장음표시 사용
201쪽
Probantur singulae propositionis partes , & primo
qui em, halonem fieri intra noli ram atmi,sphaeram e neque enim , nil caelo nubilo apparent , neque fldu bus locis dissit s, in telluris super cie videntur: multa praeterea hxbent cum Iride communia i dein de dissipata nube illa rara, qua eo tempore , & lo- eo, q Ο apparet halo, obductum est Caelum , illi eo distriatur etiam halo et deficit etiam totus halo , si integra dissipetur nubes : quod si nubis solum pars aliqua defietat , ex ea etiam parte disparet Halo tTandem quam primum ventus ea in parte atmosphae rat spiret; evanescit illico corona. 36 a. 10 Fieri in vaporibus in propositione indie tis, ex pei imerio, & ratione conliat: r Similis e-him corona candelam cingit , cum inter candelam accensam , ct observatorem interest nebula , aut cras sores vapores i seu eum cande iam accensam per medium fumum e servente aqua erumpentem intuemur. a Sit bulla quaedam vitrea BC Fig. ao.
aqua plena, quae vaporem reserat , in eamque Soli expositam incidant radii Iclares Α R, MI, qui om nes post bullam in charta candida excipiantur. Ra dii perpendiculares ΑR recta ta anseunt, nullumque eolorem in cippolita charta depingunt; ra ait tamen
C ineidunt, & semel in incresia, iterum in egre Gla refringuntu , . Zoiias etiam coloratas in charta exhibent iis color bus distinctas , quos in Iride ob les amiis , rubro , favo, caeruleo, violaceo oec. Quod si chartae Ioeo spectator constituatur; diversas ZOnaseolor bus iis dili inctas circa lucernam per medium bullae lucentem obteivab t ἰ radii enim per totam laiciam , seu Zonam circularem HI transacti , di dupliciter ie fracti, quem uam determinatum coloremis duunt, di p. imum annulum coloratum D N in harta pingunt, aut ex Dibent et oculus igHur e .loco annuli DN per bullam in luce nam intuens , ro tundum annulum colora um HI in MM refert ', eoque luminosum A circumductum intuetur.
202쪽
ερε AEROMETRIAIam vero radii illi solates ΛΜ ΜΟΡ per phialam, & phialae Zinas traducti poli duas refractio. Des coeunt, seu transeunt per punctum R: Si iti. tur oeulus existat in R immotus; illas omnes prae dictas eoronas coloratas eodem tempore , ct ex eo dem loeo circa luminosum videbit,
Sint praeterea guttae quam plurimae A BCDEFGHI ab REΜ Fig. ar. non parum remo tae, in quas incidant etiam radii PQ ST radio Rparalleli r Radii a Sole in hujusmodi phialas naturales. seu bullulas inei dentes perinde refringuntur, at que ΛΜ Ο &e. in phiala artiticiali BC, vel etiam Prysmate triangulari: E singulis histe bullulis radii diversi, diversis etiam coloribus tincti, per diversas
tamen directiones, seu angulos egi edrim tur, ut in Ia
diis per prysma , aut per phialam BC traductis o servatur z in guttis v. Er DF aliqui radii perinde refringuntur, atque ΜΙ, ΜΗ in phiala: hujusmo di autem radii eundem in puncto M eolorem gene Tabunt, quem radii ΜΙ, ΜΗ in puncto R: aliqui radii similiter in guttis C G Fig. ao xx. in restingua
tur, eo lorantur , & diriguntur ad Μ, atque radii
DL, o G in phialar eundem igitur colorem in Mexhibebunt in praedicto puncto, quem Radii OL, OG in puncto R , & si a de aliis: Spectator igitur Min ejusmodi puncto existens colorem alium in par te , seu guttis OE, alium in parte, seu guttis CG spectabit: finge modo guttas omnes ABCDEFGH I circa radium , seu axim R M, a SoIa ad ipe statorem ductum , circumvolvi in eadem semper ab illo distantiar cum in singulis hujusce revolutionis punctis simi liter, & sub eodem angu Io a Sole ili
minentur; eumdem radium eodem colore tinctum ad spectatorem emittent. Spectator igitur Μ duas, tres, aut plures Zonas eoloratas, & circulares cir ca astrum in earum centro apparens videret . Peuxinde autem est , sive guttae ABC circumvolvan tur, sive spatium, per quod revolsentur, sit simili bus guttis plenum. Eo. pacto non tantum duae, sed Plures interdum Tonae coloratae circa Lunam , SQ tem , aut lucidiora Sydera apparent. 3Iso
203쪽
toto spatio Λ l contentae, a Sole , aut Luna illuminantur , eorumque radios restingunt , ac proinde eoloratos transmittunt: vel igitur in toto spatio ΛZIL iri dis colores observabimus, ac proinde halo sis figura non erit circularis; vel nullus etiam co
lor in ei reularibus Zonis observabitur . Resp. E singulis vaporibus in spatio ΛZI Fig. a I. contentis radios emitti coloratos , sed ad diversos spectatores diriti, ut de Iride superius diximus: E Zona v. gr.
AZI, seu e bullula Α radius ΑΚ rubro ΒΜ p
rallelus, ae proinde similiter refractus, ct eodem coolore tinctus transmittitur; sed ob ipsum mei paralle
lismum cum radio ΒΜ , non ad punctum Μ , in quo radii ΒΜ, ΛΜ terminantur, sed ad punctum K dirigitur, S ita de aliis.
Vapores tandem , qui sunt halonum materia , tenuiores iis esse , in quibus Iridis colores pinguntur, ex eo constat, quod Iridis bullulae actu pondere suo prolabuntur; quae tamen halonem eiis eiunt, sunt in aere pendulae, de ab illo sustentantur; majorem igitur habent tenuitatem , raritatem , &minorem massam, quam guttulae, in quibus Iridem spectamus .
G. I. Ex dictis consta , non fieri , aut formari halones in stellulis ex glaeie pellucida compositis , ut Cartem primum , & pluribus deinceps ejus asseclis arrisiti neque in globulis grandinis nivem in sese eomprehendentibus, ut post christianum mighens plures alii existimarunt . Praeterquam enim quod ratio, & experientiae demonstrent , halonem eo, quem diximus, modo in vaporibus emimari; pluri-.' 'mi interdum hujusmodi phaenomena statio ae illa observantur, in qua nullae vel nives , vel grandines efformari possunt . Deinde globi , aut stellulae gItivae piae gravitate sua non possent in aere sustinemri, sed stati m prolaberentur . halones autem per lo Lum tempus in aere visuntur.
204쪽
367. II. Halo cireularis apparet ; quia radii miniore tincti sub eodem angulo , similiterque refraet ad speetatorem Μ diriguntur ab omni parte . So
Iem, aut Lunam sequuntur, sau potius sequi videntur Halones: quia astris successive procedentibus ex aliis semper, & aliis vaporibus circa rectam RΜ, ct in eadem ab illa distantia restinguntur , atque transmittuntur semper ad spectatorem radii. Unde etiam patet, astrum in Halonis centro semper existere, licet utrumque iam per moveatur , & quod modo in parte nubis Λ apparuit, in alia deinceps parte B conspiciatur. i' . 368. III Halo interdum in a Iiqua parte potest deficere, dum in alia lucidus perseverat; si nem- se ex parte aliqua dissipentur vapores, dum ex a- a parte supersunt; falcatum proinde aliquando sp stabitur phaenomanon , ut de Iride etiam diximus. Halonis magnitudo varia esse potest; pro majori scilicet vaporum raritata, aut densitate, dc pendente ex iis radiorum refractione ri ex majori etiam ,
vel minori vaporum altitudine , di diliantia huius
363. Plurimi aliquando interdiu Soles visi sunt; tres simul apparuisse auctor. est Pliniu a ..SEμtem Danti sei observaviti Hevelius ann I66I , a die Februarii sub horam indecimam b) Λnno autem 3639. quinque observavli Romae Schetaerus, seque ei anno septem. Ementiti Soles luee aliquando parum vivida fulgent ἰ adeo tamen Ialiquando corus eant , ut eorum lucem acies oculorum serre n queant Eorum insuperi duratio varia et horam aliis quando, interdum duas, aut quatuor tenent. Cum, in i hujus a) Lb. a rest. Nat. cap. 3I. d
205쪽
lones circa Solem, aut Lunam videntur , qui se se mutuo intersecant. In halonum solumodo periphaeriis, & fere semper in intersectionibus parhalia videntur. Generatim vero circa Parhelia etiam O servatur, eo esse lucidiora , quo minus vividi m rint colores Halonum , in quorum interiectionibus efformantur; alios esse caudatos, alios cauda omnino carere: in eorum periphaeriis, seu extremitatibus coloratos non umquam apparere. Haec eodem modo in ραν Dunis observantur: quae ut clarius intelligantur,
in spiee in subjecto se hemate parrilia Danti sei ab
37o. Verum Solem Λ non multum supra hori. zontem elevatum Halo coloribus Iridis depictus B GCI Fip. a1 eircularis , dc horizontem fere lambens in I circumdabat: eum circulum coloratum duo alii Halones ZLY eoloratus , & ΕΚ D candidus , concentrici cingebant ἔ quorum pars , impediente horizonte deficiebat: Per verum Solem A alius pertransibat Halo prioribus excentricus , eosque intersecans, cujus centrum erat in K , ipsius loci Zenith : hic tamen circulus intra halonem BG C disparebat. Alius prae erea circuIus, seu circuli excentrici segmentum Q GR halonem BG Ccontingebat in G : alia alterius circuli exeentrici
pars TLS halonem Z LY contingebat in L : S
Ios denique hoc ordine , & numero apparebant: verus in A , spurii duo Soles Iridem in marginibus reserentes in intersectionibus BC visebantur , albi- eantibus caudis BU, CX per circulum horiZontaia Iem productis ins rueti: alii item duo mentiti So-Ias multum lueidi , nullisque coloribus praediti in intersectionibus E D lueebant a Sextus postremis hisce duobus prorsus similis , e regione veri Solis Λ apparebat in F . Septimus tandem Sol colore praeditus apparebat in intersections L . Hue usquaphat nomeni descriptio, quod per horam fere, & dimidiam duravit. 37r. Extra dubium esse debet, parheliorum e lores ex iisdem causis provenire , ex quibus Iridiscolores nascuntur, quos superius suis in locis ex-
206쪽
rst AEROMETRI Iplieavimus; certum etiam est , dicta phaenome. na intra telluris atmosphaeram in rarioribus aliquot nubibus contingere e neque enim e pluribus loeis videtur unum , idemque hujusmodi metheoron; quod citra dubium contingeret, si extra atmolphaeram existeret: neque alia rationa par helia efformari posse videtur, nisi solarium radiorum in vaporibus terrestribus reflexione, & refractione.
37 a. Parbelia , ef Paraselene non aliunde oνius. ur , quam ex intersectiourbus halonum luee fatis eis vida fulgentium; ex quibus fit , ut ob geminatam laiseem splendidius quadrata illa-elucescant, et Solem referant ἔ accedere etiam potest peculiaris aliqua radia. rum Ioiaνium reflexio. Ita rem explicat S proponit Iosephus Κb sita post Gessendum, sturmium , meristes , & alios . Primo enim in Halonum intersectionibus fero tanis tum parhelia observantur , ubi proculdubio multo copiolior est lux, Deinde nulla alia est ratio hujusmodi phaenomena explicandi, ut facile constabit, si axolicationes ab Hugenio, aut canes o datas attente
373. Diees tamen ἱ Etiam in F Parhelium obsedivatur; licet nulla illic sit Halonum intersectio: ex adverso autem in puncto L , Halonum intersectio ne nullum videtur pathelium . Respondeo: Fieri quidem potast, ut in puncto F circulum F A Halo inter secet, qui tamen vel ob nimiam dillantiam, vel aliis de causis sit invisibilis , ut pars arcus ELD circa punctum K. Dici etiam potest par helium F esse reflex sonem parhelii E D . Quod ad interfectionem L attinet, dici potest, aliquod ibi existere par helium, debile tam an , & ob nimiam veri Solis Λ, dc parheliorum BCG splendorem , & viciniam videri non potuisse.
37 . Explicatu dimellis est cireulus albus EF Dcirca regionis Lenit, volui circa centrum existens.
207쪽
probabile mihi est, ejusmodi circulum ex radiorum solarium in erassio ibus nubis vaporibus reflexione provenire. Cur tamen circularis appareat deseripta Zona albicans , in medio relinquimus t diei tamen potest, id in peculiari illo phaenomeno ex nubis fiagura originem duxisse.
37 I. Renatus Des in Cartes paνhelium ex eo fieri autumat , quod radii solares ex nube eoulaetata ad ηοs reflexi, o refracti Solis imaginem in eadem ηube depingant . Sed tamen disseisia ista mihi sunt. rq suia nubes conglaciata in terram illico pondere suo prolaberetur, infantaneaque esset praedicti phaenomeni duratio , contra ae susterius diximus. ao Iua etiam νatione fieri potest, ut nubes, immensa vaporum malsa, in glaciem vertatur , quin prius in aquam , θω
pluviam resolvatur ' quamprimum autem in aquam resoIdantur vapores , statim in terram descendunt in
Mitto alia, quibus Cartesii opinio subest. 376. Itidem fere rationibus satis rejicitur Christi ni Hutenii , ει Petri van Muschembro ehit eost Rura; quod scillaet albus eirculus E A D, S paνheIta essetantvν ex eo , quod radii Solares ineidant in is
evia quaedam , ω cylindros glaciales , ω niveos, e qu bas ad Dectatorem regerantur. Hujusmodi enim talia dri solidi in tellurem statim taberentur ; parheliaque brevissimo solum tempore durarent. 377. Virgae denique obvium passm metheores, vibi is se notabile eontinent , quod ex supradictis non intelligatur : Si enim sint longi nubium tractus eaurati; illi eo res eandem habent eausam, atque eo res Iriadis: Ii mero lucidi , seu albentes tractus . nubibus is tellurem porνecti , sunt radii tu silares per media subes trajecti, oe ex atmosphaerae vaporibus eopiose ad Ma reflexi . 378. Inter metheora lucida, Θ ignea iseum etiam habet Ilibur igneus, seu ardens, qui nonumquam in armo sphaera apparet . communia bujusmodi globorum phae
mena sunt sequentia : I' Eorum figura est sphaeri- ea: id autem fuidis in alio fluido natantibus , ab
208쪽
1- AEROMETRI illo undique ρνessis commune est et praedicti vero elibi sunt fluida materia inst immabilis, ex sulphureis , alii
que similibus exbalationibus stoli smum compostia . 20 Horum magnitudo omnino vaνia : pro maiori sei licet, aut minori exhalationum in armo*baera , oe ybaenomeni loco tum temρoris x flentium copia . Globus ardens a Kirck o Lim anno 16 6. obseevatus dim diam Lunae apnarentem diametrum aequabat: paulatim disparuit , seu eυanuit; dum tamen i ixit , telluremita illuminabat, ut ad ejus lumen eρistolae noctu ter Fentur. Cum autem idem mei gubus e Civitate Schlailr, undecim Ducis Germanicis a Liolia remota , fuerit ob serva tu i ; illius altitudo 1 aut 6 milliaria aequabat: globi igitur diameter plusquam soo. pedes extendeba turοῦ erat igitur ρarva ρ taedam nubes ardens , ω is globum undequaque yr si a. χ' Multi per aerem mo ventur motu ut DLνi nnm rapido : am In eod-m loca consistunt, quoad tan em evanescant. sui moventur , quamdam ρυε se ea udam trahunt, seu relinquans: omnes autem , cum dis 'antur, imo ae quacumque trat seant, su*bureum odorem circumquaque emittunt , et
post se retinquunt . aliqui non paul ait m , sed simieta fluantur , seu potius horrendo eum tragore d Dis
dunsur , cuiusmodi fuit , quem anno r7 I9. Bono laeobservavit Balbus , Lunae apparenter aequalem , tetro colore praeditum, cujus tamen lumen bolarem lucem , cum in horizonte ortito exsit , referebat . Cauda, quam post se trabebat , septem illius diametros aequabat. Quatuor in illo observabantur tetrae veluti voragines , fumosam materram eructantes. 4 Aliqui, dum moveη-tur . magno cum strepitu feruntur r alii autem taciti pertranseunt. Ex phaenomenorum igitur , atque esse
Euum imilitudine in dubium mihi est , hujusmodi globorum materiam eamdem esse, x qua fulmina componuntur , Leet aliqua intervensant di crimina, ex quibus singulares etiam nascantur effectus igneis glabis prae fulminibur, aut vicissim conDenientes . 3 9. Sunt igitur ri globi luminosi, nub's quaedam eostio. imo igne electrico instructae , atque refertae: oe bine
non solum fulminis , sed etiam c immo potius in auroraehorealis ρbaenomena edunt : eum ex eadem m ateria Omala δας methdora componantur, eamdemque ea am abeant a
209쪽
' ΗΥy σέ. 2.1 abeant: nihil iritur ad relata exstyeau Mn bootis loco addimus i eum ilia omnia superius jam exposuerimus .
De sonori eo poris, ct soni natura, ct proprietatibus .
3ῖο. Q onus triplieiter eonsid strari potest; in anima,
o in eorpore sonoro', in medio : Anima so. num percipit ; corpus sonorum illum producit I medium vero pro parat , seu tra sm ttit . sonus, i cut& omnes a Iiae qualitat s , quas paret pimus , aliud est , dc Ionge quisem diversum , in anima , aliud extra animam, In medio, Ac in corpore sonoro. Sonus in anima est pa peeuliaris animae pereeptio, affectio, idea, & sensiis , quem in nobis studerimur , cum auras nostrae pulsantur , cum audimus , di audiendo objecta percipimus . Nul am porro homini surdo i eam soni ab anima pereepti exponere possumus, licet illius aures aeqive , atque nos irae , sono externo asseiantur : sicuti etiam caeco nullam plane luminis, colorum, aut visionis ideam explicais e umquam poterrinus ἔ licet ejis oculi a luce etiam seriamur. Sonus prout eli extra id eam, est osteorporum affectio, Ac particularum motus , quo ad auris organum allato, ea in anima excitatur idea , di sensatio , quam sonum , seu soni perceptionem suneupamus . s mus igitur extra animam est aliquid a scino intra animam di versissimum. 3r . Extra animam emim , ut statim dicemus, nihil praeter diversos eorporum , dc eorurn parti uia rum motus; sonus igitur, θνυitas , cumstr , har monia , murmura sunt scillim do modificationes animae , quae proinde nrin exisserant, si nulla est et anima sensitiva , lieet ii, qui modo sunt, in corpori'. as essent mot ε.
210쪽
38 a. sonoνa eorpora illa sunt , quae collisa , aut percussa , eorumque partibus in tremorem concitatis, sonum edunt. Quid sit mutua corporum colliisso, & tremor, nullus ignorat : Distinguendus tamen est integri eorporis tremor a tremore partium: cum tremor sit frequens , Θ νσetita vibratio , aut ostillatio, seu frequens , dc repetita tensio , atque restitutio ejusdem corporis ; si corpus aliquod integrum . tamquam si unica esset indivisa massa , citissime ostillat ; dicitur tremere corpus seeundum se totum, seu totius indivisae massae tremor; cum vero omnes, aut aliquae corporis partes praedictam habent oscillationem independenter ab oscillaintionibus totius corporis , dicitur tremor partium corporis, & corpus tremere secundum suas partes . Nonnumquam tremor totius corporis cum tremore partium conjungitur; aliquando vero, trementibus partibus, quiescit totum, aut vice versa.
3 3. Antequam de sono alterius disputemus , audiationis organum exponamus. In Auditionis organo, sea
aure sequentes potissmum sunt, oe notantur partes , primum pars exterior Λ B C Fig. a 3ὶ quam exterius prominentem omnes agnoscunt: est haec pars externa quaedam auris expansio, tenuis, elastica, Cr eartilaginea, meminhranis aliquot obducta oe prominentiis, atque eapitatibus distincta: tenuitas , oe elasticitas ut jam hine
auνis partium usus indicetis ), ut facio ab aeris un-dulatiovibus excitet- , hoe est, sonos excipiat, maxime inservis r ea vitates vero , o flexus ad sonos repedicutiendos, o mersus inferiores aurium partes dirigendos. a' Cochlea D F E, quae ab externa aura tortu se ad tympazum usque GH producitur; Verto se per ore aerem , ae sonum excipit, o transmittit . ILlius apertura seu amplitudo est quinquagies minor , quam totius exteraeae auris amplitudo : fovus proinde , seu undulationes aeris a. aure in cochleam, seu tubum audiis