Libellus theologicus perbreuis de primariis aliquot religionis ac fidei christianae capitibus vtpote 1. De Deo & sancta personarum eius Trinitate vbi simul de verbo Dei nonnulla. ... 7. De precibus & vera Dei inuocatione. Conscriptus ab Gerh. Eobano

51쪽

18 a188LLvs AEOLOGICVs Filium, adoptati per unicum. Atq, hoc re 'specturi sensu mo modδ persona patriS,VCrum etiam ipse Filius cum Spiritu S. Pater

noster dicitur l.c. s.c. 23. v. 9. Et inuoc

tur in oratione dominica tota Trinitas, sub nomine patris nostri,qui sit in cassis.

DE FILIO DEI.

Vod autem aeterni patris filius unig enitus,patri coessentialisS co qualis,ata eoq; verus Deus existat , multis rerum argu

mentis probatur.

primo, ab eius aeternitate quia egressus i ab aeterno est lati .v. 2.acpater aeternitatis dicitur, Esa. p. vers 6. Sic, inprincipio e LVerbum Iohan.1. non igitur esse coepit, scit ante principium cin principio iam extitit,&per consequens,ab arterno vide Apocaci. Secundo, paterna generatione, In nuncmbdum Deus pater nunquam sine Filio, &nunquam non pater fuit ergo coaeternum habet ex aeterna generatione,Filium.Huc&illud pertinet,quod Deus pater, no, nisi plene ac perfecte,generet: qu magis Patri Filiuus coessentialis est secoequalis Atq; hoc titur argumento beatus Augustinus contra Maximinum Arianum. Tertio, a pronunciatis Scriptura: sanctae,

quod videt.Filius Dei,absolui dicaturm

52쪽

DE DEO, ET S. TRINITATE Iy

Qi nib,ab eo, quod sit imago Detinuisi bitu: quae neq; plena esset, nec vera ac perse- sta,nisi patri ellet aequalis Phil. Σ.v. c. Glosi Sextd,ab operib. diuinis quia Filius Dei evaditor esto conseruator tot in uniuersi, Iob.

ferri inseper debent, illustria Christi mir cuia uniuersa, v. p. Septimo , ab honore&cultu Filio Dei debito.Ioh.3.v. 23. Vt honorent Filiusiculpatrem. Deingloriamsuam dat alteri,Ef42. Cum igitur gloriam suam det Filio Ioh. II. eundem secum esse verum Deu,testificatur. Nam quaecuns Pater habet , inquit Filius, me unt,Ioh.I6. Vnde non mimis in Filium, quam in patrem,sides collocada,requiritur. - , B

53쪽

I . II. I.

Hic obiiciunt Arriani illud Iohan. 4 6-ter,inqvitChristus, maior me est.Ex quo cotiligunt,eum patri non esse aequalem. Sed re spondet Athanasius in Symbolo: AEqua, patrisecundum diuinitatem minor patre secundum humanita em: Et hoc totum ii

super accipiendum est, de missione Filii ad complendum statum humiliationis. Instat isti: Filimio potest operari emetipse, Io.F. P. 9 2Ο. Verum non magis Filii diuinititatem hoc imminuit,quod videlicet,sine, tre nihil agat,qua ipsi patris,quod & omnia ipse per Filium operetur , ine Filio nihil. Ideo autem Filius ait,se nihil asemetipsi acere nisi quod videat'arrefacere:vtprobet e . . dem cum patrefacere, ac proinde verum D

um esse.

Quod autem Filius ipse dicit Iohan. I1.v.

44. credit in me non credit in me, sed in eum qui misit me illud explicat luculenter, cum Iohan.I .ait: Creditis in Deum, Nin me credite. Quin etiam omnem tollit ambitiguitatem, statim subiiciens, loco a me citator si me videt um videt qui mist me: Et qu doinquit Uui credit in me ron credis,n me: particula NON, corrigentis est,n simplicitet inficiantis. Quemadmodum Sc arcis P. 3 .ait: Uui me exceperit, non me excipit d

54쪽

DE DEO, ET SATRINITATE. Mi eum qui misit me id est, non me solum, sed etiam patrem. Sic, qui in Filium credit, non in solam credit Filium sed in patrem simul: ne Deo patri debitus eripiatur honor. Sic Iohan. 8.st. 6.Ego nonsumsolus a Coo

Pater qui misit me.

DE SPIRITU SANCTO.

P Rincipio vocis notatio pensiculanda. . A iri enim a substantiam significat ἶ-ὴς

aut quesitatem. bstantiam, quoties vel naturam vel tersenam denotata I I ver cum pro affectu aut pro virtute ac vehementia rei alicuius ponitur. V Spiritu dei,

tur de donis Sotritus sanctia affectibus in homine spiritualibus, nimjq; internis in

tibus. Gesat.3. .cumspiritu coepe , carne consummaminia I. Or.44. P.M.quandoquia de piritus ambitis.1 Thesis. F. P.I9 'iritumne extinguite. . Iohanti. q. 2. .probate ADL

Porro cum subctantiam significat spiritus: ut creata est illa,aut increata. Ρὰaio Di i piritus,quamlibet naturam denotat no corpoream. 'Sic angeli boni pariter ac mali di- cviituti iritus, Psalm. IOA. V. 4. I. Rcg.

55쪽

spiritus is 3-Ver 8. creatus, aut Quando autem de substantia increata essentia, aut Vox hiritu usurpatuciduobus modis intellia perso Bi genda est. Aut enim naturam&eisentia deia talis trium eius personarum communem significat,ut Ioh. . Deus est*iritin.

Aut propriissime, peculiariter, tertiam in deitate peribitam indicat, quiest Spiritus S. Atq; tunc vel nude riti vel Spiritin Spitarunq;,vel Spiritis Dei Spiritus Filii Dia

MEUD Hic lucroatis Spisistis sndim, secundum μ' με Mentis , naturam,uniis &idem est a ter nus verus Deus cum Patre Filio coador du, conglorificandus secudum vero personam, alius est a Patre Filio, certis, ab troq; proprietatibus personalibus, in eadetamen nidiuisa deitate, di noscendus. Hisce. nimiru,quod a Patre & Filio procedat, quod in specie columbae apparuerit Iohannii

ptime, postea in Apostolis, specie lingu

viritus sum rum dissectarum, instar ignis Iohan.I. Ant. 2.λdrito Deitas vero Spiritus S. probatur septem potissimum inuictis rationibus. Primδ,ab aeternitate, quod vid. procedata Patre S Filio: qui, sitne hac processiones pi-

56쪽

DE DEO, ET S. TRINITATE. 23xitus sancti,ab aeternitate inde, tauquam ex

titerunt.

Secundδ, a pronunciatis Scripturae S. 6 v. . t.28. v. 9. Tertio, ab omnipraesentia, POL 39. I. Quarto, ab opere creationis, Gene .v.2. Qvintb, cultu invocationis Mat. 28. .

Sexto,ab eo, quod scrutetur profundita' em deitatis,4 Cor. 2.v Io.Item quod Vngat

Septimo, ab inhabitatione templi Dei, nor. 6.P. I9 2. Cor. 6. v. 19. Hic enim honos

pulli competit,nisi soli ini veroDeo Vide Augustinum cotra Max minum Arianu, Item in Epistola ad Maximum medicum ex Ariani o conuersum. Hisce ergo&similib.argumentis conuin Iudais .cuntur erroris & reiiciunturaudari primum briliani. Sabelliani, tres deitatis personas negate &vix nuda agnoscentes nomina queadmo- diei i Anabaptisti pleriq; omnes. Deinde Tritheitς pro trib. personis, tres deos cominiscentes. Tum Ariani, cum tota sis factio Ariam. ne veteri acrecenti, Filio Dei Epiritu S. destatem derogantes Deniq;ri Macedoni , ani dicti:quos refutauitSynodus istic5stantinopolitana prima cecum enica, sub Im p p. Valetiniano& Gratiano, circiter annu

57쪽

1 I 1BELLvs THEOLOGICUS 33.habita.Theodoretus lib. s. p. 9 Qu's C tinet etiam Synodus Nicama rub Constantino magno contra Arium habita anno 33 o. ρ' reliquae Oecumenicae synodi omnes. Impius etiam & blasphemus fuit error Donati Aphri, Filium patre minorem , cs Filio Spiritumsanctum, contendentis AuguHimu haeresib.ad Uuod vult Deum. βα--i h Dieitur autem hic Θi

2.versi 3. Qua quidem una& solenni voce, totum ferme Spiritus lancti officium exprimitur. Compraehendit enim sanctificatio Mela viri ante omnia missionem Spiritus sancti ad Eos aucti clesiam Sc credentes:deinde habitationem tamansionem in illis' tertio eiusdem dona ta operationcs. Sic enim fere doctrina de Spiritu S. distribuitur 'h. i .i6.&I. Cor. ILMittitur ille a Patre &Filio;quodnymo do Apostolis cum ante, tum prςcipue post Christi ad qlos asseensionem obtigit, quidem ipso pentecostes die miraculose V tuiti ab initio inde mundi ad fine,' cumctic singulis electis ac fidelibus, conse

Dicendum hic praeterea de mansione habitatione Spiritus S in electis ac de eiusdem donis koperationibus. Inhabitatio 2 mansio eius, est sancta illa copula& nexus indissolubilis Spiritus sancti, Electos

Inhabitatio

Spiritias S.

58쪽

D DEO, E S. TRINITATE. 23 Electos credentes omnes, cum De patre Ec Filiovi cum semetipso, coniungentis rasic unientis, ut nunquam ab eis recedat, nec ipsi a Deo auellantur in aeternum, Iob. q. v. 16.II. Iohan. 2. versa T. p3.vers .Esa. O. v et O. Dona verb Spiritus sancti,varia illa chari Dona vi smata dicuntur, quibus Ecclesiam ille exorta μή cti. nai:quod genus recensentur aliqua multa, 1.

Vbi notandum inter mansionem Vbina Disierimὸn Spiritus sancti hoc es. discriminisci ci dona inrarrinas quidem varia etiam non renatis conferanta an sionem tur, cum ab istis, tum aliquando etiam ab pira - ῆElectis,iterum auferantur. Vt patet in Bil

amo seudopropheta, Saul rege. has

pha,vaticinantibus:item in edentibus miratacula hypocritis o . . Et in Samsoli ea mittente ac tandem recipiente Spiritui iDe1 seu donum fortitudinis roboris A

dic. Is

Sed mansito Sinhabitatio Spiritin ancti, cudonis immediate ad salutem necessariis coniuncta, electorum&vere credentium itin- taxat est propria inciri isdem perpetua irrevocabilis. nn.I4.-s 6.17 man

Operationes deniq; Spiritus sancti appetia perstione 'lantur&-- quecunque in hominibu Di ipse essicit, sit et iis in impiis Ne mirum aut notiumvideri cuiquam debet, quod operetur etiam aliquid Spiritus Dei in im-

59쪽

piis. Nam Christus ipse inquit Iohan.Ι6.ω guet mundum depeccato, de iustitia ac de tu dicio.Et vaticinatum eis per impium C pham, scimus omnes, quemadmodum olim δει per Bileamum. Sed in piis & credetiu Ecclesia res demum operatur saluberrimas. Primo namque in Ecclesia conseruat prouehite essica reddit verbi diuini mini

Deinde regenerat electos&persidemio Christum eos efficit lilio Dei, conferens eis fidem crestiplicentiam ab operib. mortuis,

Tum estundit in corda fidelium dilecti nem Dei Patrisue Filii, arom.f. V.F. Praeterea obsignat eis haereditatem Reim

Accedit insuper adiuuat piorum pre

Adham, consolatiir deserigit amictos, ac largitur illis perseuerantia invera fide acpie-

Unit etiam cum Deo in inter seseipsos, credentes, ut sint unum corpus, sub capite Christo,I. O .Cv. II, I .II .M,U LI. ori

Qujnetiam vivificat vegetat uniuersiu , corpus Ecclesiae, singula elua membra, .

Postremo, exornat eos uti antea dictum variis dbutilissimis donis, ad communem - sum aediliciationemEcclesi pertinentib. I. Coria.υ. a. Haec

60쪽

DE DEGET S. Ri Nir. yHaec hactenus de veroDeo,&eius cognitione dicta,in primis necelsaria sunt: partim ut ipsum recte colamus partim id ipsi lauuemur. Solus enim pro Deo agnoscendus ccolendus est, in spicitu& veritate,Dem. . t .ssio. 4.υ. 23,2 , Et in hac Dei cognitione posita est credentium salus ac vita aeterna, Iob.

Colendus autem Deus est, cognitione eris, euh. ius percepta, fide , inuocatione&noua Ob Dὸλ Cedictia:h.e internis Mexternis ab ipso prς- seriptis verae pietatis exercitiis. Ac fide primum Deus colit ir, si reb. fidebaccendentib.&confirritanti frequenter ac sedulo utamur: hoc est verbo Dei, Sacrametis,piis precib.&iis cuctis,in quib.publica& priuata rei diuinae exercitia c5sistunt. De , inde,si non modo verus&vnus Deus,paten filiusvi Spiritus S. cognoscatur,sed etia cem id confidamus, quud bene ille nobis cupiat . in propter Christum, in quo facta est reconciliatio quodq; tum in hac vita paterne sit nos conseruaturus, tum suo tempore ala ternam beatam illam, transaturus. Ad inuocationem requiritur, ut eadem L ημε an

de Patrem Domini nostri Iesi Christi, via cum Filio ripiritu S in spiritu ac veritate, fiducia Filii,&in nomine eius,adoremus: eudemq; pro uniuersis beneficiis gratias ag

Coledus deniq;Deus es noua oboediem Lia quq res plurimas in sese complectitur.