장음표시 사용
521쪽
Commodatario , ejusque haereuibus, Sed dc es positaris actio datur adve datur actio adversus commodantem , sus deponentem , ejusque haeredes .ejusque haeredes , ad indemnitatem ad indemnitatem, ne locupletior fiat praestandam i . cum alterius jactura γ . n. . Finitur commodatum D a J fi. μα Depositarius rem depositam nito usu, vel sua natura, vel ex pa- alii non potest relli tuere, etsi dominus
cto adjecto m I non si commodans ipse sit e s quod jure Romano mutatum indigeat η : fbJ si res perit casuu sicut. est ). Si depositarius, ejusque haereispa etiam levissima, commodatarius te- des, 4eficiunt, res nullius est , & ee
tractus juris gentium realis, quo res gratis custodienda ita traditur, ut eadem quandocunque restituatur φ . n. I. Sua natura igitur gratis fit: adeoque merces accedere nequit tunc
enim est locatio operae , ) I at honorarium potest φ . Differt a mandato is , ubi traditio rei non requiritur. n. a. Causa hujus contractus est ex
jure naturae ζ is enim , qui depositum accipit , promittit , se eam domino quandocunque restituturum: si proinde deponens sibi restitui depositum petit. depositarius, qui rem alienam tenet, eam domino repetenti restituere quocunque tempore, eoque jus suum cuique tribuere , tenetur.
. n. 3. Ex deposito igitur actio datur deponenti, ejusque haeredibus, adversus depositarium, ejusque haeredes, ad rem depositam restituendam υ Prae terea ais omnem ea uiam , & ad prae
Grol. L. a. c. 12. g. II. n. I Leg. S.
n. 4. Finitur de politum faJ si depositarius repetit; LbJ si res ea su perit, si culpa, etiam levissima depositarii, tenetur ad restitutionem e . Iure Romano tantum lata culpa praestatur ἰrationem aequitatis alibi expotuimus. t. Depositum , quod ina re immobili fit, speciatim vocari solet se
tractus realis, quo res in securitatem debiti ita traditur , ut hoc soluto restituaintur, non soluto rite distrahatur e . u. I. Causa hujus contractus est ex
jure gentium: nam is, qui pignus accepit, ea lege id accepit, ut soluto debito illud restituat. Casu igitur existente, rem alienam sine causa Pea esse habet, jus alienum tenet, quod restituere ei debet, cujus est . n. a. Ex hoc pacto creditor rei possessionem nanciscitur f . i. e. iacultatem rem tenendi . eique insistendi . donec debitum solvature atque hoc jus in alium quoque transferre potest g .
I. n. 4. L. 6. e. 16. s. 26. Ru. 2. L. 1. c. I g. g. II. n. a. & c. I 6 g. 26. m. a.
522쪽
n. g. Obiectum pignoris luntres corporales, & incorporales, mobiles, &immobiles ' etiam aliena s ad eum effectum, ut actio pignoramia detur ad aliam rem uandam etiam res mihi jam oppignoratae: non vero liberi, nec imperia absque contentu populi. n. q. Escius pignoris est, ut LG-bito non soluto creditor di strahere pignus,& ex pretio sibi satisfacere possit b . Si pinguius est pignus, posteriores
ereditores , ante distractionem pignoris, offerre priori creditori possunt lolutionem debiti , cum omni causa. duo casu hie etiam naturali ratione cedere pignus posterioribus creditoribus tenetur . Cum enim his creditoribus totum patrimonium debitoris sit obligatum , etiam pignus hoc, quatenus in illo plus est, sub cibi gatione illa continetur. Neque
priori creditori fit injuria I et enim
totum offertur debitum i II. Si debitor DIυit debitum , actio datur debitori, ejusque haeredibus, adversus creditorem, ejusque haeredes, ad rem oppignoratam, pignoris quippe vinculo soluto , recuperandam εPraeterea ad omnem causam, & cul. pani praestandam i . At creditori quoque, ejusque haeredibus, actio datur adversus debitorem, qui repetit pignus, ad indemnitatem pignoris nomine consequendam m . Not. P ter hanc actionem pignora- έ Toti tit. F de distract. pign. 0 Vid.
ius meum com vers. pari. a. pag. O.
titiam , quae personalis est, Praetor quoisque ex pignore dedit actionem realem, id est hypothecariam n . Quae constitutio mere civilis est. n. S. Finitur pignus I. soluto debito , a itaque satisfactione ' neque pignus ob aliud debitum retineri potest . rreddito pignore ρ : 3. si res perit Inisi culpa, etiam levissima debitoris aeces.serit iure Romano levis saltem praeis
statur ) : resoluto jure, quod danti
in re competit .' s. an confusone j
Non o. praescriptione ι si sest. debitor longo tempore non reluit pignus. Quid jure Romano obtineat, alibi , explicavimus. n. 6. Quomodo pignus differat ab obsidibus u . infra demonstrabimus . . Caeterum , addere adhuc licet, in foederibus , & promissionibus Principum aliquando per pignora ea veri solere υCDXLV. CONTRACTUS CONIENS UALES itidem sunt quatuor: Emtio venditio, locatio conductis , Deietas, mandatum .
TIO eth contractus consensualis de
re pro certo pretio tradenda π . n. I. Contractus emtionis venditio.
nis est ex jure gentium ' . Emtor de suo pretio , venditor de sua re disponit. III. promittit, se pro re pretium certum soluturum p adeoque jus aliquod in
venditorem; sua voluntate transfert.
meum eo ni re tit. de accepti l . qu. e
523쪽
me promittit, se rem pro certo pretio Sed & hereditas merx est, non ranis uaditurum: adeoque pariter jus in em. tum si delata est, sed Sc deserenda. se atorem transfert ς uterque igitur ex sua voluntate obli Satur et , & prout contra. hentes de jure tuo disponunt, ita jus est. n. a. Ad emtionem venditionem requiritur L ut uterque consentiat a: et si consensus ille dolo, vi, vel metu sit exis
trahens erraverit, modo error non sit
substantialis I7. ). Si simulatur
consensus, nihil agitur b . Si aliud negotium specie emtionis contrahitur. enitio nulla est e , sed negotium vere gestum valet d . Cum igitur emtio venditio e sensu constet, consequens est, ut nemo ad vendendum, etsi oblato iusto pretio, cogi possit e . t. Si eadem res duobus venditur, is praesertur, cui prior tradita est' alter enim saltem actionem personalem habet ad rem . vel si tradi nequit, adad, quod interest praestandum . Is Uero, cui res tradita est, dominium acquirit ab eo, qui jus dominium transferenis
n. 3. II. Requiritur, ut meo interveniat g e cistens tempore venditionis ι , que jure gentium acquiri non prohibetur δ . Mem quoque est spes , eventus , alea , periculum ν : omnes enim hae res
aestimationem recipiunt. Vid. 42 . G L. 33. 6. 4. o. A. ta) pr. Instit de
viventis secus, ac jure Romano r
uenditor tenetur omnia praestate, iatradere, quae ad complexum omnium jurium pertinent, & tempore venditio. nis in haereditate fuerunt L .
Sed & actio vendi potest si non inhae
ret personae, vel lege non fit alienari profi ibitae quo casu venditor cedere deis bet omne jus, quod ex ea causa habet. Iure Romano opponi potest exceptio legis Anastasianae ei, qui . actiones minori pretio, ac debitum fuit, emit ι . n. q. Valet autem emtio . etsi merx illa sit aliena m : si vero dominus rei eam vindicat , venditor tenetur ad evulionem n . Ευict o ex naturali jure originem habet: facto enim ejus, qui mihi rem alienam vendit, & quae postea evincitur in mihi aliquid abest : venditor locupletior fieret ex meo pretio ς adeoque ex regula generali justitiae, jus, quod mihi abest, tribuere tenetur. Dominus autem rei vindicare eam ab emtore potest, nec pretium restituit o.
At si haeres facti is est venditoris, censat vindicatio, quia haeres praestare deinbet factum defundit . μι. si venditor rei alienae postea dominus fit illius rei, vindicare quidem jure naturali rem potest vi dominii 3
524쪽
tra venditorem potest ad praestandam evictionem. Ius Romanum ad vitandas has ambages constituit, ut venditor, qui dominus iactus eam vindicat, reis pelli possit exceptionem rei venditae,& traditae ρ . n. s. Sed & emtio rei vitiose subsistit, quia in rem consensere contrahentes: ni s expresse ut sana fuerit vendita quia tunc deficit consensus in rem vitiosam . adeoque contractus nullus est 1 . Quia autem venditor, qui scivit
rem es e vitiosam, nec certiorem redis
didit emtorem, facto hoc doloso causa est quod alter deceptus sit. ideo agere emtor potest, vel aestimatoria quanti minoris, ad id, ut iantum de prei: o restituat, quantum propter vitium
res minoris facta est e ; vel redhibitoria, si re plane uti non potest, ademque emtoris interest rem ipsam redhiberi ε . Quae proinde actiones ex jure naturali originem habent. u. 6. III. Requiritur pretium, seu
aestimatio rei r . Hinc I. certum esse debet: certum quoque est si in arbitrium tertii consertur u . 2. Iure Romano requiritur, ut pretium constituatur in pecunia numerata v quod adeo ad es.sentiam venditionis pertinet. ut nec rex ni iter emere possit x : atque eo solo dis. fert a permutatione 3 . Non autem R. requiritur, ut iusum pretium sit. Cum enim res, quibus utimur, certum, ac diffinitum pretium a natura non habeant , sed varient quam maxime reis rum pretia pro vario assectu, indigen- tot. tit. ff. Exe. rei vend. & trad.
tia , copia . locis , temporibus , &c. facile constat, natura omne pretium aequale esse, quod utriusque partis conis sensu definitur. Atque hoc est, quod ICti Romani a junt - , in pretio emtis uis , O venditsonis, naturaliter licere eonis trabeiaribus se eircumscribere, nimirum, vel minus, vel majus pretium exhibendo ita enim rem explicant a , ut con
cessumsi, quod pluris est, minoris emere , quod minoris es, pluris vendere, atque ita se invicem circumscribere b . n. 7. Esse ius emtionis venditionis est, ut emtori , ejusque haeredibus , detur actio personalis emti, adversus Venditorem, ejusque haeredes, ad rem venditam ab omnibus oneribus liberam tradendi . Praeterea separatis actionibus ager potest emtor ad fructus, causam , acces.siones, &c. nec non ut dolum, & eul.
mano omnia haec petuntur actione ex
ipso contractu; quem ideo bonae fidei esse voluerunt legislatores h. 35 . , Sed di venditori, ejusque haeredibus ,
datur actio contra emtorem , ejusque
haeredes, ad pretium conventum tolvendum d . Equidem jure Romano ejusdem n minis actio datur ad usura S , omne que damnum, dic. petendum at jure naturae haec omnia separatis actionibus
peti debere , saepius dictum est . t j. 363.
n. 8. Ad quem vero periculum pertineat si res vendita vel deterior iacta est,
vel periit, supra j. 387. e Xaminavimus.
525쪽
n. q. Quaeri solet, an mutuo disien- u. II. Denique notandum est, emissu partes a contractu emtionis recede. tionem venditionem contrahi posse subre possint λ ICti Romani distinguunt die, conditione, & modo : de quibus inter persectionem negotii, & ejus con- alibi egimus i . Sed & adjici illi contra- summationem. Emtio venditio perfecta ctui possunt varia pacta , v. g. proti- est, ex quo partes consensere de re, mi seos m, retrovenditionis π, addictio-8c pretio: at consummata non est, nisi nisin diem o, legis commissoriae, &e. ρ οῦ pretio soluto, & re tradita. Atque hinc prout enim partes disponunt, ita jus est. in emtione res integra adhuc esse diciis Pactum protimiseos est, quo inter pamtur, quamdiu pretium solutum s , & tes convenit: ut si res denuo ab emi
res tradita non est g . re veneat, ipse tantundem onerens re Si proinde res adhuc integra est, pamtes recedere a contractu , eumque infectum reddere possunt; si non est integra , non possunt: idque interminis ita traditur in jure Romano . . Ratio in promtu est , quia posteriori casu novus contractus est . . t. Facile hinc constat, unius dic sensu ab emtione recedere non licere, nec poenitentiae locum esse. Vid. svr.
n. IO. Iure Romano varia circa emistionem venditionem singularia statuta sunt: I. quod ibi pecunia numerata requiratur' nam si alia res datur, non est emtio venditio , sed permutatio ra. quod quis aliquando emere, vel venis
dere cogatur: 3. quod si quis in pret O enormiter i e. ultra dimidium veri pretii ) laesus sit , rel cindatur, &e. . quod actione emti venditi agatur non tantum ad rem, & pretium, sed& ad omne id, quod interest; etiam ad praestandum dolum, & culpam, &c. quae jure naturae separata actione peti
deberent. f) L. r. C. quand. lie. ab emt. vendit. g L. a. R. v. L. 3. b ο pae . o
L. I. I. C. quand lic. ab em . rec. L.
liquis omnibus praeferatur ' . ictio in diem est pactum, ut meliore conditione intra certum tempus allata, res inempta si r . Pactum de retrovendendo est, quando inter partes convenit , ut emtor , quandocunque venditor obtulerit idem pretium, vel intra certum tempus ,
vel post tempus aliquod ela psum , huic
Lex commissoria est pactum, ut protio ad diem non soluto res inem ta fit φ . n. I 1. Quaeri solet, an quaedam gentes excludi a commerciis possint λ & merito id affirmat Grotius . : modo non fiat in contumeliam illius gentis; quod latius alibi explicavimus V .
DUCTIO est contractus conten sua lis ae , & juris gentium ' , de usu rei,
Vel operae, pro certa mercede conceridendo, vel praestando et . CDXLVIII. Locator igitur vel est rei, vel operae. Nam I. locari possunt res omnes, quae in hominum commercio sunt , nec usu consumuntur, etiamini. emt. 9 Tot. tit. De leg. commiss.
Inst. L. t. n. Loeat. Grol. L. a. c. I 1. f. I. n. q.
526쪽
etiam alienae: 2. omnis opera honesta, quae mercedem admittit 1 adeo ut siquis operam publice profitetur , s uti
profitentur Advocati, Proxenetae,&c. in merces pro tali opera debeatur , etsi promissa non sit. Not. Opifex est locator operae , &conductor operis a . Conductor vero, qui opus iaciendum locat , locator operis dicitur. f. CD XLIX. Causa hujus contractus ex ratione naturali sequitur s398 seq. ὶ Uterque enim consentit de jure suo in alium transferendo: locator quippe dispoint de sua re, &de
sua opera alii concedenda conductor autem de mercede alteri praecanda. Hoc jus igitur utrique ex consensu quaestatum alter alteri tribuere tenetur ..' 'Effectus locationis conductionis est , ut actio detur locatori, ejusque haeredibus ι , contra conductoi em , ejusque haeredes ς , ad solvendam
constituto tempore mercedem d , dc ad rem finita locatione restituendam e . Praeterea, locator agit ad omnem causam, Sc ad praestandum damnum d lo, vel culpa datum s . Iure Romano causa haec petitur ipsa aditone locati g ; & culpa saltem levis praestatur : nisi locator vel operam locare soleat , vel peritiam profiteatur . . Sed & conductori , ejusque haeredibus i , datur actio contra locatorem, ejusque haeredes , ut praestet usum rei, vel operae locatae , δι conductae , nec
Jure Romano haec actio datur ex ipso contractu locati ; eademque culpa praestatur, quam locator praestat. h. CDLI. Finitur locatio finito usu : Iure Romano, etiam ante , sir. dominus indigeat; vel 2. resectione opus sit; vel 3. conductor re abuta. tur, &c. φ
contractus juris gentium pi, conse sualis, quo quis negotium alterius ho. nestum, ab hoc sibi commissiun, grati; s etsi honorarium accedere possit suscipit g ian. I. Causa hujus obligationis est ex jure gentium : uterque de suo, jure disponit: mandans de suo negotio, quod
alterius curae committit; & mandatarius
de sua opera, de diligentia. Mandata ius igitur . qui promittit operam, Sc dili- sentiam , jus aliquod transfert in mania dantem, quod huic tribuere. i. e. diligentiam , & operam promissam , &quicquid inde accepit, praestare tenetur. Stipr. 333. n. 4. E contrario, mandans, qui alteri negotium ibum commisit, nullum jus in
mandatarium transfert adeoque mandans non tenetur mandatario. Si vero mandatarius impensas secerit , iurα tenetur mandans eum indemnem praestare: non ex pacto; nam didium est nihil mandatario promissum esse : sed
ex aequitate, ne locupletior fiat cum alterius jactura. Hinc apparet ratio, cur mandans re
integra semper poenitere possit: nam is
527쪽
nullum jus in mandatarium transtulit, cantis, & renunciatione mandatarii radeoque ei non obligatur. Vid. did . modo res integra sit. Vid. svri is 3.is3. ) An 3. morte mandantis, vel man. n. I. Requiritur igitur ad mandatum, datarii 8 Amrmatur , si res integra I. ut uterque consentiat, etiam taci. st o : cum enim deiunctus non lae. te : consentit autem qui operam , & rit obligatus e , nec haeredes obligari auxilium praestat, vel rati habet ; non poterunt; quia obligatio , quae nulla si saltem commendat, vel nedum conis in defuncto fuit, in haerede inchoari filium dat, & alter aeque fasturus sui L nequit f .set ν . a. Ut negotium sit honestum: Exc. si res integra non sit, uti si alias neuter alteri obligatur is r uter- seri coepta est , vel si mors gerentique tamen illis, quibus nocitum est, ignota fit g . Mentem L SP. F. maia. ex delicto tenetur ι . Ut gratis fiat; quae obstare regulae nostrae videtur ,& 4. mandantis interst ε . alibi ε explicavimus. π. 2. Mandatum est vel I. generale, CD LIII. SOCIFTAS in gene. vel speciale M ; 2. vel tacitum , vel re communionem utilitatis denotat ς
expressum υ - unde tot societates dantur , quot n n. g. Mectus mandati est I. ut gotia, quae ad communem utilitatem mandans teneatur ex facto mandatarii, tendunt-
etsi hic fines mandati excesserit x CD LIV. Societates in genere adeo ut si alii nocitum est , ex deliis sunt vel PUBLICAE , vel PRlVA-cto uterque obligetur ν . TH ε . Ad publieas societates reserun-II. Ut actio ex hoc contractu detur tur I. societates civiles; quando scili- mandanti, ejusque haeredibus , adve cet plures patresfamilias in unam civisus mandatarium , ejusque haeredes , talem coeunt juris tuendi causa ε r a. ad praestanda ea, quae occasone manis societas bellica , quae contrahitur perdati accepit e . Praeterea iure Romano foedus sociale i . Quidam 3. societatem eadem actione mandans agit ad om. aliquam humani generis fingunt ; at nem causam, dolum, & culpam, Acc. talem non dari, alibi probavimus m . III. Ut actio quoque detur manda. Privatae societates sunt, I. quandotario ad indemnitatem ratione manda- plures privati unum corpus constituunt , ii consequendam b : etsi per aequi pol- ut corpora opificum , monasteria , lens saltem mandatum impleverit. &c. : 2. Societates domesticae v :n. 4. Finitur actio mandati I. con. 3. societates negotiatoriae , de quibus sensu utriusque: 2. revocatione manis hic agimus.
528쪽
s 1 et Dissertatis P, Mem. XII. Lib. V. Cap. II. S t. III.
CDLV. SOCIETAS est con- CD LIX. Essectus societatis est tractus iuris gentium p , consensu constans, de communicando invicem rei, vel negotii honesti, lucro, & da.
. CDLUI. Haec forietas est vel UNIVERSALIS : eaque vel omnium
bonorum , qua omnia bona , & Onera , ad quae socius tenetur modo ne ex delicto suo in , communia sunt;
vel omnium negotiae onum , qua sola ea , quae quaestus causa fiunt ι : vel PARTICULARIS, quae certarum re rum, vel negotiationum est ' eaque in dubio contracta videtur Μ .
CDLVII. Caula hujus contrarinus ex jure genti it m oritur: Soeli enim, qui de lucro , & damno invi cem communicando paciscuntur , de suo jure disponunt, nimirum, de utilitate suae rei , vel operae in alium transserenda. Ex hac dispositione cui. que sociorum jus quailitum est, quod alter alteri tribuere tenetur. β. CD LVIII. Partes lucri , & da.mni, dependent ex consensu partium: prout enim partes de suo jure disponunt, ita jus est; adeoque partes pol- sunt esse inaequales V . Si socii ita paciscuntur, ut alter nul- Iam lucri, sed solum damni partem habeat η . vel donationis causa societatem ineunt 3 4 valet quidem pactum iure naturae, secus . ac iure Romano sed tune non est societas ae
obligatio communicandi lucrum , dc damnum: unde datur actio sociis, e rumque haeredibus , contra socios, eorumque haeredes , ad id , quod socii ratione societatis sibi invicem praestare
tenentur. Praeterea ex Deietate Om
causa, & culpa praestari debet . .
Iure Romano causa petitur actione ex ipso contractu, Sc culpa saltem l vis praestatur. CDLX. Finitur societas. I. mor. te unius socii, a. renunciatione unius
3. negotio finito , M. f*.CDLXI. CONTRACTUS UERBALIS stipulatio dicitur e dc est e rum, quae rogata sunt g , inter pω-
sentes . , in continenti i , ob causam k , verbis i , secta repromissio m . n. I. Causa stipulationis, quoad consensum, est ex ipso jure naturae; nam ex eo, quod alter rogat, alter responis det, obligatio jure naturae oritur propter consensum , eui nulla causa praecesserit u : at quoad formam est meri juris civilis. Adeoque ex jure Romano est, quod verba requirantur, quod
responsio debeat fieri in continenti , quod causa pracedens requiratur, quod inter praesentes fieri debeat , &c. dc quod his solennibus deficientibus stipu.
latio nec in vim pacti valeat o . n. 2. Ratio inventae stipulationis suit, quod I. jure Romano ex nudo pacto nulla data fuerit actio. quia noluere
529쪽
Ieges, ut cives temere sua jactent; uti quibus singulis suis locis agemus. jactare videbantur . si sine causa pro- CDLXIL LITTERARUM mitterent ρ 2. quod nec dissolvi potve. OBLIGATIIO est contractus nomi-rit civilis obligatio per nudum pactum:
nee g. contractus ei vilis nudo pacto potuerit transformari in alium contra. ctum , ad eum effectum, ut tollere.
tur obligatio ipso jure o quia iisdem demum modis aliquid dissolvitur, quibus contrahitur. Obligatio igitur civilis non nisi per obligationem civilem dissolvi potuit. Legislatores Romani rigorem juris antiqui varie mitigarunt vid. 436. 438. dc inter alia statuerunt ratio. ne primi membri, ut si verbis sole n.
nibus id, quod nudo pacto p mi Lsum erat, confirmaretur, etiam obligatio civilis inde oriretur, nimirum, actio ex sipulatur adeoque ad essen. tiam stipulationis requis vere, ut cau
sa praecesserit d. h. 436. ) . Non
enim temere videbatur tuum jactare, qui deliberato animo fidem datam itera. to confirmat: jam enim causa iubesse pu- abatur, nimirum, pactum praecedens.
Et cum quoad se nisum , teristium membrum , iisdem demum modis quid dissolvatur, quibus contrahitur, sponte sequitur , accedente stipulati ne , i. e. contractu verbali , priorem
obligationern et v lem jam 'per aliam obligationem civilem , id est per verborum obligationem , ipso jure dissolvi, vel in aliam civilem transformari posse. n. g. Species stipulationis sunt, I. com realis ObIstatis, 2. Mejussio, 3. NOVAE rio , m delegatio, A. aeceptitatio I de
Q Non num. s l. p. Cossi Theodos. de natus in , quo quis litteris pecuniam, vel rem, quam se . vel alium r , acis cepisse consessus est, adhibitis verbis solennibus restituere promittit. n. I. Causa hujus obligationis qua.
tenus ex consensu oritur, aeque, ac stipulatio, est ex jure naturae : debitor de suo jure disponit promittendo a ipse enim declarat, se debere, se alis teri obligatum , adeoque jus alii sua voluntate quaesitum esse. Idque jure
gentium verum est, sive causa, propter quam cautio scribitur , praeceia serit, sive non .' statur enim promisissioni debitoris .. n. a. At forma est ex jure civilio hinc I. requiritur debitum praecedens. quod ea utione, seu litterarum obligatione firmatur . unde ea utio dici. tur δ . 2. Requiritur ut Iliteris feribatur cautio: adeoque locum habet.
ubi quaeri non potes , sorte si inter absentes, vel cum muto nego
tium sit. 3. Requiritur certa , solennis formula, tum interrogandi tum respondendi, quam ex Theophilo alio modo Gothosredus exhibet, alio modo Hei nec eius u . Sed & 4. speciale hoe constitutum est jure Romano, ut consessio sola acceptae pecuniae, stri.
piis facta, non probet debitum, sed
debitor opponere possit, non numeratam esse pecuniam V . Secus si causa expressa I , vel semel agnita est et . 33. 2. Ratio introductae litterarum
obligationis eadem est , quaesipulationi
530쪽
s14 Dissertatio Piream. XII. Lib. V. Cap. II. SUL M.
causam dediti nimirum. I. ut ex nu.
do pacto, per litterarum obligationem confirmato, detur actio: 2. ut prior obligatio civilis per talem obligationem litterarum ipso jure tollatur, vel g. in aliam civilem obligationem transis
Nam inter litterarum obligationem, verborum obi gationem, nihil interest , nisi quod Lee obligatio verbis in. ter praesentes, illa literis, adeoque in. ter absentes, qui quaerere inter se non possunt 4 , conlii tuatur. Utrobique autem verba solennia b ' & NB. causa praecedens e , requiritur . Actio , quae ex hac litterarum obligatione datur, vocatur condictio ex scriptura d . n. 3. Hinc jam apparot , I. literarum obligationem differre ab obligatione ebia rograpbaria , quae tantum pactum nudum insert: 2. eam referri non posse ad solam novitionem. Et si enim so
muta , quam Theophilus affert, indi-gitet, per litterarum obligationem dis.1olvi priorem obligationem , & in altam transformari, id tamen exempli saltem causa fit e principalis ejus esse. ctus est, ut actio ex tali litterarum obligatione . si causa praecessit , detur e . n. q. Disseri quoque a consituro,quod causa quidem praecedentem requirit , sed verbis solennibus ibi opus non est f. Neque per constitutum obligatio civilis dissolvitur , nec haec in aliam transformari potest id enim saltem per verborum, & litterarum obligationem essicitur.
a . nn. Instit. ibi , ubi quaeri non po test . &e. de liter. Obl. tb L. p. C. Theod. de Denuneiar. Theophil. Paraphr. Itist. L. tit. a. Cati IInst. L. a. til. p. g. i. pr. Sc I. ii. o vid. g. praeced. n. . sa d. f. un. Cons. Hei nece. d. L.
contractus, qui certum nomen non habent, JCtis Romanis dicuntur eontra
Eius in nominati h & reserri possunt ad quatuor genera L a J-do ut des,
ut des, s d J ad faeis ut facias i .
Contractus do ut des est, quo res datur, ut illa ipsa, vel tota, vel pro parte: sola, vel eum alia re, reddatur. Dout facias est, quo res datur, ut accipiens aliquid iaciat. Facio ut des, quo aliquid lacio, ut alter mihi aliquid det. Facio ut facias, quo factum praestatur, ut in ejus compensationem fiat aliud ε . n. I. Actio, quae ex his negotiis
naturalibus datur, certum nomen n nhabet, sed vel juxta praescripta verba disponentium instituitur, unde actio praeseriptis verbis dicitur ι ; vel juxta ex. positionem facti, quod judici proponi.
tur : unde actio in factum vocari solet m .
Hi ne si dubium si, an actio nominata , vel quaenam competat , ICti
Romani hane naturalem actionem depraescriptis verbis dare solent. n. 2. Atque haec ratio est, cur actis arsimatoria , & permutatis , a JCtis Romanis inter contractus in nominatos
Nam aes matorius contractus est , quo res certo pretio aestimata datur vendenda φ . Du