceolum De transact. quaeli. o. a num. 23. usque ad fin. , & Rota Romana decis. I. lib. 8. ad orisnat. Card. De Luc., & decis. 323. , & 693. cor. Molines. Verum quidquid sit de soro externo, in quo fortasse ita res gesta praesumitur, sicut in contractus stipulatione describitur, in foro tamen interno, ubi sola spectatur veritas, si pecunia accepto mutuo respondens neque a mutuan te, neque a mutuatario iuxta praedictas diversas pactiones fuerit ad nundinas transmissa, seu in eam bia activa erogata, nec unquam in alterutrius animo suit eam ad nundinas transmittere, seu in cambia erogare: minime dubitandum est, eam hium esse illicitum, turpe, & usurarium, ac propterea e chrilliana Republica prorsus eliminandum . Non enimvero negamus posse mutuantem , qui solet pecuniam suam negotiatione
augere, aliquid percipere a mutuatario titulo ejus quod interest, hoc est lucri cessantis, aut damni emergentis. Sed eum hic legitimus adest titulus aliquid ultra mutuatam sortem exigendi, is erit ingenue adducendus , neque recurrendum ad praedictos cambit obliqui anfractus , qui vehementem ingerunt suspicionem fraudis, & doli - . Hactenus sapientissimus Pontifex. Postremam ipsius periodum tu, Lector, attente considera ; haee enim vel sola sufficit ad cognoscendum istud eam bii genus nihil aliud esse nisi tegumentum usurae. VIGESIMUM OCTA vUM DUBIUM . Utrum tradens centum
cuidam mercatori cum pacto , quod tantum det sibi de lucro sive lucretur, sive non: periculum tamen casus fortuiti totius capitalis in se retinens, & omne damnum ipsius capitalis , quod sine culpa mercatoris procedit : sit usurarius 8 Respondeo secundum Girardum obdonis , & Laurentium de Florentia, quod non, immo licitus est talis contractus,
229쪽
ro 6 CoNs ID. II. ARTI C. III. tractus, si tantum accipit de lucro, quantum verisimiliter mercator potest lucrari, cum bene lucratur, & quantum perdere, cum nihil lucraretur. Nam talis mercator emit
lucrum capitalis pro tanto pretio, quanto probabiliter cum propria utilitate potest aestimari. Alii autem dicunt, quod illicitus est . Sed primum verius credo, nisi forte
33 Casum hunc perhibet Ioannes Pontas ver. Societas casu 4.,
Zc totus is est, ut ostendat id non licere. Praecipua ipsius momenta sunt haec . Primo, quia hie contractus est contra naturam societatis, quae pollulat , ut anabo i contrahentes aeque participent de damno, sicut& de lucro. Secundo ., quia adversatur S. Thomae a. a. q. 78. art. . in corpore scribenti Secundum se es , illicitum pro Ua peeuntie accipere pretium, quod dic/tur usura se . Tertio, quia hunc contractum reprobavit Sixtus V. in tua Constitutione Deroabιlis edita anno I 386. die 23. Octobris. Quarto, quia demum non convenit cum S. Bernardino Serm. 39. cap. 3. , dicit - Si intendιι habere luertim, re non damnum , u- sura ejι - . Haec tamen tanti ipse non facio, ut statim condemnem Authorein secus docentem ὲ quoniam , supersedendo Constitutione Sixti V., de qua dicam infra , responderi potest, ut sequitur.
Ad primum. Utique -- Societas eum contrahitur tam tueri , quam damni communio initur se L. Si focietasem is Pro Deio. Sed hie agitur de contractu venditionis formaliter , aut saltem virtualiter sequente societatem; dum enim contrahentes conveniunt de lucro, ut in casu, unus vendit ius ad lucrum, & alter ipsum emit, non autem mutuam ineunt
Ad secundum. Ioannes Pontas ex in advertentia omisit unum verbum in textu S. Thomae, cujus appositio difficultatem solvit.. S. Doctor ibi, postquam dixit proprium, & principalem usum pecuniae esse ipsius consumptionem , sive distractionent, subdidit Et propter hoe secundum se est illicitum pro usu pecunia mutuata accipere pretium , quod dicitur Hura se .m ipse lubens ex pecunia mutuata non posse recipi lucrum: sed in pra senti non agitur de hac re agitur enim de jure ad lucrum, & quaeritur utrum vendi possit, nec ne . Ad quartum. S. Bernardinus revera habet verba recitata art. a. cap. 3. ibidem, sed de alio casu loquens a praesenti longe iuverso . Casum nostrum exhibet S. Bernardinus ibidem art. I. cap. I. ,& in eadem cum Authore sententia est. En verba ipsa S. Bernardini Quartus e us addi potes, puta quum iu mercando capitale eurrit ad perιeulum tradentis ,
ita quod quidquid mercando, vel alιo inculpabιIi modo perditur, perdatur
230쪽
aradhari ipsius eviratis ἰ luerum autem fixum est: ct in tali easti certum est, quod mereator , cui capitale traditam est , emit totum futuriam luertim evitalis praedicti tanto pretio , quantum probabilitas Iuturi lucrι etim utilia rate propria posset rationabilιter Wiιmarι . Talis gurdem contractus seeunis dum quosdam ultritus est: tamen feeundum Gerardam obuonensem licite 58rι potest , π hoe muli iplici ratione. Primo ratrone perietiti . Secundo ratione lucri. Tertio ratione vitandi damni. Primo ratione periculi e nam in ιota mereatione fienda ex hoe capitali capitale ad perietilum tradentis etirrit. Secundo ratione lucri s quia totum lucrum , quod perventurum aestimatur probabiliter , aliquem Nolorem habet , qui potes aliquo pretio 3usaritimari, per consequens eιιam iuste vendi. Terιio ratione vitandi damis ni e ρυια iste, qui dat suum propr/um Οριιale , - use potes inde exigere interesse. Idem patet a simιlt. Detur enim , quod aliquis tradat equum suum ad septimanam sub pretio competenti, vel conducat eum in praeliis , aliis sibi necessariis, tandem ille , eui equus traditus est, emit totum futurum luerum annua conductitonis equi. Dcur hoc lieite emi potes , ita Cr ibi. Credo igitur , quod ratione contractur in hoc nulla committatae r u Iura, nis . hoc feret in fraudem usurarum: ita quod illud evitate non es Iet vere secundum rem traditum pro capitali , sed potius pro mutuo , m ad usurarum lueram: quia hoc esset contre primam regulam, quum esset ibi mutuum interpretatum , O per consequens esset contra secundam regulam , quia apud lucrantem perveniret lucrum de re , cuius non haberet dominiam, nee usum se . Certum est igitur S. Bernardinum a Ioannis Pontasti opinatione non stare: & quae Pontasius protulit, tanti non elis momenti, ut ab Aut horis sententia sit recedendum.
Hunc casum quoque perhibent Fulgentius Cuniliati De eontractu si, ei etatis f. 2. num. 9., & Daniel Concina lib. 3. De iustitia & jure, dinfert. 3. cap. 22. β. 3. num. 9. & seq. : & quamvis ambo conveniant in hoc contractu nihil haberi, quod adversetur iuilitiae, adjicit tamen Concina se olun illum consuluisse, sed Disti poenitere; re enim serius considerata permittendus non est, quia a Sixto V. in proxime laudata Constitutione prohibitus. Id ut probet, profert haec verba ex g. 3. eiusdem
Coi ili tutionis deprompta - Ita ut non ad certam summam, aut quantitatem ab omni perιculo. σ damno, Me praefertur, immunem lucri nomine persolvendam, neque ad capitale, si casu sortuito perierit, restituendum δε- eius aec prens δeneatur atque contendit haec duo disjunctive, non copulative esse accipienda, ut Summus Pontifex unum atque prohibuerit ac alterum, non vero duntaxat tanquam insimul coniuncta. Si igitur ostendam Sixtum U. in hac Conuitutione prohibuisse quidem, . pacisci de lucro determinato, quando insimul in pactum transit capitale, seu sors,& remanet periculo accipientis ἔ non autem quando unice contrahentes conveniunt de allicuratione lucri ex negotio provenientis, periculo sortis