장음표시 사용
231쪽
tutiones in sese efficiunt: ergo aequaliter singuli uinti iusque seriei globi tibi respondentes oscillarent de ostillationes in alios transmitterent: ergo oscilla. tiones, hoc est, vires inaequales eodem tempore a primis utriusque seriei globi usque ad ultimos , α murum pervenirent . Hic vero est casus sonorum: series globu Iorum similium , & elasticorum sunt partes aeris inier. loquentem, & audientem dispositae: impactiones in primos globos sunt loquentium voees e muri sunt audientium aures et ex mod. igitur motus oscillatorii , atque insimul ex corpo tum elasticorum motu atque proprietatibus ad eo videntiam usque dedueo , ct confirmo , sonos Omnes, aut vehementes sint, aut debiIes, aut in prin-eipio, aut in suae diffusionis termino considerentur, aquali semper velocitate deferri. Id vero minus erit mirandum, si duo animadvertemus: primum , sonum, seu tremorem aeris itum semper , ct reditum ineludere, majoremque itum per maiorem reditum compensaria seeundo majorem ictum in aureron ex aliqua massa aeris motu translativo delata, sed ex majori ejusdem aeris magis compressi restis tutione Provenire .
I9. Diximus jam superius, sollorum eorpus esseolaillationum, seu soni ipsius centrum, a quo sphae-riee versus omnes partes dilatatur: hine vero sequitur, sonum in praedicto centro, seu sonoro eor. rore esse intensissimum , eoque magis debilitari , quo magis ab hoe eentro receditur: in corporo tim lonoro , seu eentro est determinata motus omleillatorii , seu tremoris quantitas in exigua materia, spatioque existens ', dum successive a centro cireumquaque diffunditur, seu spargitur sonus ἰ eadem mei invariata motus oscillatoria quantitas, quae pilus erat in centro, majori semper, ct majori -- teriae quantitati successivo communicatur, Per eam Rust
232쪽
que distribuitur: crescente autem materia, per quam eadem invariata motus quantitas distribuitur , minor erit in singui is partibus , debiliorque motus ,
ao. Hinc vero manifeste deducuntur sequentia rPrimum: Sonum circum quaque sphaerice se diffundentem per aerem libeium , decrescere in ipso aere in ratione inversa duplicata distantiarum a s
Doro corpore. Haec enim est ratio, qua crustae, seu superlicies sphaericae aeris concentricae augentur : ea igitur ratione decrescit sonus, seu intentitas vis illis superficiebus successive ccmmunicatae.
a I. Secundum; Si ergo sparium, per quod diffunditur lonus , leu materia , cui communicatur ,
non ampliaretur, ted tonus propagaretur per lineas parallelas , atque solumodo materiae elastica: inter illas parallelas exiit enti communicaretur ἰ tum vero non debilitaretur sonus ἰ neque enim spatium , neque materia augeretur: Sed de hoe inferius Aa a. Intentitas ioni dicitur etiam munrtudo soni ratii enim sunt magni, fortes , Venement OS, intonsi alii vero patui, debiles, ac remisti . Quid tamen physice eit, alium tonum esse magiium, ac formiem, alium vero palvum, di re milium λ Jam supra indicavimus, intei,sHatem, hoc est , magnitudinem soni cum ille ut tremor, ,eu peculiari S motus ma teriae elasticae , vel in corpore iotioro, vel in medici conlideretur , ex duplici capite augeri, vel minui . intendi, vel remitti, a deni late ic i licet materiae , di a madori motu , ii ante sempei eadem elasticitate talias enim ciet ente etiam elasticitate augetur eciam lonia Sὶ o Sonus igitur augetur, vel quia pius 'mates se tremit , Vel quia eadem materia magis , hoc est, maioribus oscillationibus tremit i vel utro que de capite Sunum ergo esse pbylice magnum , augeri, intendi, est, trementis materiae oscillati nes esse trahyas, augeri, maloreS , dc maloies fieri, vel mulium materiae oscillare et Sonus vero editur par qua, clebis: S, rem tuus; quia vibiationes iunx exiguae, vel θλι sua materia Oscillat, vel utroque
233쪽
Ηate omnia in sono directe em misso, R eircum in quaque a sonoro corpore dissulo locum habεnt: S nus tamen non solum directe spargitur , sed etiam reflectit: in sono autem reflectente praeter ea, quae modo di Mimus , alia etiam accretio , & diminutio
Aa 3. Relationes igitur sonorum inter se sunt magnitudo aut parvitas; gravitas , aut aeuties . diutu nitas , aut brevitas e S secundum generales hasto relationes dividitur sonus in magnum , & parvum iin gravem , & acutum; in longum , & brevem et haee tamen omnia sunt relativa , cum unus s8nus ad a lium relatus, sit gravisi; si eum altero comparetur. sit acutus . Prima divisio , & relatio soni , nimi. rum, esse magnum , aut parvum respicit spatium , seu materiam maJorem vel minorem ad singulas oscillationes concitatam: Secunda respicit tempus , in quo singulae oscillationes peraguntur: tertia rerupicit etiam tempus , non id tamen , quo vibrati nes singulae absolvuntur, sed id, quo sonus absolute durat. Ex hine patet, unum eumdemque sonum posse essedc magnum , di acutum, & longum, hoc est, omnes supradietas relationes habere , & ad singulas divisiones spectare, ut ex se patet. Quin immo, eum haee omnia sint relativa , idem mei lonus magnus ,
di parvus, gravis, & acutus dici potest , si ad diversos alios sonos referatur, magnitudo soni cum intensitate communiter eon funditur, utraque enim ex materia quae oscillat, &l patio , quod oscillatione percurritur , communiter delumitur. . oni accretio, repereusa, ubi Ecbo explicatu'.
a . Cum sonus sit corpus, seu in motu corporis eonustat; auxta leges suo loco traditas ab obstaculi s , directam illius propagationem impedientibus , reflecti necolle est ; hoc eli , sonus ita resiliet ab
234쪽
obstaeulis , ut angulum reflexionis efficiat angulo incidentiae aequalem r ex his autem sequentia deducuntur, quae experientia demonstrat . Sit camera quaecumque BCΛ l Fig. a . , cujus parietes in el. lypsim sint eonsormati, & unica superficie polita terminentur: duo homines diametraliter oppoliti in punctis Eri existant , quorum prior conversus ad murum, & ore ad parietem prope applicato loquλ- tur; alter vero aurem similiter ad parietem appli Cet: quaecumque loquatur prior , licet secreto, re submissa voce proserantur, audiet seeundus , & vi cissim; dum interim, qui in eadem camera hac iIIae dispersi existunt, nihil omnino audiunt, aut per cipiunt. Vibrationes icilicet, seu radii sonori ΛΒ, AC a loquente in murum et lupti eum impacti , de juxta reflexionis legem reflexi ad punctum E di metraliter oppositum regeruntur , ibique coeunt zIieet igitur submisia loquatur Α , neque oscillati nes seorsim sumptae clarum, aut perceptibilem efficiant sonum ; proptereaque vox nulla audiatur in aliis eam erae locis , ubi radii diffundantur dispersi ἐin punisto tamen concursus clarum efficiunt sonum. E longinquo igitur per medios homines nihil prorsus percipientes secreta communicare loquendo PON
42 s. Duo etiam homines a se invicem intra eandem cameram, quantumvis longam remoti, & alius ab alio aversus secreto confabulari mutuo possunt . immo & clare percipere quaecumque alii in eadem camera existentes inter se confabulantur : Primum autem fiet , si duo oppositi camerae parietes AB,
CD s Fig. 28. Sint paraboliet , & duo homines sese invicem alloquentes in parabolarum focis exi setant; ad suam quisque parabolam conversus. lId ex ura parabolae & ex lege reflexionum oritur. Homo scilicet F.versus in parabolam CD corporis sui mole directam vocis diffusionem ad partem posticam impedit : Radii vero sonori EC, FG, FH, FD, ab ejus ore in parabolam iacidentes, di ab ea, ad
235쪽
aIIam parabolam parallele ad axim reflectentes , a secunda itam parabola reflexi in illius meum diri- gustur, coeunt , ct clarum sonum emciunt . Ex eadem ratione, qui in focis existunt, voces eorum, qui in media camera secreto loquuntur, percipiunt,
a 6. Si solum sit nive eoopertum, minus aptum erit ad sonum reflectendum, quam si sit lapidibus4ut alia reflectente materia in liratum aut nudum etiam existat et nivei enim flocci, cum sint ex innumeris flamentis conflati , superficiem , imo octotam massam componunt maxime sinuosam, di minime elasticam: unde est, quod aereae undae, & vibrationes in hujusmodi superficiem , & corpus impingenies ab tundantur , & parum resiliant . Hi ne etiam est, quod dum ningit, immo etiam dum pluit, caeteris quidem paribus , minus propagetur χεnus, quam dum ludum est caelum , aerque ab ni in veis floccis , aqueisque guttis liber existit. Praeter enim jam dicta plurimum aeris intra floccos & queas guttas irretitur, ix non parum, dum se non explieat , de lua Elasticitate amittit . Ad eamdem etiam causam , atque mechanismum referendum est 'ulgare illud phaenomenon , omnibus fere notum, quod scilicet eo magis intra templum, aut domum quamcumque aliam debilitetur lanus, & concionantis vox hebestat, quo major illue fuerit auditorum numerus, aut muri ipsi, tectum , ct pavimentum pertiliomatas fuerint ornata, ct cooperta. s.
ar Ex iisdem reflexionum legibus proveniunt
mirabiles illae reflexae voces, quas Echo nominamus, seleberrimam Poetarum mendae iis materiam. Ecbovihil est aliud, quam voees reflexae, ieu aeris Oici lariones reflexae, di aurem perinde , atque si direstae essent, assicientes , cum auris a sono directo jam Bon modificetur . Alia est Eebo monosyllaba . aliasiistyllaba, traiyllaba. quadrisyllabaecc. riliquae lunt, P a quae
236쪽
dae ad septemdecim, Eo, & plures syllabas distinete pronuntiant, aut potius reflectunt. Rursus alia Echo est monορδο a, quae easdem syllabas aut voeessemel tantum pronuntiat; alia polπbona , quae plu ries eandem vocem reddit . Celeberrima est Eebo prope Mediolanum in Utilia Simon etia, quae Noeem quater, & vigesies, juamo , ct trigesies aliquando reddit. Alia in Galliis prope Ormesson vocem eandem interdiu quatuordecim vicibus , noctu varo sertendEcim remittit. Similiter alia fertur sse in Anglia prope rigoth intra roborarium quae vocem noctu vigesias, interdiu deetes , & septies reddit ca . Eorum Omnium ratio ex reflexionum legibus, ex varia obstaculi figura, & distantia, & ex medii insupar ipsius aeris statu petanda est. 418. Formabitur igitur Eebo , li vox in obstacu- Ium mediocriter distans, durum, solidum , eonea vum incidat; cujusmodi sunt plurimae cavernae, re Pes, templorum, δc magnarum aedium angulis valles prolandae, sylvae etiam densae , & alia similia: omnes has conditiones in singulis & omnibus Eeho reporiri, ad omnes esse necessarias, ratio, & experientia demonsttat. 13. Primo debet obstaeulum esse concavum , dcconcavitate sua loquentem respicere . ut oscillatio nes, dc sonoros radios reflectendo congreget, Ac ap te collectos ad vocem efDrmandam regerat; in con vexa enim superficie dispergerentur , in plana de bilitarentur, te formandae voci inutiles redirent, ut
ex luminis ab hujusmodi figuris reflexione satis perspicuilm est; neque enim speculum planum, aut convexum solares radios in illud ine identes congregat, aut ignem producit; sed huj.i nodi effectus alpeeulis solumodo seu obstaeulis conea vis , solem conea vitate sua respicientibus producitur: simili autem modo reflectuntur radii luminosi ad emetendum ignem, atque radii sonori at reddendam , dc
ια secundo , nisi obstaculum sit densum , lolidum, elasticum, aut durum, radios apte reflectere
237쪽
-PΗΥs 22snon potest; eas enim conditiopes in omnibus comporibus reflectentibus intervenire, atque necessarias esse, suo loco demonstravimus. Tertio; Certa requiritur distantia, ut interea sonus dira tus evanescat ,. dum reflexus ab obstaeulo ad aures pervenit: Si enim vibrationes insimul jungerentur in aure; nullae distinctae voces perciperentur. Hisce positis , adducta phaenomena facile explicantur s. 43 I. Primo. Si una tantum ι si cavitas totaIis , aut plures concavitates, anguli & rupes , ex qui bus voces resonant , in eadem, sint distantia a Io- . quente , di unam velut integram concavitatem e ficiant ; qnica solumodo erit Echo, seu Monophona erit Echo s cum enim omnes partes reflectentes in eadem sint distantia; sonus a singulis partibus insimul reflectitur , & eodem etiam tempore ad au Tem pervenit. Vibrationes igitur ad euudem lonum spectantes, semel tantum aures afficiunt. 32. Secundo. Quod si ita disposita sint aedificia, Tu pes, Valles , anguli , aut sylvae , ut partes aliae aliis notabiliter magis distent a loquente , singulae que vocem , seu vibrationes regerant versus homi nem loquentem necessario una, eademque vox Plu riffs repetita per reflexionem audietur ; totiesque distinctam percipiemus, quot sunt partest concavi tatis ab inaequali distantia vocem reflectentes e Α'liam enim post aliam reflexionem ob variam distantiam ad aurem pervenire necesse est. Eadem se ilicet syllaba, aut vox prolata, dc directe emissa a loquente, Reeessive incidit, in primam, secundam ,. tertiam concavitatem ; in sngulas a tem incidens a singulis regeritur: prius igitur incidit, & redditur a prima, postea a secunda, deinde
33. Formabitur etiam saepe iEcho polyphona ad eum modum, quo ejusdem objecti Λ Fig.- plures sunt, & videntur imagines in eodem speculo Baste faelem posito: Si enim non duo tibi speeula Opponas , sed in illud B, in quo te respieis, aliud eoavertas F , duas tui imagines in uno eodemque spreulo videbis, ad diversas tamen distantias : pri.
238쪽
ma C vieinior , & distinctior formatur a lacteuIs tibi directe opposito per uni eam reflexionem : se eunda D remstior, de minus distincta per triplicem reflexionem formabitur, & hine multo confiasior depingetur e Speeulum enim B reflectit radios aclF, F iterum ad B; B tertio ad Α . Quod si aliud speeulum G in distantia B existat, dc radios reflectat ad speeulum L, E vero iterum ad G , vel B .
unde iterum reflectantur ad Λ; tertia etiam apparebit imago; & sie dei neeps ἔ est enim in Catoinptriea notissimum, multiplici ratione, Ac speeuicto Tum combinatione in uno eodemque speculo mulisti plieari possie unius, ejusdemque objecti iis aginem rmaxima autem est analogia inter lucem, & sonum; inter speeula , seu obstaeula Iue is , & Eeho , seu obstaeula soni ; inter lueem reflexam . & sonum item reflexum, ut in loco clarius Ex non et ur praedicta igitur ratione fiunt Eeho ρMπMnae . Haberi enim illae debent, tamquam speeula po v phona soni, multiplieem ejasdam vocis imaginem reddentia. Hi ne vero est, quod priores semper voees ab Echo polyphona' redditae posterioribus , veluti magis re motioribus , & dilutior laus imaginibus , sint vividiores, & clari res. 43 . Tertio . Cum interea dum sonus directus ab ore emissus ad aurem pei venit reflexus , tempus interfluat ; si rupes sit ita proxima, ut sonus eundo, & redeundo tempus unius syllabae proferendae solum insumat, erit Echo monWyllaba: tot ver syllabas reddet, quot huiusmodi tempora sonus in directione, & regressu insumat : Eae vero syllabae ab ultima directe pronunciata numerantur: monosFI- Iaba Eeho reddit ultimam , dissyllaba ultimam , &penultimam, & ita deinceps: ea enim tantum syllaba distincte redditur, δt pereipitur, quae ad aures pervenit, eum sonus directus in iis jam fuerit exintinctus. Pronuntiet v. g. Ioeutor vocem trium syllabarum, sonusque unius tantum syllabae proferendae tempus eundo, & redeundo insumate Eeho ommnes tres syllabas reddit; cum tamen illae laeeessius proserantur, & revertantur; priores duae syllabae ad aurem reflexae appellunt, dum duae postremae dire-
239쪽
cte emittuntur , & percipiuntur r tertia autem aflaurem regreditur , extincto jam trium syllabarum sono directo. Quo igitur magis distabit Echo , eo plures syllabas reddet. ' 3 s. sturmius multiplici experimento comperit , eentum saltem pedum distantiam ad Monosyllabam Eeho esse necessiariam ἔ ducentos ad dissyllabam &ita dei neepS. Plurium syllabarum ab eadem Echo noctu, quam interdiu clata pereeptio ex minori animae ct aurium distractione, majori applieatione, & aere etiam mi nus noctu, quam interdiu perturbato , magis ver elast leo provenit. Generatim etiam in omnibus sonis observatur , quod eadem velocitate deseratur sonus directus, at que reflexus: quare vel sonus sit acutus , Vel gra vis, directus, vel reflexus, eandem omnes habent
SONORUΜ ACCRETIO , ET EXTINCTIO.
36. Ex iisdem reflexionum Iegibus soni aeeretio provenit, & eodem fere modo in sono , atque in lumine, calore , & aliis corporibus res ista peragitur; Sonus maxime augetur , & longissime per tubam vocalem, seu stentoriam propagatur . Tubam vocalem figura exhibet; estque tubus oblongus, de ei reularis ab uno ad alium extremum sensim dila-tλtus ἔ Fig. 3o. in angustiori extremo eam solum habet capaeitatem, quae os , & labia loquentis ad mittat : primus illius inventor fuit P. Albana usΚsecber ; eam perseeit MorIandus , maxime tamen Μοηtanarius. Tubae breviores , per quas ad parVδε tantum distantias audiri, Ac pereipi possumus , pa rabolicae esse solent, ut radii in interiori parabolici ean alis superficie reflexi remittantur omnes ad a xem paralleli . Tubae tamen majores debent esse Ellyptico- Paraboliear: ita ut prima illus pars AD
240쪽
aga AER METRIAmo, cui loquentis os applieatur, est primus Ellypsis focus, alius vero in E , ubi etiam est secus parabolae: unde radii omnes AC, Λ D in latera tubae impingentes , ad focum E remittuntur , atque in puncto congregantur: ab E ulterius producti in latera parabolae incurrentes per EF, φF ab iis reflectuntur paralleli ad axem AB: spatio igitur , per quod radii diffunduntur, non ampliato, etiam i si non debilitantur , sed per longam saltem dissa tiam satis intensi conservantur, & producuntur. 4 r. Eiusmodi , aut simile aliud instiumentum
antiquis tui sse notum constat; fertur enim Alexandrum, tubae vocalis ope universum exercitum disi persum convocasse, dg ita clare alloquutum, ut om
nia singuli, quasi praesentes essent, intelligerent . Sonorum etiam reflexionibus reserendum est , quod sortior evadit, dc magis intenditur vox intra domum , quam in campis; in cavernis, ct vallibus,
quam supra montes: in camera tapetibus non ve set ita, quam in cubiculo peristromate, & aulaeis omnato; in templo hominibus vacuo, quam frequenti populo repleto; in primis siquidem ea si bus reflectitur sonus, de directi intensionem auget ; in secum dis vero vel per aerem apertum di pergitur , vel in superficiebus extinguitur, di directi intensitatem
stentoriae a natura animalibus concessa, ut ejus opoobjecta externa facilius perciperemus. Auris expan sione recepti ad tortuosum canalem diriguntur, &multiplici refleκione adunantur soni , ct intenduntur . tympanum pulsant, medioque labyrintho ojusmodi
pulsationes ad nervum auditorium perveniunt , eo que ad cerebrum , animae sedem, perdueuntur. Unde qui expantiores , dc latiores habent aures, cae teris paribus, melius audiunt . Non umquam obturatis auribus, oreque aperto s irros pe .cipimus e quin
etiam surdus extremitatem colli pulsatae lyrae dentibus fortiter stringens, chordarum sonos audit, dc discer