장음표시 사용
341쪽
ET EXANTHEMATA ACUTA. 3qii 5 i. IV. Si primis post felicem variolarum vaccinarum insitionem diebus insectio variolae humanae locum habuerit, illae sub hujus dominio
esse videntur 3 etenim non Solum generalis contingit variolarum verarum eruptio, sed etiam in illo loco, cui virus vaccinum inflictum erat, pustula grandis, nullo rubore circumscripta, Sem et explicat, et uti vera decurrit. Tali tamen connubio
variolosa febris haud mediocriter mitigatur. Quo
tardius a vaccinationis momento accidit Variola rum humanarum infectio, tanto aegrius harum evolutio succedit ; ubi tandem pustula VacCina exsiccata plenarium absolvit decursum, Omnem Teceptivitatem ad humanas delet. 572. V. Quo propior nativitatis epochae hominis aetas, eo facilius contrahitur pustula insitiva ; ita quoque juvenci nuperrime enixi majorem habent ad suscipiendum virus proclivitatem, quam boves adulti. 573. VI. In quadrupedibus variis, capris,
Scrosis, canibu S, asinis virus variolae vaccinae cundem, quem in homine, exerit essectum, atque generata in illis pustula aptissimam pro ulteriori insitione largitur materiam. Volucres et reptilia ad hocce contagium nullam ostendunt receptivi
574. VII. Praetenditur a multis insitione variolae vaccinae alios quoque morbos contagiosos averti posse, speciatim morbillum, scarlatinam et pestem orientalem in homino, a denitidem syc-
342쪽
cificam in equis , corygam et rhonchum in canibus. Nonnullae adsertionum harum Omni experientiae reluctantur, aliae, utut quibusdam experimentis innixae, nondum extra dubitationis aleam positae Sunt. 575. VIII. Variolae vaccinae non aliter, quam viro opidermidi leviter laesae inflicto propagantur 3 earum eruptio Sine inSitione nunquam observata est, neque infanteS Sub eadem paenula dormientes morbum Sibi communicant. Ob eandem rationem variola insititia illo solum, cui virus insigitur, loco efflorescit, atque rarissimi Sunt eruptionis generalis CaSuS. 576. IX. Lympha, quam variolae Vaccincto generant et recondunt, est humor diaphanus, viSCO-8us, inodorus, Saporis SubsalSi, Cum Iacrymis, aut Sero, Cantharidum ope extracto, multum analogi habens, potissimum ex aqua et albumine Compo-Situs, qui ab aere Oxydatur, a gas acido carbonico neuter redditur. Reliquae analyses chemicae a Cel. Duplaytrin et Husson institutae nil do-
tos offert globulos variae magnitudinis, in aqua solubiles, qui aceto aliisque acidis adfusis resolvuntur, pruniS admoti eXStinguuntur, ae Omnem virtutem contagiosam amittunt. Cel. Sac o, Cujus solertiae hasce notioneS debemus, praeStBntiam materiae variolosae a globulorum copia dc-
pendero , illamque in pustulis adultis et permaturis imminui docet; insuper eadem corpuscula in
343쪽
577. In opere insitionis rite perficiendo, ac in praxi adeo proficua debite divulganda, sequentia momenta praecipuam medici merentur adtentionem: q) Delectus fomitis virulenti. - 23 Eius con- Servatio. - δ) Delectus subjecti et temporis. 4) Insitionis modus. - 5) Cura variolae inSitae.
6) Consiliorum a Republica capiendorum, et prD- phylaxeos utilissimae , per quantum seri potest,
divulgatio quam maxime universalis. PRAESTANTIA FOMIΤIS INSERENDI.578. Ad praestantiam fomitis virulenti ImpnstoM in variolis inserendis omnium primo TeSPi- Ciendum eSt, cum ab eo solo optatus insitionis SucceSSuS dependeat. Materies insitioni idonca vel e variolis , quae ad vaccarum ubera prorumpunt, vel e Variolis corpori humano iam inflictis mutuari solet. Requiritur autem, ut pia Stula om- NOS Charactores variolae vaccinae genuinae f. 568)
344쪽
FEBRES EXANTHEMATICAE osserat, secus insitio vel irrita manet, vel Spuriam provocat. Debent insuper infantes eligi vigore pleni , torosi, nulla Iabe aut diathesi morbosa inquinati, in quibus variolae semper laetius florent. Limpida lympha , quam pustula inter Sextum et nonum diem concipit, pro in Sitione potentissima est ue diebus proximis, dum liquor redditur turbidus, ejus efficacia sensim jam imminui solet, doceo areSCente puStula omnem Variolas generandi potestatem amittat. - Si post longam annorum Seriem viruS Obsoleverit, ac pristinum suum quodammodo amiserit vigorem,
quod e pustula parVa, pallida, e pauca, quam Colligit lympha, ex insitione saepius irrita, ejuSque
repetendae neceSSitate, atque e minori variolarum infectionem praepediendi facultate conjicere licet, recens materies e Vaccarum aut equorum pustulis erit desumenda. 579. Quo graviorem infantos sub variolae vacincinae fastigio contrahunt aegritudinem et febrem, eo praeStantius largiuntur virus. Pustulae, e qui-hu S materies contagioSa depromatur, integrae et intactae sint ; quae enim unguibus disruptae, aut pluries jum perpunctae Sunt, idoneum fomitem non praebent. Optimae praeterea Sunt pustulae duriuSculae, turgidae, quae acui, ad perpungendum admotae reSiStunt, atque parcum et viscosum liquorem, roriS guttulae adinstar, emittunt; Sac-CO n e praecipiente , nunquam vertex, cui puris spurii solliculus haud infrequenter subest, Sed ambitus pustula 2 per pungendus.
345쪽
580. Saepenumero accidit, ut insitionis opere per aliquod tempus intermisso, vel aliquoties ad irritum tentato, materies virulenta deficiat, quam tunc vel ab aliis medicis, vel a propria copia, meliori Occasione facta, repetere Cogimur. Hinc plurimum interest, ut idoneos indicemus
modos, quibus Variolae tutoriae virus Conservari debeat, Simulque eaS SubneCtamuS nOXiRS, qua Uillius efficaciam hebetare, vel prorSus deStruere
valent. 581. Lympha virulenta acuS EXCavatae ope OX-
tracta, tubulo immititur vitreo, lineam dimidiam lato , qui cera, aut illo liquamine , quo litora opassim obsignari solent, ferruminatur, ChartiS-que circumvolutis contra lucis influxum munitur. Si fomitem diutius conservare, vel ad longinquas regiones transmittere in votis est, Siphunculus rite obsignatus vitreae immititur lagenae, simili modo clausae, quae in loco frigido et obscuro erit reponenda. In ejusmodi Iagena, mercurio Vivo, vitro exEepto, denuo circumclusa ac in puteo Su Spensa Cel. S a o C O, Se materiam vari OlOSam perbiennium liquidam et efficacem ConSerVaSSe, tra dit. Minus idoneam credimus methodum a J e n-nero propositam, qui lympham inter duas Iamina S VitreaS cote politas, quarum una lenticularem aut hemisphaericam in centro habet excaVationem, ConServari praecipit. 582. Habet autem pus variolae vaccinae id
346쪽
FEBRES EXANTHEMATICAE sibi privum, quod etiam exSiccatum suam retinet insciendi facultatem 3 quare lanceolis eburnei Suel argenteis, acubuS aureis, pennis anserinis in dentiscalpii formam excisis, vel, ut quidam proponunt , TOSarum aliarumque fruticum spinis collectum et exsiccatum tubulis recondi, charta circumvolvi ac lageniS, ut Supra monuimus, immitti solet. Simili modo fila lintea, in aqua prius
macerata, Si per PUStulam perpunctam trahuntur. lympha variolosa imbui, ae in tubulis conservari possunt. Aestate calidiori materiem exsiccatam humida facilius conservari perhibent nonnulli. 585. Potest tandem adhuc fomes insitioni idoneus e crustis variolae vacetnae Obtineri, quas per plures menSes, ipSumque annum suam efficaciam retinere auctores adfirmant. Eligantur hunc in finem crustae laeves, rotundae, badiae,
semidiaphanae, quales variolis genuinis integris ot illaesis circa decimum aut duodecimum diem
succrescunt. Quae deformes Sunt, Scabraeque, post Variolas perpunctaS, vel exulCerataS obortae , nullum praestant esseCtum, vel variolas spurias concitant. Solebant in mortario vitreo in pulverem redigi, et aqua adfusa ad olei spissitudinem temperari, dein vero in tubulis adsorvari. Hodie plerique medici hancce variolas crustarum opo inserendi methodum, tamquam minuS Certam, merito Oblivioni tradiderunt, ac omnium Iibon tiSSimo ad rccentem , vel in ejus penuria ad ex-biccatam confugiunt lympham.
347쪽
584. Qualiscumque autem arrideat materiam virulentam conservandi modus, plurimum intor-eSt, ut Sedulo arceatur illarum potentiarum inimicarum influxus, quae facultatem variolas Te producendi imminuere, vel protinus exstinguere valent 3 uti aer atmosphaericuS, gaS BCidum Carbonicum , vaporeS SubStantiarum mineralium, inprimis acidi, calor, electricitas, IuX, udor, ef fluvia odorifera sortiora, prae aliis illa moschi, et piciS.
DELECTUS INDIVIDUI ET TEMPORIS.585. Cum variolae vaccinae adeo levidensem Sistant aegritudinem, quae praetor febriculam ephemeram ejusque comites vix alia producere consuescat incommoda, illarum insitio omnibus actatis humanae periodis Suscipi poterit, ipsam tenerrimam non excipiendo insantiam. Libenter tamen evitamus primaS Sex hebdomadas a nativitate, non minuS ac tempora evolutionum Organicarum , dentitioniS, pubertatis, Catamentorum et graviditatis, nisi, grassante epidemia variolosa bbmetum infectionis, promptum ConSilium Capere ratio suadeat. Insantibus infirmis, aut minus bone valentibus vaccina nunquam in Seratur, ne EX parte latentis cujuspiam diatheseos, aut aegritudinis jamjam evolutae anomaliaS Contrahat. 586. Nullum anni tempus insitioni variolae tutoriae obstat, quum ingenium epidemiae annuae vix aliquod super ejus decursum exerat dominium; Suntque CaniCulares tantum dies, quos medici
348쪽
331 cautiores sugere Solent. Cavendum vero ab insitionis opere, si morbilli, tussis convulsiva, aut alii morbi infantum populariter graSSantur 3 mortes enim improvisae, hisce morbis fatalibus facile inducendae, ab imperitis et Osoribus insitionis variolae insititiae adscribi possent, unde PromOtioni praxeos per se in Sontis recentia ponerentur Obstacula. Si tamen variolarum humanarum epide mice debacchantium contagium pertimeSCEH- dum est, vaccinarum inSitio quantocyus divulgari debebit, nullo ad mox citata impedimenta habito respeCtu. 587. Corpus, antequam Variolae in Serantur,
medicamentis variis purgantibus, diaphoreticis, aliave ratione praeparare, Vanum omnino ac inutile foret opus, nisi morbosa quaedam conditio curam medicam deposcat. Ita Scrofulas, rhachitidem, atrophiam , impetigines diutinas, febres intermittentes debitis auxiliis prius Corrigere oportet. Quod si vero incassum tentata fuerint omnia, vaccinae insitionem Suscipere licebit; experientia enim docente ejusmodi mala inveterata interdum variolis vaccinis funditus e corpore eruuntur, vel eis perpessis faciliorem admittunt cura
MODUS INSIΤΙONIS. 588. Variolae tutoriae per fomitem recentem, qui omnino efficacissimus, et exsiccato longe praeserundus est, Sequenti ratione inSeruntur, ut ab uno individuo ad aliud transseruntur. -
349쪽
Pustula, e qua virus extrahendi animus est, acu Sulcata, lanceola, aliove instrumento ferreo idoneo, nec ferrugineo juxta marginem pluries inciditur, talique pacto lympha, quae e cellulis Stillat, excipitur. Acus fomite virulento imbuta illico, vel Bre mero Suadente post aliquot Scripula horae, donec spissescere inceperit, in Summam Cuticulam, manu tantillum tensam, oblique immititur, ibi leniter circumagitur ac demum eX- trahitur. Punctura mere superficialis eum in modum instituenda, ut nulla, vel insensibilis tantum Sanguinis guttula pro manet ; major enim ejus copia virus diluit, eluit ac irxitae operationis metum incutit. Eadem acus semel contaminata pro duabus, vel tribus commode in Servire potest insitionibus ; quoniam virus variolae vaccinae id cum reliquis contagiis commune habet, quod ejus copia esse tum insitionis ne hilum determinat, atque atomus pariter sufficit ad pro-
Epidermis rigida, qualis in nonnullis infantibus
observatur, ante insitionem aqua tepida emollienda, ac leniter perfricanda eSt. 589. Locus insitioni communiter dicatus est suprema brachii pars, cui musculus deItoides respondet 3 puellis praecipue in summo humero in-SEruntur Variolae, ne vanitatis stimulo impulsa cicatricum foeditatem conquerantur. - Duae aut
tres puncturae in quovis brachio sufficiunt 3 etcnim dummodo unica perfectam floridamque pu-IV. - Y
350쪽
stulam produxerit, haec variolarum humanarum Ca- Sum aeque praecaVet, BC Si numeroSae en RSCuntiar. Plura vulnuscula punctim inflicta, praesertim si profunda, et arctiori Spatio congesta fuerint, facili negotio confluentes variolaS producunt, in-sammationem brachii profusam, febremque validam Su Scitant.
590. Pars, cui variola insita est, neque em plastro obducenda, neque alia ratione deliganda; adtendi tamen paullisper debet poSt operationem, donee Sanguinis Stilla prorsus exsiccata Sit, haec enim una cum somite virulento induSio praepropere Superimposito facile abstergi potest. 591. Eadem ratione inseritur lympha liquida, tubulis vitreis conservata. Si vero inSpissata, Vol prorSUS exSiccata fuerit, aqua frigida, vel salix a
prius erit diluenda , aC Sine mora Summae CUtiCulae, modo Supra expOSito, Committenda.
592. Insitio per materiem exsiccatam Ianceolis argenteis, vel eburneis exceptam simili prorsus ratione perficitur. NecesSe tamen est, fomitem adhaerentem oris halitu, Saliva, vel aqua egelida emollire, atque vulnus debito inflictum eodem instrumento aliquoties pertingere. 595. Methodus variolas filorum, pure virulento tin Ctorum, ope in Sercndi, quae in particulas exiguas lineam unam et dimidiam longas dissecta, cuticulae Ianccola pertusae intromittuntur, diss- cultatibus est obnoxia, dolores producit, Saepe in CaSSiam tentatur, ac ideo practicis merito vili penditia P.