Conspectus praesentaneae morborum conditionis auctore Carolo Allionio ..

131쪽

tione , cum saepe duplicis tertianae typum habeat ; matutinis , aut meridianis circiter horis paroxismus primum aggreditur , sed clapsi paroxismi horam subsequens solet antevertere. Pulsus in stata paroxismi fortis et vehemens non est , et nunquam illam cum aliqua contractione, et tensione demissi pulsus naturam

amittit, nisi quando sui juris natura facta a sanguine , et minimis vasis materiam inorbi fiCam expunxit. Perraro cum

rigore et frigore universi corporis paro-xismus initium habet ; rigor utique interdum existit , sed vix cum frigore, atque dum aeger rigore succutitur , cutis

non triget , sed calet , et aegri palam

declarant se rigorem, aut horrorem illum in interno corpore persentire. Proprium autem hisce febribus est, ut paucis horis elapsis post initium earundem, atqUe ante statum paroxismi aeger sudet sudore etiam , qui per impetus urget. Sudor autem istu morbi charaCterem se vat ; nam viscidus foetidus est , acidum olet : remittente autem paroxismo Sudor remittit. Urinae , secus ac in aliis febri- bus intermittentibus evenit , Colorata εunt , quin sedimentum demittant antoparoxismum , aut in paroxisini initio, et primo impetu ; sed advenientibus sudori-

132쪽

bus diluuntur, ita ut etiam aqueae reddantur , maximeque si jam paroxismus aliqua in cute exanthemata efferat. Summa agrJpnia , atque etiam praecordiorum anxietas vexant inter initia paroxismi , et dum primum ille se explicare conatur , haec incommoda per uberem, facilemque sudorem diminuuntur ; tendines in progressu paroxismi interdum subsiliunt. Observatum autem est et frigus , et horrorem, et paroxismi explicationem ,

ac vehementiam esse in ratione inversa

permeabilitatis cutis , ita ut iis , quibus lympha viscida est, atque adstricta, cutis fomiti aditum non praebet, minor sit febris vehementia, atque eadem abruptis veluti paroxismis pluries intra ny-

themerum etiam repetat. Τunc autem in magno vitae discrimine aegri versantur ;1 ateries enim morbifica firmiter haerens Sanguini, atque intra vasa Inajora tumullum faciens facile mala metastasi pectus, aut caput impetit a Cute repulsa. In febribus autem , quae minorem Veli ementiam habent propter aegri imbecil- litatom , minorem irritabilitatem , minorum etiam veneni copiam , aut ejusdem in membranam adiposam transfluxum , horrorem et rigorem aegri non patiun

tur , Sed diutinum p cdum , atque etiam

133쪽

II 5 tibiarum frigus experiuntur, atque hujusmodi febrium paroxismi aequabiliores redduntur , tertiana duplici febri in quotidianam mutata , quae Contumacissima est, atque ad magnum discrimen aegrum denique deducit, nisi iterum elatae naturae vires materiam morbificam in circuitum agant, atque febrim intendant,

et per continuatum recursum parOXi SmOrum Cutis reserata malignum fomitem admittat , constantesque sudores ad Feniant.

Paroxumi febrium intermittentium , quarum fomes est hoc malignum mi asma, ea ratione , qua sudores diutius viscidi Perseverant, remittunt, et aequabiliores redduntur , immo fere disparent omni

horrore , atque rigore Cessantibus, quando exanthemata apparuerunt. Major tunc sit urinarum aequalitas , quoad , Colorem, sed semper tenues, sunt, et tunc morbus febris continuae exanthematicae curriculum peragit, bonaque valetudo redditur, si aeger permittat , ut per convenientes

sudoris, et exanthematum repetitiones omnis materia morbifica e Corpore exeat.

Quod si febris intermittens non a meminrato mi asmate genita fuerit , et sustentata , sed una pro caussa habuerit principium illud , quod faeit febres intermib

134쪽

Ii sientes , SUperato morbo exanthematico solet febris intermittens redire proprio specifico remedio tunc abigenda. Aliquando aut delirio, aut sopore etiam excitato propter vasorum plenitudinem , t cutis resistentiam, quando praesertim adest dispositio inflammatoria ex suppreMsa perspiratione, hae febres intermittentes similes apparent febribus intermittentibus perniciosis , cum interim et natura , et regimine multum differant. Sagax

autem Medicus ex phoenomenorum, Urinae , et pulsus Consideratione sciet naturam morbi introspicere. Pulsus enim in febribus perniciosis saepe inaequalis est, interdum etiam demissus , sed semper mollis, et cedens est , neque cum aliqua vi contractus. Paroxismi majorem quietem relinquunt. Urinae autem parcae esse solent, Coloratiores, biliosae , tur-l: atae , atque etiam sedimentum deponentes , talesque adveniunt paroxismo declinante , neque eas ineunt mutationes , quae memoratis intormittentibus propriae

sunt.

Difficilior autem res est , qtiando Verae sebres perniciosae adjunctum habent malignum illud miasma , quod purpuram miliarem facit , sed pulsuum varietas et inConstantia , sopor, qui ab aliquo deli-

135쪽

rio sejunctus non est , conditio pulsus contracti , et subtensi apparens in diminutione paroxismi , atque urinarum mutationes ea indicia dabunt , quibus Medicus poterit morbi complicationem detegere.

Febris autem quartana, quam similiter hoc venenum ex parte lavet, raro simplex est, sed dupla, aut tripla intercalarium accessionum altera minore. Urinae turbatae sunt, sed procedente paroxismo tenuiores , semper floccosae, aut albidae. Sudores similes , sed minus vehementes adveniunt ; dolores vagi, et inconstantes in artubus persentiuntur ; semper existit aliqua continuitas febris Cum pulsu brevi , et contracto. Difficilis, et contumax morbus est, in quo saepe et motus musculorum convulsivi adveniunt, et spasticae pectoris oppressiones. Hujusmodi qua tana etiam per repetitas plures exanthematum eruptiones lentissime finit, et trahitur ad ver, et aestatem. Vidi pustulas non contagiosas scabiem referentes morbum finiisse: decubitus ad pulmones cum pectoris convulsionibus superveniens solet hominem enecare. Ex hydropis Curriculo aegroti non moriuntur utique tibiae interdum intumescunt cum dolore,.sed aut erysipelas tibiarum gangraenosum

136쪽

I 18 enecat , aut eadem phlegmasia sive potens materia morbifica , quae phlegmasiam fecit, ascendens et ad pectus trans- Iata hominem suffocat. E sipelat. Erysipelas , quod unice a Caussa prOXima nostri morbi proficiscitur, atque tamquam larva, aut symptoma morbi habendum est, frequens nostri temporis est aegritudo, eaque Consuevit se monstrare circa malleolum dexterae tibiae , aut ingena dextera , pars erysipelatosa non multum dolet ad tactum, neque valde Calet, fugax saepe est, et pauCOrum dierum spatio evanescit in sternutationem, Cory-Zam , aut odonthalgiam commutata , et si agatur de tibiae erysipelate, materies prompte transfertur ad pectus tussim aD

ferens. Foeminae sub finem catameniorum , postqUam Vehementer atque cum

impetu iidem fluxerunt, facile hoc erysipelate corripiuntur, sicuti etiam illae ,

quibus catamenia non amplius fluunt. Caeterum pars erysipelatosa pustulis rubris minutis aspera fit , quae in minutas squam mulas cito abeunt , phlictenis vix

ullis apparentibus , disparet rubor , .ed

137쪽

superest plerumque aliqua levis intumescentia , diu etiam durans, paullo rudius

contrectata dolens. Dum evanescit erysipelas aegri interdum de quadam lassitudine , et universali corporis dolore conqueruntur, pulsus citatiores fiunt, etiam sudores adveniunt , qui si exanthemata attulerint curriculum εuum perficientia , bona valetudo diu persistit ; at saepius posteaqtiam diffusa per univerSam banguinis viam materia est , et per Venae sectiones diaetam , et diluentia sanguinis circuitus expeditus , et liber factus est , Omne malum Conquiescit. Iterum autem erysipelas advenit : tractu temporis frequentius repetit , et denique aeger deducitur ad tertium morbi stadium Cum magna varietate morborum , prout Venenum aut in universo Corporis accubitu, aut in loco peculiari praesertim se figit. In mombo haereditario in adolescentia, et juventute primo praesertim Vere pustulae rubrae prurientes, et ardenteS Consueverunt se monstrare , atque juventute ad virilitatem progrediente Ioco hujusce efflorescentiae enarratum erysipelas apparuisse observavi , atque si erysipelas apparere desinat , hujusmodi nomines in magno periCulo Versantur , nisi a sagaci

Medico provisum sit iis remediis, quae

138쪽

cutim aperiunt. Malum vero , quod fr quentius advenit , et morbi scenam declaratam inchoat, est fugax apoplexia. Quod attinet ad tibiae erysipelas, adia lavi non adveniente eodem circa malleolum pollicem pedis instar podagrae doluisse , et ruborem Ostendisse CUm sensu cujusdam puncturae , aut etiam stuporis pungitivi. Genae erysipelas fugax esse oolet , neque ordinario cutim vitiat, sed quod tibias afficit, pustulas, easque etiam confectiores porrigere solet Cum subsequenti culiculae desquammatione, atque bonum est saltem ad diutiorem tempor riam judicationem , et tibiam sudare , et Iaminatini cuticulam decedere. Erysipelas autem , quod notabilem i, ciei partem occupat, ab hoc miasmate productum , summe periculosum est ; s cile enim disparet, materia ad interiora capitis translata : aegri per aliquot horas sortiter delirant , sed delirium vehementes Convulsiones excipiunt , quae cito mortem ut in miliari morbo afferunt.

Itaque erysipelas hujus infirmitatis proprium modo acutum , modo Chronicumiti Orbilia constituit ; utrumque frequentius hyeme , et vere , quam aestate se Prodere consuevit , atque sine rigore aggreditur , neque pulsus tensus , et vibrans

139쪽

est, sicuti olim in erysipelate observabatur , sed cum aliqua tensione brevis ,

et contractus. Urinae etiam saepius parum coloratae sunt, aut si coloratae fuerint , cum aliqua tenuitate nitent , et i cidae sunt. Haemorrhagia.

Evenit haemorrhagia plerumque in te

lio stadio ex miasmate sanguini inhaerente , sed et in primo stadio primum aDficiens cerebrum recurrentem plethoram

capitis gignit , quae per haemorrhagiam

solvitur. Duplex esse consuevit caussa haemorrhagiae , aut ple thora sensim genita in parte, ex qua haemorrhagia venit inducens Vasorum rupturam , aut malignum miasma sanguini inhaerens , et propulsum ad varias partes , ex quibus Sanguis fluere potest, qui non modo Vasa diducit , et aperit , sed sanguinis portimnem , cui junctum est , resolvens peculiarem haemorrhagiae caussam constituit. Proprium. autem est huic haemorrha-giae , sive ex ple thora veniat , sive ex vapore quodam maligno sanguinem minVente , et vasa aperiente , ut repente , et matutinis horis soleat advenire, atque

140쪽

Cum impetu sanguis prosiliret, varieque

repetat , et subsistat. Haemorrhagia uteri etiam, et Cum vehementia redit , et profuse Sanguis e naribus profluit. Ex pulmonibus fere sine tussi sanguis rejicitur varia Copia , plerumque solutus. Haemorrhagiam , Cae-

phalalgiam , et pectoris oppressionem Ie- Vat. Haemorrhagia uteri praesertim morbi chronici citrriculum retardat , et in diutinum tempus morbi incrementum protrahit. Haematuriam gignit sanguis ex renibus , aut vesica urinaria veniens. Haematuria renum sine incommodo vesicae urinariae , et cum sensu distensionis in re nibus est , et provenit ex miasmate , quod ad renes cum sanguine fertur. Sanguis obscurus mingitur , atque interdum adeo obscurus , ut atram bilem exhibeat. Haematuria ex vesica quandoque ischuriam infert, uterque morbus per periodum redit, atque puto in vesica urinaria venas interdum varicosas reddi , atque apertas sanguinem fundere. Brevi temporis intervallo urinae gradatim naturales

redduntur, postea tenues, Cito subveniunt sudores , atque etiam exanthemata

apparent. Conjicio igitur, ut deinde rumpantur , sicuti evenit in tibiarum varici-