장음표시 사용
141쪽
IN XII. Ai B LEGE s. III durata . ter afumosoruM. Tertia prodigorum. Quarta menta .rptora H tiri sylium,n: torum G perpetuo morbo l. borantium. Sic enim ratione o ectorum seu perion artana, Naeva Curatio uel unt, Curam partiri licet. Omnetq; hi ideo Curatorum auxilio regula tu quia ipsi rebus suis super elle nequeunt de ipsi ipsis relicti,
rri item lacerent exitum non solum suo malo c& damno, sed etiam Reipublieaed trimento curas Daterest, ne quis re sit male utatur. l. r. I . de his ouisunt sui.
sed hoc tempore In l. eo , Hue pertinet quod ait Plutarch. apud Stobram se m rQουτω τοι ξφανοις π ῶν , τοῖς τοι αὐI σιν πους pπαρῖνα . id est Non tam nec ria est pueris pupillo tutorum praesentia, quam ultis viris curatorum. De citra minori insere adolescentium latem Hildicam. Neol e ea res ad XII tabb quaru leges nunc explicamus, quicquam per tria et Sedfuriosorum cura,quod origuaena ex XII tabb acceperit, res certa est, non solii in ex Ciceronis testimonio liL Tusc. quot. lib. de Invent ubi ipsi Legis verba refert, te quibus infra, Item ex ornitieio lib. i. Phet. ad Herenn. Sed etiam ex Iure nostro, utVlpiano in t D de cur t. furios stat extra Mi ore dand. in lib. Regularum, seu insta in tit. 1. f. i. ex XII tabl, inquit Vlp. fartoum, item I, prodigum, cui bon interdictum est, in curatione abet esse agnatorum. Quibus cum consentit Iustinianus noster in .saraui. In l. de Curator. Furiosi ct prodivi, licet majores I. annis sint, tamen in curatione sunt agnatorum ex L. XII. Tabb. Verba ejus haec reseruntur Cicerone d lib. r. de Invent. Si Funiosus ExisTIT,AsTEi Cus Tos N sc Esci T, AGNATO RuM GENTi Lita Muta IN EO PE cu Ni Astii EEitis PoTrsTA Es To Videntur autem imitati X viri Romanorum institutum Atheniensium, cuius meminitCicero in Catone Maiore ubi de Sophocles cui ut curator daretur, tanquam deliro seni, ' male rem familiarem administranti, apud judices instabaia telus filii quo tamen hi dicio,furoris seu deliri absolutus est,cum edita sapientis ima Tragoedia ostendillet, se optime sibi a mente constate. furiosus est, qui mente caret, qui non est mentis compos β. praeterea In situri
cuibus ποῖ est permisi tot fac sive significantius dicam, qui mentis ad omnia
caelitate laborat. Sic enim Cicero Tusc. . furorem definit; de ab insania, quae levius quiddam est, discernit sicut etiam lCti mente captum seu dementem Grioso ei linguia dc furorem a dementia. l. 6. observare. D. de cur fur. sedo mente. Insi de curat Hinc furiosus nullum aegotium contrahere potest, sive gerere Paula in I. s. in negotit . . d. R. I. O , furiosus. Insi de iniit sip. nullaque ejus est vo luntas. l. o. surros. D. de R. I. Hinc est, quod testamentum quoque facere non potest praeterea. iis qu/b non e perint . nec delictum vel tamen ullum per petrare ob quod puniatur cum satis ipse ii rore punitus sit. l. i . D. praesidEsta furor duplex Alius continuus, Alius intermissu seti Nec continalis. Continui c.
furor est, cum quas continua mentis alienatione omni intellectu caret ut habet elegantis muri rescriptum Marci VCommoda in .iq. D. de oss. praesid. Hic etiam
pei et uris dici potest xl. ia. ιum praetor. f. a. non autem omnes. D. de Iudi c. Interiussis, seti Nec continuus furor est, qui habet di icida intervalla ut eo qui laborat, interdum ad se redeat, dc mentis compos falci quales sunt quili n4tici vocatur: quales
142쪽
quales quosdam etiam principes ac nobiles viros novimus. Et tales quod per dxςmpus agunt, recte agunt: d. g. praeterea. Quamvis existimem aeque sub curatione ς ite debere tam hos, qui per intervalla, quam illos, qui perpetuo furore a. orant Neq; enim distinguit lex, proindeq; nec nos debemus distriaguere arges. 8. depretio. D. de Pubitarn rem aci. l. r. D. de recept arbitr. Deinde, furor alius eii rei alius simulatus. Quam distinctionem suppeditat nobis Vlpianus in . 3 congruit I D de . pro .c I. c. observare. D. de curato ur ubi ait, multos solitos furorem vel dementiam simulare , quo magis curatore accepto onera civilia detrectent. Qualia sunt in veteri historia exempla simulati furoris in lixe aliis. Sed simu latus furor ad curationem nihil pertinet cui potui sua detrahenda est larva ut ipse talis simulator res suas procuret, civilia onera subeat Tertio, alius est furor qui filii empore actus, alius est furor superveniens: Et de hoc observandum, Quod ritillum negotium ab homine integiae mentis gestum, furore superveniente in nr-Inetur, aut nullum atq irritum fiat. g. .et a rubus non es pe=in. l. ait D. de in Iust.r t. l. 8. Destonsal. l. i6. oratione. I. ult. D. de rit Nupt. 8 patre furiosi de bis
qui sunt sui. Porro quod in lege nostra de cus I urio si dicitur quae tamen clausula ex Festo in sumpta a quibusdam praetermittitur. id lucem accipit ex rescripto Inis p. sup laudato exi. q. De Q. prasi dem hic pro patre accipit Marcilius.
Furioso enim si pater extet , is custos est. Caetera leois verba non requirunt ulteriorem interpretationem. Nam de Agnatis&Gentilibus quinam sint, quomodo Gentilium jus ac nomen obsoleverit, si ii radiximus Ir ubi locnotandum Paulo in Q. 13. spe. D. de C. S. verba illa, gnatorum gentili mih usurpari pro disjunctiva oratione q. d. ellet gnatorum vel Gentillium . Hic tantum observetur proverbium Catonianum desurioso in fano, quo dicere solemus cum ad gnatos dentiles deducendum. Videatur Varro libr. I. De re rus cap. r. dc Coluimella libr. I. cap. 3. Item Horatius libr. a. sirin fat. θ.
De pecunia quoq; quam late hic ejus nominis significatio pateat, dixi supra
c. II. quae hic repeti poterunt.
Potestariu vocabulo utuntur Decemviri pro curatione quia hoc commune est Tutela de curae. Vtraq; enim ossicia sunt vis ac potestas Sed Tutela magis respieitis sim personam pus illi. Curatio vero magis resertur ad res ac bona seu patrimonium illius, qui hibea est tametsi curatoris consilio&opera etiam corpus a fatus furiosi defendi debeat, non solum patrimonium Iulianus . . consilio in pr. D. de curat fur ubi notandum , quod Iulianus verbo tueri passive usus sit, prodesen dici patrimo tuum, inq'iit, corpus, ct salus furiosi tueri debet conflio opera
ebitur id est , conservabitur. Et similia exempla plura apud bonos auctores oc
Tantum de eura furiosi, Sequitur jam. CAP.
143쪽
agnatorum esse ex lege XII tabb. it nova probatione hic non sit opus. Illud potius videndum, i ciciis dicendus sit prodigus . . quae it differentia inter prodigum de furiolum . . de interdictione bonorum unde illa sit, de qua sormula apud Romanos fieri consueverit. . Denique quando prodigus in cur tione elle desinat, sive quando curatio prodigi finiatur. De quibus eodem ordi
I. Prodigus auctore Vlpiano in I. i. s. d. curat.furios describi potest, talis homo, qui neque tempus, neque finem expensarum habeti sed bona sua dilacerando&dissipando profundit vel etiam , qui non habet sanos mores vel aliter, ex elegantissimo rescripto Divitii, quod extat apud Vlpianum in l. r. is qui ultim. de tutθr 9 curator datu : Prodigus est, qui etsi ex brmonibus videtur mentis suae compos este, tamen sic tractat bona ad se pertinentia, ut nil ei sub veniatur in te lige dato curatore deducatur in egestatem. Cajus lib. I. Institui tit ult prodigos vocat Euer .m , qui substantiam suam rationabiliter ube .liare non possunt. L sciant uellatri Abinores at ipsa prodigalitas abusio, apud gravissimum scriptorem Salvianum Massiliensem cujus auctoritate Cujacius saepe uti olet ad illustrandum Ius civile. Ejus insignem locum observavi lib. 8. de gubern. DE . quem non pollium quin hue adducam : Cum D EVM incuriosum negligentem,res h humanas,aut non ex Iudicio gubernare, aut etiam nec gubernare, blat hement quid aliud utis quam inertia abusionu, ct iniquitatis accusant' humanae pientiae caecitatem Oinsane temeritatus orem DEVII ergo, o homo, incuriosum ac negligentem voca Z Si quemlibet ingenuorum hominum hac contumelia laederes , injuriartim insolentium reus esses certe si illustriorem quempiam uisublimiorem , etiam censιram jurupublicisustineres. Pupillu enim vel adolescentibus, maxime prodigis, haec objiciuniti opprobrii perditorum hoc adolescentium oeciale vitium est , ut ab ore scilicet iiι- curiosi ac negligentes rerum suarκm esse dicantur. O sacrilegae vocesi profanae pro cacitates Deton ergo hoc esse dicimus , quod etiam homines non nisperditi inos nun
cupamus iactenus Salvianus Quo ex loco simul intelligi potest, non solum quid de pro sanis Epicureis sentiendumst sed etiam quid de prodigis quorum mores elegantissime descripsit Lucretius libr. q. natura rerum. Vbi inter aliasie canit: Labitur incerea res,o radin iafunt: Languent osscia, at aegrotatfama acidans: Ei cneparta patrum sunt anademata, mitra θλ
144쪽
Cumque familiare vitium adolescentiae sit luxuria atque profusio, sicut senectutis fere propria est avaritia, ut praeter experientiam docet Aristoteles libr. Rhet. Sc Horatius in arte poet. Operae pretium est ei tanquam obrcem opponeres alii berrimam admonitionem Iustiniani in t ultim. . penula Cod de bon quae liber. Melius est, inquit Imp. coarctare iuveniles calores ne capi lim dedit tris in exitum 1 Atiant, tui eos po: di stersum patrimonium expectat. Est autem usitatillima haec paraphrasis prodigi, Is cui bonis interdictum eII, vel plenius, cui bonori suortini administratio interdicLι est. l. 18. is cui lege D. Oui te m. fac pris. l. 6. is cui bonis. D. de
prodigus. Insiit quib. non est permis fac. test 2 pus in alibi. Sed de Interdictione
Secundo, Et si prodigus saepe cum suriosori insano conjungitur a Ctis &Impp. idque propter similitudinem exitus, quem uterque miserabiem faceret, si
sibi relinqueretur dum alter sanitate rationis, alter sanis moribus lana vita destituitur unde quod ad bona ipsorum pertinet, furiosum facere exitum dicuntur etiam prodigi, in Rescripto D Pij superitis allegato, ex Lia. f. ult. f. de tuor. 9cur.dat.&c. tamen non parum etiam differunt ab se invicem. Nam furiosus quidem ipso jure arcetur negotiis contrahendis,&statim a furore sub cura esse incipit sed in prodigo oportet ut accedat interdictio Magistratus. l. Dd communiterint. 6. is cui bonust . d. V. O. Quare priusquam prodigo interdictum sit bonis, ut maxime&sit, vulgbhabeatur prodigus, tamen recte contrahit, alienat res suas, judicio quoque interesse potest gl in d. l. 6. in verbo interdictum est. in I.s quis cum sciret F. pro emptore in verbo luxuriosum, quam sententiam probat etiam Barci Fridericus Schenckin promina matisfori, lib. I. rit. 8 ct tu Tiridari Conclusionum Iuridicarum concl. 6. quod probe notandum est contra quosdam, qui dissentiunt. Ratio differentiae hujus inter prodigum furiosum , cur inquam furiosus statim ipso jure prodigus autem, non nisi post interdictionem, sive posteaquam a magistratu prodigus declaratus est, in curatione elle incipiat; haec reddi potest quia furor cum sit nimis evidens ac manifestus ex ipsis furiosi actis testibus, incurrit in omnium fanorum hominum oculos, ut non sit opus longa disquisitione ad statuendum, quis sit furiosus vel non sit Sed quaenam sit profusio appellanda, quis vere prodigus, non cuiusvis est decernere. Nam, ut varia sunt&saepe iniqua hominum judicia, pro vitio virtus crimina saepe tulit secundum Poetam, cic ver bliberalis interdum vulgo pro avaro aut sordido habeatur contra luxurioso prodigo honestum nomen liberalitatis falso imponitur: de qua perversitate&confusione vocabulorum jam olim conquesti sunt gravisami scriptores, . Thucydides, Salustius , Basilius Magnus,&Alii, tam seculares, ouam sacri. Quare ut certi aliquid hac de re haberetur, qtiis dicendus sit vel non in prodigus judicium non fuit visum permittendum popillo, magno illi errorum magistro, ut ait Seneca Sed magistratus hanc tantam rem tantique praejudicii rectissime voluit ad suam cognitionem atque decretum pertinere. Est in improsecto res magni praejudicii, prodigum declarari, dc ab admini statione rerum
suarum hanc ob causam repelli. Adeoque multo est gravior limitia auam furor
145쪽
IN XII TABB. zors. II pipse Hie enim omnii commisse rationem commovet atque provocat illa commune est odium omnium honestoruma fanorum hominum. Etenim furiosus in calamitatem incidit nolens invitus Prodigus autem vitiosum illulabitum suasibi voluntate contraxit cum actiones vitiorum non minus quam virtutum sint voluntariae, teste Aristo t. l.3. Lib. de habitus quoq; inde dependentes quia qui vult antecedens,is etiam id quod inde neces ario consequitur,non nolle est censendus. Qti id autem si cui Praetor bonis interdixerit tanquam prodigo, chim tamenis revera prodigus non esset, an valeat interdictio, necne quaestionis est Putat Iason in .s . e T. O. post Glossim Dynum in I r. quando provoc. non es nec. interdictionem tali homini Deiani nullius ile mometiti arg. d.l. 2.9 L O tutor . de tum cur dat. c. quia&datio tutoris vel curatoris ino: valeat, si causa ex qua dati
iunt, non subsistat, quoquo modo in facti causa erratum sit. Sed periculosum videtur hoc dicere propter Q. pen .ss de usi 2 ur. δ propter aucto itatem rerum judicatarum, quae pro veritate habentur. l. rs.st . . at hor o l. ro . f. dei . I. Est
autem magna di fierentia interdationem tutoris declarationem prodigi, ut an Uno ad alterum non recte argumentum ducatur. Illud hielle assentior Iason 6 aliis, non nisi vocato ac praesenti bonis interdicendum essed curatorem dandum, a I. - . de unoq o L. f. de re si . III. Porro quod ad ipsam interdictionem attinet videndum est tum de Origine ejus tum de formula Gigo interdictionis bonoruni alias adscribitur moribus, alias legi Moribus seu consuetudini a Ciceronei Paulo. Sic enim scribit Cicero in Catone Maiore: Nostro more, id est Romano, male rem gerentib. patrib.
bonis interdicissetet Paulus vero lib. .sent.t. q. Moribus, inclitii, per praetorem bonis interdicitur. Legi autem interdictionem asscribit Vlpiarrus in .a8.13 cu:.l. s.f.ultss. qiares. a. .pos , quae videntur inter se pugnare. Sed Cujacius ita conciliat indiententiae Paulo interpretatione, quod interdictio primum coeperita moribus, deinde translata sit in XII tab. I. iss de curatfurio Marcilius tamen aliter cap.33 ad XII tabb. ubit utat interdictionem illam non esse propalatam ex lege, sed per interpretationem ive consequentiam Valde veri, impertinenter, in eo judicio, ad hanc rem allegaticis . decur. Drios quasi ageretur ibi de inquisitione praetoria: Cum hoc tantum
dicat Cajus sepe fieri, ut curatio prodigi aut furios ad alium pertineat ex leg. X u. tabb. praetor alii det administrationem, quod se legitimus curator, ad eam rem inhabilis uideatur. Qirod si in mente habuit Marcilius, Mallegare voluit. l. 3.detur 9 cur ne illa quidem ad rem quicquam facit. Et si enim ibi agitur de inquisitio ne, cuius fides eleganter dicitur a Papiniano, cedere pro vinculo cautionis, ut iaberet curatorem ab onere sive necessitate fatisdationis tamen nihil quicquam ibi dicitur, de curatione prodigi vel furiosi, de qua nos hic, sed de curatione minoris. Poterat ergo parcior esse in aliorum Cl.virorum, Cujaci&Casaub. reprehensioni bus ac διασυρμοὶ cum ipse toties impingat. Formula interdictionu cum primis elegans digna expositi ione refertur a Paulo
COMMERcio ou E INTERDIco. In hac formula I. notanda est lectio varia Nam is
146쪽
ste Culacio quidam odices habent Ii Ε, pro EA re quod non omninὼ male se scriptum censet Cujacius. Alii ALEA RE TiB COMMERCloettia INTER Di Co.Giphanius noster delebat illa verba: 4 EAM Rim, post verbum PE pDuCis, ita
statim nectebat orationem,ac legebat EA RE COMMERClO TIB INTERDICO. EARε id est ob eam rem, quomodo .alibi apti d bonos auctores eodem significatu hoc reperitur. Videtur itaq; Giphanio illud, OB EAM REM, irrepsisse ex glossa quae conjectura vale est verisimilis meque enim existimandum est, quod Praetor certa aliqua re prodigo interdixerit, quod significare videntur, verba vulgata lectionis. Sed omnium omnino rerum administratione prodigo interdicebat. Age vero explicemus etiam alia quaedam in hac pulcherrima formula , quae nusquam alibi nisi apud Paulum hoc loco reperitur. Particula QuΑNDo, hie est causalis, significans idem quod, Iuia vel quandoquidem vel quoiam sicut etiam alias tam in Legibus quam bonis auctoribus ut ni
Irtandonat. C. ad L Falc si ibi Accurs iugi. verbi quando Sie in veteri formula judiciaria, cujus meminit Cicero in Orat.pro Muraena, ICtos satis ridicule exagitans: Ouando in Iure te con 'icio. Sie Terentius in Adelphis QEando Ego non curo tuum, tune cura meum. Et in Eunucho meusfainis postremo amicus, quando ego sum tuus. Sic denique ne pluribus utamur exemplis in re clara Virgilius ait E Pando haec te cura remorde, id est quia hae de re solicitus es, cingeris. Ad eundem ergo modum etiam praetor ea particula hic usus est; causative, ut loquuntur Doctores, non restrictive, seu in significatione temporis,ut forte alias particula auANDo usurpatur. Ait deinde Praetor BONA PATERNA Haec sunt Lucretio d. lib. q. bene parta patrum, Se Martiali,m non parta labore edrelitta. Additur autern in formula, Avi A.
Vias ubi antea in quibusdam libris legebatur,HABiTAstur. Sed Cujacius feliciter restituit Aviet AquE. Quomodo etiam apud Ciceronem de Val. Maximum similia loca correxit,uti antiquo more scriptum erat 'abemus, pro avemus item hostes habitus,pro hospites avitus item stolia habita pro arita. Cum autem Praetor loquatur
de eo prodigo, qui disperdit bona sua paterna avita, id est quae a majoribus aecepit Germanis sunt Σrb viab Θ tanagii ter in mentem alicui venire posset Anergo, quae propria quis' industria sibi peperit, aut liberalitate fortunae accepit, ii ceat profundereὶQuod videbatur dicendum,ex pervulgato illo, quod a Dd.nostris usurpatur, Inclusio unius est exclusio alterius. Sed cum generalis sit regula, expedire Reipublicς nequis re sua male utatur. 2.f. de his quisuntsui.ctgruit. Insi.eod.quae non distinguit, pro titulo res alicuius facta sit, partane labore,an donata, an a majorib relicta. nos quoq; distinguere non debemus.arg. L depret. IO. D. de pubi in remast. Quare verius elle puto, prodigo non tantum bonis paternis civitis abutenti,
eaq; dissipanti, bonis interdici posse veru etiam si disperdat alia bona,quae aliunde ad ipsum pervenerunt. Nam in omnibus eadem militat ratio Ergo idem jus statui debet, palata Listud. 3rss. ad L. Aquil o loco Ciceran Top. Accedit quoq; quod Divus Pius in suo Rescipio de prodigis generaliter di est na ad eos pertinentia. Ideo autem videtur Praetortara turri bona paterna ct apita iri sua formula nominasse quia
crebrius est, ut ea prodigantur ac dissa pentur,praesertim ab adolescentibus,qui nesciunt adhuc quid valeat numiis ut dicitur,& a qui b res non parta labore, sed relictar
147쪽
IN XII TABB. LEGES. IIIlicta plerianq; parum curatur. Quae alitem bona ipsim et nobis sudore nostro aequisivimus, eas ei e plinis facimus, tenaci iis conservamus ut est etiam doctissima observatio D. Basili Magni. Solent vero Legislatores ad id respicere quod rebrius acci clit, non quod rar c, ut ait Celius m l.1. F. de legib. de videantur leges prae cedentes de seqq. ibidem. Sequitur porro formula με mi A. Quo vocabulo Latini signifieant luxum seu luxuriam. Nam hominem ne luam opponunt ei, qin est iugi, unde&Poeta de sene luxurios, Nequitia eis, quae te non sinit esse senem. Videatur Thesau rus Latin, linguae Rob Stephani. Dis Ρε Dis Hoi vel bum, pio quo aliquando putavi reponendum dioergis, ut in Psalm .iis. Di ei fit, dedit pauperibus. σκορπισευ. quamvis fortasse nihil mutandum , aequi pollet ipsis verbis Vlpiani dilacerare, dis are, profundere, in L I. in x. . de curat. - . Verba illa, Ai tam iram uti s ante oculos habuisse videatur D. Pius,ita resci ibens ut nisi subveniatur, dedit cantur in egestatem. l. r. g. ult. V. de itit secur. dat. Et notandum est hic plus este gravius quiddam egestatem quam paupertatem quomodo ec Graeci interie opponunt is κόν de πένητι De paupertate plura dixi Comment ad Insiit. lib. . Ex verbo i iis pii s. Inotandum est, etiam posteritatis curam habendam
esse quo pertinebit id Pauli Apostoli, debere parentes liberis suis thesauros colli rere Item: eum qui domesticorum suorum curam nullam gerit, abnegasse h-dem S infideli deteriorem esse factum. Tandem , COMMERcio INTER Dico in formula nostra additur. Commercium, quid sit, explicari solet ad i. Idem uris ins dein ut lip ct adl.3 .mul tum interent. st de C. O. Commercium alias emendi vendendique potestas, quomodo etiam inveteribus glossis definitur, quas edidit Parisiis Carolias Labbaeus; Κοαμ ρυ ν Αε δυνα ίγξ, εινοῦ π hac formula muli etiatam lati iis patet vocabulum, sicut de alibi ut cum dicitur res aliqua esse, aut non esse in commercio item, aliquem habere vel non habere alicuius rei commer cium. Cui ergo interdictum est bonis, ei non tantiam potestas emendi vendendi, sed etiam omnis alienatio S administratio bonorum adempta est ut rem alteri tradere non pos it ullo titulo, nec promittendo obligari, ne naturaliter' itidem Duod inde apparet, quia nec fideiussis pro eo intervenire potest. . Is cui bonust . deii Nam alio Quin fide histor etiam naturali obligationi re si adhibetur, ut explicatur adiit. In Z.de iust . Sibi tamen prodigus stipulando adquirere non prohibetur . si ne videlicet alioquin retorque retia i ipsius odium, quod infavorem introductum est, contra l. 6. Q de segibus. Os 1 eod. it. dehi9.ρ- C.
de fide instrum S sacit c. Quo favore de S. I in sexto Atque haec de insigni illa foramula interdictionis Excuius explicatione fatis iam intelligi potuit, quae causa impulsiva, tu causa finalis, de quis effectus ipsius suerit. Sed ad initialem eius particulam Q iANDO non debuit inriter pulcherrimam observationem Servii ad lib. Q. En Virg. quem locum D.Gothostediis
148쪽
ii Cui Arar Ri TT Hus COM ME, T. observavit ad Senecae Ludum de morte Claudii ad illa verbit Ouandoquidem Claudimoccidit consocerumsuum Bene ait, sententiae ordinem, errat. Nam, ut in Salusio Philippicta legimus antequam dicatui sententia, praemittitur ratio, quod hodie in usu ILHactenus Servius.lV. Restat videre, quandocucatio prodigi finiatur. Summa es , Quemadmodum furiosus ubi sanitatem receperit, sicis prodigus quam primum ad ianos mores redierit, statim ipso me de mitelle in potestate curatorum . . . in n. pr. si de curatfurios ideoque tunc testamentum facere poterit, quod antea non poterat Paulit lilr. .sent tit. . . prsdigus. Excipitur ergo hic casus a regula legis, nihil tam naturalest .de Reg. Iur. 2 l. 8o.prouiss desolui prout qui ' legatum, ita stridcbet. Nam prodigus ipso jure non constituitur in potestate curatorum ;sed opus est interdictione seu declaratione Praetoris post cause cognitionem interposita ut supra dictum. Et tamen ipso jure exit ex potestate, sine nova declaratione, quam primum fuerit ad bonos mores reversus. Ad extremum illud notetur de prodigis seu asotis, eos Athenis ab Areopagitis in jus vocari, ac puniri etiam solitos, ut ex Athenaeo lib. . Dipnos b. observavit Marcilius cap. 33 post: Balduinum c. 39. qui Balduinus allegat etiam Demosthenem Oratione contra Timarctam, ad hoc, quod communi lege Graecorum prodigi fuerint απμοι , id est , ignominiosi, Sc soliti sint arceri foro dc concionibus. Hanc tamen dii ritiam Romani non sunt secuti. Nusquam enim legimus, quod prodigos voliterint infamia notatos tametsi interim male audiant apud graves viros asoti eversores, de abusores. His enim nominibus prodigos designari
supra docui. Sed haec non tam est infamia, quam gravata opinio, vulgo infamia facti dicta. O
C A P, T XVI. DE ACTIONE TUTELAE
Otum est ex Institutionibus Tutela administrationem esse quasi contractum, sive Tutorem quasi ex coia tractu teneri pupillo eiusvehere
149쪽
. IN XII TABE LEGE s. irri ryphonino in i s. rutores f. I. Diadna miser opericlut Notandum etiam, quod utelae judicium turpe vocetur a Cicerone l. r. de Oratore, ct pro Mimiat, rictu pro Rosci Commio quod pertinet ad . Ex quibindam Insuat de parn tem. y knstu runt 'ut ii Decemviri hanc quoque actionem, ut multa alia, ex iure Attico. Nam At lienis Tutela actionem fuisse, constat Sc ex aliquot De-
molt lienis, maximi apud Graecos Oratoris, ut eum vocat Claudius Saturninus, 't, is autfacta. g. 6ss. de poenis locis, v. g. Ex oratione contra Aphobum contra Onerarem contra Nausimachum,oc. q. δ i ta τυριας.
TII T O RI S. quis male versetur in administratione tutelae vel non ex fide, aut ne- gh genter tutelam gerat; im , etiam ante quam tutelam gerere incipiat,
latita se praebeat suspectum potest quasi publica accusatione L populari ju
dicio argui&postulata tanquam suspectus ita tutela removeatur ut notum est ex tit. . 2 Infit desuffect . tutor. curat. Ratio est, utilitas pupilli, cui non expedit, sub talis tutoris potestate relinqui, qui in re familiari ipsius rasiassetur vel dormiteri vel qui pupillos de pupillas praedam sibi certi si imam arbutetur ut apud Ciceronem Hiemna .sesertur improbum apophlegma Verris, qui aiebat, Pupi os 2 pupi a ceri imam esse praedam Praetoribus. Origo huius accusationis sive postulationis suspecti olim frequentissimae di quotidianae, ut testatur Vlpianus in I. I. in princ D deo 'ect tui vel cur. diserte ascribitur XII Tabb. ab eodem Vlpiano in . I. 9. 2 de uo tutor 2 cur. Iustiniano in princ tit eius . Insit Sciendum est ait uterque susterili crimen e lege XII tabb. descendere. Verba huius quoque legis ipsa non extant sed sententiam ita refert Hoto iam annus io quis doli mali culpare in tutela gerendas lectus videretur, eum cuipis pud Praetorem sustecti arguendi jus esset ut doli damnatus in isseret. Eodem respexit Cicero libris ob c. Atque iste dolus malus etiam legibus e rati indicatus ut ii tela XII tabularum, circumscriptio adolescentum lege Laetoria,S e. Non tantum autem ob dolum quis potest argui suspectus&remo veri, sed etiam ob culpam : hoc tamen discrimine, ut obdolum remotus,infamia notetur ob eulpam non item inua in vis quidam sint qui velint, etiam latam cula iram irrogare remoto infamiam qua de re ad sustedivi Inst. d. t. Simis
150쪽
similiter Athenis fuit judicium&poena siti specti tutoris de quo scholia' stes Aristophanis in Te stu. Hiie pertinet Euripidis Cresphontis Tragoedia , qu/depinxit perfidum tutorem, qui Mellenem pupillis suis fraude interverterat, extrema inducitis avaritia, qua pecuniam pro summo bono, quod Z virtuti pietati anteferendum esset, habebat ut versus eius sceleratae sententi refert ne- naevi , lib. q. Latine Seneca ep. ii . quos opera pretium est huc ad cribere, ne alibi diu quaerere sit necesse.
Par esse prolu, non sacer meritis parens. Tam dulce,si quid Veneris in vultu micat Merito illa amores caelitum ais hominum movet. Et apud eosdem Athenienses patrimonium tuoris erat obligatum pupillo jure hypotheeae ut ex Demostenis orat. i. contra Onetorem annotat Marcilius c. ii. τὰ si τροπων πήμαlατας Ποπι γομένοις απο κε κατα.