장음표시 사용
621쪽
Siccam compellant.1046. Morbus initium capit a Iassitudine uni-Versali , Stupore, vel etiam atroci dolore membri Cujusdam , sine febri, sine inflammatione 3 phalanges digitorum sensum et flexilitatem amittunt, frigescunt, lividum ac sere caeruleum Contrahunt colorem 3 parteS molleS corrugantur, Subjectis OS- SibuS adprimuntur, et obdurescunt, quasi diu in aqua gelida stetissent. Interea pallent aegri, languent, et dissiculter se movent. Lento plerumque PaSSu Sphacelus Superiora versus Proserpit, a digitis pedum ad metatarsum, malleolos et tibiam, a manibus ad ulnam et humerum, quae parteS in principio liventes successive exsiccantur, et ita nigreSeunt, ac Si fumo fuissent induratae. Neorosis demum sistitur in tarso, tibia, genu etc., Bique tunc linea quaedam Cuditur, Sepctrans Vivum a mortuo, qualis ope lapidis infernalis cudi solet. In
hisce Solis mali, ulterius Serpere nolentis, confinibus ichor putridus et graveolens Separatur, fruSta partium morticinarum diverSae magnitudinis, carbonis instar nigra, a vivo Secedunt margine, qui nunc manifesta inflammationis praebet signa. Evolvitur sub tali rerum statu febris irritativa, quae brevi Omnes resori characteris nervoso - putridi notas. Quandoque malo non plus ultra progrediente, emortuae decidunt partes sine dolore, et sine ulla haemorrhagia, aegri quidem Artu truncantur, sed
622쪽
mutilati interdum per menses et annos vivunt ; longe saepius vero terribilis cladi& ferocitati succumbunt.1047. Gelu, Senectus i), metastases sebrium malignarum, praecipue typhi contagiosi et , et metalla quaedam Venenata 3 potiores Sistunt prophases, quae Sub ConcurSu CirCum Stantiarum, nondum sufficienter cognitarum, SiCCum producere Valent sphaeelum, cui, habito originis respectu, diversa impertiuntur nomina, uti ne Cro Sis cry- modos. κρομος, gelu), Senili S, meta statica, et metallico. Ubi nulla innotescit causa, nec rosi Sispontanea dici consuevit; extispicia defunctorum tamen docuerunt, in similibus casibus ossificationes arteriarum culpam originis grangraenae habuisse, qua S non Solum in senibus,
sed etiam in juvenibus invenire licuit 43.
1048. Peculiarem varietatem Sistit ea, quam Sala vages ne Cro Sin u Stilagineam, alii Ex goti Smum nun Cupant, a venenata Se Calis
cornuti Ergo i, Sei gle ergo te Gallis dic
ti, Germ. M ut ter horn) virtute oriundam. Prima vestigia hujus morbi, eandem Cum convulSione cereali Ηriebethran lihelt) scaturiginem agnoscen-
623쪽
tis, quoad formam tamen, ut inter alios Sall-lant i) docuit, essentialiter disserentis, Anno 1630 in Gallia observata fuere. Maxime autem ab Anno 1 672, testibus Perra ultio, Dod artio, No e lio, Dulia melio et Mulca illio sa), in agris paludosis Provinciae Soloniensis per vices epide mice grassabatur, si copiosae pluviae genesi
secalis cornuti faverunt, atque annonae Charitas miserrimum populum confecto inde pane uti coegit. Plurimas demum, eaSque gravi SSimaS ObServationes collegerunt Sale e s 1748) 5), Re ad 4), et Thessior 53, e quibus innotuit, secate
Cornutum Unieam fuisse gangraenae siceae epide- micae CauSam, quum etiam in animalibus artificiali produci potuerit modo.
1049. Cura gangraenae Siccae Seeundum eadem praecepta erit suscipienda, quae medici operam in tractatione morborum Septicorum generatim dirigere debent. Id solum notaro oportet, Corticem peruvianum juxta experientias S li a x p i iot Potiti in sicca necrosi multo minoris eSse praestantiae, quam in aliis gangraenae Speciebus ;opii ex adverso et moschi usum internum, aromaticorum adplicatione locali sussultum, principem mereri laudem.
624쪽
1050. In ergolismo Gallorum, Sive neerosi ustilaginea, praesertim dum in principio versatur morbus, Mulca ille i) et Ili Ss Ot 2 venae- sectiones ) proposuerunt, Serius tantum ad roborantia et nervina tranSire Suadentes. -- Quod si de veneno adhuc in primis viis latitante suspicio foret, emetica et Purgantia Sine mora sunt adhibenda, morbi progressio nonnisi somite nocivo
1051. Si naturam Cau Sarum ProdUCentium. Symplomata nullum Phlogoseos indicium praebentia , atque eminentem remediorum nervinorum enficaciam perpendimus, conjecturare licet, proximam gangraenae Siccae causam in exhausta vita nervosa partiS cujusdam latere, mortemque localem e nervis Potius, quam e Vasis Sanguiferisci nutrientibus proficisci, unde quoad pathogeniam specialem notabilis vigere vidctur inter sep-Ses communeS et neCro Sin Siccam discrepantia.
625쪽
Ploucquet, Diss. de febribus nevricis. Tubing. 17381 Peterson, Diss. de febris nervosae natura et Origine. Jen. 1796. Ierg, Beobachiungen liber die Nervenitebor. Heidelti. 1790. Husoland , Demerkungen liber die Nerveniteber etc. Ber-lin 1307. Val. ah Hildenti rarid, Nonnulla do febribus nervosis. Vide ejusdem ratio medendi in schol. pract. Vindobonensi. Part. Ι. P. 55, et Part. II. p. 205. Viennae 1809-l315.
NOTIONES GENERALES. 1052 Quamvis febres, quas hodie passim
nium primo introducto, iam antiquissimis indotemporibus cognitae et ObServatae fuerint; adeo vaga tamen earum habebatur Significatio, adeoque inconstans et arbitraria denominatio, ut maxima necessario enasci debuerit confusio, quam tamen moderno aevo, medicinam philosophicam, et physiologiae fundamentis superstructam docenti, dissipatum iri sperare licet. 1053. Febris continua Continens, se-bris putrida et maligna, Synoch US, typhus, febris a dyna mica, a Sthenica, totidem sunt synonymae , vel potius heteronymae
626쪽
614 voces, quibus diversi auctores eundem, quoad indolem, morbum designare Voluerant, quarum Vero nullam rei exacte exprimendae idoneam eSSE, Esebris nervosae desinitione patebit. - Ιpsae febres pestilentiales saeculo decimo sexto grassantes, febris phlegmatica Arabum, febris purpurata et pete cohialis Coyt- taxi et Rohor oti, febris catarrhalis maligna Fr. Η of fmanni, febris verminos a Boschii, febris maligna Stollitet A e p I i i, quarum plurimae cum typho Contagioso identicae sunt, aliquo intuitu ad febres ner-VOSaS.Spectant, harumque varietates efficiunt a constitutione populari, vel contagiosa indole modificatas. - Promiscuo autem hocce diversissimorum Dominum usu, ac neglectis, quae Singulos Significatus circumcidere debent, discriminibus non minUS , quam nimia epitheto nervosae utendi
facilitate pyretologiae illatum est chaos, ita ut ne
Bur serio, neo S. O. Vogelio, viris caeterum acutissimis, SucceSSerit Gordium solvere nodum.- Doctrina Bro Wnit, ejuSque Commentatorum, licet non omnes expleverit lacunas, ad exactiorem cognitionem morborum dynamicorum proinde et febrium nervosarum haud mediocrem contulit symbolam.
1054. Febris nervosa, rectius f o h x i s
Charactere nervo SO, Sive nevro pathica dicenda, ea nobis eSt, quae cum eminenti PaSSione Systematis nervosi, seu sensitivi, et Specia-
627쪽
tina ejus Sphaerae altioris, animalem vitam gubernantis, incedit. -- Qualiscunque alius Conceptuacum febris nervosae nomine Conjungeretur, mero arbitrarius foret, ideoque si non logices, Saltem grammatices principiis contrarius. - Ιn definitio ne febris nervosae, adfectionem eminentem SySte malis nervosi sublimioris, sphaerae utpote Cerebralis et medullaris complexi sumus 3 infima enim Provincia, quam gangliarem vocant, in nullo febrium genere illibata est, imo quivis sine distinctione processus febrilis primum focum in sphaera
gangliari, seu in sphaera sensitiva vitae OrganiCae agnoscit, quod Variae coenaestiaeseOS et motu Sorganici automatici laesiones, ad essentiam febris spectantes, uti languor, dedolatio, Sitis, nausea, inquietudo, dysphoria, Sensus frigoris ot caloris
adparentis etC., abunde teStantur.
1055. Scimus quidem in plerisque febribus
passim nervosis dictis, reale Virium nervoSarum robur diversimodo infractum esse ; non desunt tamen casus febrium, in quibus efficientia nervosae Contrario praeter normam incitata, vel saltem in liberis actionibus impedita et suppressa adparet Idantur ergo febres nervosae Strictiori vocis sensu cum Sprengelio ita dicendae), quae non Sunt
asthenicae. Ιtidem variae occurrunt Pyrexiarum Species Cum manifesto virium languore, quin tamen Systema nerveum eminenter Patiatur, Uti V. g. hecticae; ergo febres astheniCae, quae non Sunt nervosae. Quare neque debilitas virium realis es-
628쪽
sontialem febrium nervosarum chara terem Constituit, neque febris nervosa et asthenica ceu synonyma Considerari POSSunt.
1056. Nemo inficias ibit, physiologicam functionum et Systematum organicorum partitionem tutissimam ac summe rationalem praebere Procoordinandis aegritudinibus cardinem, cui innixi trinam jam alibi febrium ad organismum stabili-vimus relationem, prouti nempe vel Systema irritabile, Vel nervosum, vel reproductivum eminentiores patefacit turbas; intima enim organorum textura, viriumque organicarum informatio diversa metamorphoses morbosas specifica modificat ratione, ideoque essentialem determinat morbi characterem. Ast nondum sussicit novisse, quale Sy Stema organicum eminenter patiatur; - medici practici plurimum interest, ut pateat modus, quo materies organica, vel vires vitales a norma aberrent , SecuS enim nec morbi theoria, nec medendi methodus rationalis construi potest.
1057. Quemadmodum febres cum primaria adsoctione Systematis irritabilis, cujus principem motorem Sistit Sanguis, variam hujus liquoris conditionem, nunc phlogisticam, nunc Septicam squarum disserentiam varius Oxydationis et plasticitatis gradus ponit), pro essentiali agnoscunt adtributo; ita in febribus nervosis, in quibus vita sensitiva
a normali deflectit calle, nemo mirabitur, incitationem prae vegetatione morbosas subire et pate-
629쪽
CHARACTERE NERVOSO.6i71058. Habito respectu quantitatis incitatio vitalis, SiVe processus organico - dynamicus bifariam ct norma aberrare potest; vel enim ad justo majorem roboris et celeritatis gradum increscit, vel vero justo debiliores Oxerit reactiones. Pari ratione etiam vires nervosae duplicem hancce in decursu febrium manifestare valebunt deflexionem, quam in primo casu Nevr Ostheniam Nerven-orregurig), in Secundo Newxastheniam se-bri Iem Nervenschwache) compellamUS. et 059. Quod si vero reciprocam perpendimus relationem inter principales duas vitae marii Stationes , SyStematis nervosi ope Constitutas, videlicet inter sensilitatem, seu facultatem percipiendis nolletempsanglichlieit) , et irritabilitatem, seu
facultatem reagendi WirliungSvermogen), quadruplex ocCurrere poteSt casus: l) Vel utraque citra modum exaltatur Nevrosthenia); 23 vel aucta irritabilitate languet sensilitas Nevrasthenia spuria, Seu cum Stupore); b) Vel ex adverso sensilitate aequo magis exaltata irritabilitatis cernitur languor Nevrasthenia cum exethismo); 4) vel demum utraque torpet nervet Systematis facultas
Nevrasthenia cum paralysi). Quae quidem distinctio in medela scito dirigenda maximi est momenti.
3060. Nulla in praxi occurrit febris, quae vires nervosas altioris Ordinis ultra normam incitatas
offert, quin simul irritabilitas organica, ac per
630쪽
excellentiam illa cordis et vasorum una foret exaltata; quare hypersthenia nervosa in febribus constanter angiostheniae nupta ESSE CODSuevit, atque febres nervosae hypersthenicae cum febribus inflammatoriis protinus Congruunt.1061. Statum nevrostheniae indicant: SenSuum
acies, pervigilium, phantasia vivida, delirium
ConStans, plus minuSve serox, Oculi micantes, adspectus minax, impetuosuS Voluntatis nisus, turgor vitalis auctuS,imu SCulorum robur insigne, dolores, convulsiones Vel tetanicae Contractiones,
pro varia Sede malis pulsus Veloces, pleni, fortes , liberi. 1062. Potiores febrium nevrosthenicarum Species essent cunctae illae pyroxiae inflammatoriae, quas topica phlogosis, aut symphoresis alicujus organi nervosi vel admodum Sensilis, Comitatur, uti encephalitis, myelitis, nevritis, diaphragmitis, gaStritis, typhus contagiosus in primo stadio, sebres quaedam exanthematicae sub eruptionis opere, etc. de quibus tamen jam alibi prolixius disseruimus. Limitamur itaque hic loci ad castantum febris nervosae, vel rectius loquendo, ad eas characteris febrium nervosi, aut nevropathiae febrilis formas, quae cum debilitate incedunt, nunc spuria et fictilia, nunC vera. a. NEI BASTHENIA CUM STUPORE. 1063. Quandoque actiones vitales in systemato sensitivo languere videntur, quin Veram PaSSaU