장음표시 사용
121쪽
ctus, ex quo, sic arguitur. Deus est puru , actus, ergo impossibile est quod iit compositus cuiusmodi est omnis res corporea.Cosequentia patet,quia cum in omni composito necesse sit esse actum, & potentiam; noli enim plura possunt simpliciter unum fieri nisi aliquid sit in actu,& aliud in potentia; quq enim actu simi non uniuntur, nisi quasi colli, gata, quae non sunt unum simpliciter. Quartum attributum Dei est, quod Deus estens nobilissimum in fine nobilitatis, Ex illo arguitur sic. Nulla res corporea potest esse nobilissimum ens omnium entium ; patet quia spiritus nobilioris ,& altioris naturae est. Cum ergo Deus sit ens nobilissimum manifeste apparet,quod impossibile esto, qasit corpuS, aut re S corporea.
Quintum attributum Dei est,quod est eternus. Ex hoc arguitur sic . Si Deus esset corpo , reus esset necesse compositus, sed omne compositum,ab alio componitur, si ergo ab alio componeretur, iam ipse non es et Deus; sed ille potius,qui eum componeret. Item si ab alio com positus est et,iam sternus non esset. cum in sui compositione inciperet est e, ergo manifeste patet,quod error ille sit stultus. Sextum attributum Dei est, quod sit necessci esse, ex quo arguitur sic, omne composituest potentia dissolubile, quantum est de r. tione compositionis, licet in quodam si t ali
122쪽
quid ad ditatutionem repugnans . Quod autem dissolubile est in potentia est ad non esse, quod Deo non potest competere , cum sit necesse esset ergo impossibile est quod in Deo sit compositio , & per consequens quod
sit corporeus. Non debuit ad huius erroris assertionem mouere Macho metum, nec
quenquam alium, quod sacra scriptura at . tribuit Deo trinam dimensionem . Dicitur enim Iob. Ir. Celitor coelo est, & facie profundior inferno,& vhde cognosces, longior est terra mensura eius i& latior mari. item lineamenta membrorum , quae tanquam de . homine fragili, & composito describuntur scilicet, ut de oculi S, facie, capite, manibuS, brachiis, digitis, utero, pedibus, ut Iob. I. si brachium habes ut Deus. Et in psal. oculi Domini super iustos, & dextera sua fecit virtutem,& similia, quae cum secundum litis teram, non absq; nefando sacrilegio possunt
intelligi super eo, qui estinuisibilis, inestabilis, incomprehensibilis , inestimabilis , simplex, & incompbsitus est. Oportet ut huiusmodi significationem membrorum diuinas essicientias, & immensas operationes sentiamus, quae nobis nisi per huc usitata vocabula non queunt intimari: ideo necessitate quadam sacra scriptura tradidit nobis
spiritualia,&diuina sub similitudinibus corporalium. Unde Oael. i a. dicit Dominus
123쪽
De ereor. Mauom ras ego visionem multiplicaui eis,&in manibus i Prophetarum assimilatus sum eis; di hoc iconuenienter factum est: Deus enim omnibus prouidetinecundum quod eorum com petit naturae. Est autem naturale homini
ut per sensibilia ad intelligibilia perueniat ,
quia omnis nostra cognitio a sensu initium. habet. Unde conuenienter in sacra scrip - tura traduntur spiritualia nobis sub metaphoris corporaliu, R hoc dicit Dion. a. cap. Coelest. Hierarch. Impossibile est nobis aliter relucere diuinum ramum nisi validitate
sacrorum velaminum circumvelatum. CCeterum hoc congruentissime agit diuina pro. uidentia, ux sacra scriptura quae omnibus. communiter proponitur sub similitudinibus corporalium proponatur, ut saltem sic rudes eam capiant,qui ad intelligibilia secundum .se capienda non sunt idonei . V nd cum trinam dimensionem Deo attribuit subsimilitudine quantitatis corporeae quanti talem virtualem designat. Utpote per pro-
nuditatem, virtutem ad cognoscendum oecuita, per altitudinem, excellentiam virtu- . 'tis super omula, per longi rudinem, durationem Iut est e, per latitudinem, affectum dilectionis ad omnia. Velut dicit Dionisius s. cap. de. d. n. per profunditatem, intelliingitur incomprehensibilitas essentiae ipsius , per longitudinem,processus virtutis omnia t
124쪽
penetrantis,per latitudinem vero,super extensio eius ad omnia in quantum videlicet Deo in eius protectione omnia continentur. Sic etiam partes corporeae attribuuntur Deo in scripturis ratione sitorum actuum & operationum,utputa pro significatione oris collocutionem eius,quae in arcanos animae sen siis inlet clementer iniandi, vel quod in patribus nostris,atq; Prophetis idem loquutus sit: Agnoscimus in oculis immensitate perspicaciae,qua uniuersa perlustrat,& per spicit; Manuum nuncupatione prouidentiam, & operationem , qua ipse sit omnium creator,& condit inentiamus. brachiun imoq; virtutis ,& gubernationis eius insi-t igne, quo cuncta iustentat,moderatur, & re-'git,& ita similiter alijs partibus Decimus error Maehometi confutatur . ' ' CV XV I.
chometus addens errorent erroribus dicit Deum esse . causam omnium peccato
rum, unde ait, quia si Deus vellet,omnes gentes, unam gentem essieeret; sed hunc aberrare, illum recta via progredi, pro velle sito proficit, ',' is qui
125쪽
De erroris Maebo II qu errores dilatabit usq; ad finem mundi . Vnde exclamans ait, o Deus quibusvis re ctam viam, quibus uis malam praebes. Sane error iste nimis periculosus, & perniciosus est,& diuinae bonitatis iniuriosus valde; praebet enim peccatoribus occasionem in pec catis perseuerandi ac culpas suas,& peccata in Deum retorquendi . 'Sed hic error facile improbatur, pro quo notandum , quod homo dupliciter est causa peccati alterius . Uno modo directe inclinando voluntatem eius ad peccandum: alio modo indirecte. scilicet, dummodo non retrahit aliquos a peccato. Unde EZech. 3. dicit Dominus speculatori. Si non an nuncia ueris impio &α morieris, sanguinem eius de manu tua re inquiram . Quod autem nullo modorum istorum Deus posset esse causa peccati cuiuscunque manifeste ostenditur. Et primo quida scilicet directe; omne peccatum mortale est aversio ab vltimo fine; sed impossibilo
est quod Deus faciat voluntatem alicuius auertere ab ultimo fine, cum ipsemet sit vltimus finis; imm 5 ipse Deus omnia inclinat,& conuertit in semetipsum, sicut in ultimum finem , sicut Dionisius a. cap. de. d. n. e.rgo
impossibile est quod Deus sit causa cuiuscunsue discedendi ab ordine qui est 'in ipsum in quo consistit ratio peccati. Secundo error praefatus depellitur ex illo Sap.
126쪽
D-Tur de II. Diligis omita , quae sunt , & nihil odisti eorum quae secuti; odit autem Deus peccatum errores hominum: secundum illud Sap. t . Padter odio sunt Deo impius,& impietas e ius. & EccL I s. omm excrementum error is odit Deus. item,& psal.F. odisti omnes,qui operan ur iniquitatem,emgo non potest dici Deus primo modo . est ea ita peccaei sciti cet directὸ. a Tertio patet eadem veritas ,& conculcaristo-ror praelatus, ex illo lo. i. sine ipso factum est nihil, idest, peccati m. i . Quarto ratione sc eaclam verit ostenditur. Deus non est actor illius: cuius est ultor emanifestum est si sed Meliseit vltor peceat irum,& erroruin hominum, Deuteris a. Mea
est vitio,& ego retribuam. & in psal. Inte ficia m omnes peccatores terrai, Sc Isa. s. Dies autem ilia Domini Dei et aercituu, dies.. vltionis, ut sumat vindicia de inimicis suis e ergo Deus est dicendus caula peccati. , Quinto sic, peccatum,& errordicunt priuatio. nem, & defectum deordinatum carentem debito fine ; sed facere talem defectum repugnat potentiae,& sapientiae,& boni ali diuinae , est .n. in peccato priuatio utilitatis 'ordinis,& entitatis, ergo cum nihil sit attribuendum Deo,nisi quod deceat suam poten. tiam,sapienti m , & bonitatem manifestum
est:quod attribuere, quod sit causa mccato
127쪽
De error. Maebom. Irrum,non solum est f sitatis sed blasphemi ,& impietatis. Praeterea quod etiam Deus non possit dici causa peccati secundo m do, scilicet in directe, patet: licet ita contingat, quod Deus aliquibus,non praeseat auxilium ad vitandum peccata, quod si praeb rer non peccarent; hoc tamen facit secum dum ordinem suae sapientiae,& iustitiae,cum ipse sit ipsa diuina Sapientia,& iustitia. Unde non imputatur ei, quod aliquis peccat, sicut causa peccati; sicut gubernator non dicitur causa mersionis nauis, ex eo quod non gubernat nauem, nisi quando subtrahit gubernationem potens,& debens gubernare . Deus autem ex iusto iuditio facit quod aliquibus auxilium non praestat, ut non Cadant, quod ipsi impedimentum p rq stant gratiae in quantum auertuntur il lumine ut dicit S. Dionysius,patet ergo quod Deo nullo modo attribuitur causalitas peccatorii vel errorum,dicit enim Augustinus lib. 83. quasi nullo patiente homine Authore fit homo deterior, Est autem Deus omni sapienti homine praestantior, multo ergo minus Deo authore,aut volente fit homo deterior,& ita clarissima luce patet falsitas praefati erroris Machomeli. δε-
128쪽
Undecimus error Machometi confu- . tatur. Cop.
perfidus Machometus asserere visus est omnia ista mundana fortuita esse,&non regi a diuina prouidentia ; ait enim in Alcorrano cap. 6. Si vobis aduersitates incubuerint similiter a caeteris incubuerunt , Isti quidem sunt dies casus & sortunae,& in cap. 36. dicit. Scitote vitam h
ius Mundi nihil esse nisi ludum lubricum &inane, ornatumq; vacuum &c. In quo err
re fatuo perfidus Machometus insequutus est errorem quorumdam antiquorum Philosophorum ut Democriti & Epicureorum, qui mundum istum dixerunt non gubernari diuina prouidentia , sed a casu & fortunata omnia proueniri, sed error iste faciliter osteditur falsus, stultus,& impollibilis: Quis .n. vi inquit Lactantius non sentiat hunc mundum tam mirabili ratione perfectum aliaua prouidentia gubernari. Quando Quide II in nihil est, quod possit sine ullo Moderatore consistere sicut domus ab Habitatore deserta dilabitur Navis sine Gubernatore abie pessime, corpus relictum ab anima desule
129쪽
De error. Imaebο .e 3. nedum putemus tantam istam molem aue construi sine artifice aut extare tam diu sine
Rectore potuisse. Ostendamus igitur illius
erroris falsitatem via qua Superiores exprobramus sacrarum scilicet literarum testimo:
p ijs,& veridicis rationibus patet, In primis falsitas in illo Sapientiae 8. ubi de Sapientia diuina, quod attingit finem usq; ad finem,
fortiter & disponit omnia suauiter. Secunis do ex illo sapientiae I q. Tu autem Pater gubernans omnia prouidentia. Ratione vero sic confutatur error pnaedictus, & probatur quod omnia tam bona quam mala, tam necessaria, quam,contingentia , tam species quam indiuidua regantur diuina prouidentia sic. ad quaecunq; pertingit ordo prouidentiae illae subsunt eidem prouidentiae sed ordo diuinae prouidentia: omnia attingit Sap. 8. quia omnia ordinantur ad , aliquod bonum uniuersum, in tantum, quod si per aliquam malitiam uno moto ab ipso demciant statim alio modo in ipsum ordinantur siue sit malum naturq, quia corruptio unius generatio alterius est, & deformitas mon-1trorum commendat proportionem natu-
'lem corporis, sive sit malum culpae, quia illud comendat thonestatem virtutis & pedpoenam diuinam iustitiam. Secundo sic. quaecunq; habent certum Ordille:
oportet quia aliqua prouidentia gubernen
130쪽
3 3 a Turreerim. tur sed res huius Mundi tenent certum ordinem in suis motibus , ergo oportet dicer quod prouidentia aliqua &non a casu vel λrtuna gubernantur. Tertio sic quae sunt diuersa non conseruantur in aliqua coniunctione nisi per aliquam prouidentiam gubernantem , sed in Mundo videmus contraria & diuersa ad idem colligata permanere ergo Mundus ipse prouidentia regitur .
Quarto sic omne id quod per se non potest stare, nec potest per se conseruari indiget aliquo Gubernatore,quo conseruetur, sed res creatae per se inesse conseruari non possunt, quia quae ex uihilo facta sunt per se in nihilum tendunt ut dicit Damasus, Ergo opor tes dicere res mundanas cum a Deo sint creatae diuina prouidentia gubernari, quod autem hoc sit verum non tantum de rebus naturalibus, sed etiam de humanis actibus patet,Tum per illud Math.x. Omnes capilli capitis vestri numerati sunt. Ergo etiam minima in humanis actibus prouidentia diuina ordinantur,ratione sic. punire & pr miare & praecepta dare sunt prouidentiae actus, quia per huiusmodi quilibet Prouisor subditos suos gubernat , sed Deus haec Omnia circa humanos actus agit, ergo humani; arctus diuinae prouidentiae subduntur . unde dicendum est non sicut Machometus stultus vide-