M. T. Ciceronis Cato Major, Seu De Senectute, Dialogus; Ad Titum Pomponium Atticum. Somnium Scipionis

91쪽

s4 DE SENECTUTE. tamquam subulas: cujus defatigationem fugere debemus, Praesertim adjuncta satietate. Habui haec de senectute quae dicerem ; ad quam utinam perVeni tis , ut ea, quae eX me audistis, Te experti probare possitis.

92쪽

SCIPIONIS.

93쪽

FRAGΜENTUM hoc e libro sexto e tremo de Republica sumptum Macrobius seorsum interpretatus est, eique titulum hunc, quem nunc obtinet, imposuit. De hoc somnio mentio fit a Laelio , de Amicitia cap. quarto, numero decimo quarto.

94쪽

SCIPIO LOQUITUR. I. CuM in Africam venissem , Μ'. Manilio consuli ad quartam legionem tribunus , ut scitis , militum ;nihil mihi potius fuit, quam ut

Masinissam Convenirem, regem familiae nostrae justis de causis amiacissimum. Ad quem ut Veni, Complexus me Senex Collacrymavit, aliquantoque post suspexit in Coelum : et Grates, inquit, tibi ago, summe Sol, vobisque reliqui coe- lites, quod ante quam ex hac vita

95쪽

98 SOMNIUM

migro, conspicio in meo regno et his lectis P. Cornelium Scipionem, cujus ego nomine ipso recreor : ita numquam ex animo meo discedit

illius optimi atque invictissimi viri

memoria. Deinde ego illum de suo regno , ille me de nostra republica Percontatus est : multisque Verbis ultro citroque habitis , ille nobis consumptus est dies. Post autem regio apparatu accepti, sermonem in multam noctem produximus, Cum senex nihil nisi de Africano loque-Tetur , omniaque ejus non facta so- Ium , sed etiam dicta meminisset. Deinde, ut cubitum discessimus , me sessum de via, et qui ad multant noctem Vigilassem , arctior , quam solebat, somnus Complexus Est.

Hic mihi credo equidem ex hoc,

96쪽

SCIPIONIS.

quod eramus locuti; sit enim sere , ni cogitationes sermoneSque nostri pariant aliquid in somno tale, quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepissime vigilans solebat cogitare et loqui ) Africanus se Ostendit illa forma , quae mihi ex imagine ejus, quam ex ipso, erat notior: quem ut agnovi, equidem Col1Orrui: sed ille , A des, inquit, animo, et omitte timorem, Scipio, et quae dicam , trade memoriae. ΙΙ. Videsne illam urbem , quae Parere POPHlo romano coacta per me , renoVat pristina bella, nec potest quiescere , ostendebat autem Carthaginem de excelso et pleno stellarum, illustri et claro quodam loco ) ad quam tu oppugnandam nunU Venis pene miles P hunc hoc

97쪽

S OMNIUM biennio consul evertes, eritque cognomen id tibi per te partum, quod habes adhuc a nobis hereditarium. Cum autem Carthaginem deIoveris, triumphum egeris, Censorque su Tis , et obieris legatus AEgyptum, Syriam, Asiam, Graeciam, deligere iterum consul absens, bellumque maximum Conficies, Νumantiam

exscindes.

Sed cum eris curru Capitolium invectus , Offendes rempublicam perturbatam consiliis nepotis mei. Hic tu, Africane , ostendas oporte bit patriae lumen animi , ingenii, consiliique tui. Sed ejus temporis ancipitem Video quasi fatorum Viam:

nam Cum aetas tua septenos octies solis anfractus reditusque conVevtexit , duoque hi numeri, quorum

98쪽

s CIPIONIS. Io uterque plenus, alter altera de Ca Sa , habetur, circuitu naturali summam tibi fatalem confecerint; in te unum atque in tuum nomen se tota convertet civitas : te senatus, te omnes boni, te socii, te Latini i tuebuntur : tu eris unus, in quo nibiatur civitatis salus : ac ne multa, dictator rempublicam constituas

oportet, si impias propinquorum manus pingeris. Hic cum exclamasset Laelius , ingemuissentque celeri vehementius ; leniter arridens Scipio , Quaeso, inquit, ne me e Somno excitetis, et parum rebus : audite

III. Sed quo sis, Africane, es crior ad tutandum rempublicam, Sic habeto : omnibus, qui patriam ComserVarint, adjuVerint, auxerint,

99쪽

IOI SOMNIUM certum esse in coelo definitum I cum , ubi beati aevo sempiterno

fruantur : nihil est enim illi principi deo, qui omnem hunc mundum regit, quod quidem in terris fiat,

acceptius, quam concilia coetusque hominum jure sociati, quae civitates appellantur: harum rectores et Co servatores hinc prosecti, huc reVer

Hic ego, etsi eram perterritus, Non tam metu mortis, quam insidiarum a meis , quaesiVi tamen, Viveretne ipse et Paulus Pater, et alii , quos nos exstinctos arbitraremur. Immo Vero, inquit, ii vivunt, qui ex corporum Vinculis, tamquam

TO , quae dicitur Vita, mors est: quin tu aspicias ad le venientem Paulum

100쪽

SCIPIONIS. Io3 patrem. Quem ut vidi , equidem vim lacrymarum profudi. Ille autem me comple Xus atque osculans, flere prohibebat. Atque ego ut primum fletu represso loqui Posse coepi, Quaeso, inquam , pater sanctissime atque optime, quoniam haec est vita ut Africanum audio

dicere ) quid moror in terris 3 quin

'huc ad vos venire propero 7 Non est ita, inquit ille : nisi enim deus is, cujus hoc templum est omne quod conspicis , istis te corporis custodiis liberaverit, huc tibi aditus patere non potest. Homines enim sunt hac lege generati, qui tuerentur illum globum, quem in hoo templo medium Vides, quae terra dicitur : hisque animus datus est ex illis sempiternis ignibus, quae sidera et