장음표시 사용
91쪽
nempe antiquis temporibus ad nomen Regis crux, quae, κατ ' signum dicta, manu Principis ipsius exprimebatur, reliqua Cancellarius addebat. Signum vero crucis occasionem, monogrammata crucisormia fingendi, suppeditasse, CLAutor monet. Iam in Diplomatibus Carolo M. antiquioribus hujusmodi characteres occurrunt, hic vero usum eorum Pe petuum in Diplomata regia introduxit, atque ipse perinde ac sequentes Caroli, una cum Amo ho, ad crucis figuram nomina sua expressit, reliqui Carolingi quadrata monogrammata excogitarunt. Omnia tamen Carolingica sunt nominalia, quia nullas literas, nisi quae ad nomen scribendum neces.sariae sunt, reserunt. Postea Otto II titulum Imperatoris Augusti addidit, unde titularia orta sunt monogrammata. Appendebantur Diplomatibus sigilla, unde ipsae chartae nonnunquam sigillorum nomine veniunt. Reges Merovingici una cum Carolingis illa in cera alba expresserunt; sequentibus Regibus rubricata cera magis placuit. orbicularem figulam sigilla antiquiora tenent. Emgiem Regis thorace incluti, ad sinistrum latus conversam, ostendunt, harba & lauro decoratam, cum inscriptione XPE, protege, vel ad va, Regem, vel IN. Nec sigilla aurea & plumbea, quae bulia dicuntur, Carolingis temporibus incognita fuisse, Q. Autor ex Petri Diaconi Granico Cassuens comprobat. Contenta Pag. 14. deinceps Diplomatum idem exponit. A Regibus Francorum antiquissimis, nec non a Carolo M , invocationem nominis diavini in instrumentis rarius fuisse adhibitam, monet. Ludovicum vero, eius nepotes, & alios Reges Germanorum, divina auspicia haud praetermisisse, dictitat. Uota vel ad Servatorem nostrum, vel ad S. S. Trinitatem, verbis vario modo conceptis, direxerunt, donec Cur olus Calvus constantem hane
precationis formulam: In nomine sanctae s indistriae Trinia talis, aliquot seculorum usu comprobatam, instituit. Plurima dein, de titulis Imperatorum, formula promulgationum, &16 seq. reliquis Diplomatum contentis, Cl Autor assere bonae frugis - plenissima, &, Per partes eundo, totam Diplomatum constriI-
tionem delineat. His autem praemissis, Diplomata Caroli M. . describit.
92쪽
MENfIS FEBRUARII A. MDCCXLVIII. 79
describit. In plurimis quidem .ius praeceptis invocationem nominis divini deesse, concedit, non tamen idcirco Diploia pinta, in quibus ea occurrit, falsitatis statim arguenda esse, urget, quamvis, nonnunquam a manu recentiore precandi formulam adjectam esse, non dissileatur. Quod ad nomen Pag. a T.& honorum titulos Caroli, tria temporum intervalla discernenda esse observat. Ab anno Christi 68 usque ad annum 74, id est, a regno Francorum suscepto usqu ad Longoba dieum, dicitur iste Princeps Carolus gratia Dei Rex Franc rum, Vis ita re. Ab illo tempore usque ad annum 8oo ei haee formula familiaris fuit: Carolus gratia Dei Rex Francoisrum s Langobardorum ac Patricius Romanorum. Nonnunquam additum est: Vir liguster. Ab impetrata autem dignitate imperiali usque ad vitae exitum hoc elogio insigniuntur etes Diplomata: Carolus, serenissimus Augustus, a Deo coronatus, magnus f pacisicus Imperator Romanorum, gubernans imp rium, qui re per misericordiam Dei fiex Francorum s Luet bardorum. Majestatis elogium rarius sibi istum Principem tribuere, CL Autor monet. De patria dein, vita, & fami-- 3 .lia, Caroli varia notatu digna, e Diplomatibus istius Imperatoris hausta, adstruit. Pontificem Romanum, sanctitatis, heatitudinis, & Apostolicae coronae, encomiis mactatum a Grais, ' . commonstrat, eas tamen compellationes Pontifici cum aliis Episcopis, imo & laicis, communes fuisse, ex aliis documentis ostendit. Proceres, seculari dignitate conlpicui, inter dum Eta es vocati sunt, eoque titulo nec Regel Francorum majorem assectasse, Cl. Autor docet. Curam, quam iste Princeps statui ecclesiastico & civili probe ordinando impendit, Mi iadmodum sule di erudite dein exponit. Merita quoque 87 s est,
Caroli M. in rem literariam enarrat. Ut chartis suis eo fir- Io6. mius robur adderet Imperator, variis clausulis eas confirmauit, mullas violatoribus indixit, imo nonnunquam imprecationes addidit, id quod variis exemplis Cl. Autor docet. λ-ctum id etiam, quando se sacris aedibus collegiisque beneficum II 3 seq. praestiterat Carolus, eiusque Posteri, ut pro se & familia preces eo ardentius ad Deum iunderentur, postularunt. Cuius
93쪽
rei varia exempla, nee non litaniae Carolina formula, hie Pag. II s. exhibentur. Ad calcem Diplomatum Caroli plerumque observatur, quod isti chartae nomen Imperatoris inscriptum, I 16. & sigillum ei impressum fuerit. Adest interdum & subscriptio, & fgillum, sed clausula illa deest, quamvis hoc in paucis obveniat Diplomatibus. Modo solius annuli, in placitis plerumque, & minoris momenti chartis, modo subscriptionis duntaxat, mentio fit, sigillo nihilo minus assixo. Ipsa Diplomatis subscriptio monogrammate constat, cujus rei rati nem daturus uabilionius de re diplomatica stag. Io, Carolum M. artem scribendi ignorasse, pronuntiavit. Hoc autem de Principe adeo literato neutiquam dici posse, & locum Egimhardi, ad quem vulgo provocatur, de calligraphia & literis Haiusculis capiendum esse, Cl. Autor dictitat, deque figura 9. Carolini monogrammatis varia adstruit. De Archi Cancellariis Caroli M. qui Diplomatibus smul subscribcbant, dispu- IzO- rati, Sigillorum Carolinorum formam expositurus, observa-Ia 3. tiones minereii e libro de Sigistis P. I Cap. IX g. ι hic a ponit. Integrae fidei tabulas Carolinas de datum & actum hahere, unde discatur, quo anno regni, vel imperii, dc ubi, negotium gestum fuerit, Cl. Autor monet. Tribus epochis Carorum Diplomatibus signandis usum esse, docet. Prima nimirum regni Francici, alicta regni Langobardici, & tertia imperii. Annos incarnationis dominicae in ejus Diplomatibus raro annotari, observat Cl. Autor, & indicem Diplomatum Carolinorum, quantum fieri potuit, locupletissimum addit, deque spuriis & suspectis Carali Diplomatibus 44. disputat. Ludovicus Pius, Rex Aquitaniae factus, aliquas chartas edidit, quarum nonnullae, a Mahidonio in Annalibus Benedictinis editae, hanc habent inscriptionem: In nomiano Domini nostri Jesu Christ. in aliis eius Diplomatibus invocationem nominis divini penitus omisiam esse, Cl. Autor observat. Ubi gubernacula imperii Romani capessivit, hane unam precandi sormulam servavit: In nomine Domini Dei sSamatoris nostri Iesι Christi. Eam formulam aliquot Diplomatum sienturias Prae se ferre, Cl. Autor monet, varias in
94쪽
men Urarias, a M tenis & Dacherio editas, hanc formulam diverso modo exhibere, docet, urgetque, eam rem nonnihil ad ehartarum ἀυΘεκωέαν in dubium vocandam facere, ita persuasum sibi habens, suspici stem eo majorem suboriri, quo auda- eiust eo uetudo deseratur. Haec tamen duntaxat de Diploma-Pag. irr tibus valere, neutiquam ad alia literarum monumenta istius Imperatoris transferri posse, concedit. Nomen Ludoviri, a vocabulo muro. quod praeelorum denotae, & inlab, quod Martem nifieat, compositam esse, observat. Cum Rex Aquitaniae iste Princeps esset, nomen suum hae sormula in Diplomatibus expressit: Ludovicus divina ordinante providentia Rex serenismus Aquitariae, vel Luisvicus gratia Dei Rex Aquitanorum. Ad imperatoriam dignitatem evectus, hanc fere semper adhibuit sormulam Hludovicus divina orrinante, interdum propitiante, providentia, seu cla uia, imperator Aetustas. AD sumto in imperii societatem filio Lothario, ejus simul in Diplomatum inscriptione mentio iniicitur, id quod contra umhinnium, qui, in literis Ludovici nomen Lotharii etiam tum exulare, stripsit, quando adhuC erant conjunctissimi, Cl. Autor evincit. Imperavit postea Ludovicus iterum solus, atque tunc stilum nonnihil immutavit, hac usus formula: Hludovicus, divina repropitiante clementia, Imperator Augustar, quamvis nonnullae eiusdem chartae priorem formulam retinuerint. Alias praeteres istius Imperatoris chartas, quae a formula Consueta recedunt, Cl. Autor asserti idem, dum rem gestam notam faciat Ludovicus, eum stilum paternum imitari, observat, δε quasti plurimas eiusmodi formulas apponit. In Prooemiis ea- IT 4.dεm, ac in Caroli M literarum exordiis, argumenta contineri,doeste Saephra spe renumerationis aetemae cives ad obediendum edictis suis invitavit Ludovicus. Idem se ipsum IT s. in numero plurali more paterno plerumque nominat. Patri, mentionem semper cum honoris & laudis praefamine iniicit. Agnatorum quoque saepius meminit. Episco. IT6.p6s & Abbates venerabilium compellatione ornat. Proce- IT T.
res'i serra fidelis vocis. Ipse tamen eius Diplomatum
eontenta Caralistar chartas varietite' propemodunt luperare. '
95쪽
l. Autor monet. Ladovisum enim in rebus sacris ordinandis atque emendandis summam posuisse diligentiam, vel cognomen Pii indicat. Verum, laudabiles ejusdem conatus etrustem eventum laepius habuisse, Q. Autor observat. Conciliorum itaque, sub hoc Principe babitorum, εc capitularium, pag. 278 ab eo consectorum, contenta, quantum ad praesens institutum seq. pertinet, aedisseris. Eum ius circa sacra supremum constan-186. ter exercuisse, demonstrat. Quomodo rempublicam talcommendatam habuerit, legibusque eam temperaverit, postea a x O. exponit. Formam rei publicae eius temporis delineat. T bulas divifionis regni inter filios ex Balvetii editione Capitu ais II I seq. rium Regum Francorum & Cointii Annacibus exhibet, & ill strat. Concordiam eum domi atque soris stabili vita, obse vat. Foedus, cum Imperatoribus Byzantinis initum, uescribis. a I 6. Heriolis, Danorum Regi, regnum, quo privatus erat, D -- cum restituisse, ostendit; illum quoque Regem, tanquam Ima II. peratoris vasallum, equum & arma accepisse, docet. . modo postea regno a filiis spoliatus, & iterum restiturusai 8 seq. fuerit Ladovicus, eleganter & accurate enarrat. Duces eo - tempore ius in provincias haereditarium habuisse, negat. Ludovi eum supremam iurisdictionem in Italia exercuisse, ostenaa a. diti Saxones ipsi addictissimos fuisse, monet. Ludovia cum vero, nimis bonum, neque satis perspicacem, si ius asa 3. ministris circumventum esse, variis exemplis declarat. Leges Ludovisi, causas privatorum ordinantes, & crimina e M'.
centes, dein exponit. Bonis literis valde deditus suit hic Imperator , deque earum ssore augendo admodum sollicite cogitavit. Hinc scholas institui curavit, librorum amplissimam supellectilem cum eruditis liberaliter communicavit, Scriptu- . ram sacram potissimum in linguam patriam iussit transferri. Eruditi igitur, ob tam propensam Imperatoris erga literas voluntatem, isti seculo non deerant, quorum nonnullos Cl. Au- a 34. tor commemorat. Annalium conscribendorum curam Notariis & Cancellariis impositam fuisse, observati Mulctarum
. aliarumque poenarum minas, violatoribus legum a Ludovico
a 3 s. praestitui λsitas, adducit. Preces ut pro se ab iis, quos be- neficiis
96쪽
neseus cumulaverat, funderentur, Ladomicus saepissime postulavis, id quod exempla adducta ostendunt. Substriptionum Pag. a 36. quoque clausulas & monogrammata eius Cl. Autor exhibet.
De Caneellariis Ludovici disputat. Sigilla dein istius Imper, a 38 seq.
toris examinae, & tria criteria, ex quibus cognosci vera huius Principis fgilla queant, stippeditat. Luaemisum nempe in probis sigillis barba sei per de lauro esse conspicuum, additamque ei inscriptionem : XPE Protege Hludovicum m- 24 a. peratorem, docet. De bullis aureis istius Principis dissim a 3.tit, & notas chronologicas, in ejus Diplomatibus usitatas, assere, Diplomata denique incertae vi dubiae fidei exami- 244. nat, quorsum etiam celebratissimum illud Diploma Linda viense, contra quod stilum jam acuit Conringius, refertur. Scripta, de hoc Diplomate evulgata, Cl. Autor studiose enarrat, illudque Diploma adulterinum esse, pronuntiat. De Diploma- asi 8.tibus dein Pipini, Ludoici filii, quam fieri potest accuratissime disserit. haris Diplomatum haec fuit inscriptior In n mine Domini nostri Jesu Christi, Dei aeterni. Quae Lotharii nomine scriptae sunt literae, ab illis patris Ludovici nihil disserunt.
Has regulas tam late dominari, ut chartae sincerae & incorruispiae vix unquam ab iis recedant, Cl. Autor monet. Inscri- s Eptio, qua frequentissime usus est Lotbarius, similis est pate
Mae : Lotharius, divina ordinante providentia, Imperator Aa- gQius. Exordiorum formulae etiam paternas & avitas is mulas imitantur. earumque multas Cl. Autor speciminis loco apponit. Quando de se ipse loquitur, excellentiae, celsitu- 276. clinis, serenitatis, majestatis, mansuetudinis, magnitudinis, compellationes usurpat Lotbarius. Patris, avi, conjugi , & 3TT propinquorum, honorifice saepius meminit. Quomodo res1acras ordinaverit iste Imperator, Q. Autor ruis enarrat. Concilia itidem, eius autoritate congregata, & eXercitium
lupremi iuris circa sacra, exponit. Statum denique rei publieae istius temporis, res gestis Lottarii, ejusque leges civiles, describit. Merita eiusdem in bonas literas enarrat. Minas, z9O seq. sanctionibus citharii addi solitas, recenset. Pro beneficiis collatis preces sibi majorum more stipulatum esse, docet. L a Monoin
97쪽
Monogrammatum eius figuras exhibet. Cancellarii eius Imperatoris quinam fuerint, exponit. In sigillis Lot baria eius effoem balbatam, laum ac paludamento decoratam, Con- P. 3o4. spici, cum epigraphe: i XPE a uva motarium Aug. in net Epocham huius Imperatoris primam ualusioums cum aliis ad A. 81 retulit, quo armo, tertio Cal. Aug. imperii consors fictus est. Epoci a secunda ab anno 8ao deducitur, qua Habiolanis post obitum patris demum usus esse via
vir Lotharius. Tabulas interim Loibarii, ante annum 84o 3 9. editas, maxima epocharum Varietate vexari, exempla, a Autore allata, affatim loquuntur. quod an Oss rerum viaeissitudinibus, an vero Cancellariorum licentiae, tribuendum sit, non satis constat. De chartis tandem Lotbarii, de quaissis. rum fide eruditi dubitant, Cl. Autor disserit. ovicus II . initialem sormulam invocationis divinae pariter ac instripti 324. nem, patri & avo familiarem, retinuit. Promulgationem mm326. re recepto vel titulo Imperatoris, vel exordio, subjunxit. P tris semper honorifice in Diplomatibus meminit. Affert Cl. . Autor instrumentum donationis, in gratiam confugis Anglia Meta ab isto Imperatore promulgatum. Consortem imperiiaa8. istam Principem nonnunquam dici, commemorat, negotiorum vero partes ipsi fuisse creditas, negat, quamvis per varias a tes, aegre id serentibus regni proceribus, rerum administrationem nonnunquam ad se traxerit. Quomodo rem ecclesiasticam & eivilem direxerit Ludovicus, isse exponit Cl. .Αu- '3a tota Bellum quoque eius, cum Moda, Saracenorum Minge, gestum, contentionem cum Basilio, qui Orienti impera bat, circa titulum imperatoris agitatam, motus, in Italia per Normannorum incursiones excitatos, una cum aliis rebus, ab 34 r. hoc Imperatore gestis, describit. Minas ac imprecationes, Di-346. plomatibus Ludovici adiectas, edisserit. Iii libera litatis redhostimentum preces pro se fundendas eum postulasse, observat. Monogrammata tandem, . Cancellarios, sigilla, & notas chronologicas, in ejus Diplomatibus occurrentes, uescribit. 348. Carorum Casium formulam precandi: In nomine Ion ae s imri duae Triuitatu, constanter Diplomatibus luis praefixisse,
98쪽
MENSIS FEBRUARII A. MDCCXLVIII. 8s
monet. . , Quasdam tamen ejus chartas ita inchoare: In nomine Domitii re Soreotoris nostri Iesiu Cisisti, docet. Earum nonnullas di alia singularia habere, observat. Aliam in . fronte Diplomatum compellationem sibi trihuit Carolus, cum adhuc. Rex esset, aliam, cum imperiale diadema luscepisset. Consueta lalmula Caroti, adhuc Regis, haec suit: Carolus gratia Dei, vel Dei gratia, Rex, quumvis in nonnullis Diplomatibus haec formula varier. Cum Imperator factus esset, hunc inscriptionis modum assumsit et Cariam, ejusdem Dei omnipotentis misericordia, Imperator Augustus. Exordia etiam & formulas promulgationis, et ibiennes, Cl. Autor exponit. Titulos eum Pag. 36 . largius, quam priores Imperatorcs, adhibuisse, de se ipso in numero singulari eum loqui conluevisse, diei natalis, aliaurumque rerum domesticarum, eum saepius meminisse, observat. Instituta eius ecclesiastica edisserit. Amorem ejus erga ho- 36 I sin nas literas ex Heriei Praefatione ad Ithros de vita S. Germani describit. Minas, quibus legum tuarum violatores Perte ruit, enarrat. De monogrammatibus Caroli disserit, tandem- 39 que Cancellariorum, sillorum, & bullarum eius, notitiam 393- suppeditat. Epochas postea eius constituit. In Carali Calvi 398 Diplomatibus post notas chronologicas, & interdum quoque ante easdem, saepius ambasiatores commemorantur, quo nomine eos, quibus deprecatoribus & adjutoribus charta data est, intelligi, Cl. Autor docet. De Diplomatibus Caroli deperditis, corruptis, & spuriis, etiam disputat. Diplomata 4 tandem Caroli filii, Regis Aquitaniae, recenset. Et hunc quidem in modum tabularum, a primis Germaniae Imperatoribus datarum, notitiam Cl. Autor dedit. Gratulamur ei insignem, quam sbi acquisivit, rei diplomaticae notitiam, atque, Hiastoriae Germanicae studiosos non sine utilitate hasce eius lucubrationes evoluturos esse , certissime confidimus. '
Audaeos, in qua earum, vi s Omnasorum G schol rum, in illa gente, tituli, multitudo docentium cs dissem
99쪽
rium, studia, studendi methodum, privilegia, eoncinne memorantur ac describuntur, Amul opera multis tam Veteris, quam Novi, Testamenti locis clari Mimalo, unditur, adornata ta edita ab ANDREA NOR-
RELIO, Regiae Bibliothecae aliensis Procto.
saliae, i 746, 8 maj. Plag. 5Elegantem hanc Commentationem Eruditiss. Autor prela ianis
dum paratam habuit A. IIoa, eamque publicae ventilationi Academicae destinaverat; sed hujus sui voti certis de causis compos fieri non potuit, ut hinc illam inter retia quam supellectilem librariam seposuerit; quam cum de novo perlustraret, & multa de Iudaeorum scholis accurativs, quam adhuc factum est, pertractata este cognosceret, illuni suis sumtibus exscribi curavita. In Praefatione quaedam contra Cl. Olavum Olavi Celsium, qui ipsum erroris alicuius in Historia literaria insimulaverat, monet. Opusculum tribus abis solvitur Capitibus, quorum primum est M variis nominibus, quibus Iudaeorum Academia veniunt,fecundum deforma re multitudinescholarum inter Iudaeos, tertium deaeocentibus es in emtibus tu Athenaeo Iudaico. Caput I exponit rum Graea, tum Gaiadaea, tum Graeca, nomina. Lbraea sunt UYtan ma, academia, in qua accuratior de lege & religione disquisitio instituebatur, confessus, a conventu docentium pariter atque discentium, Irsta, nomen habens a Rabbanan, qui summus dignitatis Academicae apud Iudaeos erat titulus, ri ad a congregatione, rivi, carnaculum, quoniam aliquando in superiori aedium conclavi ad precandum & dissertandum conveniebant, Era, vinea, ab ordine sedentium in schola Chaldaea. Ebraeis respondentia sunt NU nria, NM ' MD P n, ab institutione, quoniam in illis lex explanabatur, Nan N IVI, quia in illis publici doctores docebant, N id ab ordine, qui observabatur. Graeca sunt , Quod &- NUCzN scribitur, ortum ducens ex Graeco συολη GR II docet, synagogas utplurimum in locis editioribus excitatas. pulcherrime eΣOrnatas, senestrisque uastructas fuisse. In synagogis Diqitigod by Corale
100쪽
MENSIS FEBRUARII A. MDCCXLVTII. gr
iugogis cumprimis notari merentur alias etiam IV N, Pan et 7- arca, sive armarium, appellatum, libris sacris asservandis de- 19. stinatum, ς' , suggestur, candelabrum item & Iampades pe siles. Chaldaeis dicebatur Nd , slium, thronus, cluem a loci altitudine, quam a disputando, quod Cl. Autor existimat, appellari malimus. Inde sermones ad populi concio nem dirigebantur, legebatur, preces fundebantur, & alia solennia sacra peragebantur, Graecis καθελα. Matth. XXIII, a,
per M-εως non tam cathedram legislativam cum
List oto, quam doctrinalem, non sine ratione vult intelli--gi; quanquam utrumque hoc sibi commode subordinari queat. Qui enim ex instituto Mosis docebant, illi simul legislatoriam potestatem exercebant. In scholis discentes non is dia. humi sedisse, 1ed sedilis, humilia tamen, spatium cubitale non excedentia, occupasse, adductis magistrorum testimoniis dat
probatum. In armario asserVabatur CodeX sacer, membranis, a a. a 4. invicem consutis, constans, eXaratus in parte adversa, aversa vacua & pura relicta, qui circa bacillos convolvebatur, unde illustratur locus Luc. IV, 17- , ubi ἀναπτυσσειν ω πιυσσειν, prius nempe per evolvere, anfracten, posterius per convolvere,
recte eonvertitur. His de sorma syn)gogarum praemissis, ad a4-ata synagogarum multitudinem progreditur. Hierosolymis inde ab reditu ex Babelo ad excidium usque oo fuisse, magistri perhibent, ex quibus scholae Hillis & Sisammai celeberrimae fuerunt. Act. VI, ρ, ιτ αγωγη Λιβερο ν κω Κυρηνσω- κω 'Α Θινδίκιων memoratur, quarum prior in scriptis 1 almudicisti P, Bnagoga libertinorum, dicatur. Sed, qu niam omnes illae synogogae a gentibus, quibus propriae fuerunt, insigniuntur, praeterea synagoga Ubertinorum cum illa Θre-naorum de Auxandrinorum proxime conjungitur, quae ad h.-mines ex Africa oriundos, vel inde Hieroilymam commigrantes, spectaverant, in sententiam Cel. Gerdoti concedimus, per Libertinos gentem, a Liberto, Africae oppido, nuncupatam, intelligendam elle, Peculiari Dissertatione, eaque erudita, evin-eentis. Praeter synagogas Hierosolymitanas, qu* magna ex 26-3.