장음표시 사용
191쪽
supremi eoloris Iridis lub altitudine eraduum 4a ab
horizonte. Quo autem altius ab horizonte ΑΟ et vetur Sol, so minor Iridis a reus, di quidem ad ho- montem obliquus spectabitur: quoad, Sole ad alti tudinem graduum 4a elevato, nulus jam primarias Indis eoior spectari poterit. Integram Itidem, seu eirculum in nube resoluta factum , raro observam bis; maxime tamen artificialem, aut in aquae tur sum violenter salientis elapsu.
334 VlII. Si parvam vitream phialam, aut bul lulam aqua plenam A s Fig. aεὶ ita soli S oppositam eonstituas, & paullatim moveas per A BC, ut fiant angulus D Ο Λ r graduum, S I minuto rum, angulus DOR t graduum 3O minu: Oruma appulus D OC 4r graduum, ε minutorum; iis inpolitionibus in parva bullula colores Iridis observa bis; in prima quidem Λ caeruleum, in secunda Bfavum, in tertia C rubeam. Idem observabis pha asmenum, si bullula immobili oeulum ita moveas, ut praedicti an auli eme iantur. In hisce aurem gut tulis, seu phialis vitreis radii solares duplicem p.
tiuntur refractionem ,& unicam reflexionem, ut sta tiae explicabimus.
3 3 IX. Quod si eaedem phialae , seu bullulas EFG Fig. 16ὶ ita disponantur, ut radi EO, FOa bullulis illuminat s ad oeulum o in ei dentes emineiant eum axe OD a rutum, si b quo secundaria Iris apparetὲ colores secundar ae Iridis in guttulis ita dis p sit is eodem modo, & ordine, atque in se eundaria Iride observabs. In hujusinodi tamen bu tulis radii solares duplieem rei, actionem, de dupli lem reflexionem patiuntur. His ita rositis , quae proculdubio vera sunt, sit
3sbe labentis guttulas , quasi in aqueas phialas inerisuis , in easque ingress , post duplieem refractionem . er hicam reflexionem ita ab iis reumstant, ut a ω- statoris O aluus refectantur sub anguis/ graduum,
192쪽
Eictorum eolorum bensum effetunt. Haec propolitio ex iis . quae supra posuimus, aper te deducitur Colorum naturam impraesentiai um non
explicamus, sed notam ex alibi dictis supponor id solum noto, per prysmata huli Ias,& phialas aqua plenas radios luminis ita diffringi, se palari, at mo dificari, ut diversos emetant colores. Omne igi tur spatium NG, quod, in guttas sese resol- 'rit' nube, parvis ructulis sese contingentibus , &aliis alias subsequentibus plenum est, perinde s. e ctari debet, ac si innumerae parvae bullulae essent per trium illud spatium arte dii positae: idem enim est, sive bullula: sint naturales, sive artificiales: eo in ea tu omnes guttat, & bullulet in semicirculari fa-
seia, seu Zona FN G dispositae, e quibus radii ad spectatorem O milli essicerent cum axe Ο Λ angulum I graduum, x 4 minutorum, sub colore caeru leo apparerent et sub flavo, quae mediam Lonam GL sub angulo I graduum, o minutorum compone enit
sub rubeo denique, quae exteriorem Zonam PN sub angulo graduum, ε6 minutorum efficiunt: iidem igitur colores apparebunt in naturalibus aquae guttas e nube decidentibus FQ. Is .
3 et Radii solares ΜN, CL, qui inter orem a meum, seu primariam Iridem emetunt, hoc pact i diriguntur: per superiorem partem R ingrediuntur; id enim patet in arti fiet alibus phialis, de quibus supra: si enim tantummodo pars superior R. operiaturῆ colores illico evanescunt; licet reliquum phia se cor pus a sole illuminetur. Secundo. lplo in ingressu R restinguntur ad perpendiculatem; eum a rar Oriad densius medium transeant In posteriori guttae parie T partim ulterius ad aerem transeunt, si r
Oam, di aptam offendant viam: pars ver . quae in parietes, & partes solidas aeris i ncur. it, ie flectit, sd partes inferiores V regeritur. Tertio. in itiferio vi parte V in aerem iterum e ount: ac nr inde iterum refringuntur a perpendiculari recedendo, quia a gutta ad aerem, a dentiori ad rarius medium tinnu
193쪽
Qua tamen ratione radii per prysmata, aut xv ras transeuntes, reflexi, refracti in colores abeantrutrum scilicet id negotii fiat per radiorum modita cationem , per umbrarum comissionem , an per mutuam separationem, alibi exponimus. i i
3 8 Secundaria Iris in naturalibus plovἰς guttis,seut in artificialibus phialis, hoc pacto esse . tur. Ra dii Solares ΚS Fig. 13ὶ per inferiorem phialae, aut guttae partem S ingressi , it teque t b d aram modo causam refracti ad oppositam superficiem H a pellunt ; ibique reflectuntur, qui in partes actris solidas impingunt,& ad superiorem partem X tendunt, in qua novam patiuntur reflexionem, culus benefi-eio ac anteriorem, & superiorem partem Z appulit in aerem denuo refracti regrediuntur i non quidem omnes , ted pars sensibilis ), ἀc a perpendiculari re-eedendo, deorsum versus spectatorem O diliguntur. Guttae igitur omnes. sive . naturales lint, Se a nubct pluvia decidentes, sive artificiales, quae Zonam FG sub angulo At graduum, minutorum 66 π mpQnu r, colorem habent ru eum; quae interiorem Ti, nam EC sub angulo sa graduum favum ; quae intimam E Ysu, angulo Ia graduum, minutorum I 6 caeruleum.
3 9 Hi ne manifeste habetur ratio, quare Iris primmaria vividiores multo habeat colores, q iam secumdaria. Radii enim in reflexione plurimum debili tantur, quia plurimi in oblistentem superficiem introgres It deperduntur; cum igitur radii duplicem iasecundaria , unicam in primaria Iride reflexionem patiantur; inde eli, quod dilutiores multo sint se. eundariae, quam primariae Iridis colores. Idem et de coloribus intermediis , qui trium praeeit uos mZonas d=sterminant, suntque eorum veluti C nfinia 33. Oppones contra superius dicta . Eκplicati a nobis vix poterit singulare phaenomenon, quod iam subjicio , observavitque Pater Partes a . Per , .ca
194쪽
latis edita iter ae en Pater Pardies , sole ad al-gitudinem 13 graduum supra hora E ntem Orienta. me levato, ct clarissime luce me, ea loque rullis nun hus obducto, in humili valle soli os posita primariam Iridem in herba persecte vividis ecloribus depictam delpexit. Respondeo: Eo tempore maristino olera, ct caeteras vallis herbas plurimo, & abundanti ror. in guttas semper consermari, esse conspersas, & hu. mectatas et in iis proi ide eodem modo, ae in phialis, ct aquae guttis e nube decidentibus radii sola ies o Politi retrinruntur, reflectuni , ct Ir dis colores efficiunt. Neque rarum est, partem Iridis solo lacerialem videre, etiam tum, dum reliquam arcHs illius partem in aere spectamus. Iris in solo existers, es set quasi projectio ejosdem met Iridis, quae inta a te, - Iutem emeeretur , nisi ea obstaret.
et 3 et Patet igitur iam ratio eorum omnium, quae supra ut certa posuimus: Iridem scilicet soli semper
esse oppositam; pluvio tantum caelo naturalem, a
tifieiali stillicidio, aut phialis aqua plen s artificia- Iem enormari &e. Neque enim radii solares in e Iores abeunt, nisi refractic nis,& reflexionis ope; in guttis autem, phialis, prysmatibus, di id genus a Ilia xeflectuntur, di refringuntur. Radii etiam solares dictae reflexionis, S res action s ope ad ea idem plagam, unde venerant, regrediuntur: opus igitur e ,
spectatorem O inter solem, di guttas reflectentes, dc refractivas existereo Diligenter tamen notandum, in omnibus guttis.
quae in toto spatio ΛHEGF Fig. x, a sole illuminantur, radios solares recipi, refringi, reflecti; eosqu. radios in sinpulas huiuimodi euitas ingi edi non tantum per partem inferiorem VS, sed etiam per superiorem RZ. & caeteras etiam guttarum partes: ex singulis praeterea illuminatis guttis, & per sup lliorem ,& per inferiorem partem eprediuntur. Quinetiam ex singulis guttis innumeri fere radiorum c loratorum laiciculi erumpunt; sed ad diversos Prors Sue-
195쪽
spectatores tendunt, & diriguntur, quod ut elarius goustet, sit
Quilibet spectator suam videt meu liarem Ir,
dem tam prima fiam, quam secundariam ; neque duo spectatores eandem videre possunt, nisi successive in eundem locum succedant. Sint plures homines ΒΔ
s Fig. et 7 in ea 4em linea B A ad axem BD per πα-dieulari dispositi, de in nubem oppositam converti. Spectator quidem A areum, seu Iridem observat C; spectator tamen B non primam, sed aliam Iridem E videt, cujus axis et non recta AE Iridis alterius axis, sed recta B D ad Iridem, seu arcum Eperpendicularis. Sint deinde Fig. il plures lpectatores XZY in eadem recta horizontali Κ v in diversis a nube distam iis, vel etiam in ipso axe I ridis: omnes quidem Iridem spectant , qu sque tamen suam: In hoe autem casu Irides omnes sunt arcus concentrici: remotior a nube spectator Y Iridem primariam E F ci lub angulo 4 a graduum: secunda. xiatis BCD sub angulo sa obiervet: Si spectator Tmagis ad nubem proximus eandem spectaret Iridem. esset etiam angulus E Z U a graduum, angulusque BZV sa haberet gradus: hoc autem est impos libile; est enim angulus externuS ELU interno opinposito BYV major ta): si ergo angulos ELU fueririt Primariae Iridis proprius; angulus E YU pauciores habebit gradus, quam ad primariam Iridem vis
In polirema hae spectatorum d sposidione fieri potest, ut eadem mei gutta , seu arcus E F G , qui spectatori Test Iris primaria. lit spectar Ori X laeuaindaria; & ea in parte BCD, qua spectator Y pei mariam , spectator Z secundariam videat; & sic deinineeps. Uel igitur plures spectatores e diversis Ioeia
in nubem aspiciant, vel idem sue essive locum su. um mutet . a. ia semper, & alia pro locorum diuer
196쪽
333 Quaelibet ipse ur gutta EF a so)e it Iuminata
omnes simul, tam rmmamae, quam secundariae Isidiscolores in se hahet, aut sub i s appa e telae ra- meti ad diversos spectatores Z ina ve bi pratis E, quae spectatori Z apra i et tub'a, in N apparet flava, in Μ caerulea, in X iterum cati ut ea, sed jam ad seeundariam Iridem spectar , dic. omnisque proinde traetus BFL pu tis 'de' dentibi s plenos, infinitam pene habet eo lolcm varama em, nullumquctest eo in spatio punctum quod multipliciter coloratum non apparoa , ut modo diximus Fig. t 8 . . 334 Iridis alti udo sopia horigontem in certa passuum mensura, hoc est, quot passus v. g. s. pra n Tizon em elevetur arcus HL, aut quot etiam parusus a spectatore sit rem citus definiri certo non potest. Ecenim ad ali tudinem dign iscendam, O pullesset, ut distantia prius dignoscet e tur; haec autem haberi non po est, nisi eadem Iris e pluribus locis videretur, quod ex supradictis eli impostibile. Id tamen Verum est, eo altius supra hori χontem attolli Iridem, quo fuerit a spectatore remotior, si arcus sint limites: ut enim areus similes sub eodem angulo ex diversis distantiis spectentur; necesse est, ut qui est magis remotus , sit magis elevatus, ut is cile patet ex Geometricis.
t3ys Iris primaria videri nequit, si solis supra horizontem altitudo sit atq alis, vel major 63 gradibus: seeundara si Solis altitudo sa gradus, ct t6 minuta adaequ-t, vel superat. Cum enim angulus HAU Fig. 19 sit traduum qa, tantumque de primatur Iridis, seu arcus I L M apex L, quantum ex ab a parte elevatur Sol; Sole ad Aa gradus elo- ato, supremum arcus apicem L ad totidem praduedoprimi necessse eli, hoe est, in telluris su=e .ficie
197쪽
evanescere. Similiter de secundaria Iride disciis tenadum. Hicie est , quod omn'bus in locis, regionibus , &1tationibus, in quibus solis altitudo m ridiana ad 43 gradus nCn per 'rigitv omni diurno tempote foris mari pomni Irides. Huj smodi regiones iunt i mnes in Tonis f igidis, & plurimae in temperatis j cem tes. Ex adverso per omnem Zouam torridam Iris primaria f. ectari non potet meridiano tempore, aut per horam ante, vel post meridiem, eo enim rem. rore ' plusquam 42 gradus supra homontem elevatur Sol, ut ex Geographia facile constat; licet Sol Λnta reticum percurrat, & regio prope arcticum tropicum sita sit . .
. 336 Facile iri ur iam constat, quare Iris arcum
semper referat: cum enim rad i eodem mei colore tincti ad eundem spectatorem adveniant sub eodem angato cum axe pyramidis; ne esse est, ut arcum circa axem emciant. Duo tandem animadvertenda sunt: primum, arcum, immoto spectatore, sensim st- levari vespere , maru ino tempore sensim deprimi; Contraria enim ad Solem ratione movetur; dum is gitur Sal matutino temptr ascendit; deicendit arcus: ascendit vero , cum Sol vespere descendit. In s: haera parallela , in , qua Sol eodem die , in eadem semper altitud ne, parallelus ad horizontem circumvolvitur, Iris motu contrario circa horizontem . moveri toto die apparet . Secundum : sp ctatorem immotum non in iisdem semper guttis colores Iridis 1 pectare, lieet rea pse id sibi .persuadeat. actu enim descendunt, & piolabuntur ruttae , alia que aliis sueeedunt: quae igitur modo in Zona 8 .aeruleum, in Zona statim C Fit. t 8 flavum, in circulo postea D rubeum colorem spectat ora Y olle die, re ita de aliis tam in primaria, quam in secun
337 C rea Iridem Lunarem nihil est, cur immor rure e dem enim pacto a radiis lunaribus emcitur, alq e alia a in Iambu S: rarissime tamen , nec nisi in pleniluniis observatur; ct colores praeterea habet d, tu
198쪽
Iut limos ob lur arium radiorum pa eitatem, Ac de brutatem . Hujusmodi Iridem observavit scoeufer a , in eaque dicta modo phaenomena deprehendit. Tertiam etiam aliquando Itidem apparere, oeulati testes sunt inua , dc Ouibrer et eam tamen, cum apparet, di hi taltim g ,& intermortuos ut plurimum habere colo res necesse es ; triplici enim reflexione ad nos regerinrentur solares ladii, in quarum singulis plurimi a perduntur, & debilitantur .
sa in Inst. I hys ρ. 2. Exerc. . art. r. Nous avons uu Iur ses 7 heures du so, un αν metet fori tinguis er . Comme te Soleiι eloit beau au Nordis ovest, it a para dans Ia plute, qui tomboit vers le Sudis est , un are en ciet triple . . : te n' ai pu appeνeetois auoxne marque d' un quatrieme are , qui aurois is , ee sembis, parotire δε molns Diblement a quelque δρ anee , oe concentrique ment a I are extraordinatre th eat cus extraordinarius alios duos voleares secabat , illiusque an ex supra aliorum apices erat elevatus J, P are extraordinatre eloti certainement forme par tesraions da Soleii , refectis par Ira eaux du lae qui se trouet oir Nord-ovest, de meme que D SODil . Visageau Nord . an. 27 6. ρV. 73. Magis singulare est phaenomenon a D. Ulua , &aliis Academicis in mitto observatum e tres enim arcus Iridis per se s , & quartum etiam minus perfectum supra horridos illos Andium paramos m. gno eum stupore frequenti Time cbservarunt. Para no otros fueron de grande aamiracion dos tρω- nomen ι que en los principios no rixaron de sorprenis de os eon Iu novedad: pero la continuaeton de verus varias reces repetidos , nos los hieto familiares. EI primero De obse mado en Pambam area la primeraveet , que subImos a requel par amo e s eonsistia en unarco Iris entera, s tr is formari en esta mane a. AItiempode amaneceν se hallaba todo aqvel cerro enutie eo en nubes mu' densas, Ias que eon ta salida deI SOIse fueron dissipando, 3 que ron Iolamente unos vaporestan tenues, que no sis distinguia la visa: al lado ορ-
199쪽
pE HALONE , PAR HELUS , PARAS 1 LENE .
t 38 est ei reuius quidam lueidiores etiam stetilis aliquando obscurans , alioque nomine voeatur corona. Parbelia sunt spurii aliqui, ct emertiti soles.seu vari solis imagines , quae prope solem interdiu risuntur. Para elene est sp ria, re ementita Luna, tui Lunae imago prope veram Lunam apparens .
. eosa de dira tuessas distante de Gnde est ab amas . so
200쪽
tuus denique appellamus longos, & luminosos luis
eis tractus, qui e nubibus ad terram ex lenduntur, vel etiam inter nubes jacent ,& Iridis colores interindum referunt. 31st Astrum ei rea quod Halo, seu Corona observatur, in phaene mani centro , aut prope centrum sem- Par appare . . Nec i, Dequens est, ut ni n unus dum taxat, sed duo pluresve circuli, seu coronae concentricae circa a serum obferventur. Halonum, qui bo- Iem, aut Lunam cingunt, amplitudo non eadem in omnibus est, sed eorum diameter , 32, 43, ct a Iiquando etiam so Eradus adaequat r qui ei reum alia astra Oblervantur, ult a s gradus non Ozeupant: ire quentius vero B, I, 3 ut 4 gradus exenduntur. Plerumqua nullum habent colorem, sed velut periphinet; a candida conspiciuntur: interdum vero Zonas hiahent coloratas: eolores tamen, neque iidem sempersunt, u . que eorum ordo semper constans. Illud tamen certum est, longe semper esse dilutiores in ha Ione, quam in I rite colores r & multo frequenti ut circa Lunam, quam circa Solem phaenomenum ejusmodi apparerst frequenter etiam accidit , ut in sntulit. diveritique ejusdem halonis Zonis, seu co ronis concentricis, neque iidem colores sint, neque
idem colorum ordo existat . heculiares horum Omnium observationes non adduco , quia in phaenome no passim cecurrentp rem per se examinare unus quisque potest. 3 eo Ha ones, seu eoronae arte parantur, iis Om pino similes, quos in eoelo circum astra observamus: atq te ex artificialium cognitione , & formatione , quae naturalium causa sit edicemur, ut circa Itides etiam obsςrvavimus utrumque vero jam ex PODP p .
Ur. Hal nes ex eo oriuntur, qμod radii solares, aut Iunares sub Sole, aut Luna rntra telluris atmosphaeram in nubem inerdant, compositam ex vastoribus , sta in