장음표시 사용
121쪽
irrori , quo ci . . ves cellae vinariae resignavisset. . Plo rius ibi det in irto, capite 3. Tertium de ultimum legis membrilia potestatem dabat aptat, in eludi.cio, ve caul, cognitione , Decandro inpune uxorem in adulterio deprelaeniam. Hoc quoque ex ratione Catonis didicimus, cuius fragmenta Gellius conservavit. Sed hoc Ius de occidenda adultera indemnata mutatum et postea per L. Iulianici teste Papiniano l. r. ici in .is ali. D. ad L. ut d adest. Hodie igitur non licet marito uxorem quan cum vi in adulterio depreti in impune occideres veruntamen levior po na ipsi migatur sit ordi naria aura legis Corneliae de ii artis idque ideo, quia lilia est δε-lium dolorem temperare. Vadeatur . ,8 a alteriam. g. S. L. Iul. de adult o l. i. g. it. . tui. Corn. ar. Item Paulus i. q. m P. I fa ratione . Mosariae Q. Ciolis Romanori in quibus in locis aliqtio lia de re laudantur Re cripta Imp. ut D. Marci . Commodi, Pil.
De Di portio , Ius inprimis de larium
viduam ac perpetuam debeat viro consuetudinem continere Tamen sunt Orodi aliquot, quibus id disti, turtur De quibus Paulus a D L . . de divort reptui ci poti Theodotium aliosque mi p. t C de ripis . Iustinianus in Noreli. 21 ubi diligentissime Cujacius dixi
In er c aeteros autem modo S i ii te limatrimon Hest etiam
versitatem entnim, vel in diversas partes itione sic dictum, ut sit diremptio a trimonii. l. ior Ditersuprum. I. I. divortium . . . . Saepe tamen promiscue surpantur ista vocabula, ut etiam maritus uxorem repudiare, vel ei repudium ea re nanciationem mittere passim dicatur Exempla in Pandecti sunt obvia.
rone Phil . . quam Iuvenalis divinam vocat tum ex Calo penula.'. ad L.
Ouaestio ibi haec proponitur,An sit adulter, qui ab alio non ex lege, sive non legiti repudiatam duxerit. Ratio dubitandi cur inquam adulterium lio casu vi deatur esse commilium, illa est, mi uxor non legitime repudiata adhue alteri nupta est, sive manet uxor eiusdem cuius antea fuerat. Nam contra legem a um nullius est momenti, nihil operatur, nullum Producite flectum. le . s. C. d D ibi Iam ver , certum est, in aliena nupta committi adulterium Mod stinus inlin. io inur in prin ip D. excrb. ignis Papinianus . . Duer. 9. I. x M siι-
122쪽
suprum. Modestimis in . suprum D ad . ut de adult Coi tralium tamen respondet Cajus ex sententia Salvi Iuliani , non est ii in adulter Um Rationem decidendi addit, Quia adulteriam fue dolo malo nou committitur Hoc enim generale est in omnibus delictis de criminibus . . . in . Cometia i , a legem Corneliam de scarii ct ibi Dd. Dolus alitem in ignorantem sive erantem non cadit. Et si specie de adulterio eleganter ait Papinianus mutum inters,
errore matrimonium illicite contrahatur, an contomacia juris, o c. L 38. si a ut ς'
rium . i. in n. D. adi. Iul de adult sed haec tantum valent in eo qui per er 'rorem duxit ab alio non rite, non legitime , repudiatam , cum scilicet putaret omnia legitime atque ut oportet facta esse , proindeque verum praecessiile divortium, quo prioris matrimonii plane fuerit solutum. Ex quo ipso satis intelligitur, aliud dicendum de eo, qui cum sciret non legitime repudiatam, tamen eam duxit. Hic enim dolo non caret, proindeque pro adultero habebitur. Et hanc limitatiouem addit Cajus ad sententiam Iuliani in dict. le . penaltim In qua lege praeterea hoc quoque notandiam , is poni legem χί' ἐξ bi: Pro lege XII tabulatum seu Decemviralici quod alibi quoque fieri, admonuilupra inter protegomena. Certam igitur formulam Decemviri esse voluerunt , qua fierent divortia,&qua non observata nihil ageretur. Nam jura mali imoniorum ancta castaque esse volebant, nec temere pro cuiusque impetu vel arbitrio. Etenim quarumlibet obligationum, sicut contrahendarum certi sunt modi, sic etiam dis solvendarum certas formas esse oportet ut docetur Insilui. Quibus modis tost. obligat. tot tit. D. desolui ct liberat Brison libr. de solui. Colligere autem licet ex Cicerone dicit Phil a talia quaedam fuisse legis verba uda Di, o R- TtuM FACERE VOLET, RE S u A SIBI HABERO, CLAVE Vxoni ADt Mi To, o Ras EAM Exi Gi To. Videatur Marcilius quamquam
etiam latioribus quibusdam verbis usi fuisse videntur Decemviri Non solum enim vir ab uxore divertebat cui generi divortii soli videntur superiora verba convenire, sed etiam uxor a viro divertebat. Quocirca magis probo Hotomanni sententiam , qui sententiam Legis hisce verbis utrique conjuoum divertenti concurrentibus refert conjugibus alter alteri Mitimn lineret, eums suas res bi habere Iuberet, divortium 1set. Quibus tamen addi potest illud caput de clavium ademptione.
Explicemus ergo ad hanc legem ista capita. I. A quo potuerit divortuam heri sive repudium mitti. i ii ritu seu quibus solennitatibus adhibitis III. Q sis ut effectus divortii legitimi facti. IV. Quod fuerit prinium apud
Romanos divortium Quibus poterat etiam quintum addi, ob quas caulas fieti possit divortui in Sed de hoc dixi a. Nov. ubi docui causarum numerum, quio mera fatis laxus valde angustatum elle per jus novillimum. ltaque tantum d pyi Q ibua quatuor breviter videbimu . 1 HLum
123쪽
IN M. T. B. IE Ga s. Ad primium caput ii od attinet, ut in t iam divortium facere possi sciendum est ante omnia tam uxorem viro, quam virum uxori repudium mittete polle, ut supra quoque indicabam. Alium vero, repudium mittendo nihil agere , imo etiam aliouando crimen conti allere ut in casu l. 8. D. Hadr. D. de div . ubi seribitur relegatus elle quidam ad triennium, quod alienam uxorem domum suam duxiiset, indeq; marito eius repudium misisset Dena denotandum
non solum coniugem elle oportere , sed etiam lanae mentis eum, qui repudium mittere velit Demens vero neque ipse curator ejus repudiare potest. Nam ut in contrahendo matrimonio equitatur, ut contentiant ambo coniuges. l. 8. V. de his quisui vel al. Dr. sunt. Q. . de ritu nuptiarum cum imit. Sic etianam distrahendo eodem requiritur consensus repudiantis. l. . . dedit Ort O rep. tibi tamen additur patrem furiosae nurcium mittere, id est repudiare. Sic liberta patrono suo nupta ab eo invito discedere sve divertere non potest. l. o. i. seq. J. d. t. Sed additur tamen exceptio in ea , quae ex fidei commisit causa manum illa est. d. l. o. Ratio exceptioni est, quia hac non tantum debet patrono suo, quippe qui etiam cogi potui stet ad manurni tenduna sed alius non cogitur manumittere Tantum de primo capite.
Secund ad modum seu formam diroitii haec pertinent quod vel ipse qui
viva voce nunciare potest vel per libelli im ciui dicitur libam repudiis ut
etiam apud Iudaeos erat gi λίον απος c. .ου, ut saepe Di S cras literis nominatur.)denique etiam et bertum l. s. nation . de divort. 2 repti l Denunciatione per ipsum maritum facta lint etiam testimo i apud Paulum in uunt Scen. io de Apulenim . A Metamorph. ex Maitiale in lib. i. pig. Os De divortio per libertum est etiam apud Iuvenalem 1a0r. 6 dc apud Titinnium veterem Poetam in eminis , ex quo haec resert Nonius in rei bo : facessere. At ali ut ve-
Dum nuncietGeminae,res sua procuret, Di esse ex adib. Videatureti an clam. rsa Formula verborum repudii hac icta erat recepta res uas tibi habeto: res tuas tibi agito res tuas pro iurato citeri facesse ex aeticu, quod fatis indicant Cicero et Philipp. Calus i. r. . defixori. Titinnius SQuintilianus d . is lotu . Sed praeter verba nunciationen libellum adhibebant etia testes septem cives Romanos, puberes totidem scilicet quod testamento necesse si ad hi beri l. s. nullum. . de divo t. Et si enim ibi tantum agitur de nunc latione per libe tum facta tamen puto etiam in quo is alio divortio necessarios fuiste testes. Sed S clavium demptio, ut dixi accedebat a parte mariti si divortium facet et x et rei: isso aeresti
tutio clavium a parte mulieris divertentis, donta iacium marito committentis cu-ju remissionis neminit quoq; S. Ambrosius p. s. mulier of nsa inquit, claves re sit, domum repertit quem locum S Cujacius allegat in expos Nor ra. Tertio de essectu dii ortit seu repudii res est expeditissima , eo scilicet dirimi
matrimonium , non minus, quam morte. l. i. D. de divort. Sed hunc effectum
ita demum habetis ex lege factum sit ut Calus loquitur in d. l. pen. D. de adult. id est servatis servandis, ut dici silet. Nam ii non ex leges ac iam sit divortium, sediltcgitime, prius matrimonium durat des. pcn. Deinde divortium tunc dem uiri
124쪽
operatur diremptionem matrimonii, si is, qui libellum divorti dedit , tradendum conj agi, in eadem voluntate perseverarit. Nam ii ipsum poenituerit, mutarit voluntatem etiamsi redditus fuerit libellus ab eo, qui ignorabat volun talem mutatam durat mattamonium Pa m tam in C. sultitu divort ubi additur exceptio, nisi conjunx, qui accepit libet im, pC nitent a cognita, ipse voluerit matrimonium dissolvere. Hue etiam pertrairet. . eo . ubi negatur esse divortium, quod non fiat animo constituendi perpetuam divisionem, de ita ut ex perseverantia appareat judicium animi suille, non impetum, non calorem quendam irac indiae, vel scivusculum Conjungantur qUO- qtae cum eadem . . . l. 8 mi uni calore. D. d. R. I. Postremo cavendum est, ne divortui in i mulatum sit , neve alicujus fraudandi causa sat ut est exemplum in .s.s ilia D. d. t. in silia emancipata , quae divortium facit a marito in fraudem patris sui , nempe ut patri interverderet dotis profectitiae actionem, quam alias iure civili habui it et filia in matrimonio defuncta l. 6. Iure succursum D. de Iur dot L .dos. a patre Cod sol. matrim. Sequitur ultimum capitis nostra membrum, videlicet hil orta pruni diroi ria apud Romanos Mirari autem soleo Romanorum veterum castimoniam matrimoniorum reverentiam ac fidem, quae in eos aeter caetera elucet, quod
tametsi Decemviri multo ante permisilent fieri divortia sub certa tamen lege forma tamen sero admodum ea facultate mittendi Repudii Romani voluerint uti Nam nullum inter virum d uxorem repudium litercessit usique ad annum V C DXX. h. e. CC annis post Tabb. promulgatas. Hae enim
circa annum V. C. trecentesimum conit: tae erant. Primus autem p. arbilius Ruga fuisse memoratur , qui aut iis sit uxorem dimittere , quod diceret eam storalem esse , si se liberorum teneri desiderio. Etsi ei hanc probabilem rationem habuisse videbatur sui divortii: tamen ne sic quidem potuit
hominum reprehensionem est agere. Sic enim existimabant , ne quidem cu piditatem liberorum , quae homini tamen adiime naturalis est l. liberorum. aro in n. . de C. S. oportere anteponi fidei conjugali . De hoc divortio in nium primo apud Romanos videatur pra ter Val. Maximum libr. a. cap. I. et
iam Gellius lib. . cap. 3. Dionysius ibi a Meminera ejusdem, Varro in
libr. De Vita Pop. Roman cujus haec verba retulit Non. Marcellus ad rem no stram pertinentiaci annos multos quod parere ea non poterat mulierem foras betere ju sit Betere , id est ire P ira de divortiis videre licet apud Pet Gregorium Tolosanum lib. . Gntagm. D r. Univers cap.
U. 2 Q6. ubi etiam ex Paulo Cinylio histori
125쪽
usu venit, ut quis decedat uxore relicta praegnante qui par
tus ubi in lucem eduus fuerit, appellarii r tot tit. D. c , ib. jυι- d. in . . sumi. In it. de xhered liber Saepe quota AP a que fit, ut vidua post mortem mariti pariens, dicat sobolem illam ex defuncto se conceptile, cum ex alio potius conceperit, cum quo forte in viduitate sua turpiter coni levit ac probrum admisit: Quia vero magnopere interest Reipublicae certam habere prolem, neq; confundi semina ct familias Decemviri in suis quoque legibus huius rei curam minime praetermiserunt. Constituerunt enim , ut si qua mulier post ira mortem in X. mensibus proximis pareret, Vt quare ex ea nasceretur, suus suave in vir familia heres esset. Veliata huius uris Decemviralis de partu decimestri legitimo , extant cum in jure nostro, ut Q. 3. , pcn. D. de suis di Q. l. 29. Garus in princip. . deliber. o post l. ultim Cod de post hi re . h G. ci exheri l. bovest. 9. cap. i. thim etiam apud Tertullianum libr. de Anima Legitim.t, inquit, nativitas ferme Decimi inens, tigres Qui nume os racio inantur, i cui alem 'mertim , ut exti de reli- .ltiorum parentem colunt , deni uc perfecto cinisatiritatis humanae : tum apud Gellium libr. 3. cap. Is Orioni. inquit, flemi ira in Decem mens bigigni homin m non in undecim cripsissent. Porro de tempotibus igitimi partus chim di ieram etiam in Expos Methe . Noxest patre vide possit uia crus ad . No-xe 7 39. pari 2 2 ad cnt Nitas Pauli libr. . it. . . eptimo mense , cum quo loco congruit . septimo incn ei de at hom quae est eiusdem auctoris aulici te mi Gregorius lib. . Synt. m. c. 26. n. . Ioach a Pe ut iii raci De matrimonio hic non imita Orabor.
126쪽
De partu monstres. Mnium temporum historia meminit monstrorum, quae' nostra aetas non pauca protulit. Quare Decemviri iustiis legibus de monstroso partu aliquid sanciverunt. Videamus primo quid sit monstrum
Monstrum autem a monstrando dictum d alio nomine portentum a por-
quale visu, vel vagitu novum , non humana figurae, sed alterius magis animalis quam hominis partum l. Is s. quaeret aliquis. D. de C. S. Hinc apparet, monstri appellatione non venire partum, qui osticia membrorum humanorum amplia verit. d. L non sunt . de Itat hom ct Paul. q. sient. 9. . partum unde de quibusdam cognomentum est datum, ut scussit appellarentur. c. 1. De Iure monstri breviter sciendum monstrosum partum simulae, a. tus esset, necari debuisse Indicat Cicero 3. de si his verbis : Deinde cum esset cito necatus tanqttam ex XII tabb. in signis ad deformitatem puer. c. Fuit autem similis lex inter regia Romuli , ut apparet ex Dionysio lib. 2. Indeq; Decem viri hoc caput etiam XII tabb transtulerunt, ut multa alia Sic etiam apud The ibanos lex fuit teste assiliano a. Var. s. c. 7. Huc pertinent illa Enni apud No et inium in Auscultare m. hi ausculta, nate, puere cremari jube. Iuc quoq; proverbi inum pertinet Monstrum in ultimas terras Videtur autem posteriori b. luci
temporibus hic mos necandi tanquam nimis crudelis abiisse in desuetudinem te ipsi quidem in vivis relinqui coepi Ie veruntamen ita, ut liberorum loco non io haberentur, neq; matri suae prodestent in C. Tertulliano ad successionem in d. l. iii nousunt liberi. D. de at hom Paul. sent. 9. f. mulier, M tri, inquit, sinon rosum aliquid aut prodigios mi enixa fit, nihil proscitoc, Sed obstare videtur l. 3s qui et aliquis. D. de C. S. ubi dicitur prodeis matri partus quamvis monstrosus ac por iteritosus Cujacius ad alitus de loco sentent ita concilia, quod Paulus in .Li . iiii loquatur de Cto Tertulliano Sed Vlpianus d. l. 3s de L. Papia. In Cto Ter iulliano, id est cum quaeritur de successione matri deferenda , non prosunt ei monstrosi partus: In L. Papia id est si quaereretur de multando orba, ut amit teret semissem relictorum in testamento, prodesset matri etiam monstrosus 'prodigiosus partus Ratio Differentiae, quia in Ct agitutde lucro captando In L. Papia de damno vitando. Magis autem favetur his, qui certant de damno vitando, quam qui de lucro captando. . it. sn. . creditores. Cod ne jur delib.
127쪽
Dictum est hactei us de potestate tam maritali, qu ira patria, lae Nuptiis.
Se divortiis, quibus matrimonia ditsolvuntur. Dictum quoque est delegitimo partu, praesertim post mortem patris edit, denique de partu monstros, qui liberorum nomine non censetur sed secundum Leges XII. Tabb. de medio tollendus S abolendus erat. Quia vero ex liberis aliquisent, qui per aetatem sibi ipsis consulere, seque defendere nequeunt, videlicet pupilli seu impubere. eam ob causam inventa est Tu TELA, in qua ut sint impuberes, conveniens est uri naturali ut is, qui persectae aetatis non sit, alterius tutela regatur. Insi. de Attil.tui. Ex quo f. obiter notandum perfectam aetatem usurpari pro ea, quae XXV annis maior est, ut l. D. de legit tutor. 9 I. ult C. φhu qu Pen aetat. impetra. i. C. de minorib. De tutelis igitur deinceps videndum,
quid in M. Tabb. sancitum sit a Decemviris. Notum est autem ex principiis juris, Tutelam triplicem esse: Testamentariam , Legitimam, dc Dativam. Ex his primae duae species ex XII. Tabb descendunt Tertia per alias leges superinducta est. Sed hae in praesens o milia de prioribus duabus videamus: I. communi lex seu conjunctim 1. de singulis separatim. Et quidem primo coniunctini de utraque potest quaeri de Origine quomodo tutela sit Iurisci vilisci ut indefinitione tutelae dicitur, ure civili data permissa: cum tamen Iuri naturali conveniens esse, dicat .peu. In s. de Attil. Tutor Sed Resp. haec non esse pugnantia, ut aliquid sit Iure ei vili introductum aut confirmatum, tamen rationes aequitate naturali nitatur. Ius enim civile est, quod non in totum a Naturali vel Gentium recedit, nec per omnia ei servit, sed ei aliquid addit vel detrahit etiam l. 6. D. de Ius 2 Iur. Hinc est, quod Tutela etiam apud alia gentes, verbi gratia, apud Graecos fuerint usitatissimarci quas ipsi Ἀτρα appellarunt, ut tutores ρμου quod ex Demosthene, Isocrate Platone, de aliis Graecisoratoribus ac Historicis c Philosophis notissimum est. Eorum igitur exemplum secuti etiam Decemviri Tutelas in usum etiam sumpserunt. II. Ob servetur, sicut Athenienses inter curam minorem&tutelam impuberum noudistinguentes utrumque jus eodem vocabulo τραπης seu λ οπια complexi sunt ita etiam antiquos Romanos nullum fecisse discrimen interTutelam Cu ram, quae tamen postea sunt distincta.
His ita in genere praemissis,deinceps seorsim cognoscendum est: ubi prius de desinitione tutela pauca praema sero quia non ab omnibus eode modo vel legitur, vetintelligitur Mela,secundum Servium Sulpitium Ciceronis amicum,estiis ac
128쪽
18 CuNRΑni RIT TER suus. COMMET. testas in capite libero ad tuendum eum, qui per latenis ipse defendere nequit, urς civili data ac permissa. l. i. D. de tuteL . i. Inlt. eod. Hic aliqui provis, maluerunt legere, , ut Vesen becius parat de Tutia numn . c Treuiterus 29. D J Voca thesialit. b. ecuti Graecorum auctoritatem,qui verterunt A-ον, Ut Theopnil GS, dc Harmenopulus, ut ita secundum ipsos siit mac potestas. q. d. Iustas νι μre ρη- stituta potestas. Sed verior omnino est lectio, uac potestas. Rationes sunt sitae:
non solum quia te mox sequitur squi eam vim ac potestatem habeut Die etiam
quia in archetypo Panae Flor ii elegitur. Praeterea, quia haec duo pM I potesa 4 solent eleganter apud Latinos ita ta conjungi, tit optimus Latinitatis arbiter iphanius quoque admonet. Taceo quod satis inepte ac frigide Ius in eadem definitione bis iteraretur. Accurlii autem sententia lampridem exploia est, qui vim ac potestatem pro violenta potestate accipiendam putabat. Non magis probabilis est interpretatio Theod.Marcesii, qui vim ip/t08.ite sic disting 'Ut reterpretamenti ad XII. Tabulas, ut uti sit e sciendi potestas imperandi illa pert: neat ad res de negotia pii pilli haec ad pei sonam is ore pupilli referatur Fateor equidem verissimum esse, quod Paulus in Lia cum plures. 9. , cum tu . Di a m. tui. Tutorem non rebus duntaxat, sed etiam moribus pupilli pr on rebus scilicet secundario, at moribus4 persona primario is princi raliter. Sed non sequitur inde alio indefinitione tutelae referri vim, alid potest.rmn Imo utrumque pro uno positum refertur adi quiliferum, id est, personam pupilli principaliter, secundarid sive per consequentias ad bona s res S negotia pupillaria, quatenus scilicet sine his commode vivi non potest. Ita dico: Tuo potesa res emtur ad tityumque, nempe tam ad personam, ac mores pupilli, quam res bona, facultates, Sc negotia eiusdem , hoc tamen discrimine, quod ad personam pupilli primario ad res eiiis secundarib, seu minus principaliter, propter aliud rese ratur' nempe propter educationem pupilli, quae non potest feri sine rebus&bonis de patrimonio Sec. Quod additur in definitione iure civili videtur Servius per jus civile ipsas intellex ille XII. labb quarum leges etiam alias per eminentia insolent rus civile appellari,ut docui supra in prolegoni Quia tamen postea etiam aliae leges de Datione Tutorum supervenerunt, ut Attilia, Iulia&Titia, quidam putant has quoque sub appellatione Iuris civilis in definitione Tutelae Serviana comprehendi. Porro chim adjecit Servius data ac permissa procul dubio priore Abointelligi voluit tutelam legitimam , quae ipso lure competit, ut infra dicetur cap. sieq. posteriore verbo Tutelam Testamentariam Caetera quae sunt in illa definiatione Tutelae ad Institutiones latrus explicantur. Nos ad species illas duas tu teloeaecedamus, quae sunt in XII. labi, Primum ergh ad Iesam 'ariam Tutelam quod
attinet, merit hane praetermittemus quia dc ordine prima est, 'optaecedit legitimam;cui non est locus,quamdiu potest quis ex testamento ise tutor. Init.tit. de legit. Vn.tui. u. 9. quamdiu. 9L69β.deacq .L89β. d. R.I. l.8.C. commun illucce s. De ea autem fuit in XII. labb. celeberrima illa Lex,quae latissimam potestatem tria iit Testatori,&heredes instituendi, c legata, delibertates dandi, tutelas quoque constituendi, ut Pomponius eam evol vitin l. iro verbis D e C. S. Mon autem ab
129쪽
414 XII TABB. Eors. mnibiis eodem modo reseruntii vel baeuis legis Pomponius dict. loco, ita VitLEGAssi Sua ri, ITA Ius Es To. Subintelligendum autem Paterfamilias. Paulus vero in l. s. saepe in pr. Dis V. S. particulam quandam ex ea duntaxat refert, nempe hanc Su PER PECuNr. Tu TE LAEVE pro quo alii, SuΡER PE curui Tu TELA V Sti AJ Vlpianus infragm it.XL9.Tesamento,
de L. Falcid. vi Lege XII tabb. ita cautum fuisse: VT Q ais E LEGA si TR E Sua, ITA Ius Esro. Idem vero Noreil. r. ι p. 2. Dostonat inquit)itaque M.quoque super suis , ut dignum est lex eius voluntas scuti anti- qu ima ob lex 2 prima poenae eipublicae emanorum di 'onens ait. dicimus autern XII tabb. secundum antiquam ct patriam linguam ita dicens Uria 4m Α- si inuisu i DE SA RE, ITA Ius Es To imoto mannus Baldui
ITA Ius Es To. Cur eius ad i. s. SADE. D. d. V. S. putat Decemviros scripsit SupΕ PE cu Ni TuTLLave quomodo in Parad. Fl. scriptum est &cile hune Attieismum, sicut Graeci dicunt, e . τῆς rati e rubῆ τροπῆς. Sic sic Ulpianus Graeco more loquens genitivum pro ablativo posuit in l. so cum liosam. r. item furioso D de C., puto ct de eo casu , quo curae tutela liberetur pro
quo usitatius dicular liberari cura ct tutela. Papinianus in I. II in attone. . s. quod vulgo dicitur. D. ad L. Falcid ut longe plus habeat quartae paternae hereditatu
pro, plus quarta Tales Graecismos philes ex ICtorum scriptis observavit Aiuon. Atagustinus in libb. Emendationum de post eum Brissonius, aliique. Sed videamus sentenciam legis, ad singula quaeque verba eius bieviter com
Ajunt Decemviri MI s. h. e. Princeps familiae suae, sive is qui in domo dominium habet,quamvis filium non habeat sive sub cujus potestate alii qui in eadem sunt familia continentur. Ita enim definitur patet familias ab Vlpiano inu is . onunciatio, crin I familtiae. 96. D. d. V. S. Commodius est vocabulum patri familias quam id quod pro eo supposuit Imperator, Quis in i E quae particula nimis late patet proindeque incautum, donon admonitum,in fraudem
inducere posset ut putaret, Decemviros passim omnibus permisisse jus legendi, id est testandi de tutores dandi quod est falsissamum. Nam patribus sem. tantum, hoe est civibus Romanis, Jc qui sui iuris sive suae potestatis essent, legandi potestatem competere voluerunt. Excluduntur ergo hoc vocabulo primum qui non sunt patresfamilias ut filii familias. Nam filiusfamilias ius testam et faciendi non habet ne quidem si pater eius permiserit Cajus l. 6. qium potestate.i pr. D. Qui testa; v. c.
130쪽
privati, sed publici juris est,hoe est, non datur privatorum consensu vel permissu; sed iis tantum competit, quibus lege concessa est. I.3.D. a. l. 3asAndi C. ποTe tam Potest filiusfam patre permittet te mortis causa donare. I. T. pl- tam 9- para autem D. de donat. l. 2s. tamis. f. r. de donat. mortu causa. Ratio inerenti inter donationem causa mortis, cur hanc sacere filiusfamilias ex patris volunta epossit; inter testamentum, cur id eri iidem permissu patiis lacere ponit tua est: Quia donandi saeuitas est juris privati ni facultas testandi, est a jure pirotico .
da.3. D. Qui testam. Dc. post Illa igitur a patre concedi potest haec non poteli. Vlpianus pl.zo in fragm. g. 9 ili am hanc quoque rationem reddi , Qtii nil us-fam nihil suum aut proprium habeat,de quo testari possit. Cur ita ua omnia patri suo aequirebat. Postea tamen introducta est distinctio peculiorum, castren iis, quasi castrens de quo testandi facultas etiam filio familias concessa it constitutionibus Principum ut notum est ex Instit. Per qura personis &sit. Quib. non est permi s. fac testam in princip. Secundb Patrisfamilias appellatione manifestum est excludi Mulierem. Veruntamen desceminis distinguendum esse videtur ad huncinodum. I Foemina aut erat in tutela. sicut olim in perpetua tutela erant foeminae, etiam post pubertatem, qua tamen certis modis liberabantur, ut docet Vlpianus in fragm. tit. XI. tit,2o. f. peniat. Item Boethius in Top. Cic. ipse Cicero alibi haut non est in tutela. II. Foemina aut testari volebat comitiis calatis, aut per aes de libram. Si foemina esset in tutela, poterat test amentum facere tutore auctore. Ulpian. d. t. . . penuit. Quod tamen satis mirum videtur, cum alioquin certum sit, testamenta non debere ex alieno pendere arbitrio. Est enim Testamentum voluntatis nostrae justa sententia. Si mulier tutela fuismet liberata, Testamentum sine auctoritate tutoris facere poterat, per aes libram Calatis ver,comitiis non poterat, ideo quia mulieres comitiorum jus non habebant: ruomodo&Telemachus apud Honterum in Od ea matrem suam jubet a comitiisve concione facessere, domum se conferre ad domum telam suam tractandam viris enim concionem cura esse debere. Postea tamen receptum est, ut foeminae quoque libere testari possent, dummodo duodecimum annum compleavissem. l. s. D. quites.fac.ptis. tametsi mulier ne hodie quidem in testamento te stimonium dicere possit. l.2o qui tesainento. . 6. multor.D. qui tesam fac. ptis quo jure&hodie utimur.
Porro non est satis patremfamilias aliquem esse , ad hoc ut testari possit.
Nam pupillum patremfamilias appellamus, inquit Vlpianus,quem tamen con stat non posse testamentum facere quia scilicet nullum eius est animi judicium. f. praeterea: Instit quibus non eli permist fac testam. l. .s qua aetate. D. qm est ac .ptis Paul. sent. in princip. Subaudiendus est igitur paterfamilias pubcs sive mitior i .annu. Quae verti praeterea in persona testatoris 4 jure requirantur , alibi latius explicatur. Illud postremo ad verbum paterfamilial bservo, Tutoris dationem pendere ex ure potestatis. Cui consequens est, Neminem alteri tutorem testa mento dare posse, nisi quem in potestate habet. . pii mist m. instit de tutel. Vnde nee pater filii emancipato recte dat tutorem. I. r. in voltu, velutis pater lio non
existenti in potesate aut ilia dederit, D de construa tui. Et patronus liberto impii-beri