Specimen ineditae versionis arabicosamaritanae Pentateuchi e codice manuscripto Bibliothecae Barberinae edidit et animadversiones adiecit Andreas Christianus Hwiid Hauniensis

71쪽

VIII

bo reddere studuit. Illud tamen praeter- mittendum non est, quod qui Saadianam versionem in commemoratis Bibliis agno' 'scunt, ii interpolatam fatentur. Plura, quae dici de ea possent, iam habes apud Le-Longum cap. I I .Bibl. sacr. sect. v. Unum mihi modo superest vehementer dolendum; quod & Bjornstalii dosuit, editionem Saadiani Pentateuchi Hebraicis characteribus Constantinopoli evulgatam ann. Is 6. in

promptu non esse . Huius enim cum Arabica nostra accurata collatio magnam nobis lucem adferret ad certi aliquid statuendum de iudicio Castelli. Inducitur a L Longo celeber. Praesul Iof Simon. Asemanus, qui in Bibl. Orien p. 387. dixerit de Pentateucia Arabico eo loci laudato , se eum existimare Rabbi Saadiae esse , quamvis nulla inscriptione constet . Sed ibi, ut & alibi, praeter nudam istius ms. Codicis mentionem, cetera, quae Le-Longus ex A ssemano addit in Orientali Bibliotheca , qua ego utor, desiderantur. Altera est Arasico-Aegyptia post Sarac norum irruptionem a Christianis condita, quo tempore in locum antiquae vernacu-

72쪽

lae , quae Coptica erat Arabum lingua

successerat . Sequitur fidem Codicis texturi quod, Renaudotio auctore , idem est ac Graecum sequi LXX. Interpretum Hanc

ego credo eam esse, quam veteres Alexandrinam appellant. Illius exemplar non ita diu ante tibi spectandum obtuli ex eleganti ms. Codice i sodalis mei immortalis Gulielmi Bonjurii. Praevenerat is insit consilium de Aegyptia editione vulganda et iam Protegomena adornarat, librumque Genesis ad Caput usque XLVi II. ex Vaticanis Codicibus exscripserat, quum in Sinas ad sacras Missiones , vivente adhuc magno Cardinali Thumonio, non sine peculiari Spiritus Sancti impulsu profectus , opus impersectum reliquit. In eo cernere licet Arabicam versionem, quae Coptico textui respondet ad Caput usque xvI. Ex hac pauca mox dabo ,

i Exstat in An gel. pibl. , ubi ms. pariter asservatur Psalterium Copto - Arabicum ex Codd. praesertim Barber. Bibl. , Vatican. , &Vallicel. a Bonjurio descriptum ,& variantibus lectionibus, notis ue eruditissimis illustratum.

73쪽

κTertia est Romana opus annorum XLVI. ,

a saeratissimo Patrum Senatu , qui summis Religionis negotiis de Proga g. Fide praeest , aeeitis ad longas , & frequentes verborum , sententiarumque omnium discussiones viris Theologis, & Orientalium linguarum, praesertim vero Arabicae, peritissimis, tomprobatum , & anno I 67I. Pontificis Max. nutu, & auctoritate absolutum . Fidem tequitur Vulgatae nostrae, etsi non tam presso fidoque vestigio , quin aliquando a simplici verbo, sine tamen sententiae discrepantia, distedat. Ad eam edendam auctores, impulsiresque fuere tum Archiepiscopus Damascenus, tum etiam Aleppensis, & P, triarcha Coptorum in Aegypto. Idemque Damascenus sergius Risius Maronita , totum Pentateuchum transtulit. Hae Tibi ex L Longo fortasse ., aliisque pluribus cognita esse non dubito. Sed Richaidii Simonii. iudicio ne fidere velis, tua a te postulat aequitas . Ut enim censer est intemperantis ingenii, temere nimis huius editionis caussa Romanae Ecclesiae ci) auctori

1 -H. V. T. lib. a. cap. I 6.

74쪽

tatem , ac religionem carpit. Si enim illa , uti mater & magistra est omnium Ecclesiarum , Arabicam versionem ad Vulgatae tetxtum vine ullo prorsus in fidei , & morum regula erroris periculo caste, integreque compositam N agnovit , & commendavit ,

non idcirco, ea commendata, alias omnes sdummodo cum divinis archetypis consentiant , e medio auferri , improbari ve man- '

davit. Apage Simonianum figmentum l' Quarta Rutilianis typis excusa anno II a. complectitur Pentateuchum , Iosue , Iudices , Libros IV. Regum , Paralipomena , Esdram , & Tobiam . In tuto ubique collocat sancta Religionis dogmata , sed ab Arabico - Aegyptia persaepe differt. Exemplum dabo ex Genes. X. vv. 8. s. &Io. , ut ex eo uno in aliis id genus pluti

bus varietatem agnoscas.

76쪽

Et raus genuit Nimrode es hiemesepis Gigantem agere super terram et fuit Glas , es: venator coram Domino Deo :'sis id dieitur r sicut Nimrod ille venator coram Domino. Et fuit principium regni ejus Babet , Orecb , es Argad , es Chalam a squae est ex terra Senaar . In his tam Copticiis quam'

77쪽

i say enclum in Copticam, Arabiem Ae gyptiam vocem Xαλ se irrepsisse diximus . 'Sed forte utrsusque huius Memphiticae versionis- Auctore. eo: se daci. passi hiat, quod si oraristomi est propinquus urbi Neve Neve i autem idem est ac mΗ- irae ixi Eus*i inorna 'stico .rbs dicitur Iudaeorum circ4 anssulum Arabiae. Quumque veri. O .efrisdem Cap. X. Genes mentio statim fiat .de Nintae aedificata

bris , facile fieri: potuit , i ut Aegyptius.&Arabs Xαλαψην , ves λωλανηm esset putarit Xα-Mu- ,. de . quo plura dat Relandus ita Palaes. nientis meteribus illustrata Tom. II. Syrus habes vi tu, quamquam in ' variantibus Tom. Via malismus admoneat A sed pro a πω, 'ua di alibi, positum esse .

78쪽

nuinta exstat, ut tute scis, in Codicems. Collegii Maronitarum , unde Ocγρα sis huius Capitis XLIX. Genestos manu tua exaratum teneo. Idemque fortasse Codex

est , qui opera carae Antonii curas; , g -- pensis Gregorii aestu. Pont. Max. in tariente ab aliquo Graeco , vel Melcbita scriptus dicitur apud Le-Lohgum T. 1. Biblioth. sist.

aliisque antiquioribus Arabicis versionibus . Haec ego scri pseram, quum tu commodum ad me ut reis, & exemplum defers epigraphes,

ntum iussu Ire nisumi, ac Reverendi mi Domine tonii cardinalis Carasae Maronitarum mi ni in pνima ad eosd--ae istas legarione impensa SSisi Dan. Nos. Gregorii xIII emptum An. nom. I 679. pro Coia legio eox-dem Maramaaxum RomW- lastum fiat. Neque hanc unam, sed & alteram Ar ici Scriptoris e calce Codicis excerptam exhibes: : G om .II

79쪽

Absolutum es , auxiliante Deo altissimo , bonaque sua providentia exemplar in Me) Li

brorum Mata babaeorum in ultima de cade

mensis, iunii ex mensibus ann. Filiorum Adams, JO86. , l. t: Addis his optatae mantissae loco schedam , in qua tres illos versiculos 8. o. & Io. Cap. X. Genes perquam diligenter descri-PtUS non ex eo uno tantummodo , sed etiam ex altero ms. Codice ejusdem Bibl. sub num. 3 s. indicato, mihi praesentes facis. Sic itaque se habet versio in L Cod.

II. vero ea est:

80쪽

Disserunt & hae ab his omnibus , quas paullo ante observavimus. Sed non pos tum non admirari licentiam utriusque Interpretis , qui opinionem suam de Nim-rod Gigante, si ve robusto praedatore se- rarum, ubi vertit , es venator leonum arbitratu suo in textum intrusit. Sexta Pentateuchi est a Iudaeo Asricano in Mauritania Hebraicis characteribus ex Hebraico textu studiosssime confecta. Eam publici iuris fecit Th. Erpentus an . I 622. Isummisque laudibus exornarunt tum editor ipse praeclarissimus , tum etiam Scaliger, Waltonus, & Houbigantius. Si hane paullo curiosius observassent Bjonsthalus , aliique eruditi, facile intellexissent, quam nihil necessest ad versionem habendam ei omnino similem , quae est in Trita piis Samaritanis , quaeve totidem fere Arabicis verbis Hebraicum textum exprimat , auctorems inter