장음표시 사용
351쪽
γ χ4 Disertam Prost m. XII. Lib. I. Cap. IV.
seMm obligatio haberet , quia im- post mortem infliguntur : idque is
natura . & essentia entis persectissimi
ne omitti posset. Quod egregie demonstrarunt RICHARDUS CUM
Sane, omnes gentes a rerum initio sacrifieiis placare Deos solicitae fuerunt : certissimo indicio , gentes conscias sibi suisse transgressionis legum divinarum , atque ideo vindictam hesi
numinis metuisse. Apud Graecos, & Romanos , quorum testimonia in disciplina philos eiae moralis magnam auctoritatem abent, supplicia apud inferos partem religionis consti tuebant.
HESIODUS justitiam Jovis filiam
fingit , quae apud partem se laesam ab hominibus queritur ; & tradit , I
vem ideo varias calamitates, variaque poenarum genera in humanum genus
decrevisse is . CHRYSIPPUS testatur , Deum peccata hominum ulcisci . - & EPICTETUS ait , neminem sine damno, & poena malum esse. Optimo rem explicat CICERO : Od f homines ab injuria poena , nouuarura arcere deberet, quenam solicitudo vexareι impios sublato supplici rum metu λ suod se paena , se metus
supplicii, non ipsa turpitudo deterreretia iniuriosa , faeius seque vita , ne mo est inius at ineauti potius habendi sunt improbi e nam quid faciet 13 homo in tenebris , qui nihil timet ni 1esem, veι iudicem f . Et mox , les esse bas opinion/s. ait, cum intesti- Sit, quam multos divini stipplicii metus
a scelere revocaveris S . Supponimus autem poenas non tan. tum temporarias , quae cum vita finem accipiunt , sed etiam tales , quae supponimus. Cum enim experientia testetur, maialis durante vita bene esse , necessario inde sequitur , suturam esse aliam vitam, ubi reus tot criminum talionem
passurus est; quia pugnaret cum peris sectione divina, eos non punire , qui voluntati divinae repugnant , & Creatoris sui decreta nauci habent. I mo providentiae divinae injuria fieret. cujus praecipuum munus est observare actiones hominum, ad eum effectuin,
ut pro meritis justa distributio fieri possit. Accedit, quod alias praecipua,
immo sola ratio naturalis , ex qua
animae immortalitas deduci poteri , tolleretur : ideo enim animam superstitem gentes , & merito , iudicaverunt, quia ens persectissimum raristi. me poenas a reis criminum in hae vita sumere solet ; unde ex natura iulius entis collegerunt , id in suturavita fieri debere. Inter Christianos res extra omne dubium posita est , quibus per revel tionem id, quod ratio nobis suppediatat, confirmatum legimus. Equidem iniet veteres Philosophos inventi sunt multi, qui leges naturae admiserunt at poenas tales post mortem infligendas negarunt . CIUE KO justitiam naturalem firmissimis , uti vidimus, argumentis probat , adeo ut scelerum , atque impietatum nullam expiationem statuat . Sed ubi poenam delcribit, addit, homines poenas Iueretion tam iudieiis, sed ΝΒ. ut eos agristent, insectenturque furiae, non ardentibus tedis, scut in fabulis, sed angore
352쪽
De JUitia naturali in genere. 33s
eonscientia, fraudisque cruciatu ε . Α- tenus illud incia hominum ergo Deum deoque poenam in mala conicientia respicit. positam esse , ait, quae Vitae fines non n. r. Repetendum enim ex prioribus excedit. SENECA in consolatione ad est, quaedam esse jura naturali rati Martiam ait: cogita, nullis defunctum malis assci ς illas , quae nobis inferos
De uni terribiles fabulas esse .... Ltt- se ut isa Poetae, di vanis nos agitavere terroribus . Mors omnium dolorum
statur, eos nullas post mortem poenas statuisse' eamque sententiam temporibus Iosephi obtinuisse, ipse testatur ε . At mirum est , inter Christianos quoque inveniri, qui poenas post mo
tem infligendas ex ratione probari non posse, a junt immo ipsas illas poenas nihil aliud esse , statuunt , quam afflictiones , & incommoda , adeoque mala physea , quae crimina comitari solent m . In pi aecedentibus jam demonstravi, poenas post mortem negari non posse , nisi injuria inferatur providentiae , & persectioni divinae .
Poenas autem illas , quae ex nexu re. rum sumuntur , nec naturali ratione poenarum nomine venire posse , ade que existentiam poenarum re ipsa negari, alibi ρ probavimus.
Poenae autem non temper in aeterinna damnatione consistunt , sed & in carentia pmmiorum in poenis temporalibus , &c. Sane , poenarum aeque , ac praemiorum gradus dari , vix dubitare licet. LXVIII. Quaeri solet , quaenam sit differentia inter us naturae, & in. ter praecepta moralia , vel quod idem est, virtutum regulas 8 Rei p. praecepta moralia sunt pars juris naturalis , qua- ne Deo quaesita , quaedam hominibus
sotam Deum respiciunt , obligationem saltem producunt inter Deum, & h mines , adeo ut si quis hominum jura illa violat, soli Deo reparatio debeatur , quia solius Dei jus laesum est.
n. a. Rem exemplo illustrabimus . Ponamus hominem, qui nemini in j riam inseri, & cuique suum tribuit , at non amore justitiae, nec pia intemtione, sed solo metu poenae, &c. Hic nemini facit injuriam , adeoque intuitu aliorum hominum justum eit; nihil eis abest , ad quod tribuendum agere possint. At intuliti Dei non sufficit, ad imgem bonum esse ' ille tanquam ens persectissimum, modo persectissimo IN ges suas vult impleri : adeoque intulis
tu Dei praeter actus externos puritas quoque mentis requiritur in agente ,
quae si deficit, jus Dei violatur . homo contra cultum Deo debitum agit
adeoque hoc jus Deo tribuere , & linon tribuit, ei poenas dare debet.
n. 3. Ut autem exemplo aliorum virtutum id illustretur , ponamus , hominem nec liberalem esse, nec charitatis regulas observare , vel observare quidem , at non amore virtutis . sed ex vana ostentatione e neutro casu jus aliorum hominum violatur. Neis mini enim ius in meas res, & acti nes qua situm est ἔ adeoque nemini aliis
quid abest quod ei tribui debeat .
I 68. et I a. et c. 44- pag. 3 λ
353쪽
336 Dissertatio Prodem. XII. Lib. I. Cap. n.
Quἱ vero pars cultus est imitari pera Dei exponunt. Nani totam legem nasoctiones divinas , hactenus Deo jus tutae his duobus contineri , ait Moequaesitum est, ejusque jus violat , qui periectionum regulas omittit , id est persectiones divinas non imitatur , a.deoque partem cultus divini negligit.
SES : dilige Deum tuum ex toto cor de , ex toto animo , O ebae omnibus
υiribus I Ο proximum tuum scut teipsum
LXIX. Porro qtueri solet, qu n. 4. Legislatores humani , qui se- modo jus naturae differat a politica λcuritati saltem suae societatis prospi- Res p. Politica non indicat quid justum cere solent, in constituendis legibus, sit, sed ibi saltem quaeritur, an id , dc poenis, praecipue ad jura bominum quod justum est , utile sit ' adeoque inter se respiciunt , dc in id saltem
intenti sunt , ut jura civium interpolitica supponit, jure nos agere posse, & utilitatis saltem rationes indi- se legibus poenalibus tuta reddant , gitat , juxta quas examinare debe- parum solliciti de actibus internis , mus, utrum nobis conveniat iure no- de puritate mentis. & de ossiciis cha. stro uti, an vero magis utile sit jus ritatis, id est de juribus Deo quaesis nostrum remittere et . tis : tum quia de puritate mentis legi clator judicium serre nequit , tum
quia contemta religio satis Deum ul. torem habere videtur quam rati nem allegat Imperator ALEXANDER p . Ne tamen subditi hane iuris naturalis partem negligant , sed salutis quoque suae curam habcant , Iraecones in sinpulis civitatibus conis itui solent, qui auctoritate publica ossicia hominum erga Deum lubditis inculcarent , puritatem animi in ob servandis legibus commendarent , per LXX. aemo proponi solet .an ATHEUS vir bonus haberi posisit λ Quod negamus . Qua enim ratione vir bonus haberi potest , qui omnia licita sibi esse existimat ; cui nihil sacrum est. & qui nihil metuit,
si modo clam crimina perpetrare PO.test Z uis, quaelo, tutus erit contra iusidias Atheiὶ Equidem fateor, conis tingere posse, ut Atheus secundum leges civitatis tranquille vivat, inprimissi inclinatio animi eum non ad mais tum incitat. At tunc non est bonus sectiones divinas e plicarent , imita. vir, sed instar boni vivit ; adeoquetionem earum, id est charitatis regi, vir bonus est solo exercitio . Uerum ras , hominibus exponerent , modum enim vero cum omnibus probitatis recolendi tum naturalem , tum revela. gula a Deo sit, δc in cultu , ac imitum docerent, praemia agentibus pro- t.itione persectionum divina m consi- ponerent, & supplicia aeterna immo- stat , concipi vir probus non potest, rigeris minarentur . dissert. proaem. si Deum non agnoscit .
s. 48. in LXXI. Denique quaeritur , ann. 6. Hinc servator perpetuo pro. salvari possit homo justitiam natura- vocat aeque ad legem ΜOSIS , ac lem implendo λ In Thesi id assirma- ad Prophetas ; quia lex jura homi- tur: nam damnatio poena est , quae num inter se , Prophetae autem jura infligi tuo ob transgressionem legis na
354쪽
De Justitia naturali in genere. 337
lis, cessante autem transgressione, ces- sacrificia, &c. iratum numen' placare sit damnatio. Cum vero nemo inter homines sit, qui natura leges ex omni parte imis pure possit, cum, inquam, omne genus humanum ob transgressionem legis damnationi aeternae Tt obnoxium, facile constat, neminem in statu cor. ruptionis a temam sibi salutem parare
posse , nisi irato numini satis secerit. Equidem solis ChAstianis verus satisfaciendi modus revelatus est , iiDque constat, nullam ese salutem extra fidem in Salvatorem at cum hic modus non omnibus hominibus sit revelatus , asserere non ausim , Deum omne reliquum humanum genus quod non tam suo iacto, quam ex transgressione primorum parentum peccat,
& satisfactionis modias solis Christi
nis revelatum ignorat: ceterum , Urstudet ) damnare , aeternisque pinnis exponere voluisse. Μerito igitur rem tanti momenti judicio divino relinquimus. Quod sibi uberius exposuimus. Quom revelatio absolute sit necessaria , dieendum est Deum volnisse procul dubio . ut omnibus mortalibus innotesceret . Hi aeseruator hnmani generis eum omnia con. summasset, quorum gratia incaroatus est ;Emues, inquit Apostolis suis , in Man m
ronymus sueer Matth. se ait : signum a ventus Dominici est in rata orbe Evangeliam praedieari , ut nudiar sis excusabilis r quod aut jam compinum est , adis Meviter ere complendum. Non enim ροιο aliquam rem
fisset aeniem, qua Christi nomen ignore . ,
355쪽
P R o re M I U Μ. IXIMUS , omne jus naturae consistere in suum cujue tribuendo adeoque omnem obligationem hominum comtineri hoc uno praecepto generali, ut jus suum cuique tribuant . Diximus porro, naturali ratione jura quaedam quaesita esse Deo, quaedam hominibus inter se .
q. LXXIII. PRIMO igitur agemus de juribus, quae Deo propria sunt, & quae in cultu consistunt; ubi causam, subjectum, objectum, & edictus cultus divini exponemus v . I. LXXIV. SECUNDO recensebimus partes cultus divini ,
quatenus ex ratione naturali deducuntur x .
q. LXXV. TERTIO agemus de jure, quod Deo competit in hominem, ejusque vitam, oe actiones, nec non in res
356쪽
De Iuribur, quae Deo propria sunt, oe in cuisu consistunt. q. LXXVI. TUR A quaedam Deo in I homines competere seique propria , ac quaesita esse , a
paret ex natura perfectissimi Creat ris . Ratio enim nos docet , Deum existere a se ipso , adeoque esse enspersectissimum , vel potius omnium persectionum resulam , ac normam . Hinc necessario sequitur , omnia ea ad ius Dei pertinere , quae ejus naturae , ac persectioni conveniunt ,& omnia jus ejus laedere , quae cum
persectione divina pugnant . Supra
Hir principiis positis apparet, CULTUM esse jus Deo proprium , &quaesitum , quia cultus nihil aliud est , quam aestimatici persectionis . Cum igitur Deus sit ens persediissi. mum , non potest non velle , ut a creatura sua colatur, id est ut persectio ejus merito suci aestimetur . Culintus igitur est jus, quod Deo ex sua natura suum est.
Hoc jur Deo quaestum homo , opus Creatoris , violare , id est cuiarum ei denegare , vel persectioni ejus aliquid contrarium statuere nequit ;qui proinde Deum non colit , ius Dei laedit , eique injuriam inseri , quam reparare, id est jus suum cui
LXXVII. Causa cultus divini est Dei votantas, qua coli se velle declaravit , & quae ex ejus essentia necessario sequitur ; quia non velle coli imperfectionem inseri , quae in
q. LXXVIII. Subiectum sunt homines rationis usum habentes . Hine lex de colendo Deo ad bruta non perintinet , nec ad furiosos , & infantes . quia nec Deum , nec ejus voluntatem cognitam habent. LXXIX. Obiectum eultus sunt omnes actus , qui ex natura , essentia , ac persectione Creatoris ins
runtur . & ovibus neglectis persecti ni divinae injuria feret vide f. 7 I. ὶ . Singulas autem species cultus divini per indicem capite sequenti in
LXXX. Efectus cultus divini est , ut homines mecise haee jura is
cultum pertinentia Deo tribuere te neantur . Si igitur cultui huic contrarium aliquid agunt , injuriam Deo inserunt , unde oritur reparandi M. eessitas A .
LXXXI. Quaeri solet , an Μagistratus crimina in Deum commissa punire possit J Equidem constitutis civitatibus nulla ratio dubitandi superest , Magistratum non tantum inviolatores cultus naturalis , sed 3c in eos , qui modum colandi publica auctoritate praescriptum violant , animadveristere posse.
Sane is , qui civitati se submittit, promittit, se legibus civitatis pariturum: si non paret, violat fidem datam , atque idco puniri potest ; quae V v a pinna G Supr. 6. 47. ό Vid. f. 76. οὶ V d. infra g. 1οι.
357쪽
poena etiam ad vitam extendi jure potest , si motus ex contraventi ne legis vel oriuntur , vel metuun
Neque civis excusare se poterit conscientiae praetextu , quia in ejus arbitrio est deserere civitatem , & alibi conscientiae libertatem quaerere : si hane Princeps tollit, injuria agit odi ) Merito autem excipimus casum, ubi eis, qui aliena sacra profitentur , fides publica data est. Haec enim eis invitis violari nequit.
LXV XII. Hi ne jam eonstat icivitati nullum jus coercendi aliam civitatem propter impietatem competere , nec gentem aliam gentem ob crimina in Deum commissa punire posse. Unde negamus , bella in genistes propter Atheismum, idololatriam, aut aliam impietatem licita esse d . Nisi ipse Deus vindictam Certae genisti committat, quod in populis damnatis factum esse , historia sacra nos
CAPUT II. De Cultus Divini partibus. f. LXXXIII. T RIMA , & praeci-
.pua cultus divini para, quatenus ex ratione naturali inferri potest , consistit in cognitione Dei, nimirum , Deum ex sere necessario s Vid. 2 . ). Haec existentia necessaria est jus Dei, quod a creatura ei tribui debet. Qui igitur existentiam Dei necessariam negant , eo ipso negant , se ab eo causam habere ; adeoque se ejus imperio, di juri eximunt, eoque ius Dei violant. & injuriam in Deum committunt . Unde sequitur , ATHEISMUM atrocissimum crimen natura esse , quia jus Deo quaesitum ab ejus creatura aufertur. LXXXIV. Seeunda pars cultus est, Deum cognoscere unum s via. d. . a , ) ; haec enim unitas inseparabilis est ab ejus existentia , utpote quae Concessa causarum pluralitate plane fit incerta . Qui igitur pluralitatem De rum statuum , revera existentiam Dei negant , indeque jus Deo quaesitum auserunt, eoque Injuriam Deo iaciunt. unde POLYTHEISMUS itidem crimen est naturale. LXXXV. Tertia cultus divini Pars est, cognoscere, Deum esse spiritum, et . in id est ens ab omni
materia separatum; contradictio enim est , materiae facultatem cogitandi , aliaque attributa divina tribueret. Hoc attributum Deo ex ejus essentia proprium , indeque jus ei quaesitum est : qui proinde Deum rem materialem statuit , eumque in imagine colit , adeoque Creatorem cum creatura confundit, injuriam enti persectissimo insertur, dc jus Dei violat' unde idololatria ratione naturali cri
pars est, Deum credere Creatorem unia
versa, O bominum vid. 26. & q. Ioo. , , adeoque & dominum creaturarum , quia id negantes hoc ipso tanquam subditi rebelles imperio divino vid. Dissentit Grol. L. a. e. m. f. o. seq. infra g. I M.
358쪽
no se eripiunt, adeoque jus Dei tu bant, indeque crimen laesae Majestatis
divinat committunt. Vid. Cap. seq. LX x XVII. suinta cultus divini pars est, credere, Deum esse ρνου dentem , Vid. 27. ) eumque curare non tantum ordinem naturae , sed &actiones humanas , ita ut praemia tribuat bonis , poenas vero malis . Qui ergo negat providentiam, jus Dei tollit , Deum imbellem, & omnium rerum ignarum statuit ; & eum nihil a Deo aut speret, aut metuat, eo ipso cultum ei denegat, quod naturali ratione impietatem insert. h. LXXXVIII. Atque eadem ratio est reliquorum attributorum , nimirum , omnipotentiae , omniscientiae .s Vid. ε. 18.ὶ Si enim Deus non om nia potes agere , executio legum na turalium dubia redditur . Et si humanas actiones ignorat , neque praemia , neque poenas pro merito tribuere potest agentibus. Quo ipso omnis esse. Eius legis naturalis cessat. LXXXIX. Atque hae sunt notiones , quas contemplativas vocat GROTIUS, & quas culpa non a care , ait e . Ex his jam sequuntur notiones activae . Nam posito fine , id est cultu necessario, etiam ponitur,
Deum omnia fieri voluisse , sine quibus cultus ille perfici nequit ἔ ademque homines nihil omittere posse ,
uod eultui illi , vel indirecte , vel irecte repugnat s via. q. 47. 49. mst. ) . Hi ne igitur sequitur.
h. XC. Sexto, Deum adorandum ,& laudandum esse . Adoratio enim ,& laus, sunt media persectionem diis vinam manifestandi , gratique animi notam testificandi , adeoque modi e tendi Deum . Qui ergo injurias in
Deum evomit, is cultum ei debitum denegat , adeoque jus Deo proprium violat, unde bi piamia naturali ra. tione delictum est. XCI. Septimo , poenitentia cultus divini pars est; cum enim offendamus quotidie ens illud persectissimum , ratio nobis dictat, poena divina nos dignos esse , adeoque placari offensum numen debere, quod nonnisi poenitentiam agendo fieri potest . Atque haec
ratio est, cur omnes gentes sacrificia Diis iratis obtulerint. XCII. Porro, preces quoque pars cultus sunt . Cum enim omnia bona a Deo veniant, gratias ei pro beneficiis in nos collatis asere, & implorare ejus opem necessario debemus , ut bonorum illorum participes nos faciat,& mala avertat. Si enim id negligimus, vel id fit opinione meriti nostri sufficientis , vel ex contemtu . Utrumque pugnat cum cultu divino , adeoque cum jure naturali. XCIII. Atque haec immediate ad cultum divinum pertinent . Sunt autem praeterea quidam anus qui meis diate ad cultum divinum reseruntur ,& se naturali quoque ratione Praecepti censeri debent. Ita enim omis is, qui per nomen Dei jurat , vel promittendo aliquid , vel asserendo a , necessario fidem da.
tam servare , vel verum dicere tenetur: quia si fidem sallit , vel salsum
asserit, Deum testem perfidiae, & mendacii adhiberet, quod cum persectione divina , adeoque ejus cultu pugnat :quod plenius in materia de promissa ε explicabimus. XCIV. ono , species quoque cultus est, jus suum euique tribuere , i. e. officia hominibus jure naturae debita. e. a. sed . r. b Diet. L. s. c. I. .
359쪽
bita praestare ..Cum enim alibi ε pr hatum a nobis sit, Deum Iegem dedisse hominibus , ut suum cuique tribuant : inde necessario sequitur , divinae persectioni insultare eum, qui voluntatem illam violat. Atque hinc legem naturae turbare , id eis ius suum
cuique non tribuere , crimen natura
est : & jus Deo competit, poenam sive immediate , sive per vicarios suos exigendi ab hominibus transgressoribus
illarum legum. β. XCV. Hinc jam apparet, homines contra Dei voluntatem , & jussum agentes cultui ipsus aliquid contrarium perpetrare , es aliis hominiabus jus ex tali facto uon auferatur . Quoties enim de voluntate Creatoris constat , certum est , hominibus jus non esse volantatem illam divinam evertendi r jus enim Deo quaesitum
Atque ex hoc principio Sodomia , futocheiria , Caseratis , Blaspbemia , Ine otiis , c. crimina sunt jure naturae probibita ; quia etsi aliis hominibus nul hi fiat injuria , nec j e
rum turbetur, tamen jus Dei violatur: finis enim creationis , id est v luntas Creatoris, evertitur, eoque cultus ei debitus tollitur. Atque huc quoque pertinet crimen Onaniricum. Crimen hoc occasone Onani filii Iudae nomen accepit , qui cum fratris viduam ducere secundum legem coactus suit, semen in terram dejecit, quia liberi inde nati non sui, sed defuncti fratris esse reputarentur '& ideo morte mule atus a Deo est . . Hinc hodieque multi sunt , qui caputati poena eum dignum statuunt , qui semen perdit ι . i Vid. i. g. 46. seq. h Gen.
XCVI. Haec igitur,capita sunt religionis naturalis , quae dictante recta ratione omnibus sominibus innotescunt. Cum igitur eis constet , jushoe Deo quaesitum esse, necessario inde sequitur, hoc jus ab hominibus ei tribui debere , nec sine scelere Deo auferri posse. XCUII. Denique jus quoque Dei violatur , s quis perfectionum regulas
omittis , adeoque liberalitatem , charitatem, patientiam , &c. cum possit, non exercet; cum enim cultus divini
pars sit imitari perfectiones divinas adeoque & benefacere aliis , injuriam Deo inseri , qui partes hujus cultus negligit. Et licet in soro soli actio in
eum non detur , Deum tamen poenas ideo olim sumturum esse , eertum
f. XCVIII. Omnia reliqua religi num capita , quae ad modum colennpertinent, non ex ratione fluunt, set per revelationem demum publicatae
iunt ; qui igitur revelationem illam
non credit , emat , at crimen naturali jure non committit. Unde is , qui in aliis fidei articulis errat , criminis reus natura non est ; hi enim argumentis mere naturalibus persuaderi non
possunt , sed nituntur historia tum resurrectionis Christi , tum miraculorum ab ipso , & Apostolis edit rum: quae res est facti, olim quidem irrefrasabilibus testimoniis probata ,
sed olim; ita ut Sc haec quaestio lactist, & jam perantiqui: quo magis si, ut haec doctrina ab his , qui nunc
primum eam audiunt, penitus in animum admitti nequeat , nisi secretis
360쪽
Dei auxiliis aecedentibus ' , &c. Quae sunt verba GROTII m .
Ad ea quae sunt fidei, eum sat inpra
rationem humanam, non possiimus perve
nire nisi per gratiam ; de eontra Deum
peccat, cuicunque Divine revelationis eom. pos, de fidei ariiculis aut dubitet, aut non credat. Haec autem revelatio est Sacra Seri. plura, a qua cognoscimus creationem re, rum omnIum ex nihilo , generis humani originem, primaevam hominis integritatem,
Δ ivbsequentem lapsum . Ea nos instruitae eurat istinae de essentia Dei, & voluntate, de carnis resurrectione, de suturo iudieio ,& iustorum injustorumque post mortem conditione . osten/it Christum , qui Deo pro hominibus satis seeit plenissime , & cui ad haerentes per fidem, gratiae Dei quam certissime fiam partieipes. Ostendit Spiritum Sanctum, sui haed servatoris merita adplicet, imaginem in iis divinam instauret, &novas vires suffeta . In ea nihil est, quod Deo indignum sit, at omata ita compar
ta , ut statim Deum auctorem prodant . Ipsa est antiquissima, & inter tul et tannorum furores. At Judaeorum Christianorumque lanienas illaesa semper servata est, ne quidquam ejus corpori per tantam fatorum seriem decessit. Eidem denique omnes divinae revelationis characteres conveniunt , adeo ut dubitandi sine erimine non sit loeus ; immo si cum aliis conseratur , ejus indoles, atque inconcussa veritas magis atque magis elucescat.
ctum est, Magistratum eos , qui his religionis capitibus subscribere detrectant , civitate pellere , & si contra legis prohibitionem eis aliquid contr*rium doceant , & inde motus oriantur , corporis, immo capitis poena se Elere posse . Prohiberi autem cultus
civibus nequit, si fides publica eis se
mel data sit. Vid. 8 i. CAPUT III.
De jure, quod Deo eompetit in eo;
C. II IXIMUS in praecedenti- bus , partem quoque cultus divini esse, Deum credere Creat
Ex hac autem qualitate Creatoris duo necessario sequuntur : I. quod Deus jus plenissimum habeat in eo pus, vitam, & actiones suae creaturae; 2. quod supremum dominium ei comis petat in res hujus terrae. n. I. Primo igitur Deo plenissimum jus competit in corpus , vitam , mactiones hom num . Homo enim est opus Creatoris, qui potuit eum creare , vel non creare , adeoque & lege, qua vult, creare. Creatura igitur haecs o a. e. ao. g. 48. n. I. pus, oe Gitam hominum, necnon
ab arbitrio Creatoris dependet , nec aliquid extra Deum est , quod arbitrium hoc impedire possit. Deus ergo pro lubitu de sua creatura disponere,
eique vitam quovis mortis genere auferre potest. Atque hoc jure nititur mandatum Abrahamo datum de immolando Isaaco. Neque obstat, hae ratione Deo facultatem tribui homines innocentes cruciatibus exponendi, &c. quod cum ejus persectione pugnaret. Resp. Cum omnes homines peccato , adeoque &poenae snt obnoxii, nemo coram De innocens dici , adeoque nemo homi