장음표시 사용
251쪽
Dubio procul hoc pactum est contra naturam laetetatis ; & ie circo apposite Glossa loco ab Authore memorato Videtur, quod si quis pectiniam dedis negotiatori , ut ιnde emat mercer , O det sibi partem tueri , quod illud si licitum e quod non concedo, se periculum spectet ad recipientem, ut sit inter eos contractus mutui se . Quae , amabo te , quae societas , quae fraternitas, dum unus nullum unquam damnum pati potest, quia vult capitale salvum , immo ut in pluribus lucratur, quia vult esse particeps lucri ex negotiatione provenientis : alter vero lucrum
quidem pote it ut plurimum sperare, sed etiam potest operas perdere,& , quod pluris iacto , se exponit periculo damna rependendi aere pro prio, si capitale , quemadmodum non semel contingit, in totum pereat, vel amittatur ex partei Pallia sunt haec, pallia usurarum, non autem verae societates, & fraternitates . Opportune quapropter Natalis Alexander lib. 3. art. 5. Regula 23. Et certe, quod legitima , justaque societas ea pactione coiri non possit, ut capitale sit salvum ei, qui pecuniam in societatem confert, liquido probat discrimen, quod. mutuum inter & societatem intercedit. In mutuo enim dominium pecuniae mutuo datae totum in debitorem translatum est, totumque lucrum ad ipsum pertinet; cum nihil ab eo exigere, vel speraret iure possit creditor ratione mutui: quamobrem debitor totam , & integritin pecuniae mutuo acceptae summam ipsi reddere tenetur, ipsiusque unius periculo exponitur negotiationi, ipsumque unum pecuniae, sive rei alterius creditae dammna spectant, si fortuitis casibus pereat. Vetum .e contrario se res habetio contractu societatis: qui enim pecuniam conseri, illius Hominium non transfert in socios se quia nemo societatem .contrahendo rei sua y minus esse definit - , ut dicitur L. Si tibi lib. t 9. Dig. tit. De praeseriptis inebis , O in fa- festim aEctionibus. Quamobrem lucri, fruehuumque ex rubus in societatem collatis provenientium particeps est ἔ adeoque si capitale pereat, ipsi perire debet uni, modo pereat absque dolo culpaque sociorum .... Usurarius igitur contractus est , si pecunia in societatem conseratur ea pactione, ut, si fortuitis casibus pereat, 'non pereat conferenti, sed nihilominus sors illi sidua sit. Sic enim societas in mutuum degenerat, ex quo lucrum captatur - . Haec ille .
Disputarunt quidem Antiqui , , utrum de iure civili possit apponi pactum de capitali salvo ; sed uno ore semper conselsi sunt id non esse aequum, nec in iudicio animae permittendum, sicuti testatur Nicolaus de Auximo in suo Supplemento aὸ Summam Pisanellam ver. Societas secundo, scribens Sed an possit pacisci, quod capitale sit salvum Respondeo, de
aure Canonico, & in foro conscientiae non potest secundum Dominum Angelum, & ita sentit Glossa in cap. Plerique I 4. q. 3. . . De iure autem ei vili sunt opiniones: nam Baldus in L. I. C. eo. q. y tenet, quod tale
pactum non valet neque ex forma contractus , neque ex ejus natura λideo dicit, quod sapit usurariam pravitatem. Hotii ensis autem in sua
252쪽
Summa in tit. De usuris A. An aliquo casu, tenet , quod de iure civilitatis societas valet magis ex vi pacti, quam ex natura contractus. Sed dictum Baldi videtur verius, ut ex praecedentibus colligi potest etiam in proximo g. . Secundum omnes autem hoc pactum non est aequum , nee in iudicio animae servandum, ut notat Dominus Antonius de Butrio in Cap. final. Extra De MDris Hactenus Nicolaus cognomine De Romanis, vir sanguine, doctrina, pietate, muneribus, & legationibus clarus, Juris utriusque laurea donatus Bononiae antequam ordinem nostrum inisgrederetur, & iam factus Frater Minor Gregorii XI. Romani Pontificia
a Secretis, uti scribit ad ingus ad annum I 376. num. I 2. . Supplementum hujusmodi absolvit hic Frater Nicolaus die 28. Novembris I 4 4. inveteri noli ro Coenobio Mediolanensi sub titulo Sanctae Mariae de Angelis, vulgo Sancti Angeli , sicuti ipsemet in fine eiusdem adnotavit. Si res bene perpendatur, hic est ille casus, quem exposuit, & improbavit Sixtus V. in sua Constitutione Detestabitis, cujus supra memini,
ubi de tertio Articulo Considerationis proxime praeteritae , annotatione super dubio 28.; tradens enim pecuniam paciscitur de capitali' salvo, &paciscitur insimul de habenda parte lucri ex negotiatione provenienti I. Recole verba Constitutionis eo loci recitata, & invenies ovum non est eo vos milius, sicuti praesens casus similis est illi, quem Summus Ponti sex enarravit. Dices sorsan Summum Pontificem in sua casus enarratione locutum fuisse, dum initum fuit pactum de lucro certo Simulque etiam certam lacri quanistitatem, σ summam , veluti tot pro quolibet centenario in singulos annos aut menses per alterum sociam, durante societate , solvendam promunt ; hle autem sermonem haberi de lucro in determinato, & ad arbitrium reeipientis. . Ita sane . Ergone Summus Ponti sex casum quoque nolirum non comprehenditὶ Fallitur quisquis ita arbitratur: quoniam , absoluta casus enarratione, hune reprobans consulto meminit etiam , quando pactum initur de luero duntaxat incerto, & ambos casus, qui essentialiter notidistinguantur, eodem atro colore depinxit - Arque in posseram non licere iis , qui pecunias , vel animalia , aut alias res in societatem tradent , de certo lucro ut praefertur , pereipiendo inter se pacisci, concordare et neque etiam sive ad eertum, sive ais intertum luerum convenerit s nota ly incertum J, socios, qui ea accipient , ad fortem , seu eapitale salvum, σ integram , tibi illud casu fortuito perierit , vel amissum erit , reddendum quovis pasto, aut promisone sibi olligare. Sed de hac Sixtina Coiis itutio ae redibit sermo in fine huius Articuli, ubi fuse exponam contractum . quem
vocant trinum, seu trium contractuum , a quo trino contractu non multum hic casus discriminatur, qui potius est ei simillimus. Unice igitur hia addam auctoritatem ultimo ab Authore indicatam ex Cap. Iuvenis , quae in rebus ad mores spectantibus semper prae oculis habenda est In his , qua dubιa sunt, quod eretius exUtimamus , tenere debemus .
253쪽
ar 8 CONSID. III. ARTI C. I. TERTIUM DUBIUM . Utrum vidua, quae praedicto modo
tradit centum , & ad hoc curat fieri instrumentum ; l edtamen apud se intendit retinere periculum capitalis, &solum facit hoc pactum , ne decipiatur a mercatore: sit usuraria, si aliquid ultra sortem accipiat de lucro λRespondeo, quod non , nec tenetur restituere, sed tamen peccat mortaliter: quia seipsam diffamat: & quia exponit se periculo, si capitale perderetur, recipiendi restitutionem ipsius. Item, si sic decederet, haeredes ipsius vellent contractum in suo robore permanere, & sic daret
eis occasionem peccandi. Tenetur ideo notam facere intentionem suam, ne forte morte subita praeoccupetur.
3 In eontractibus rei veritas potius , quam scriptura perspici debet L. I. C. Plus valere et & praesertim si res agatur in foro animae, in quo intentio operantis prae omnibus discutienda est. Iure igi me docet Author hanc mulierem habendam non esse tanquam usurariam. Quod intellige in foro conscientiae, non autem in sero fori; in hoc enim - Expressa noeent , non expressa non nocent se is. De diversς regulis iuris num. I93. Tenetur iccirco legitime manifestare intentionem tuam, & hujus conscium reddere suum consocium, quo non peracto absolvi non potest a Consessario .
QUARTUM DUBIUM . Utrum ponens in societate centum, ita quod medietas, vel quarta pars capitalis sit ad periculum recipientis, sit usurarius ΤRespondeo, quod sic, & tenetur ad restituendum quidquid lucri accepit de illa parte, quae non subjacet periculo ipsius tradentis. Ex isto casu, & multis similibus patet, quod intentio S. Bernardini fuerit, quod ponens centum in societatem retineat in se periculum totius capitalis , Sc quod non liceat aliter contrahere. Sed contra ipsum est Glossa expresse in Cap. Plerique I q. q. 3. , quae
dicit, quod potest fieri pactum, quod periculum capitalis
sit commune. Dicendum est ergo, quod, si tale pactum iactum est, quod nempe medietas currat ad periculum re-
254쪽
eipientis, lucrum erit licitum. Ratio, quia si in sine societatis nihil inveniretur, nisi capitale solum , tunc hoc
ipsum divideretur secundum quod pactum iactum est de periculo ; idem enim pactum , quod factum est de dam
no , intelligitur de lucro, & e converso, ut Institur. De societate f. Illud, quod & omnes Canon istae sequuntur. Si autem tale pactum non est factum: quia iste Sanctus tenet, quod capitale totum erit tradentis; ideo bene dicit talem esse usurarium quantum ad lucrum illius partis , quae periculo non subjacet . Capitale igitur totum erit tradentis, ut iste Sanctus tenet, & infra patebit, si pactum faciens intendat in fine ipsum totum habere, etiamsi nihil tunc esset nisi capitale.
63 Tota dissicia Itas in hoc est postar an sine labe usurae possit quis
nec ne pacisci, quod consocius , seu recipiens capitale aliquo modo participet de ipsius periculo. Polla re ipsa absque ulla usurae macula docuit Colletus in suis Institutionibus De contractu societatis quaesito primo , ubi, postquam tribus argumentis ostendit finita societate capitale non esse dividendum, subdidit Sietibi tamen vigeret confiaetudo , aut inter partes convenisset , ut evitate una eum luero, vel sine lucro dit ideretur inister ocios , iis etiam in diυisione eo rehensit , qui solam operam eontul
sent , illa divisio fortis licita esset - . Idem docuit Ioannes Cabassutius
Prosetar Aventonensis apud Ioannem Pontas ver. Societas casu 2. . Etenim, postquam in sua Iuris Canonici Theor. & prax. cap. II. num. 3. quartam adsignans coaὸitionem requisitam ad iustam societatem dixerat Quarto , at singuli subeant damna , evensas pro rata quoque eorum .
quae ex parte Ius contialerunt: atque seorsim totam inearrant facturam eorum , quae in fortem contulerunte tit qui pecuniam contulit , tot π pecunia
fuae periculum subeat , si absque sorii eulpa leυi aue lata pereat: s vero 'salva pecunia nihil obveniat lucri , foetus alter , qui suum laborem, vel industriam eontulit , subeat suus licturam iud,siria suae, o laboris p pecu
nia vero tota ad eos redeat, qui eam eontulerunt r num. 6 ad rem nostram haec habet se Sieubi tamen contraria viperet eonsuetudo, aue aliter in
ter partes convenerit, id poterit servari - . Idem quoque tenuit Glossa ab Authore memorata hisce verbis Sed si per illa veroa ficietatem contrahunt, O' tune perietilum stet at ad aetrumque, tune bene licitum est . quod xnus socius det yeeuniam, ο alter suppleat laborem, qui deest tu pecunia se .
Quid plural Sixtus V. in sua Constitutione Dete1 abιlis jam superius ia-P 4 dicata Digiti od by Corale
255쪽
dieata id docuit . id sancivit expresse a. inquiens Si vero finita δε- eieιate ipsum evirale extat , et , qui illud in socιetatem contulerit , restituatur , nisi socio recipienti fuerit communicatum , aut aliter inter ipsos eon trahentes super eo legitime conventum sit . Pactum igitur, quod adprobavit Author, adprobo & ego in sensu ab eodem exposito ; & ieci reo ponens pecuniam cum hoc pacto potest, finita societate, licite lucrum
Sed si petas abs me , quam tueri partem in hoc casu percipere debeat
ponens pecuniam: an dimidiam. an infra, an supra medietatem Respondeo id generatim adsignari non polle propter varietatem negotiorum, personarum, & induitriae. Regula generalis haec est, ut in contractu servetur aequalitas. Arbitrio igitur boni viri res est permittenda; & hiepensata quantitate & qualitate periculi utriusque socii, quantitate & qualitate operarum & indultriae, quantitate & qualitate negotii determinabit in unoquoque casu, quae lucri pars debeatur uni , & quae alteri ex sociis : quia saepe quorundam ita pretiosa 6ὶ opera in societate , ut eos iu sum si eonditione meliore in foeιetatem admitti Institui. Desocietate 2.: quia saepe negotium ejus est indolis, ut lucrum brevi tempore sortem ipsam excedat. Dempto poti modum hoc pacto, quum ponens pecuniam generatim loquendo subiacere debeat integro periculo sortis , usurae labe pollueretur
recipiens lucrum proveniens ex ea parte , quam voluit esse periculo recipientis : quia lucraretur ex re non sua, sed alterius . Dempto item
hoc pacto, generalis regula est, quod periculum sortis totum spectet adponentem pecuniam ; & ideo , si finita societate solum supersit capitale, hoc totum debebitur ei, & non socio , qui nihil pecuniae contulit in societatem; pari etenim passu incedere debent periculum & lucrum. Sed de hoe fusius infra eum Authore dubio 9.
QUINTUM DUBIUM . Utrum ponens operam in societate, navigando scilicet, equitando, Sc hujusmodi, teneatur eam sumptibus suis ponere ΤRespondeo secundum Baldum de Perusio, & Jacobum de Arena , & Cynum in dicta L. I. C. Pro socio , quod non , quando proficiscitur causa societatis, sed debet hoc habere de corpore societatis: quia lucrum intelligitur deductis expensis L. Illud C. De collarionibus , & L. Mucius T. Pro socio. Quod intelligit Baldus in dicta L. I. , exceptis expensis, quas domi fecisset: quia istae non debent fieri de corpore
256쪽
societatis. Arguitur L. Sed eis lege f. autem quis
is. De haereditaris petitione. Dominus vero Angelus de Perusio in praedicto Tractatu dicit, conluetudinem debere servari in hoc, etiam in foro conscientiae, cum consuetudo sit optima interpres legum L. Si de interpretatione is De legibus ; quum minime mutanda sint, quae longam interpretationem receperunt L. Minime eodem tit. ; & taci
te videatur actum quod fieri consuevit L. Od se nolit f. β uia sis tua is De aedilitio edicto.
aequil sinium est Authoris iudicium super hac re tum iure civili , tum jure canonico. Iure quidem civili r quoniam in laudata L.
Mueius ita sancitur Neque euim lucrum intelligιtur , nisi omni damno deducto: neque damnum, nisi ometi lucro de ius L - . Iure etiam canoniis co: quoniam Sixtus U. in memorata Constitutione a. ita decrevit oti praeterea iιdem contrahenter fructus, expensas , o damna in commune
eo erant , O , prout aequum , O iussum fuerit , sibi communiιent , atque divi διnt - . Quod autem hoc locum duntaxat habeat in illis expensis, quae fiunt caussa societatis,& non aliter, recte id prohat Author ex citato Guod autem quis. Quaeritur hic: an si haeres erogando, & expendendo, penum haereditari uin ebibat, huiusmodi erogationes, & expensae censeri debeant sactae ex penu haereditario, vel ex proprio ipsius patrimonio . Et respondetur eas ex haereditate, quas secit quia haeres; illas autem, quas secisset tam et sit no a haeres, ex patrimonio factas esse iudicandum . Et verius es, ut ex suo patrιmonio decedant ea , quae , eis non haeres fuisset , erogasset . Sicut ienim se habet haeres quoad expensas iactas poti consecutam haereditatem , ita se habet socius quoad sumptus , quos fecit poli societatem initam. Si igitur expensae duntaxat factae ab haerede ut haerede, ad haereditatem pertinent, illae duntaxat factae a socio ut socio, pertinebunt ad societatem. Super hac re textum habemus expressum L. Cum duobus f. II. T. Proscis - Si quis ex Dcιis propter seιetatem prosectus sit , υeluti ad merces emendas, eos duntaxat sumptus societati imputabit , qui in eam pensi funt. Docemur utique L. 37. is. De legibias Si de interpretatione legis quaeratur, in primis inspiciendum es , quo iure eiυitas retro in eiusmodi casibus Ua fuistero optima enιm est legum interpres consuetudo - . & L. 32.
f. I. Inveterata consuetudo pro lege non immerito eusoditur : & L. 23. eodem tit. - Minime sunt mutanda , quae interpretationem certam femper habuerant - . Haec tamen omnia intelligenda sunt, quando consuetudo iniqua non est , nec iuri naturali, aut divino contraria. Quapropter si invecta fuisset consuetudo notabiliter gravans unum vel alterum consocium , non possit quis tuta conscientia ad hanc se conformare r
257쪽
rer quia regula operationum nostraruna non est quaevis consuetudo quaIicumque modo exurgens, & constituta, sed sola consuetudo rationabilis, iuri naturali, & legi divinae consentanea.
SExTUM DUBIUM . Qtio modo socii , qui contulerunt partes dispares, & conduxerunt fundum, vel apothecam, ad pensionem teneantur ΤRel pondeo secundum Angelum de Perusio ubi supra, quod locanti tenentur pro aequalibus partibus; inter se autem tenentur pro rata societatis, & ita dividere inter 1e debent dictum debitum mercedis, sicut dividunt prin- cipale, nempe secundum partes dispares. Ita etiam probat, & determinat Baldus in L. I. C. Pro serio q. II.,
ubi etiam dicit, quod suppellectilia , & vasa dictae societatis debent dividi secundum dictas partes dispares.
8) Et hoc rectae rationi est quam maxime consoniam. Locans non tenetur inquirere, & multo minus intime perscrutari naturam societatis initae inter eos, qui abs se petunt conductionem tandi, vel apothecae: quum locatio, quantum ad se spectat, res sit societati prorsus extrinseca, & cum ea non connexa. Unice ipsi incumbit scire numerum eorum, cum quibus de locatione paciscitur, ut pretium pratili tutum saltim pro aequali parte ab ipsis possit exigere . Dico saltim : quia quum fundus, vel apotheca non locetur tanquam in partes disse 'a , ut una uni, altera respondeat alteri conductori, sed tota simul, & toti societati unum morale constituenti et arbitror unumquemque teneri in solidum, ut uno vel altero deficiente possit locator ab aliis, qui remanent,& sunt solvendo, integrum pretium repetere.
SEPTIMUM DUBIUM . Utrum ponenti tantum operas liceat facere pactum, quod vult tantum certum pro opera
sua, & nihil vult sentire de damno ZRespondeo, quod sic secundum dictum Angelum de
Perusio ubi supra: quia ille non est contractiis locietatis, sed locationis operarum suarum . Et hoc, nisi culpa sua damnum procederet, ut L. Item quaeritur in principio, ML. Si merces β. Aut columnam ff. Locati conducti . In hoc autem venit non solum culpa lata , sed etiam levis, ut
258쪽
CONs ID. III. ARTI C. I. 233 Institui. Qibus modis re contrabitur obligatio f. a. , licet alii contrarium dixerint.
ο) Nullum dubium hune esse contractum locationis; & iecirco opportune concludit S. Bemardinus Serm. 39. ari 2. cap. I. poli declarationem hujusce casus , quod ponens operam pretium ex pacto , & convento reciperet non ut foetur , sed ratione falarii fui -- . opportune pariter Nicolaus de Auximo in suo Supplemento ver. Societas primo
hie non es contractxs societatis , sed locatιonis , quia nemriator. ille loeae operas suas pro illo pretio , σ iso modo nihil sentiet etiam de lucro . Posset autem σ pactum facere , quod non se lum deberet habere praedicta unginti sine ullo dimηo , sed etiam talem , vel talem partem de Uers , Er nti iam de damno: quod quidem reciperer non ut Deras , sed ratione Ueris ,
sime fui salarii , ut dictam es de tali locatione supra: Lacatis 3. 3. s
Iam convenit inter Theologos, quod si contractus cedat in utilitatem solius recipientis, ut in commodato, tenetur quis de culpa iuridica lovissima, quae est omissio illius diligentiae, quam adhibent solertissimi, B: prudentissimi in rebus eiusdem naturae. Si utrique parti sit utilis , ut in locato &c. , tenetur quis de culpa levi , quae ei omissio vigilantiae,& diligentiae , quam prudentiores, & diligentiores in iis rebus adhibere consuescunt . Si demum cedat in utilitatem solius dantis, ut in deposito, unice quis tenetur de culpa lata, quae est illius omissio diligentiae, quam homines prudentes eiusdem professionis solent adhibere . Id praesertim eruunt ex L. Si tit eerto loco 3 a. ff. Commodati, ubi culpa lata vocatur dolus, levis dicitur culpa, & levissima appellatur diligentia. seu omissio diligentiae. Huic doctrinae non adversatur 6. Qui columnam ab Authore laudatus, qui ita habet Qui eolumnam transportandam conduxit , fi ea , dum tol-lιtar , aut portatur, aut reponitur, fracta st , ita id pericalum pratiat, s
qua ιρsius , eorumque, quorum opera uteretur, cu a aeciderit. Culpa au
tem abes , si omnia fasta sunt , qua dilte entissimur quisque observaturus fuιsset . Ad rem quippe Glossa super hunc locum Diligentissimur ,
ides diligens, ut ponatur superlati s pro pasitivo, ut econtra saepe eontingit . Nee enim dubium es locatorem opera non teneri de letissma eulpa ,
ut are uitur supra COMMODAETI L. SI UT CERTO f. NUNC VIDEMDUM , er infra de regulis iuris L Contractus . Sed feckndum Doctoreses spe ale in columna , ct aliis rebus , quae leviter franguntur , ut exactissma diligentia praestetur . Dum hic audis regulas iuris, non eas intellige, quae habentur in fine Sexti Decretalium, sed illas, quae reperiuntur in fine Digellorum sub tit. De diversis rutilis iuris ; ibi enim laudatam legem invenies num. 23. . Esl speciale, ait Glossa, in columna, aliisque
259쪽
eiusdem generis, quae facillime franguntur, ut conductores sint diligentissimi, & propter rei naturam diligentiam adhibeant quam possunt maximam . Omissio igitur illius diligentiae, quae in alia re culpam in serret unice levissimam , in columna, aliisve similibus culpam arguit levem,& persaepe latam .
OCTA vUM DUBIUM . Utrum ille, . qui posuit capitale in societate, δc perditum est ante finitam locietatem, teneatur iterum aliud ponere λRespondeo , quod non , sive periculum capitalis si commune, sive non: quod tenet Glossa in L. Si non fuerint *. I. ff. Pro serio , & in L. I. C. eodem titulo. Concordat Angelus de Perusio ubi supra.
to En verba Glossae primo memoratae Sed quid, si perdatur pe
cunia talis .... An posset Mnas alium comρellere operaνι, vel tit tantiandem
pecunia reportet, vel reponaι ρ Respondeo nono quia finita est societas inseremtisue rerum , ut infra eodem tittito L. VERUM 3. Analι - . Similia habet Glossa secundo laudata; & ideo unice prosero quod habetur in lege hia indicata se Soc/etas solvitur ex personis, ex rebus , ex voluntate , ex actιone. Ideoque sve homines , sve res , sve voluntas , sive a lιο inιerierit , distrahi υιdetur Iocretas.
NONUM DUBIUM . Utrum capitale finita societate debeat esse commune, vel solum illius, qui posuit illud, si tunc non inveniatur aliquid ultra sortem ΤRespondeo , quod licet Baldiis hanc quaestionem late examinet in L. I., & in quaest. 2. C. Pro serio , tamen mihi videtur dicendum secundum Angelum de Perusio ubi supra: quod, si aut ex pacto, aut ex consuetudine periculum capitalis erat commune , tunc communiter debet dividi inter eos. Si autem periculum non erat commune inter eos , quia nec intervenit pactum de periculo, nec de consuetudine est, quod periculum sit commune, tunc
totum capitale erit illius, qui illud posuit. Congruit hoc arbitrio boni viri, ut ille, qui participaturus non erat de periculo, non participet de ipso capitali. Immo secus e D
260쪽
CONs ID. III. ARTI C. I. 233set contra jus fraternitatis, cui societas comparatur L.
Verum in principio is. Pro sorio. Item, quum ille, qui
pecuniam ponit, communicare ejus commoditatem dicatur
illi, qui operas tantum ponit; & ille, qui operas ponit,
communicet alteri fructum suae personae tantum; inferitu: ex hoc, quod capitale non eli communicandum. Jacobus de Arena dicit, quod de jure, & consuetudine est, . quod capitale sit salvum in hoc casu . Quare enim socius debet habere partem capitalis 8 Si dicis, quia posuit operam . Et ego dico , quod pretium operae intelligitur else correspondens interus urio ipsius pecuniae , non autem ipsi sorti. Est nempe hoc simile, ac si ponatur pecus ex una parte . Sc ex alia cura pastoralis. Ideo sicut ibi sola damna & commoda in obventionibus sunt communia, non autem pecus , ut L. Cum duobus f. a. ff. Pro serio, ita hic: ut dicamus, quod in dubio potius intelligatur in societate positus usus rei, quam ipsa res. Et ad hoc facit soccidum ovium: quia foetus, lana, & hujusmodi dividuntur , non autem Oves soccidae datae: & licet capita sint mortua, tamen societas in foetibus durat T. ubi supra L.
Si id quod, & ff. De pignoribus L. Grege in principio.
Et hoc , quod dico, quod oves in societatem datae non iunt communes, id intellige de 'ipso capitali. Et haec est
natura .societatis, quae natura tanquam quoddam intrinse-
cum omnibus contractibus inest : quia nihil aliud est , quam dispositio quaedam , quam lex , vel consuetudo statuit super contractus L. Si unus 3. Pactus is De pactis. Et hanc opinionem Jacobi sequitur S. Bernardinus. Sed opinio Angeli est verior . Nec credo quod Iacobus aliter teneret, quando est pactum, quod periculum 'capitalis sit
xi Si demas pactum de periculo , quod illaesa eonscientia fieri non posse putarunt Iacobus De Arena & S. Bernardinus; quodque licite fieri Diuitiam by Cooste