De limitandis laudibus, et abusu moschi, in medela morborum, dissertatio

61쪽

liante remedio, studio inuitare, et accers JeZ Vult BoERMA AVIVS, ut morbuἴ iam praesens maxime in primo gradu, et initio secundi, tractetur ut si imme inflammatorius. Nil exitiale magis dicit , quam acerrima calefacientia, eXsiccantia, neruosum genus exacerbantia, quae in hoc statu pro venenis declarat. An autem inter antiphlogistica, quae Unice indicantur, resediri posset remedium, phlogisticum potius dicendum, quia commotum sanguinem rare- facit, et eius calorem ultra naturalem euinhit; quodque in neruosissim genus, cui totieSaduersiam est, valido stimulo agit 3 Uenim mus ad urgentia lymptomata hydrophobiae, respirationem difficilem, anxietates, vigilias, conuulsiones, delirium, saepe ad furorem usque increscens, aestum, Priapb sinum, Ut alia horrenda taceam. Nonnegari potest, moschum sua naturali actione, in sanis parere pectoris oppletionem, Oppressionemque; conuulsionibus et delitiis, raptui humorum ad caput ortum debentibus, cui ipse fauet, non posse mederi ; aestui id esse , quod est oleum camino iniectum; priapisino maius calcar addere, Quia est validum aphrodisiacum. Quis igitur sangratione utens illum leuare posse memorata symptomata assereret 8 Dum in cadaueribus cum si nubiis cerebri omnia venosa vasa distenta et sanguine plena, omnes arteriae ence-

62쪽

phali multo sanguine refertae, pulmones coemcorde coaceruato omni fere cruore incred, Liliter oppleti inueniuntur, an constitium foret, exhibere, magnis praecipue dosibus, quae ab amicis eius Vrgentur, dare rem dium, quod sita natiua dote sanguinem ad

1upremum corporiS Ventrem, Ut et versius

medii vitalia viscera, valide propellit, sicque

data opera, miseri aegri fatum maturare ZSane qui omnia a me proposita, comparare cum idea Rabiei caninae, vel obiter Voluerit, conuictus profiteri debebit, nil nabnus quam specificum contra illam moschum

haberi debere, quidquid etiam de eo ipsius

Patroni promittant. Non opuS est, Ut

longior sim, id nempe ut lucidum aliquod meteoron, in coelo britannico primo eXo rum, cito in vapores silutum evanidos, di-1paruit. Alia denuo auxilia hydrophobiae quaesita simi, manifesto documento, quod illud expetitationi haud satisfecerit, ipsaque , ad tempus famosa Melcte cum omni sua vi

melle staffocata et emortua Videt a Vt clarum euadat, spem, quae in ra hie canina sananda collocatur in moschum, evanidam et nullam esse, liceat apponere casum, qui habetur ini ap. Struch des hannM verychen Isagazins, a Cel. E A v s E N eidem insertum. Vulnus aegri demorsi dilatatum cluebatur saepius aqua salita tepida. Quotidie eius peripheriae applicabatur drachma

63쪽

vna Vnguenti neapolitani, ipsi autem, Vnguentum basilicum. Exhibebatur singulis

tritioriis celebratus puluis tunchinensis, mane et vesperi autem holus ex serpentaria Virginiana , camphora , et asa foetida. Haec Vero omnia frustranea fuisse, exinde liquido constabat, quia apparente et increscente saliuatione, paroxysinus sensim decrescebat Omnia interna remedia igitur seponebatitur, continuabatur Unguentum mercuriale, ad promouendum ptyalisinum, quia ab hoc totum auxilium dependebat,

quod post 3 hebdomadas feliciter impetrabatur. Vix concipi posse dicit Bausor, quod notitia certi remedii, saliuationis, in diro hoc morbo, adeo dixi Medicos latere

f. VIII.

Accedo ad motus conuulsuos, in quibus e.s1anandis magnam famam assecutus es schus, an ex merito, an minus, paucis Videbimus. In ipsb limine tractationis huius fatim noto, paradoxum omnino videri debere perpendentibus, moschum aeque in paralysi, quam in conuulsionibus , commendari. Illustr. p o E R H A A V I V s ' ), a) de Morb., inquit, sola s ita ulcere neruos, eius odor percipiatur, mox Orion νψ

trir dirissimi Umi, maxime in hypochon-driacis , et holericis, ergo miram habet es cariam in systema ηιruosum, hinc, cum in parulo indigea-

64쪽

indigeamus fremoribus concutientibus , pust

commςndat , Moschrιs certe princeps eis. Ill. b) Comment. Uan SWIETEN M), dum catalogum remedio- III p. 378 rum antiparalyticorum exhibet, inter alia scribit: Moschus, Zibethrun, Castoreum salefaciunt , excitant , mouent , et hoc essectu pulchre prosunt. Sane Paralysis et Conuulsiones, morbi sunt e diametro sibi inuicem oppos. ti; in illa summus defectus motus musciniorum; in his, silmmus excessus. ParadOXum ergo omnino videtur, unum idemque remedium, quod dirissimis spasinis, quos inducere aptum est, motus deficientes e citare Valet, etiam motus ad dirissimos spasmos Usque eXcedentes refraenare, sistere et cohibere debere. Sed his manifestis comtradictionibus non obstantibus, moschus multum laudatur, ad compescendos motus conuulsivos, in transactionibus philosophiciso ML-Μoschi vires urgentibus conpag. a . ex vulsionibus non semel se expertum dicit

med. p. ai. et conuulsiuis affectibus, ut in subsultibus e) tendinum, Moschum laudat; idem facit

dona. III. .

g) O G E L egregiam Opem praestare in morbis conuisiuis assirmat ad Ioli. WALL in transact. philosopli., et alios prouo

65쪽

cans. p I D E RIT h) obseruationes docuisse ait, quod Μoschus profuerit in morbis

conuulsuis. cRAN ΤΣ1Vs') laudes a Galeati promulgatas recensens, non tamene

addere oblitus est, quod hic, et casus excitet, salute non exoptos. Sane hoc ipsi ina, nemini in arte versato mirum haberi poterit. Quando placida mente, et sine praeconcepta opinione, agendi rationem moschi expendimus, casiasque, in quibus leuamen attulisse refertur, cum illis, ubi nil profuit, comparamus, absistute conuinci debemus, multum abesse, ut in conuulsionibus, sine eXceptione omnibus, opituletur. igitur aequi et boni, et circumspecti agnoscere tenemur, cauendum esse, ne nimium ipsi tribuamus, et inconsiderate ad praescriptiones conuol mus. Ipse Cl. W Η Y Τ Υ ' , fautor et ammtor Moschi, quando curationem affectuum spasmodicorum, et conmilsiuorum, tradere

aggreditur, qua est doctrina et perspicacia,

plenariam eorum therapiam et prophylaxin in eo consistere docet, ut diuersae causae, ipsos producentes, tollantur et praecaueantur. Quid Vero faceret ad plethoram, impetum febrilem, pituitam, acrimoniam V riam, Vermes, haemorrhagias suppressas,eXanthematicam materiam, intus latitantem aut retropulsam, quae omnia totieS com Vulsiones excitant, cum omnibus suis viribus, moschus 3 Imo vero plectoram, et

66쪽

62 impetuiri febrilem potius iuuaret. Nisi ergo

hae causae remoueantur, effectus earum, motus exorbitantes, cessare haud poterunt. Poterat equidem aliquis obiicere, cause etiam nondum expugnata, interea in ner-Vos agere Moschum aliumque eorum fluido motum inducere, sicque motus eXOrbitantesisterim coercere, donec illa causii remota

sit; porro quoque, in conuulsionibus sine materia, e. g. a pathematibus animi, ubi Q-la spirituum ataxia adest, a nimia irritabilitate et sensibilitate neruorum, hac ratione opem ferre Platis bilis videtur haec obie- Elio. Verum quotusquisque Medentum piae- videre poterit, et a priori determinare audebit, hunc alium motum induistum aegro amicum, et non aduersum futurum. Cum enim moschus selo odore, in sanissimis, tot anomalOS, praeternaturales, turbulentos, heteroclitos, ad conuulsiones Vsque euectos motUS, CXcitare aptus sit, maXime in sensibilibus, in aegris tanto magis illos poterit Producere, quando nempe illorum Systemati neruosb per naturalem antipathiam

contrariatur. Nonne tunc praesentes convulsiones, si ad earum eatisam agere Pe gentem moschi adtio accesserit, magis eXacerbabuntur, quam inhibebuntur 3 Cum nunc in materie medicinali dentur antispasnodica, per experientiam generi neruose nunquam aduersa, sed semper amica, a quib

67쪽

bus dextre usurpatis, nulli unqyam spastici motus obseruati sunt, talia, Vbi motus Ino bosi compescendi simi, moscho sine dubio praeferri merebuntur. Sane Cel. Η O F F-MΑNNus ), ubi de motibus conuulsuis l) Mbd. agit, atque specifica tradit, quae, sitis causis materialibus , illi adhuc perdu- ,. rent, usurpari debeant,.prolixo illorum c talogo moschum non linseruit, licet castorei et oriatorum mentionem iniiciat.

Venio ad conuulsiunes Vniuersales, quae, Di sia absentibus simul sensibus externis et internis, constituunt Diopsiam. In huius curatione Moschum exhibitum laude sua non carere dicit s CARO ECΚ' . Recenset a) p. Na. magnam farraginem puluerum antepilepti- corum, qui omnes Moschum continentu ops MANNusq), de Crolliano odorife- hin iis Clio. ro agens, per odorem moschi multos excitari dicit, non quod morbus inde curetur. sed

quod via praeparetur; per Virtutem enim Odoris, corpori communicatam, sanguineia moueri, et cor supra modum refocillari. Intuitu Epilepsiae omnia valent, quae modo exposui de Conuulsionibus particularibus.

In Epilepsia si plethora adsit, sub insultu san

guis mittitur , tempore Vacuo Vesicatoria applicantur, et moschus cum puluere rad. Valerianae et conserua Anthos exhibetur, se

68쪽

cundum Praxin Andinensem ; si morbussit periodicus, china et mosichus datur, hicque ad dimidium scrupuluna, singulis S. horis. Omnia haec remedia praescribuntur in Epit psia quavis, sine ullo respectu ad causas di ferentes. Certissimum autem est nullam, in graui hoc morbo, silutem sperandam esse, nisi causa cognita tollatur, et tolli queat, quod saepe valde dissicile, et callidissimae

arti impossibile. Illustris san s w h Ε Τ Ε Ndedit odienni Puellae, pulchro cum successit, repetitis etiam vicibus, decem grana. Doleo Valde, magnum Virum nil adiecisse de historia Morbi, eiusque causa proXima. Refert simul, in Asia mosthi audacem do sindari, id quod imitatus fuerit Η o F F M A N- d) Tom NVS, citatque eius , fluinam Systemati- IVPart. IV. Euoluens allegatiun mihique bene I locum, de magnis dosibus ibi nil inuenio, quas certe Celeberrimus Uir non amabat. Potio ibi exstat, de qua in Epulepsia, a doloribus producta, assirmat, quod mirabilem praestiterit opem. Illa in quamor Vnciis aquarum , cum lapidibus cancrorum, puluere blarchionis, sale volatilioleos , Sylvii, non nisi grana duo moschi cum sacharo stibacti habet, deque ea, repetitis vicibus , aliqua portio assumi debuit, non tota potio, pro Vna vice. Fateor li- bere, iii Epilepsia a dolore, me multo lubentius moschi loco optum, idonea dosi,

69쪽

praescripturum fuisse, si causa doloris sat

cito tolli negauerit, cum moschi effectus in neruosum systema, pro stibiectorum varietate semper diuersi sint, incerti, ambigui, et

non raro minus e etiti. Quod vero H o F F M A N N V s in uniuersiam Μoscho in

ilepsia non fauerit, ex eo clarissimum est, . quod, stuppeditans multa remedia sedatiua et sic dista ante leptica habita, et inter ea multa ex animali regno inania et vana, quae vapore quodam si alphureo sibtili temper to, neruosis partibus admodum amico, pollere dicit, castoreum quidem nominet, demoscho autem taceat prorsiis' . Sciens ' p. I.

scribo, quod nunquam ausiis fuisset Epite-pticis pro una dosi exhibere Praeceptor optimus integrum moschi scrupulum, quem Cl. P 10 E RiΤ dandum siladet ' . Cum antea de Epilepsia eiusque medela, hinc inde multa bona, hinc inde vero etiam multa falsa, fabulosa, et nullius ustis, ab Auctoribus in medium prolata fuerint, maximae grates periluendae Vbro summo Tisso To, qui tot pulchris Operbbus Praxin medicam illustrauit, quod etiam de Epistola, in emolumentum Aegrorum et Medicorum, elegantissimum, doctissimum, et utilissimum tractatum publici iuris fecerit. Pro Vera laude, licet immerens, habeo,

laudari ab hoc laudatissimo viro, quod essectus opii, cui iustum pretium statuerim cum diuersis indicationibus, quas diuersae usa. III. E causae

70쪽

causae Epilepsiae suppeditant, comparaue- quod deinde, his fundamentis praemissis, euidentissime commonstrauerim, optivstim apud Epilepticos, in omnibus casibus

esse noxium, iis exceptis, quando vehementia animi Pathemata instillus excitant, et Teuocant, atque quando a summo aliquo dolore non statim tollendo, et Opii adhi-hitionem ex sita natura admittente, illi e cluduntur. Nunc cum actionem Moschi, in corpus humanum, magnam analogiam alere cum actione opii, per experientias praemissas in hac dissertatione mea, demon-1trauerim atque ipse, de quo mihi gratulor, eandem sententiam foueat Ill. Τ I S s o T, fimul me demonstrauisse reputo, moschinaa

suoque non nisi in illis casibus, qui optumdari permittunt, locum habere posse. Igbetur iam non opus est, ut Varias species Epi-lepsiae ordine recenseam, et ad illas omnes sinandas , si sanabiles fuerint, moschum nulla ratione facere ostendam. Cadit in totum eius Vsus, quando, iusta idea morbi, cum iustis indicationibus ante oculos habita, luculenter constat, circulum auditum , samguinem calidum, raresa tiam, ad caput copiosius congestum, illis contrariari, Π Or-humque ipsiim , praesta ne nihilominus praescripto hoc remedio, absolute deteriorem reddi debere. Quantum intersit in cruratione omni a EPilessiarum, ad quamcunque