장음표시 사용
301쪽
in reliquis membris familiae continua- obligationem oriri ἱntaliu ἔοm num ἰώri ; adeoque successiones ab intestato ter se; nam contrarium in toto opere naturali jure obtinere. defendit: sed tantum inruisu Dei, quod xxv. QUINTO , hinc sponte Parens quoque admittit. sequitur successionem liberorum non XXVIII. Ultimo loco notandum ex aliqua surrogatione in locum juris est, in positiones has commentarium occupandi, sed ex jure familiae oriri, conscripsisse clarissimum C mem- , quia liberi continuant familiam pa- sub titulo H. COLCEII Postiones pro
rentum . explicarisna FGris gentium Commen.
XXVII. SEXTO , quid circa raris uluseratae. Easque speciali disseris originem imperii monendum si , oia latione illustravit Konbardus in Dis servavimus in Diis procem. VIII. de jure naturae, ejusque principio . Sed I . seq. ubi dissicultates , quae circa & principia PARENTIS est les ioni delegationem humano generi factam bus Grotianis hausta systematice expo-
erunt Kesnertis in tractatu de juris q. XXVII. SEPTIMO, Parens s prudentia naturali Homburg alide admodum virtutum regulas a priae. Vae, in H pomnematibus juris gentium
euptis iuris distinxit , & ὸifferentiam O e. Sed & ego quoque principia haec inter has duas disciplinas egregie de. in positionibus proposita , olim defen-
monstravit. Ea autem intentione tam di, tum in tractatu 'de principio iuri operole has differentias explicandas su- nar. unico, vero , adaequato tum icepit, quod existimavit, Grotium di. in νesolutione dubiorum circa hypoth sciplinas illas confundere, eumque sta- sin de principio Ιων. Nat. motorum . tuere, chligationem inter homines et. Quod litidem Casparus a Rbeden in iam ex virtutum praeceptis oriri . At eruditissima dissertatione de causa obi In Diss procem. XI. q. 2 r. seq. de- gaerionis, primoque modo eognoscendi ju- monstravimus , Grotium nullibi asse. ra naturae e. nec non in Dissertatim ruisse, ex regulis virtutum, squae ips ne de immutabili ate jiaris nasuνae oec. iure naturae laxioris nomine veniunt, in pessicit.
302쪽
THOΜASII systemata explicantur.
304쪽
I. Transtus ad hane Dissertationem. II. ordo Dissertationis. seqq. V. 0sema mbbesi de jure , legibus naturae proponitur. εβ. seqq.
XII. 0sema Hemmingit explieatur. XIII. Sinstema IVin teri exbibetur. XIV. Reeentio m Doctorum princ pia per indicem reeensentur . seqq. XU. Deciatim Seirini. XVI. monis. XXI. P endorsi, asseclarum.
Ρ Rota f. I. T T ACTENUS sinem a Grotii. I 1 ejusque principia circa ori
ginem, & existentiam juris naturalis exposui ; explicavi quoque principia
Parentis ς praeterea autem ut jus hoc eo rectius intelligatur, necessarium duxi , aliorum quoque Doctorum, ac philosophorum exhibere opiniones.
II. Primo igitur systema HOB-BES II eirca jus , & leges naturae ,
proponam. Viae Cap. I. h. III. Secundo exponam systema
qui ante editum opus G rotianum de XXII. Bodini. XXIII. Maebteri. XXIV. Thomasi. XXV. Et aliorum. XIX. origo distinctionis inter pr neipium egenai, eo Oseendi.
XXVI. .m praeesse requiratur priscia pium cognoscendi unicum λ . Alii as firmant , alii negant. XXVII. Necessariam non esse regulam talem generalem , posse tamen con Risui, probatur.
dentiam naturalem systematiee tractarunt ' qui tamen viri privati vix fama innotuerunt. Via. p. 2. h. IV. Tertio recensebo per indicem pleraque Doctorum recentiorum principia, quae infinita sunt, & ut plurimum cum Grotii , & Pusendossit principiis
conspirant. Vid. Cap. q. Ubi simul quaestionem examinabo , an dari possit principium cognoscendi universale , seu regula quaedam generalis cognoscendi voluntatem divinam, singulaque naturae jura λ
CAPUT I. De Priseipiis Iuris naturaIis juxta bsema ΗOBBESII. V. R DMODUM disceptari so- juris naturalis. Ili illud constituuntax let, quodnam fuerit Prin- in potentia, aut in bello omnium in i pium HOBBESII in demonstratione omnia : AIii in mutuo metu: ii in
305쪽
conservatione sui, seu studio propriae salutis : Alii in statu naturali : mi in regula generali, quod tibi non vis seri, alii ne facias μ : Iii eum maiagis de origine societatis , quam de irincipio juris naturalis solicitum sui L
nondum satis extricatum mihi videatur, demonstrabo , frustra de ejus principio juris naturalis quaeri , cum plane nullum jus naturae inter homines agnoscat.
explicavi in Dissertatione prooemiali
tinet ad demonstrandam originem summae potestatis. Hic igitur uberius explicabimus, quid per Ius naturae intelligat. Praemittendum autem est , HOB-BESIUM distinguere inter Ires natu.
Per Ius naturae intelligit libertatem cujusque potentia sua ad naturae suae conservationem suo arbitrio utendi, &ea Omnia, quae eo tendere videbuntur, faciendi e . Per legem naturae intelligit praecepta , seu regulam generalem ratione excogitatam , qua unusquilque
id, quod ad damnum sibi tendere videtur , facere prohibetur ὀ ; seu dictamen rectae rationis circa ea , quae agenda, vel omittenda sunt ad vitae ,
membrorumque conservationem e .
q. VIII. In quonam consistat Ius naturae, & quid vi facultatis naturalis cuique homini faciendi jus sit , hoe
modo explicat. n. I. Naturam unicuique hominum aequale jus concessisse, ait, in omnia ,
D Ferturio Prodem. XI. Cap. I.
eoque jus faciendi , & possidendi omnia , quae t pie ad conservationem n cessaria esse judicabit f . Hi ne unumis quemque jure facere, qui omnem op ram dat , ut a morte , & doloribus proprium corpus defendat , & conse ver adeoque omne juris naturalis su damentum esse , statuit , ut quisque vitam , & membra quantum potest ,
n. 2. Ad finem hunc consequendum jus esse cuique , ait , utendi omnibus mediis, & asendi omnem actionem , sine qua conservare se non potest. n. 3. Μedia autem necessaria esse .
quae ipse talia judicabit g : ipsus igitur facientis judicio id, quod fit, i
re fieri, vel injuria 6 . n. q. Ab hac aequalitate naturae oriis ri unicuique ea, quae cupit , acquirendi spem. Inde fieri , ut quoties duo idem cupiunt , quo frui ambo non possunt, alter alterius hostis fiat. Hic
igitur cum de conservatione propria agatur. vim, & dolum natura permissum esse, & sortiorem jure esse potiorem ε . Indeque in hoc mutuo metu nullam meliorent securitatis viam esse, quam ut alter alterum praeveniat, vim, & dolum utendo ἡ . n. s. Unde concludit , bellum esse uniuscujusque contra unumquemque zadeoque inter homines esse mortis Vi lentae metum, & perpetuum periculum i , vitamque hominum esse dissociatam , ad mutuas caedes aptam , solitariam , indigam , brutam, & bre Vm m . Atque hunc statum naturae exemelo primorum fratrum , qui invicem saevierunt , & barbararum gentium , quae
306쪽
De var is recent me. Doctori principiis. 289
omnium hostes sunt , immo ipsarum legem , primum praeceptum naturae summarum potestatum . quae jure belli esse, pacem quidem , dum eius obtinen- invicem agunt, confirmat . . dae Des est, quaerendam esse ' quando, i. o. Hinc porm cancludit, natur, autem baberi non potes , a Bia unde. Ii jure i. e. posita facultate naturali j cunque quaerere , o' tuis titi , Iicitum nihil injustum dici posse : utrumque esse ν - Unde legis naturalis lummam jure sacere, & laedentem, &eum, qui esse, tradit, I. pacem quaerere, &pe Iaesionem repellit . : neminem injuriam sequi, 2. omnibus viis , & modis se sacere posse, & solam utilitatem juris ipsum defendendi jus unicuique esse .
mensuram esse ρ : unicuique licere fa- n. a. ALTERAΜ autem natura cere quodcunque , & quid cuique lu- legem ponit, oportere unumquemque , bet g : atque hactenus omnium homi- quoties pata , μι defensioni provisum num conditionem aequalem vile : ceis erit, a jure suo m omnia, ceteris idem terum , vim, & dolum in bello vir- facere paratis, decedere , contentiamque tutes cardinales esse ν justitiam , & esse eadem libertate, quam ceteris eo in injustitiam nec corporis , nec animae cedi vellet.
en assectiones , . Unde inseri, nul- Atque hanc, ait, esse legem illam tum in statu naturae esse dominium , Evangelii, quod tibi fieri non vis alii nullam proprietatem , nullum meum, non sacias R : a jure autem suo recein aut tuum; led jus omnium in omnia 3 . dere aliquem diei, si libertate illa se n. 7. Ab hac conditione mere naim privat, quam habet eeteros impedien-rali homines duobus modis liberari , di , quo minus quilibet eorum jure& ad pacem reduci posse, ait: I. Pase suo utatur in rem eandem. Illum igi- sonibus . nimirum , metu praesentis tur, qui juri suo renunciat, vel illud mortis, vel cupiditate rerum ad bene transfert , jus novum alteri , cui in
vivendum necessararium : II. Nationα, omnia ius erat . non tribuere , ait 'id est per leges naιurales M . sed cedere ei tantum eo fine , ut al-h. IX. LEGES ergo NATURA- ter jure suo belli, quod ante habuit, LES esse praecepta, ait, sive regulam sine impedimento a se orto post
generalem ratione excogitatam , qua translationem enitri resistere alteri vi
unusquisque id , quod ad damnum agenti non posse ) libere fruatur.
suum tendere videbitur, sacere prohi- n. 3. Translatio autem haec jurisbetur υ , easque definit , dictamina pactum , & si mutua sit, contractus ei rectar rationis, circa ea, quae agenda, dicitur . Quia occasione totam p vel omittenda sunt, ad vitae , mem- ctorum materiam explicat.brorumque conservationem x . n. 6. A lege naturae, quae impedies
n. I. Cum enim jus omnium in tia pacem humanam jura relinqui j omnia, bellum illud omnium in om. bet, sequi, ait, legem naturae TER-nes, metus ille mutuus, & perpetuus , TIAM, t acta servanda e se; atque in nemini , nec sortissimo , securitatem hac re uia naturam justitiae consiste. praestet , hinc concludit , PRIΜΑΜ re, edissimat: ubi enim non peaeces-
307쪽
sit pactum, ubi jus nullum esse transislatum, statuit. Ut vero regula haec vim , ac est Rum habeat, necesse esse, ait, ut supponatur potentia civilis , cujus metu promittens moveatur ad implendum rinvalida enim esse pacta, si saltem metuitur sallacia promittentis, quia jure omnium in omnia sallere possit; adeoque non subesse injustitiam , causa metus nondum sublata di valida ergo demum esse pacta, constituta civitate , Sc civili potentia , quae violationem pactorum ulcisci possit. Adeoque conis cludit, civitatem, proprietatem bon rum , & justitiam, simul nata esse b . n. s. RELIQUAS leges naturales, cum eas ex praecedentibus inserat, me-xito omittimus An. 6. Hae ergo HOBBESIO sunt leges naturales, seu dictamina rectae rationis , quae ad conservationem prinpriam tendunt ' quorum effect iis praecipuus et hic est, quod iis, qui theorema ta haec vel non' vidit , vel ex stultitia omittit, leges naturales violare di
n. 7. Haec dictamina rationis nomen quidem obtinuisse legum , ait , sed improprie dictarum; esse enim deris rebus , quae ad conservationem hominum conducunt, tantum theorema ta : Legem autem esse vocem , imp rantis a .
n. 8. Hinc leges has maturales saltem in sero interno obligare, statuit; -deoque earum transgressionem non rimen proprie, sed vitium dicendumine e . Curiam ergo justitiae naturalis praeter conscientiam nullam esse ; eam
vero regere solum Deum , cujus di lamina respectu Dei, naturae auctoris , regnantis in cordibus hominum, leges snt naturales s . Inter homines autem
nullam esse injustitiam , nisi ex quo pactum intercessit ; si non praecessit pactum nullum jus esse translatum , sed omnia omnium esse e nihil ergo esse injussum g ; adeoque quicquid quis secerit in statu mere naturali , id iniuriam hominum quidem nemini esse, non quod in Deum in tali statu peccare, aut leges naturales violare impossibile st: injustitiam enim erga homines supponere leges humanas , tales autem in statu naturali nullas esse ε . n. P. Denique poenas quoque naturales admittit contra violatores legum raturalium: quid autem l per poenas illas intelligat, sequenti modo explicat. Poenas peccata non conisitutione conseis quuntur, sed natura ; nullam enim fero esse humanam actionem, quae initium non it catenae cujusdam eonsequentiarum adeo longae, ut ad finem ejus prospic ce providentia humana nulla possit.
Concatenantur autem accidentia iucunda , O molesta adeo insoliabiliter, ut qui jucundum sumit , molestum , quod
adbανeς , quanquam improvisum necessario etiam accipiat ; quemadmodum vim inferentes punit vis a tera , intemperantiam puniunt morti m tales sunt, qua voco pinnas natu νales . . n. IO. Hoc est Systerim juris natu .ralis Hobbesianum adeo celebratum r& mirum est, hunc impostorem suos quoque invenisse defensores . Uerbis leges naturae admittit, re negat; adeo
que de Hob sio quoque judicium serri
308쪽
De variis recentior. ferri potest , quod de Epicuro tulit
CICERO : ne in offensionem superiurulli caderet , verbis reliquisse Deos , re abstulisse . Quod proba
X. Nulla , quae magis impietati seuestras aperiat , hypothesis unquam prolata fuit , quam hoc HOBBESII
systema ' eo magis detestandum, quod re ipsa providentiam , eoque omnem religionem, evertit.
Quod enim ad Hob si sententiainde Iure naturae attinet , is jus illud constituit in naturali facultate agendi quicquid lubet . Supponit , inter homines nihil injustum esse ι : jus , &injuriam dependere ex facientis judicio οῦ adeoque nemini injuriam feri posse ' : inter homines esse aequale jus sese occidendi ο ς indeque alterum jure invadere, alterum jure,se delin. dere , & utrumque jure facere , lar dentem , & la sum P ; adeoque in genere omnia licita esse , quae a cujus que valore , A genio exspectari possunt q : vim , Sc dolum esse virtutes cardinales ' neque esse iustitiam , &injustitiam, corporis , aut animae Dacultates ν .
Unde concludit , Principem , in
quem jus suum omnium in omnia limmines transtulerunt, omnibus his privilegiis, & juribus naturae gaudere ,
eumque solum nunc occidere, rapere, adulteria committere, Scc. nec subditos de injuria queri posse t . n. I. Alibi jam observavi , indignum esse Christiano, immo homine,
statum supponere , qui ius , & liccntiam daret creaturis ratione praeditis
in se invicem saeviendi, seque destruendi. Quam quaeso ideam de Creatore Auctor hujus monstri s hi format ,
dum asserere audet, ens persectissimum cuique hominum facultatem occidendi parentes, liberos , adulteria , & alia crimina peragendi &c. concessisse, idque jus esse, id est licite fieri λ Oni-nes enim lacultates has homines a Deo habere, neque eas restrictas, aut
prohibitas esse, statuit , nisi per leges
ei viles. v. a. Equidem videtur Hobbesus corrigere illa , quae dura, immo impia admodum videntur , dum LEGES
Ait enim, rectam rationem dictare , ut homines a jure suo omnium in omnia decedant μ : qui proinde has leges negligit , adeoque media ,
quae eo tendunt, vel non videt , vel ex stultitia omittit . eum violare leoges naturae V , Sc poenis naturalibus obnoxium esse η . n. 3. At rite has te es naturales CXaminanti facile apparebit, verbis earum existentiam amrmari, re negari. Primo enim asserit, rationem dicta.
re ut homines a mutuo illo bello desistant: idque omittentes in Deum petaeare , & poenas dare debere . At imsgii ix haec est contradictio, Creatorem facultatem hominibus dedisse , omnia etiam vi agendi , adeoque licentiam concessisse invicem saeviendi, idque iure fieri, nee injustum esse ; & tam ea
309쪽
292 Dissertatio Prooem. XI. Ca
has facultates repugnare rationi, &voluntati divinae. N. q. Secundo, ex descriptione , &natura legum naturalium , quas Hob-besius supponit, apparet , nullam vim illis legibus inesse, omnique effectu iuris eas carere . Nam leges has , ait, improprie leges dici ' leges enim naturae saltem esse dictamina rationis, seu theoremata , quae ad eonservatio nem hominum ducunt ν οῦ earumque tran gressionem non inferre crimen , sed vitium tantum et : adeoque leges illas esse praecepta Ethica AE . Ex sententia igitur Hobbest. leges naturae non datae sunt a Deo tan. quam superiore , sed per modum conruit. n. s. At tertis , ais , Hobbesum poenas tamen statuere in transgress res legum naturalium , id est in eos ,
qui pacem non qua runt vid. s. )Sed quales , quaeso , sunt ille poenae
Tales , quas Deus non infligit tanquam superior nec ad mensuram inislionis, ita ut reus praecise tantundem rati teneatur , quantum mali secit ;ies per poenas intelligi afflictiones ,
S incommoda, quae atius vitiosos ali. quando sequi solent . Sie enim homi-eidii poenam naturalem esse, ait, quod homicida vicissim vim aliorum , sp εiatim agnatorum , metuere debeat ; ntemperantia, quod morbi inde sequi soleant: δc se in ceteris. Atque hine concludit , justitiae , poenarumque na
turalium curiam naturalem praeter con
scientiam nullam esse . . n. 6. Dareo, omnes JCti, S philosophi poenam definiunt , quando quis tantundem mali patitur , quan- γ Leviath e. s. pag. 7p. de Cive e.
tum actione sua fecit. Si vero honi in Iscelerato saltem metuendae essent amictiones , & incommoda , quae actus vitiolia sequi possunt, vera talio , &proportio inter meritum , ac demeriis tum, non daretur . Experientia enim docet , pleraque erimina clam comis
mitti οῦ adeoque poenam infligi non posse ejus auctori, qui ignoratur. His
igitur casibus omnis poena cesi et ia
n. 7. Quinto , vis fieret providentiae divinae, ae persectioni creatoris .is Sane , Deus ens perfectissimum peris mittere nequit ut crimina maneant impunita, vel, ut cum Hobiasio I quar P ut homines impune resistant rationi, & voluntati divinae , pacenae non quaerendo , id est, non renuncianis do juri suo omnium in omnia. n. 8. Certum autem sexto est , Sceadem experientia docet , non semper nec necessario illas amictiones, . incommoda , 3c mala physica actus illicito; sequi. Quid si homicida, fur, m. estotentiae gradu si constitutus , ut ni-il ipsi metuendum sit , vel ante ψquam mala sequantur , moriatur , vexsuga se vindictae eripiat; quid si adu
nerium volente marito committatur
quid. si illud sit corporis robur , ut
intemperantia morbos non producat z. quis erit effectus poenarum natura
lium ρn. S. Sane, septimo , si hominibu nihil metuendum esset priuier amictiones , incommoda , & mala , quae actiones vitiosas sequi possunt , nihil est quod eos a criminibus deterrere posset; cum negari nequeat , illa incommoda non necessario , quin rarissime
e. s. pag. τ'. b Leviath. eap. 31 pag. 16. & i 68. de Cive cap. i. g. I ibique nota
310쪽
De variis retantior. sime sequi, speciatim si homines ex occulto insidias struere possunt. Quid
enim metueret talis reus , si nec imso , nec magistratui auctor criminis cognitus est λ Hoc casu igitur mala illa physica cessant ; nam a Deo nihil ei metuendum est ; quia praeter illas amictiones , quae ex nexu rerum oriuntur , alias Poenas naturales non statuit C .
Etsi enim Deus infinita alia ista 1mmittat hominibus , id tamen non ob peccata hominum fieri, ait 4 , sed jus hoc inhaerere potentiae ejus , cui resistere homo non possit ' vi hujusjutis enim eum amigere quem velit .& cui velit ignescere. Merito hic reis
peto, quod alibi e dixi , hane ideam
non enti perfectissimo , nee creatori generis humani, sed tyranno , destruinet ori ejus , convenire on. Io. Octavo , duni poenas pollhanc vitam infligendas negat , potis
mam rationem, qua immortalitas an iis mete nititur, tollit. Si enim resurrectio saltem ad vitam aeternam speranda ,
non vero ad poenas aeternas ut ipse nugatur metuenda est , facile negligent homines doctrinam de aeteris nitate animae, & libenter felicitati s
turae vitae renunciabunt , modo suis affectibus absque metu aeternae poenae satisfacere possint. n. II. Nono. Quis vero positis his principiis tutus foret contra injurias
aliorum 8 Al ibi jam du)um est , hac
ratione homini in civitate degenti liberum este absque ullo metu poenae saevire in concivem , modo clam id facere possit g . Quin ipse Princeps tutus non foret 'nec contra insidias ,
nec contra vim subditorum , si haec tanta est, ut Princeps ei resistere non
possit , .HOBBES IUS enim omnem obliis pationem subditorum ema Principem in eo ponit, quod illi juri suo omnium in omnia renuntiaverint , illudque pacto in Principem transtulerint, ea lege, ut his potentiam eos cogendi, & ut pacem coaservent, adigendi jus habeat ν Hanc solam potentiam irres ibitinν causam obligationis erga Principem constituit ; nam solam promissorum conscientiam homines in cimio continere non posse , statuit 4 : adeoque: securitati hominum non pactis , sed poenis, providendum esse, eamque potentiam Principi competere, existimatis
Quid si igitur subditi nolint amplius pactis stare ' Quid si renuncient promissis Τ uid si clam insidias Principi struant ὶ Quid si eo potentiae peris
venerint, ut Princeps eos cogere nompossit λ Sane, lota conscientia , ex hyapothesi Hob si , eos in officio continere nequit; potentia autem eos cogendi sid enim supponimus , adeoquC.
omnis obligationis ratio cessat . Nihil ergo superest , quod metum eis iac tere , eorumque manus sacrilegas a vi latione Principis deterrere possit. n. I 2. Certissimviri igitur est, posita hae sententia nihil l acri inter homines superesse, Principes ipsos sur ri subditorum exponi , ac denique retiagionem, omnemque pietatem in Deum everti, ac munimenta securitatis generis humani rescindi m .