장음표시 사용
271쪽
sUM MARIA. s. Cur priae pia Henrici de Co
ceti separati tractentur . II. Ea eontinentur certis Positionibus. III. Ordo illarum Positionum. U. Exbibentur postiones ipse eum com-
D juris naturalis systema proinposui, illudque paucis , & generalissimis positionibus comprehendit, atque ad has positiones in commentario G ROT IA NO perpetuo lectOrem remittit . Hinc necessarium duxi, haec principia singulari dissertati
II. Duobus autem capitibus haec tractatio absolvetur . Primum ipsas positiones , ac PARENTIS annotationes, prout ex ejus M Sptis , & lectionibus publicis eas delibavi, contunet. sterum dubia quaedam circa il- Iam hypothesin proponet. III. Positionum autem harum duo sunt capita : I. generale , quo demonstratur ' quid per Ius natur intelligatur, quis ejus sit Auctor , &quibus modis probetur. V . Pos. I. z. 3. . 4. ) a. Speciale, quo demonstratur , quaenam jura originarie h mentaris Auctoris . seqq. XIX. Manita quaedam e rea prine pia illis positionibus comprehensa. seqq.
minibus a natura concessa , & con
do homines illa jura inter se permutent , eoque jus in alios transserant Vid. PU. 6. 7. 8. ὶ De continuatione , & successione illorum j rium post mortem , agitur in Pos P. Io. II. Oppositum jurium hominibus concessorum, id est injuria, e plicatur in Pos Ιχ. Atque haec sunt jura naturae privata. Sequuntur in Pos. I 3. Iq. jura publica, scilicet, materia de summa potestate, quae iura illa a natura concessa tueri tenetur per bellum , &per imperium oDenique , natura hominibus quoque iacultatem concessam esse ad merendum per aetiones suas , probatur in ris I s. ubi de origine virtutum, earumque principio , & quomodo a jure differant, agitur. CA
272쪽
Exbibens Henriei de CoccEII Positiones Iuris Gentium , ct
suceinctas in eas anmtationes.
3. IV. MN Is de iure quaestio eo resertur, quid licitum sit Id enim ius dicimus a. Homines autem potentiis a gendi a natura instructi, licite agunt, vel omittunt, quicquid possunt; donec aliquis, qui prohibere recte potest, prohibeat aliquid agi, vel omitti b: quo illud tum illieitum fit , 3e iniustam dici
a) Vox iuris ambigua est , & sumitur
aliquando generalissime pro omni eo , quod εο sum pιum G : quo. sensu & Ethi- ea , & Theologia voce juris comprehenditur . Aliquando singularissime sumitur pro Proeptis ruris : quo sensu excluditur omne ius permissivum . Ne igitur id turbet , aut aliquid dubii relinquat , rem ipsam videamus; quid nimirum in Iure quaeratur. Nihil autem aliud quaeritur , quam quid agere nobis liceat , quid non Inr ergo , seu IUom est, quod licitum, sive non Prohibitum est; unde iustum, Ee lieitum pariaiunt. quin unam idemque . Cons L. a. f
mo vi libertatis naturasis i i. e. vi potentiae a natura ei concessae agere , vel omittere PQR quis Mid ι,bor . Unde necessario sequitur, Omnia, quae naturaliter potamus, nec prohibita probantur, ite ita esse ἰ qu: con. tradictionem insertet, praeditos nos esse a n, rura potestate agendi non restricta , & ra. en natura non licere omnia agere . Haec tota igsur ratio, qua pote as nostra natu ratis licite, seu citra prohibitionem exerce.
ri, & in actus deduci potest L nob g ius dicitur; si en: m licisωm est, i. e. s libere agere possumus , ναι est : nam id demum , quod licitum non est , prohibitum dicitur,
eoque iniuria. Sub facultate autem agendi continetur quoque facultas non agendi, quia desineretera libertas, si homo omittere non posset,& neeetario apere teneretur. Me igitur libere agendi saeuitas tamdiu licita, eoque insta est , donee ea impediatur, & prohibita probetur : tune enim, quia potentia agendi. cessat. tirarum amplius dic Inequit, sed fit illicitiam: desinit esse iur,&incipit νniuria. Unde obligatio, i. e re pλ- randi necessitas oritur ; de . qua plemus ad P f. seq. a*etur. Prouibitio autem it Ia fieri debet ah eo , qui jus prohibendi habet, cui vi neu lum juris iniicere potest , & cui nomo parere tenetur. Et si igitur alius prohibeat, qui non potest iuste prohibere . manet nihilominus licitum , & iniuria est in proh :ben e , non in agente. Ius autem prohibendi soli rerum Creatori eompetere , insta ad Pos III. videbimus . c) Eo igitur momento , quo saeuiras a gendi prohibetur , i. e. libera ere desinit . iitistitim fit: neque enim sicultas naturalissima dici potest , quae a Creatore restri eri pPM
273쪽
De principiis Hemici de Cocceis . 23s
upparet; sed e contrario inde insertur , -- prohibente fit - .1ustum esse ; quia injuria est quicquid Deo PosITIO SECUNDA .
q. V. In qua proinde quaestione a duo distincta sunt:
I. Facultas illa naturalis agendi b , quae quatenus non apparet
rite o prohibita, vel restricta, est facultas legitima d , & idem , quod vulgo dicitur Ius concessivum. ea. Probi birio f ejus , qui iure prohibere , & terminos lacultati huic ponere potest g, quod vulgo dicitur, Jus praeceptivum. b
Ex illa tib rtas ι, ex hac necessisas agendi, vel non agendi 4 , seu oblisatio l, nascitur. Cons. l. 4. pr. st . de Stat. bona. m . U traque species n continentur in l. 7. A. de Legis. o , I. a 37. Γ.
COMMENTARIUS AD Pox. II. a .UBI sed. qnaeritur , an aliquid licitum vel illieitum , iustum , vel inju. sum sit. b seu potentia illa non restricta , vi cuius homines licite agunt quicquid tu. ea Ab eo, nimirum, qui prohibendi ius habet. Vid. Pin I. δὲ Quia facultas non tantum naturalis adest , sed & lege non prohibita , nec re
e Quia naturae Auctor coneessit facultatem agendi , adeoque homo iure permit
f seu restrictio illius iacultatis , qua tollitur libertas libere agendi , & necessi.
tas homini imponitur agendi , vel . non R.
g Ductum enim est , prohibitionem , quae ni ab eo, qui ius prohibendi non habet injuriam esse. Cui antem ius prohibendi competat, vide ad Pos III. ε) Quia Deus restringendo lacultatem naturalem praecipit , ut praecise aliquid fiat, vel non fiat ; quo niaecepta secutras illa naturalis desinit esse legitima , & . sit illicita.
Ex saeuit xte illa non prohibita . ex Potentia illa, qua homines natura praediti, & instructi sunt ut libere agant , sequiturrem totam esse in arbitrio agentis ς eum posse agere, vel non agere ; atque haee ιμbertas dieitur . Et hoc sensu ICti Romamulum liue una definiunt Ius utendi fruendi ;usum Ius utendi; actionem Ius agendi &e. i. e. facultatem utendi. agendi. ω. Ade que homo potest uti, vel non uti, agere , vel non agere. &c. Hoc ergo Ius pleni ui .mam libertatem insert.
Ex prohibitione igitur potentiae, &sacultatis naturia is , adeoque ex restrictione libertatis, oritur necessitas vel agendi .s superior praecise at quid fieri vult , vel non agendi, s aliouid fieri prohibet ι Obligatio dicitur a ligando & a
ICtis definitur , vinculum iuris , quo quis necessitare adstringitur ad aliquid agendum, vel praestandum , L φ. O. A. Omnis ergo obligatio inseri necessitatem agendi, vel nota
agendi. Ex praemi ssis satile constat , Ius γηπJvum , seu libertatem agendi naturalem , nulla indigere probatione; quia re patet . &ex facto naturae constat . quid homo naturaliter agere valeat. At maior cissicultas est in probando Iure praeceptiso, seu in dem znstrando principio obligationis , eiusque causa. Cum enim tamiaes natura Posias age-
274쪽
De Princi is Hemici de Cocceii
Hine is proritat est intelligere , cum qua sit ex iure natura obligatio, tum quanta eiusvra , quantique ista momenti , , pr δεδι-
Sunt igituν duo potissmum capita . oe υe. Hii duo praecipue cardines , in qaitar omnerias natura vertitur . I. Quid Deus , seu natura , eum hominibus eommuuiter , Lum fingulis concesserit , eoque suum cuiusquν esse votaeris Τ Quem statum iuris diximur . II. Si si υaluntatis , O eone ouis ἀυinae temmini . atque s/ ruris statur , quocuπqμνώοminis facto immutatus ita fueris , Mi quidam plus , minusve suo habeant ; qua tum tiaris rediategrandi , iniuriaeque reparanda sit ore Mas , in obligaris , ut ιie flatus , uim iniuria Noeamus , reducatur ad satumiaris Ira e*ο utrum rue buae statum . plinnioris demonst rationis , o elarioris interpre- stationis gratia diseernere , o appellare , ubi res talis est , iis bis. Cui III. aeredit , in praese, ut maximo hominum conditione , te
r/ur , in quas meatus mos , iuris inter plures controversi , ae in facto jubii , seu litium , aut iudieioriam e quia etsi ivs ee rum sit , factorum tameo infulta es υ νiatio . Cons. lib. a. ff. de iure & fastign. ) Cum igitur las tiros tolli necesse sit , quod . si inter partes non conveniat , fieri nequiι nisi ius cognitum . ae derisum fuerit , docendum quoque est, qua ratione ex ιege Na- rura , ω υoluntatis divinae , id esset , m uia tantisper , dum de eo discematur, mneque ius , neqne iniuria apparer , fieri
m Ex qua lage apparet , ius Rom
num quoad principia curate eum iure u turae convenire . Nam JCti ubertatem definiunt facultatem naturalem eius , quod eui -- facere tiber, nisi si quid vi, aut iuro'ο-ibetur. Illi ergo omne ius eoncessivum p nunt in saeuitate non prohibita, jus autem praeceptivum in prohibitione illius .faeulta tis. Et sic utrumque jus in illa definitione continetur. Adeo autem I Cti in illa libet tale agen . di non prohibita fundamentum in rium humanorum posuere , ut libertate sublata omne jus hominis cesset ; ad o ni se vi pro hominibus non habean Iur , neque iurium sint capaces . Pari ratione liberi te agendi ablata iacto naturae, omnis licentia cessat. Impedimentum autem illud est vel avi eorporali , vel a iusta alterius prohibitione , id est . a iure , d. lib. ibi . nisi si quid vi . aut iure prohibetur . Pitus saeuitatis exercitium tollit , non facultatem ipsam ; quae non tollitur si alias in actum deduei potest , & manet potentia a natura e impedimentum enim tantum est in homine . Alterum saeul. talem totam tollit , si fiat ab eo , qui ius prohibendi , & restringendi libertatem habet
ου γ Et libertas , & prohibitio , i. e. &
ius permissivum , seu concessivum , & ius praeceptivum , seu deeretivum . Ο Ctus ibi inter virtutes legis ponit non tantum amperare , vetare , pRnire
qnae species pertinent ad jus praecepti. vum : imperare enim est praecipere ut quid fiat ; vetare est praecipere ne quid fiat ;punire autem est effectus praecepti sed de permittere , id est , facultatem agendi
p Uerba legis haec sunt di dae s υεν ιis negativis permittit uae magis . qu m ρομώiber ; datur igitur & ius permissivum , de ius praeceptivum..t q Ubi haec verba exstant e Om.
nis autem lex aut permistis aliquid , ut vir fortis perat praemium g aut vero , ut farearum virginam nutias nulli petere tiaceat , me. μι praeipit , Me Hliges δε- minam Deum tuum . Qui canon desumtus est ex Isidori lib. s. E m. cap. I P. Sed& Quintilianus ait : omnis lex punie , Θ bet, vetat, permittit, tribuis, adimit, ροαι. 7. e. s. PosITIO TERTIA.
g. VI. Ius hoc prohibendi competit soli rerum creatori a , &cui is concessum id voluit . b
yam. do Cocceii Introd. ad Grae.
275쪽
Add. Haec itaque voluntas Creatoris unica norma est iusti& injusti e , quatenus voluit d . Unde haec ipsa voluntas potest esse sons , seu causa cum iuris universalis omnium hominum etiam particularis & certi populi f, prout voluit e uti voluntas' Principis est causa cum juris civilis communis tum singularis ν , seu privilegii b . f. 6. de Iur. naxor. ibi e quonιam non hoc Primceps vult. i
libertatem naturalem , quatenus prohibita est , desinere eme sic iram , indeque oriribus praeceptivum , id est , necessitatem a. gendi , vel non agendi . Jam porro duo investiganda sunt : I. Persona , quae pomit prohibere: a. id, quod prohiditum voluir. De tris i hie, de posteriori positione sequenti agetur. Dieimus igitur . talem potestatem , quae facultatem nostram naturalem restringere , di pro parte quasi adrniere possit, non posse procedere nisi a potestate sesteriori . & qui dem tali , cui sus est tollendi iacultatem hane a natura , ejusque conditore , nobis
Talis autem potestas neque est inter homines , neque an ulla re ereata . Nani tomnes creaturae a creatore omnes sis, o c
sum est . Si enam ultra agerent , non M'
. n. liba apparet , eonces sam ipsis esse potentiam in ipsum creat. rem , ut quod ipse dedit . atque creavit suestruere , vel auferre queant . Sane z. is , qui talem eo essionem allegat . eam probare tenetur contrarium autem , &non concessiam esse saeuitatem ereaturae in opus creatoris , vel exinde probatur , qui natura omnes homines aequales secit , paremque potentiam , ac facultatem omnibus eo recessit. Unde brocaidicum illud e par in larem imperiμm i. e. jus praeeipiendi γ
Com igitur 3. facultas prohibendi nullii ereaturarum concessa sit, sequitur , neeeta,
ito hactenus iacultatem desinere, & se ius
homini in alium hontinem non competere, quia si euitas homini a creat re data est b& cuique propria . Sed & 4. consta . sa cultatem illam libere agendi, seu voten iam agendi per creationem hominibus e noesilam , esse solius creatoris opus e in hoet g tur opere nemini hom, num ius competit. d ioli creatori ; adeoque nemo hominisus auferre potest ab ipso crearore ei datum. Et cum s. Deus voluerit has poteri in nobis existere . nulla ereatura ιι iam Voluntis rem tollere , ae concessionem Proh bere potest. Cum igitvr nulla ereatura per se habeat .ius , & potestatem ligandi . aut tollendi potentias a ereatore hominibus toneessas , superest , ut competat ius prohibendi s li communi rerum auctori , a quo omn snostra potentia naturalis , uti concessa est . ita & in exercitio absolute dependet , di restringi potest . Potuit enim remm ille arbiter homini potentiam illam plane non concedere . ergo Se eerto modo , di certa
Quatenus litur illa potentia intra te minos concessionis posita est , manet potestas , & quidem legitima , seu iusta ;quatenus aurem meeditur , & concessa non est , moralis est impotentia . Quod enim prohibetur , eius agendi iacultas desinit , & se impossibile fit . In
quo egregie ius naturae convenit eum iure Romano , euius regula est : quod ea , trium ρι ratem . . bonos moret , nec face e nos posse credendum Fu . lib. I . F. Cond. ins. δὲ Cone essum autem uoluit m 1gistratibus , unde nragistratus , seu sumniae pote. states , vicarii Dei vocantur . Vid. t r. p.
276쪽
De Principiis Renrici de Cocceii. 259
se Extante dictis constat , principium ad recte facta voeandi, oe a trecatis avocan- Iuris naturalis unicum verum , & adaequa- ῶ; quae vir senior nou modo est , q-am aerarturii esse , VOLUNTATEM CREATO- podilorum, cir eisitatum , sed G aquatio itiRIS. Quatenus enim permittit agere , vel ιius eaesum , atque terra1 turn iis , regentisque non agere, voluntas illa efficit Ius naturae D i. Neque enim ment divi a sim' ratione m. ne linum s uuatenus Praecipit agere , vel test, neque ratio divina non hanc inm is re- non agere , euicit Iur naturae praeceptivum . Mis , praυisque sanciendis hab re . Porro tu Atque haee posterior Dei voluntas est causa C. Io. eam vocχt rationem rectum I i , ad Omnis obligationis is iubeudum, νει vetandum. me. Denique idem Sane, in eo unanimiter eonspirant omnes gentes, Deum auctorem iuris naturalis esse. Apparet ad ex ipsa voce; Iti3 enim natinae ideo d eitur, quia id a natu a, t. e. naturae auctore constitutum est: Eodem modo, uti
Lex est . quod popalus, Plebi citum , quod
plebs. Wrum quod Senatus , deoque semper quod superior eonstituit . Philosophos autem per naturam intelligere Deum, apud omnes in consesso est : vade Dure. i. 4 riboe . C. 7. ω L. a. uat quaest. C. 4s Eo
Naturam , ari , eos uiationem quandiam intreometes homines constituis . Et Tacitus Aunatium l. r. in s. optime naturam robur esuin
s luisse , gna pra , in termines fluminibus dedit . Neque sine ratione a gentibux ereditum suit. Ius necessario a Deo esse ; eum enim natura , & ratio iuris praeceptivi supponat superiorem . non potuere auctorem iuris at Ium concipere praeter Deum , qui solus humano genere superior est . Optime Cieero ι 3. de repubI. ius hoc describit: Iurna-
JCtus in l. a. r. de Leg. ait , omnem legem inventrem , m munιιι Dei es, . Xenophon e statur , philosophos ventilium docuisse , Deos hominibus leges aedisse . L. dict. fact. ner. Immo & antiqui mini Poetae, Homerus, Hesiodus, &e. Iovem hominibus leges dedisse, aiunt. Omnium instar est locus Ciceranis in I. r. do tegi A C. 8. Hanc iido sapientissimorum hominum fuisse senten.:tetm , legem neque hominum ingeniis excogia Ialam, neque stilum aliquod esse populorum , sed aeternum quiddam , quod univeuum mundum regeret imi eranai. prohibecdiaue septemtia . Ita priuipem legem illam , in ultimam, mentem esse, dicebant . omnia ratione acu cogenιis , arat vetantis De; : ex qua illa lex , quam D/i humano generi dederant . recte est
laudata. Et in cap. p. distingitit inter leges Populorum, & vim istius e celestis legis. De hac ait e Quod sola ; non altera, vim habeat pro Milone C. 4. legis hane non feri tames . ait , sed natam , quam ex natura ipsa ba sinur , arri uimns , expressiimur oee Justinianus in s. f. inst. de iuri nari omnia reliqna iura ab hominibus , hoc vero a io Ia providentia divina eonstitutum esse, tradit . Et in I. p. inin eod. ius naturae divi-nx providentia constitutum eme , asserit . illudque eum ipso genere humano prod: tum esse, Caius docet in I. I. d. n. R. D. Atia loea eumulavit Seldenus de iur. nat. l. i. C. 8. Huius autem auctoris nature existentiam necessariam, persectionem, & inprimis vim in elligendi, libertatemque volendi, quae rationibus naturae quoque demonstrari possunt hie ut certam supponimus.
Hinc iam repellitur error HOBBESII , qui potentias naturales agendi in infinitumhlam: nibns concedit; easque nulli bi testricta et supponit, sed potius statuit , homines mutuo demum metu adactos esse ad paciscendam mutuam securitatem, & secessan. te pacto omnia litita esse; cum Iamen ceratum sit. Iibertatem illam restringi, & impediri ipsus creatoris voluntate, quae ex Relione ipsς, eiusque fine necessatio , app ret. ptinet pium igitur impedimenti non est mutuus metus hominum, sed summi numini I Uoluntas, ex qua constat , hunc ipsum metum ex iniuria oriri, adeoque ius aliquot supponere , quod hominem contrλ metum ab aliis tutum reddat . Sed Si SpiNOS di omnis fatuitas a natura concessa ius est , neque ille restrictionem agnoscit , sed eam demum ex pactis homunum ortam, ait.
Quin GROTIUM quoque a vero abe lasse , eonstat , dum principia interna pro causa obligationis suppeditat , quae exist rent , etsi detur , Deum non esse. Ce tum enim est , praeter Deum nihil esse , quod iacultates humanas restringere possit , adeoque negato Deo omne ius naturae
Patet porro , etiam posito Deo se alit. R E a remi
277쪽
rem, quam Grotius statuit , non posse pro eausa obligationis haberi , quia non quaeritur, an homi aes ad socialitatem asseeta serantur λ sed, an ad eustodiam illius societatis obligenturi Id probandum erat: at probatum non eme, alibi demonstravimus ; simulque ob oeulos posuimus , plurima esse iura naturae tum permissa, tum prohibita , quae ex socialitate non sequuntur. Denique apparet ex eadem ratione, PU.
tuam beue volentiam, mutuaque ostreia quae felicitatem hominum constituunt , pro son. te iuris naturalis haberi non γέ Ie ; quia nee ex his prineipiis obligatio sequitur :non enim quaeritur, an homines velint esse
fel iees, sed quid eo impediat, si nolint. si caedes. bella &e. velint f Et posito, Deum
praecepisse mutuam talem benevolentiam , tamen omnia naturae iura ex eo principio ,
non magis, quam ex socialitate sequi, retiatum est.
Id est, quatanus apparet , Deum Ii
bertatem naturalem restrinxisse.
Si scilicet apparet , eum uuiversiam hωmauum genui voluisse praeceptis suis obli. gari. quod Ius naturae vocatur. I, Si saltem certum populum legibus a se datis voluit obligari, uti Iudaeos ex jure sereri si, & ceremona li. e Ius enim civile similiter vel omneseives ob igit, vel saltem quosdam ex ei viis bus, prout Princeps. Privilegium enim nihil aliud est quam lex privata, seu singularis. ι) Settieet, tir lex remmunis sit. Secus e go si voluit: postquam enim in prinei pio dixerat . qMod priueipι piaret Iegis habere υθο-rim, in fine addit , si generalis βι illa υ
tuntas, eam omnes aeque terere.
f. VII. Voluntas autem prohibendi a , vel permittendi b , ut quaelibet alia e , ostenditur vel ex verbis. vel ex rebus. seu factisd: Utir. Ex motibus, & instinctibus intrinsecis in homine a natur
d. Notabiliter dicitur a Disiustis eonditis . Alii scit. motus sunt in homine , qui a natura otii f ; alii , qui a corrupyiψης g. Illi ex facto Creatori; sunt ι . hi ex vitio hominis i , Q iproinde ledulo ab invicem dis ingui debent k , ac discerni soli φppiiunx i , cum aliis naturae requiis , tum maxime ipsis modis ist quentibus.) m
E actibus Creatori, is , ipsaque adeo rerum ab eo creata rum substantia, natura ο, facultatibus p , qualitate aliisque cir
cumstantiis. νEx actionum fine necessario s, vel probabili t , qui est ipsa intentio, ac voluntas agentis, necessaria, vel probabilis. u4. Ex medii necessitate υ ; quia constituto jure etiam medium illud constitutum intelligitur, quod unicum , & necessarium est ad ius illud obtinendum . π
3. Ex natura ipsius sanctissimi Creatoris F, qui uti est persectis simus , ita ipsius voluntas omnis persectionis unica , & certissima Diqiligod by COOste
278쪽
De Principiis Hemici de Cocceii. 26 Inorma ς . Quo & pertinet , quod nihil frustra secisse intelligi
d. Non , quod quicquid ex persectione Creatoris sequitur. ius sit bb; sed quod, si per suam ipse persectionem aliter velle non potuit, id voluisse appareat ec: uti quod nihil frustra sacere voluit Rc. GCOMMENTA Rius An Pos. IV. sis J VIDIMUS , quis ille superior sit ,
qui facultates homin: bus a natura concessas
restringere potest : iam explicabimus, quH- nam voluerit prahib: tum. Vid. sos praee. i. a. in pnPreeipua igitur quaestio est: an Deus v luerit aliquid prohibitum , Ac unde voluntas illa prohibendi innotescat voluntas enim talis probari debet , quia ea non Pr bata omnes actus natura liberi, Ze per nulli
bJ Voluntas permissiva probatione non
indiget ; natura enim omnes facultates humanae permissae sunt , donec prohibitio doceatur , Vide ros r. iar. b , in pos a. lit. l. et Omnis voluntas, etiam humana , his modis declaratur; nam ex verbis, Zc factis apparet, que sit voluntas legislatoris, testatoris, paeiscentis die. dJ Ex factis aeque , ae ex verbis luntatem declarari , inter omnes constat . idque Iurisconsulti Romani disertis verbis ira statuerunt in I ra. s.f. de Lesb. lib. s. f. rem hab. Hi ne haeres videtur haeredita. tem ad i i iis , si pro haerede se gerit, s. M. inst. De haer. qualis. Maritus uidetur repudiasse uxorem , si intentat actionem rerum amotarum , vel si aliam uxorem dueit , ita. f pr. g. f. repud. Ratia habitionem quoque ex factis probari , constat ex d. i. s. Immo aliquando magis ex factis apparet voluntas , quam ex .verbis ; quia verba poliunt esse ambigua , iacta non , ιι b. M. 3 3. de aedil. ed Ioti tis. his, quae te' dete'. sa. de Apteli. Cicero ait: quis Derba au. diam , eum facta videam λ lib. I. Tusc. qV.
ao ; εc pro Ligurino ea p. R. Quid facturi fuerit ir, dubium, cum υideam quid fecerit atsel 3e Xenophon ex d ictis Saeratis resert :p boue tibi υidetur υalidior demonstriatis , ιν iis fit factis , quam υersis Maiso, per J- Sane, in demonstrando iure naturae, i. e. in probanda voluntate divina , VERBA non sufficiant , quia revelatio non datur . quae ad omnes homines, qui unquam nari, vel nxscituri sunt , pervenerit . Revelatio enim non ubique toto orbe . nec omni tempore fit . Natura autem fieri non po- teli, ut quis teneatur ad id, quod nescit . sane . roelitio facti est , nec a naturapAlet : unde quo id nescientes non est revelatio ἔ Ac pugnant, alie ui revelatum , &ignotum esse . Nee dices , quod scire debeant homines voluntatem semel toti humano generi verbis declaratam: nam quod nudis verbis revelatur . saeile memoria ex
cidit , fit oblivione deletur . inprimis integra dileiplina ; de licet literis conser vari Imist revelationis actus, ut in saeris B blitutamen perdi possent , uti illa ipsa Biblia pauc iniuris gentibus innotescunt ἱ vel prohiberi possent, ut Antiochus secit ; vel Mliis modis libet deficere , ut innumeri A ctores deseeere. Quin immo facile fieri potuisset . ut incuria, de negligentia parentum succe ilares non informaremur ; & sic cessa. ret notitia, cum non possint homines recens nati resciscere, nisi alii iis indicent e quod si non factum . vitium nullum esset in i in sis ; esset in iis, qui non indicarunt . Hinc recurrit eadem quaestio , si de ipsi nescive lint λ ει sie retro vitium in eo erit , .qui primus neglexit indicare eum sciret, dc indieare debuerit. Cum igitur de iure naturae quaestio sit , i. e. de iure perpetuo , aeterno , qudid omnes homines , qui unquam nati , Et nasci, turi
279쪽
Disertatio Prociem. X. Cap. I. Pos. IV.
obligare , adeoque usque ad fi- senderet , omnis species humaa brevi tu.
Hoc igitur ius illud naturae est , quod .
Imperator ait, natu=Rm omnia animali ad
euisse , pr. IV. de jur. nai. adeoque cujus brara quoque perita sunt; nim: rum , quia idem instinctus ratione tamen non definitus) ipsis inditus est. Istae igi fur facultates sunt pars illa iuris naturae , quae & bruti xeommunis dieitur e non quod in brutis fit umbra rationis ut errat Gioli is eis. I. g. ii. - β.. γ, vel iuris c ut Osiander ad α3. it. DU i. ICtis maele tribuit ); sed
nice harum faenita um, quae in homine par. tem iuris naturae facIunt , communio. Reinete igitur diei potest , hoc ius naturae nutateria esse commune brutis: forma iuris nota item . Imperator perspicuo exemplo
conjunctionis maris . & sceminae illustrat et quae facultas naturae OMMI BUs ANIMALIBUS est eommuniet ; at tub formAduris , quatenus nimirum matrimonium vncatur , & unde iuris effectus , di legis obligatio tequitur . INOBIS propria ,
d. m. IV. 1-. nat. Hi autem motus co diti a natura , non tantum tendunt ad
cupiendum , sed & ad fugiendum , dc a Vestandum : quo pertinet repugnUrix naturae in eoneubitu inter parentes , ει liberor, sotamia , autocheiria, anthropopha gia , &C. fi Si enim ex facto Creatoris sunt , qui motus tales nobis indidit , certum est , eum volitisse hos motus in nob: s existere .
g Hi motus non inserunt volunta tem divinam, quia non sunt ex facto Crea sed ab homine , eiusque corrise
turi sunt nem mundi durare debeat ad stoe opus fuit indicio publieo, perpetuo, & quod R. bulis publicis cognoscitur , adeoque quod omnes homines scire, nee quenquam latere potest.
Quodnam illud Non aliud superest ,
quam factum , seu opus Creatoris perpe tuum . Factum enim ejus , qui cum ratione agit , natura voluntatem saetentis declarat , quia omnis actio volunt aeria ex animo volentis prosei scitur , adeoque illud Vult, quod agit , & prout agit. Atque ad hoc saetum provocat Paulus ad Rom. I. v. I p. 2 . cum probare vult voluntatem Dei , indeque fluenta iura: Quia notum es Dei, manifestiam ost in suis a Deus enim ruis reis πιι υis. In υisibilia enim ipsius a creatura mundi , per ea , quae facta Iura intellecta , eonjiciuntur; sempiterna quoiue eius viros. O disinιtas: ita ut sim imxensiabilis . At.que hine ex facto hoe creatoris inseri, crimen esse lidololatriam , et . a I. zz. Σῖ. z as ; concubitum ejusdem sexus , v. 26. 27. z8 , aliave , vers. 2'. 3o p & tandem ita concludit e sui eum institiam Dei cognoribsem scilicet facto illo creationis non ιnteuexerunt : quoniam qui tab/ agum, di. gni suur morte , non solum gret ea faciam Ied ειiam Pi faeientibus consentium . R 2 Eodem modo Servator ex facto creatoris qui iunxit utrumque sexum, cuncludit. ninseparandum esse.
. Cetrissime igitur voluntas ereareris ex eo apparet , quando constituit aliouod studium inter homines ad aliquid a nen
autem divinus creator humano generi motus ut mas , & tamina se roris
mItterent , vehementissimum motum Indiderit , qui non tantum m h mi nibus apparet, sed & in brutis . Sane . si Creatoris in. motu sese propagandi carerent homines, Ve δn eorum potestate esset eum neeligere, to tum interiturum esset humaenum genus, nec species conversat i Posset et ur pote quod solo illo motu ad progenerandum sustinetur , &conservatur . Is autem motus divel si se.
ipsi praeesse nequit : sel defensionem ; si enim homo nullam sui euram haberet , nee corpus suum con Ira injuriam aliorum de ε Adeoque voIuntatem
o Et adeo non serunt vo Iuntatem creatoris , ut potins motus eiusmodi voluntari
terru uti ad tegenda crimina solent . ideo enim scortationem , seu promiscuum con cubitum , pro peccato reputare quidam non solent, quia motum hune natura ipsis indidit. i) Uti in quovis genere animalium mo tus a vitro esse intelliguntur , qui eont naturam huius generis, non qui toti generi insunt. L. I. g. 7. si quadr. I p. l. r. g, 7 AEdil. H.
280쪽
De Principiis Hemici de Cocceii . et 63
Ut exemplo rem illustremus , exa- esse in fructu concludit , quia ancillae non minemus vindictaran . Hic morus ius suum pariendi causa babentiae . sed propter ope- vindieandi , ut sese defendendi , ab ipsa ras. Vid. lib. 27. pr. de Haeri pet. 6. 38. ιυ. natura est , adeoque licitus , & iustus; u. Ron diυti ex suo saeuitatum ereatarum , & medii cιὶ Cum una actio plures possit habete
nec tuto , constar οῦ ar ubi exceditur re. fines , si de eerto , & necessario fine non piratio iuris, liudium illud vindictae ex com constat, voluntas saltem probabilis inde in . ruptione humana est, eoque illicitum , Sc sertur, quae ius naturae probabiliter efficit , iniustum; quia seu ille, ae medii neeestas di in moralibus aliquando pro certitudine hie cessat. habetur, quia maior haberi non potest. At-
,, Certum enim est , quod ille , qui que ex hac ratione sequitur, eum , qui ex aliquid agit, id quoque velit. Vid. β' sit. t ullis nuptiis nascitur , tamdiu haberi proris sin. legitimo d nee contrarium probetur .
οὶ sub facto igitur eontinetur quicquid c u in Adeoque si finis eortus , & necessa-
ex iacto sequitur ι & ea quoque a volun- rius est, voluntas , & intentio Dei etiam late procedunt , quae substaniam actus se- certa est : si probabiIir, etiam voluntas Deiquuntur. Prob bilis utrem erit, quae tamen pro ce Excutienda itaque est substantia , 8t nx. ta habetur , si actus aliquis apud omnes
tura rerum erexIatum, & Dpus creationis , gentes peraeque observatur.
in primis ipsius hominis, ut inde appareat , υ si nimirum finis actionis aliter oboomnibus perpensis cireunt stantiis , voluntas tineri nequit, id ipsum sub voluntate conis au c loris operMiras. Creator enim quicquid tinetiir. Contradictio enim esset, Deum adegit, voluit prout egit. certum, & necessolum finem aliouid egisse, Usus eius rei insgnis est . sic enim ex & tamen negasse media , quae ad finem il- substan ta . & natura posscssionis sequitur , tum obtinendum sunt necessaria. Sane, su. duos simul eandem rem tenere non posse . blatis mediis tolleretur contra voluntatem
Viae Iib. 3. g. s. f. de AH. ροί . lib. fia. g. s. Creatoris omne ius , quod ex agentis fine
F eommodat. ; & plures in idem ius con, introductum apparet. currentes partes sacere . Via. lib. I s. l. t A. Ex hoc probanti modo totus processus st. Dumn. 1 f. lib. 3 f. de Usus . ae.. V. t. belli sequitur Quia enim Deu et hominibus p. Reb. eri d. g. 36. de inut. pip. i. is . g. I. concessit iacultatem ius suum reparandi, ne ue. eund. cessario inde sequitur , eum omnia voluis- ρ Dum enim natura homini saeuitatem se concessa , sine quibus reparatio illa fie. dedit se defendendi, immo motum indidit, ri nequit , adeoque capere hostem , inter. Se arma concessit, ex hae facultate eonte D ficere eum, rapere , & vastare res hostilesia necessario insertur, Denm voluisse ut ho- possumus , si Mirer reparatio iuris obtinerimo se defendat . nequit . o Ex qualitate duplicis sexus insertur , Hic probandi modus apud ICtos Roma. Deum voluisse coniungi homines. nos frequens est . Si servus haeres , vel tu. r sic v. g. ex eo, quod terra omni- tor constituitur , ex medii necessitate libet bus, & ubique pateat , insertur , ius ple- st . g. a. ω. ex qui b. eaus manu pr. IV.
num homini in hanc terram competere . De haer. inst. g. r. inst- quιb. test. xit. Voce Vid. s. n. I. Ita ei, qui certo loco dare pro- υλ'e etiam stramenta coni neri , arunt ,
misit , tempus , quo perveniri eo potest , quia sne illis vivere quis nequit, lib. 23 eoncessum intelli uitur. i. I 37. g. a. F VO. g. g. 2. Verb. Hn tib. 6. si de Mim. De Qui
' , Hie probandi voluntatis divinae mo- medii necessitate legasse videtur. i. 3. f. p. dus in moralibus optimus est ; qui enim a- de Pen DR. Cons. l. 14. d. t. υνα. O . L. a. uit, & quidem xd eertum finem, ille nece L F μυμδα . satio vult. Finis enim iuxta Philosophinest lx Qua ergo ius eoncedit , eoncedit Nipsa intentio, ae voluntas agentis. ea . sine quibus ius obtineti nequit ; quia Atque haee piobatio eertissima , & indu . totum Ins inutile esset , prohibito mediobitata rene est , eum finis ille est unicus , unico, fle necessario, quo jus illud obtinerine eessarius . Iurisprudentia Romana saepius potest . At verum id est , si medium illud hoc probandi modo utitur: hine partum non natura sit necessarium . Secus , si ius per