장음표시 사용
441쪽
Hierlahunta, Lebba, urbs fidia, est restituenda in urbem Jebba. Mabsara, Masaris, Moseroth, Boχra, Somorrha, Petrae suit eonfinis. Machpela locus suit ad radices montis M. Madmen. urbs Moabitidis, dieitur alibi Dimon, Dibon. Pag. 3I . Magdolon ad sinum Arabicum exstitit nullum Mamre est ipsi Sichem. & Hon est Aulon, tractus convallibus inter septus. Elon in quercum & terebinthum seivole fuit
437- mutatum. Ad lorum Mati reab Autor de exitus Isiaesidarum ex AEgypto geographia exponit, Clementem in x-drinum secutus. Masterea, urbs Idumaeae, ipsi est eadem ae443- Mesech, Malaeca, Saracae mara est ipsi campus Macra, seu Magora, prope Berytum in Syria. MebusI Ezechielis est eidem Massylia, seu Marsilia, Galliae Narbonensis. Regiones regnorum Minnae, Ararat, & Aph enas, deprehendit in Mahia felice, ubi Mnai, Gerrat, & Ascitae, a vetustis scriptoribus locantur. In lin. 0 p. 4s legendum: Eminus id vidit. Cotovicus II, 1, p. Ma. In extrema pagina Mi Parte annotatio,px Iosepho decerpta, partam eontextus constituere debet post 4s3- verba: Neronias est Caesarea Philippi. Nineven Pona idem Autor credit esse oppidum Ammonitidis, ac, veterem inon, seu Nineven, ad Euphratem exstitisse, doeet. Reli-4ssi qua omittimus. Sequitur Averroes cum Arreis Avicenna. Dontanea hominum generationis patrono, temere non consumdendus. Pauli Theodori Carpovii, LL OO. re Theol. Catechensn AEadem, Rosiora. Pros. Ducat. P. O. Observatio. Guillelmus Har ur, Anglus, primus expositionem de hominis genera-4 9- tione aggressus suit. Pocoe ius in Praefatione ad librum Abi Datar, Oxonii A. I 67I editum, specimina opinionis, quae
antς Har um Vipuit, protulit. Ante eum enim religioni erat nemini, genoratio m hominis pro spontanea & ἀω iauem reputare. Praecipue tamen sic senserunt Micenna, Merrhoer, ex nonnullorum sententia, R. Gressem, ac laseiviens ille Pererius. De Averrhoe testis est R. Levi ben Gersom. 1lia
tateuchum G I. v n. I tradens, illum animalium imperfectorum orisinem ex putredine arcessivisse, Avicennam idem statuissς,
442쪽
statuisse, docet R. Salomo Motat, Hispanus, in libro Margii robot, Amselodami A. I aa edito, sti pag. i. Samuri is erat dicendus, non Salomo, ut paulo post indicavit Cl. Autor. R. Imma H. Salomonis filius, poeteos praecipue laudibus e cellens, eandem Avicennae vitio vertit opinionem. At in Pag. 46 MDema monumentis nihil ejusmodi legit Noster. Leg runt um o alii, immo legit ipse in metaphosi trirem ensium scriptorum Latina. Legit id inprimis Parae ius in Avisenna 4 69.
libro is iis, m- diluvia spectant, dictitantis, fieri posse, ut
animalia perfecta etiam e materia terrae rite disposita produ- tantur. Merroi eandem sententiam tribuunt B. Theoph.
Afri Byerus S Cel. Iacobus Bruciariu, at citra jus fasque. errora enim in destruenda hae Misennae opinione suit torus. Error ri undentium Averrore cum Avicenna inde 47s. est exortus, quod uterque vocatur Arreis, seu princeps illa, scit. Philosophorum. Sueeedit hisce Historiae philosophicae dapibus Cel. Christoph. Aug. Hei anni mendationum mnucii 47λFelicis Ferculum primum. Sua se conspicuam praebet laude haec eaena dubia, salivam lectori movens, ut plura ejusmodi semula appetat & exspectet. Hane exeipit Friae Otronis Neam Menii ad Deum Livii V, II, Observatio, qua defenditur vulgata lactio, quod singula in grege animalia etiam capita appellem s ret tur. Hoc ipsum permultis hie ostenditur exemplis. I mnophili Observatio ad Plinii Lib. X EAM , de Carmine Christo quasi Deo dicto, legi est digna M. Lauri Moshemius locum Plinii deprecibus interpretatus fuerat haud secus ac Petrus Zomius. Noster vero sententiam vindicat receptam, rarus, Carmen
esse eanticum, teste Dion o Haliearnassensi Ant. Rom. Lib. I say. pag. 14 ed. Oxon. Ignarius laudat Ephesios ob concorς canem di studium, in E A ad eos Exstat perantiquus quidam hymnus ad Christum apud Iac Ulterium, memoratus in Constit. Arist. VII, 47. Subjiciunrur huic tractationi FH mauae aliquot mrei Veseri, Conri Risteribusti, Cast. Scioppii, ct Juc Caesaris Sanctam rae, Distin, nunc primum e tenebrisfin lucem protracta a Fria Ortone Mene enis. Rutershufum scepisse consilium edendi I dorum, hine patescit. Suppetias ri. seu*
443쪽
Pagis ferre voluerat Andreas Schortus, Jesulta. . Cum Rittersbufo, finitis de religione controversiis, Scioppius in gratiam rediit, , perpetuam ei & sinceram amicitiam pollicitatus. Sanct maura Graece scripsit ad Ilitteribusum. Hic nonnullas ad eum remisit literas, aeque scriptas sermone Graeeo. De Canonico Hamburgens, Apuldum edituro, de Dreto, ac rebus aliis literariis, hic promuntur ea, quae alibi haud inveneris. Carpovius Supplementa ad J. C. Wolfi Bibliothecam Hebraicam meditatur, procul dubio futura & copiosa & selectissima.
D. CAROLI FERDINANDI HOMMELII,
suprenue curiae Advocati, Propostum de nouo Sustemate Furis naturae re gentium ex sententia vae erum yciorum concinnando, sive de jure, quod natura omnia animalia docuit, Commentatio. Upsiae, apud Bernii. Christ. Brettkoptam, I747, 8.
Hie Immmelii junioris, Viri diligentissimi, libellus,
tametsi, si molem intueare, vix dignus, qui in nostros eruditorum annales reseratur, videri possit, tamen, quia Vir Consultissimus genere dicendi utitur minime barbaro, multaque in eo abstrusiora recluduntur, operae pretium esse duximus, si hoc novum juris naturae aedificium Leetoribus nostris breviter commendemus. Cum igitur, ut diximus, in hoc illius commentariolo plura notatu digna laudandaque obveniant, reprehendendus ille tamen, eam imprimis ob causam, quammaxime videtur, quod Hobbesi praeceptis majorem, quam par est, autoritatem tribuir, adeo ut a Ph) sieorum veteri sententia, qui legem inter ea, quae neque vera, neque falsa, constituuntur, rejecerunt, parum, aut nihil, abesse videatur. Deinde & JCtos nimis extollit prae Philosophis,' utpote quos passim atroci sermone concidit, cum illorum e contrario subtilitatem ita oratione
444쪽
adaugeat, ut plane nihil elegans ei & eruditum videatur, nisi idem in Corpore juris vetusti perscriptum sit. Sed ad propositum veniamus. Resert de se ipso Autor dostissimus, se diu comprehendere non potuissse, qui sistium sit, ut, cum
juris naturae interpretes tot annos inter se de vero juris naturae principio digladiati sint, necdum illi tamen, ad hune usque diem, in unam sententiam conveniant, Tandem,
postquam hujus dissidii studiosius perquisivisset causas, &omnes animi cogitationes in eam unam rem maxime contendisset, omnes Philosophorum discordias, se cognovisse, ait, ex eo inprimis fonte exoriri, quod quidam hominem ut
merum animal, alii vero eundem hominem, neglecta animali hominis parte, tantum ut rationalem contemplentur. Hi nefas tam esse, ut Grotius cum suis legem naturalem a sola humana ratione, tanquam ab unica radice, eduxerit, rectamque rationem instinctibus naturae omnino praetulerit, atque sensus ferinos, honestati & rationi contrarios, in hac naturali doctrina non audiendos esse, praeceperit, cum e contrario
Hobbesius & Cti veteres, quibus absurdum csse videbatur,
partem anteferre toti, plus ferinis instinctibus S communibus naturae affectionibus tribuerent, quam ipsi rationi, ita existimantes, universam naturam propriae anteponendam, non Vero communes animalium & totius naturae leges contrahendas esse ad propriam unius, nimirum hominis, naturam. Quare, cum Philosophi perperam animal ab homine, hominem ab animali, distraxerint, neque, ex duabus, occurrentibus sbi, & pugnantibus inter se, hominis partibus opposita & contraria principia necessario exoriri, cognoverint, fieri aliter non potuisse, quin infinitis sese laqueis implicaverint , & hujus unius rei ignorantia ita sursum ae deorsum, huc & illuc, devoluti sint, ut, ad quamcumque partem se contulerint, eluctari non possint. Adeoque hoc nominemn elius noster Philosophos, quod ab uno principio omnia derivare voluerunt officia, graviter reprehendit. Nam, cum neque mente solum S ratione, neque tamen etiam corpore solo, constemus, & mera animalia simus, sed potius duplex naturae vis reperiatur in homine, quarum una in Hiili corpo-
445쪽
eorpore & appetitu collocata, altera vero in ratione & aliis proprietatibus, quae nos a bestiis distinguunt, posita sit, ex duplici hominis parte duplicia jura, ex ejus sententia, depromi constituique debument. Diversa enim natura non admittit unum principium, diversae hominis partes diversas regulas postulant. Deflectit ergo omnino ad veterum JCtorum sententiam, qui, a natura communi aecuratissime propriam distinguentes, aliud jus Naturae, aliud jus Gentium, esis voluerunt. Nam hoc, ut opinamur, satis notum est, istos veteres, juris gentium nomine audito, longe aliam rem inte, lexisse, quam nos hodie eodem nomine sgnificamus,siquidem ili veteres jus gentium illud dixerint, quod solis hominibus proprium est, cum e contrario, jus naturae illud esse, quod natura omnia animalia docuit, perhibuerint. Laudabile ergo quammaxime in veteribus & commendabile Nostro videtur, quod sapientissimi illi propria naturae cognitione consenti haud suerint, sed generoso animo nos ad omnium animalium, imo ad totius naturae, contemplationem vocaverint, ex quo, observationem naturae juris studioso necessariam esse, concludit, idque, contendit, ipsum Tribonianum, cum juris- prudentiam rerum divinarum cognitionem vocaret, intellexisse. Nam res divinas, quia veteres Deum & naturam confuderint, & mundum sive ipsum Deum, sive nobiliorem Dei partem, crediderint, nihil aliud, quam res naturales Sphysicas, denotare, quarum notitiam adeo necessariam juris- perito crediderunt, ut hoc nomen ipsi definitioni juri prudentiae innecterent. In tanto enim JCtos veteres Phys- eam habuisse honore, ut etiam Cicero de Fin. III, ra, diserte dixerit: Ei, qui comenienter naturae viecturus sit, proficiscendum esse ab omni mundo, re ab ejus operatione. Nec enim posse quemquam de bonis re de malis vere judicare, nis omni
cognita ratione natura, vitae etiam Deorum, oe utrum ron-Neniat, nec ne, natura hominis cum universa. Nec minus
memorabile est, quod Philo Judaeus scribit, videlicet Mosen, optimum legislatorem, in libris, quibus divinas leges tradi. turus erat, idcirco dicendi telam a coeli & terrae fabricatione incepisse, quia cognoverit, ex mundi contemplatione cogni
446쪽
tioneque naturae, ipsi jura magis fieri manifesta. Epicuruo
eandem ob causam ab animalibus testimonia arcessere, eaque, ut Cicero testatur, specula naturae appellare, consuevit. Ulpianus autem, progressus ulterius, animalia, non soli , ut ceteri, divinae voluntatis praecones, verum justitiae etiam perita, vocavit. Nam ita ait: Videmus etiam cetera animalia
istius juris peritia censeri. Quam inpiani sententiam cum imperiti quid1m non recte percepissent, irrisiones ille multorum reprehensionesque eam ob causam perpessus est. D cendum igitur, quo sensu is animalia jurisperita dixerit. Quod enim multi putant, Ulpianum vere iis quandam justitiam assignasse, nulla ratione existimandum est. Nam, cum idem in L i f. I D. Si quadr. omnia animalia sensu carere, ipse profiteatur, sane non potuit justa putare, aut credere, iis quibus omnino nullus sensus sit, boni & aequi sensum inesse. Sed, quia jurisperitus is est, ad quem confugimus, ut nos legislatoris edoceat voluntatem, & in re dubia ex incertis certos faciat, animalia juris perita ab Ulpiano eam ipsam ob
causam dicuntur, quod nos naturae voluntatem exemplis suis
docent, id quod est interpretis atque Iurisconsulti officium. Sunt enim animalia quaedam quasi leges vivae, quas inspicere,& in re dubia consulere, jubemur, ut hanc ob causam juris- perita vocari possint, licet sensu boni & aequi careant. Quem
usum enim in civitate tabulae & columnae praestant, eum habent in naturali jure animalia, ut sint viva quasi specula, in quibus voluntas naturae, sive lex, a sapientibus cognose tur. Nunc, postquam definitionem juris naturae cognovimus, quasnam et mmmelius partes assignaverit, videamus. Scilicet, quia jus naturae illud est, quod natura omnia animalia
docuit, inquirere nos ipse jubet in id, quod tam in hominibus, quam in ceteris animalibus, primum habeatur. Jam. si quis subtili animo in haec Communia omnium animantium inquirat, inveniet prosecto, cunctorum instinctuum hune primarium esse, ut omnia animalia, quibus possunt modis, appetant libertatem. Estne in universo mundo, non dicemus homo tantum, sed omnino animal ullum, cui servire voluptas sit, aut quod, rem cupitam aequo animo eripi sibi, aut exto
447쪽
queri, patiatur 3 Nonne in seris vides, si quid libertati earum resistat, in illud statim clamore, unguibus, ac dentibus, impetum fieri, imo illas pro libertate saepius etiam ipsam non
dubluere deponere animam. Nos vero homines tam per- ldite libertatem assectamus, ut hanc vitie, servitutem autem mortalitati, comparemus, I. apy D. de R. T. Quare, si, ut diximus, juris naturalis esse videtur id, quod in omni animalium genere semper observatur, consequens sane est, primum omnium animantium, adeoque juris naturae essendi, ut vocant, principium, esse libertatem. Quid autem est libertas 3 Flo rentino quidem I. A. D. de Stat. hom. dicitur naturalis iacultas ejus, quod cuique facere libet, cui Persius accinit: Non quisquam alius est liber, nisi ducere vitam Cui licet, ut voluit. Haec cum sit vera & genuina definitio libertatis; ex eo Noster concludit: Facere, quae velis, natura justum esse. Id autem concise hac ratione probat: Quicquid, ait, natura omnibus animantibus communiter insevit, illud merito pro istius voluntate habetur. Ex quo sequitur, eum, qui instininis naturae sequitur, errare nullo modo posse. Nam Deus &natura nihil faciunt frustra. Frustra autem praeparassent in homine illos, de quibus loquimur, instinctus, nisi illis uti deberemus. Aut enim dicendum est, nullam esse divinam voluntatem, aut, si esse voluntatis divinae significationem volumus, sane magis manifesta nulla esse potest, quam cum idem in omni animali expositum deprehendas. Voluntas naturae autem ab hominibus intellecta lex, &, quod secundum legem fit, justum, est. Jam, quia omnibus animantibus S hominibus libertatis appetitum insevit atque ingenuit natura, libertas autem, ut Florentinus definit, potestas est faciundi, quae velis; facere, quae velis, narii ra justum esse, necessaria ratione conseqHitur. Iure naturali igitur
Pupiter esse pium statuit, quodcunque juvaret. - lHoc jure, ut Varro dixit, qui pote plus, urget, pisces ut sepe minuros
Magnus comest; ut a s mccat accipiter Scite Diuili od by COOule
448쪽
MENSIS IULII A. MDCC XLVIII. 429
Seste itaque & ad hane doctrinain accommodate Brennus, Senonum regulus, Romanorum legatis, interrogantibus, quo jure Clusium, Hetruriae urbem, obsideret, ut Lactantius commemorat, ita respondit: re naturali, quo is, qui minus fortis est, potentiori e
dere jubetur. Haec, inquam, naturali jure lieent, at longe est alia juris gentium facies. Hoc enim a naturali jure adeo recedit, ut, quod jus naturae jusserit, jus gentium sere semper prohibeat. Id autem, quod diximus, nimirum jus naturae cum jure gentium sere ubique conflictari, vel ex sola servitutis definitione intelligitur, quae in I. 4 g. r D. de Statu hom. dicitur: Constitutio juris gentium, qua quis dominio alteriu/ contra naturam subjicitur. Ignis prosecto sicilius cum aqua, quam jus naturae eum gentium jure, convenerit. Quemadmodum enim jure naturae illud justum est, quod singulis, ita jure gentium justum habetur, quod pluribus placet. Hoc jureis enim, ut Paulus in Sententiis ait, id, quod omnibus utile est, anteponitur ei, quod singulis prodest. Quemadmodum vero Principium juris naturae est, proprias utilitates quaerere, ita jure gentium taliorum utilitates quaerere jubemur, neglecta propria, ut non tam nobismet ipsis, quam toti mundo nos natos esse credere, & nullam, aut perexiguam, partem nobis meripsis tribuere, debeamus. Quemadmodum autem juris naturae, secundum Autorem nourum, principium cst : facere,
quae velis, ita juris gentium principium, si illum audias, hoc est: Neminem laedere. Ut enim jus naturae est dictamen instinibium & propriae libidinis; ita jus gentium est dictamen
rationis, cujus haec vis est, ut, quia ratio consequentia ponderat, & quia intelligimus, beate nos vivere non posse, nisi socialiter vivamus, nos ea omnia, quae plurimis disciplicent,
maxime Vero ea, quae communem mortalium societatem laedunt , metu majoris incommodi intermittamus. . Homine enim primaeva aetate, qua nullis gentium moribus, sed tantum
jure naturali, hoc est, instinctu, regebantur, postquam longo tempore & pertulissent & intulissent injurias, hujus scrinae vitae tandem aliquando pertaesi, cum satius este ducerent, ut
449쪽
de suo jure & infinita libertate unusquisque nonnihil sibi
ipsi detraheret, scedera iniverunt, ut neque ipsi laedant, neque vereo etiam laedantur. Ex hoc gentium jus apparuit, & introducta paulatim tacitis pactis fuerunt dominia. Nam ut Hermogenianus L s D. de T re J. tradit, ex gentium jure introducta bella, discretae gentes, dominia distincta, agristrermini posti, commercium, emtiones, venditiones, conductiones. obligationesque, instituta. Igitur, dominia S pacta ex jure gentium descendere, docemur. Et recte quidem. Nam, quod ad
dominia pertinet, ea naturali jure omnino ignorantur. Nam propriae telluris herum Natura nec illum, Mc me, nec quemquam, statuit. Et natura tantum rerum possessorer, non autem domini sumus, arg. I. i D. de aequir. vel am .pog. Quae cum ita sint, curate Paulus in I. si D. de contrah emt. Littora jure gentium omnibus vacare, dixit. Is, s littora jure naturali communia dixisset, improprie locutus suisset, quia naturali jure non littora tantum, sed omnino omnia, vacare omnibus de-.bent. Pacta autem non juris naturae, sed juris gentium, esse, ut ex Hermogeniani verbis modo cognovimus, multis Praeterea argumentis probatur. Nam, si ad naturale jus ea tantum reserenda sunt, quae animalia quidem, non autem ea, quae homines, qua homines sunt, faciunt, prosecto ad jus naturae pacta referri non possunt, quia nulla animalia, sed solos ho-mines, pacta inire videmus. His rationibus Autor permotus, illud inopinatum profert: pacta, fidem, fallum, furta, dolum, & hujusmodi alia, vocabula esse juri gentium praecipua, jure natum autem plane incognita. Ut enim stipulatio, peculium, accepti latio, arrogatio, & alia hujusmodi, mera civilia verba sunt, & nulli populo, nisi Quiritibus, intellecta ; sic ista, quae enumeravimus, vocabula, fides nimirum& furta, non ad naturale, sed a1 jus gentium, pertinent. Iure naturae licere contrahentibus se circumvenire, Ulpiano referente, probavit Pomponius L is β. 4 D. de Mn. Constituimus igitur & confirmavimus quamplurimis exemplis, jus naturae ad propriam utilitatem, jus gentium autem ad aliorum inprimis utilitates respicere, neglectis propriis; Quare, si quis jus naturae mera jura, jus gentium autem me
450쪽
ras obligationes, continere putaverit, II meliuni ille quidem minime habebit repugnantem. Sed veniendum est ad subtiliorem Autoris conjecturam, quam, licet is valde hic abundet, nos tamen breviter attingemus. Ostendit scilicet: doctri.
nam Philosophorum de Utili & Honesto, cum hac veteri divisione juris, quae a JCtis profecta est, perquam amice familiariterque consentire. Nam jus naturae a jure gentium eodem modo dictare, quo ab utili diserepat & sejunctum est id, quod honestum appellamus. scilicet Epicurus, qui solam
utilitatem laudabat, tantum jus naturale, Stoici e contrario, qui solam honestatem commendabant, contemta propria . utilitate, tantum jus gentium, agnoverunt. Innititur enim jus naturae inutilitatem, jus gentium autem in honestatem; utilitas autem honestasque eodem modo, quo haec jura, inter
se disjuncta atque diversa sunt, de quo dissidio Lucanus:
Ut distant, ου flamma mari, sic utile recto.
Cum igitur Epicurei solam utilitatem, hoc est, tantum jurgnaturae, amplecterentur, Stoicis vero sola honestas, quae juris gentium mater est, placeret, Noster, tanquam arbiter honO- rarius medium feriens, in .hujus suae Commentationis Libro fecundo subtili ratione probat: iI Neque solam utilitatem, sejuncta horustate, II Neque solam honestatem, sejuncta utilitare, principium juris videri haberique posse, sed potivi
III) Principio quodam ex utrisque composito opus es. Igitur honestatem utilitati adjungens, in icribenda sui principii formula, tam ad propriam, quam ad communem, utilitatem respicit, certissime sibi persuadens, non ex alterutro principio, sed ex utroque, Iuris prudentiam necti. Ρrincipium igitur omnis divini & humani, publici & privati juris tale II melius prodidit: Venare, o civisi quantum potes, utilia, ut tamen nemini noceas. Plane ut olim Gruppus: Qui stadium
currit, eniti ac contendere debet, quam maxime possit, ut vincat,supplantare eum quocum certer, aut manu depellere nullo modo debet, sic, in vira tibi quemque petere, quod pertineat ad uium, non iniquum est, alteri deripere, jus non est. Post haee Autor docet, si naturalia jura eum jure gentium pugiaciat, sive, quod idem est, si legestionestatis conflictentur cum naturae instinctibus, qua ratione unum