De limitandis laudibus, et abusu moschi, in medela morborum, dissertatio

71쪽

que demum speciem pertineant, cauere omni modo , ne sataguis quodam impetu

Versus caput feratur, eX eo clarum est, quod peculiari articulo 44. media doceat Τ I S S OT V s, quae ipsum refraenant et ad inferiora inuitent. Ea uidem non dubitat Vir Exi

mitis h) consulere, Ut experimenta caute cum Moscho instituant Medici, ipse eius Virtutem eXploraturus, in casibus, qui eum requirere Videbuntur. Sed prouidentiam necessariam iniungit, ne exhibeatur, quan- ldo corpus est plethoricum, quando sanguis versus caput celerius et fortius fertur, quan do impuritates in ventriculo et intestinis adstant, quamdiu obstructiones et calor in gnus adsimi; Bene notat, sub his circumstantiis moschum omnia peiora reddere, ataque aegram citat, cui, dum haec scripsit, me dicinam faciebat, tanquam triste exemplum huius experientiae. Sapienter iam Iosephus QvERCETANV si , de Epilepsia agens, l) m T testatur eiusmodi calefacientibus et odora

fuisse hos effectus, quam imminutos aut stuum c. insuperatos. Causam in eo sitam esse dicit, quod moschus et similia odorata sint καρη- caput grauantia, et cerebrum Opis Plentia, causasque plethoricas augentia. Cel

scit Rosi cx h), Epilepsiam non a simplici j

inanitione et repletione oriri dicit, sed ne cesse esse, ut irritans causa simul adsit, itaque

72쪽

hoc in casu sanguini biliose, a moschatis atomis in feruorem acto, et quasi excitato, sua deinde aeredine ab ipsis bioschi sulph

xeis particulis accedentibus adaucta, neruo sum genus debile et ad epilepticas conuisiones iam antea pronum, irritari. Encetanum et Schroechium contra ustam moschi in

Epilepsia insurgentem , licet hic alio loco ipsi fauere videatur, ut vidimus. Quando autem nunc illud consilium sincerum expeni)-do, quod stippeditat Eximius Τ i s s o T, :Omnes Epilepticos omni possibili sellicitudine sibi cauere debere ab omnibus suaveolentibus, quia 'innis Odor penetrans, qualisamque fuerit, neruos irritat, utque irritatione hac noxas inseri, multique epileptici praeterea odorem ambrae et moschi ferre nequeunt, ViX Vnquam Moschum in cur,rione Epilepsiarum locum habiturum coniicio. Certe, nisi omnia me fallant, ex hoc capite, etiam in Epilepsiis, a doloribus, apathematibus animi, a ita irritabilitate et mobilitate systematis neruosi pendentibus, in quibus casibus unice locum habere poLset, tamen ipsium abesse debere, conuictio simus credo, quia, si inter illum, et aegri idiosyncrasiam antipathia existat, loco sperati leuaminis, malum accersere, et gravius reddere facile potest. Substituitur ipsi

merito, ubi vere indicatur, cum aliis antist asinodicis Naturae acceptis, suinmuna eo

rump

73쪽

rum, Opium, nemini aduersum, hocque plenissime stissiciente , nunquam indigeb, mus anticipiti valde moschi auxilio.

Operae pretium est, ut seorsim agam de Epistola Infantum et Puerorum , quia ' 'his moschum destinari noui, licet iam a me dicta his facile applicari queant. R I VE- ni us qui consultum duxit, postqHam m) rum de Epilepsia egerat, peculiare caput Epite-8- I psiae Puerorum destinare, puluerem de gut- teta, cuius compositionem si appeditat, mo-schum recipientem, frequenter eXhibendum consilit, si affectus protrahatur. SCHEN-

dantem, qui, si bis, ter, de die, parum

de eo detur, perfectam curationem promittit. Praeterea R I V E R I V S recenS D

tis, antequam lactari incipiant, pro prophylaxi, puluerem de Gutteta dandum sita-det. PRIME Rosius ') Epilepsiae in- n)ismo, λfantili moschum destinat. Habetur etiampμζr-rμ .

in F V L L E R I pharmacopoeia extemporanea, 'Lulapium moschatum infantum, in Unciis qua tuor aquarum, moschi grana sex habens, de quo infantulo recens nato, contra con vulsiones, drachmae duo vel tres, ter de 'in die, dandae, atque ita plus, pro aetatia rari pisi ipsitione. HOFFMANN Vs' testatur, quod 1.

74쪽

latidatissimam Moichi Virtutem, in compescendis infantum conuulsionibus epilepticis, plus simplici vice expertus sit. i Noratu dignum est, quod omnes hactenus citati Ct, risimi Viri de causis Eselepsiarum, quae tumen, ut in adultis, ita et in infantibus, nabrum quantum inter se differunt, ne verbulum addant, ut adeo suspicio nasci queat, ipses moschum tanquam uniuersale et speci. ficum antepilepticum, considerare. Dum speciatim morbos infantum pertractat HOFF- p iusti 1,L MANNUS R), in epilepsia a terrore vel ira- Med. Ss . de cundia Nutricis, sepositis omnibus spirituo sis acribus et irritantibus, ea saltem danda iniungit, quae spasticos generis nertiosi motus placide compescant, atque puluerem Marchionis, cum Cinnabari, et tantillo moschi proponit. Nonne autem moschus referendus inter spirituosa, acria, irritantia, excitantia 3 Deinde in Epilepsia a lacte cor rosiuo , clysteres, pulueres abirbentes,

castorei remixtos , decoctum Cornu Cerui paulo spissius, purgans mannatum, cum aliquot guttulis olei tartari per deliquium, commendat. Crediderim hunc apparatum medicamentosiam optime selectum, etiamsi

moschum et castoreum non haberet, Pro'

futurum et si affecturum fuisse, cum hoc, et ille , remedia egregie inutilia forent, nisi causa, lac acidum conosivum, aliis remo

75쪽

veretur. Alio iterum loco, casus ab Ilo Fr-MANNO' , communicatus habetur, Vbi q) IMd. a terrore nutricis, sed lono e certius a lacte Corrupto nutriclS, noc munere per p. quin drantes anni functae, malum fuit eXortum. Data fuit mixtura ex aquis destillatis cum puluere marchionis, syr. cich. cum rheo et liquore anodyno minerali, unicum moschi

granum habens , nutrici etiam prospectum , cessauit protinus Epilepsia , deinde ab aliis causis reuersa. Quis hic gloriam decerneret moscho , cum bonus esseditis ab aliis sine dubio pependerit Z Vt nil dissimulem, non bene capio,

quomodo optimus Praeceptor non ab opi, iis tantum, sed et de Volatilibus, quae, Ut dicit, etiam eXtrinsecus admota, saepe saepius noceant, potuerit dehortari, et tamen

in summe volatilem moschum fiduciam locare D. Non intelligo, quomodo alio loco scribere potvexit ): Optata, et nimis p. do. g. 6. vaporosa , infantibus et debilioribus cautissime

praebenda sunt, utpote quae ingentem cerebro, IV . pari. III. at neruosis partibua imbecillitatem et aloniam p. I. inducunt, et tamen etiam non dubitauerit commendare moschum, qui sine dubio inter volatilia et Vaporosa , caput tentantia, primum locum occupat, dum toties, ut albhi, ita et hic, longe magis innocentem sim ruptam diacodii timet. At doses Hossinannianae si non iuuerint, dum unicum granum

76쪽

72moschi in multa praebia diuiditur, etiam non

adeo eminenter nocere poterunt. Verum cum Q. P I D E RI Τ infantibus 4. 6. 8. grana nunquam eXhibere auderem, quae qua

tam , tertiam, dimidiam partem Unius gra-ψ m libroni opii vi sita aequant. Illi vos E N ) ae. de mor-- curatissime; ut solet diuersas Epilepsiarum

Infantilium lpecieβ eXplicat, et Unicuique sua remedia conuenientia accommodat. In nulla earum, excepta illa, quae a retro

gressa scabie exoritur, quod miror , momschum commendat. Nutrici praescribit flores sulphuris, bis de die cum lacte calido stimendos, aut mixturam camphoratam, infanti, moschum cum sacharo tritum, si possibile fuerit ad unum vel et grana semel Vel his per diem, si deinde scabies eruperit, infantem pro hac vice periculo ereptum asfirmat. Nonne pro expellenda scabie, flores sulphuris, etiam infanti exhibiti, et in

casu Vrgente lene vesicans, praeferri mer H rentur moscho 3 Cel. s C Η R O E C X I V Ssi 'Epilepsiae causam et moschi naturam Pe pendere voluerimus, in hoc morbo tollendo moschum quandoque essicacem esse posse, dari debere dicit; cum si non semper, ab

acido tamen aliquo heterogeneo, neruosas cerebri partes irritante et vellicante, saepe ori .ri, apud plures in consesso sit. Tum autem curationem succedere per acorem istum ho

77쪽

schus iure annumeretur, et figa. Dahῖ haec maxime posse videntur ad Epilepsia1ri infantum, ab acido toties oriundam; sed in ea largius data terrea absorbentia, et, si opus volatilibus, spiritus cornu cerui, et liquor C. C. succinatus longe praeferendus moscho , cum sint alcatinae indolis. Nonne autem ad infantes etiam, et puerOS, extendi deberet consilium Titsotianum, de quo antea pro adultis obseruando verba fe- ci, omnes epilepticos sollicite sibi cauere de here ab odore omnium 1uaveolentium, illis noxio futuro, et paroxysmos facile inuit turo, et eXacerbatUro8 Nonne autem intus exhibitus Μoschus, aequa et maiori vi ag ret in neruos, et eorum originem, quam nares . suis effluuiis feriens Z Longe aliter autem statuendum est de minus suaveolenis

te Opio, nequi propterea ab eo abstinen- dum, si a dolore, Vel a pathemate animi, ut causis Epilepsiae, illius usum permittentibus , indicetur. Equidem AoERHAM v iv s iure monet, apud infantes Opia- π apsi. ita raro, neque sine magna circumspeetione adhibenda esse, tamen non prorsuS eorum usui interdicit, modo haec a perito Μediaco non obiter habeantur. Testatur Ill. Tisso T , in Epilepsia Puerorum, ab irritatio. ne dolorosa prorupturorum dentium enata, a nullis aliis remediis vincenda, se

dyna optata valde utilia deprehendisse

78쪽

Cel. O s E N in dentitione difficili, si in

sens perpetuo clamore, dolorem, quem sentit, significet, si pavores semnum excutiant, modo morbus in principio constitutus, et febris absit, tuto guttam unam Vel duas laudant pro dosi exhiberi, adeo ad praec vendos instillus epilepticos, stib directione periti Medici, imo eam pro re nata repetidi IGMeν posse, assirmat φ). Ipse duabus guttulis lati- , an bellen aliquando propriae filiolae et6. hebdo-7 ' 7- natae, sine notabili calore febrili adelititione conuulsae, salutem et vitam limcratus stim, dormiebat placide citra 6. horas et hilaris euigilabat. Sertiet sibi igitur moschum situm AEdreas R I E D, quem in f bre a dentitione , conuulsionibus stipata,

multum laudat, cum eodem penitus carere queamus. Neque tutior eius inis censendus est, nisi refractiore, quam communiter

seri solet, doli porrigatur. g. X.

Mali Im Transeo ad Mahim hystericum, quod, li-yri μ' cet toturn sit spasmodico conuulsi lum, tamen seorsim, et cum cura eXpendere necese sarrum iudico. Cel. CRANT ZIVS Quaestionem proponit, eamque magnam vocat, an Moschus conueniat ' sericis p Respondet, validum es corpus turbans, et capus

sentans. Crederet aliquis, his vitiis eius agnitis, ipsim negatiuam sententiam sine tergi-

79쪽

tergiversa Ione, miturum. At Vero, merentur tamen confirmari, ait, obseruationes D. G A R C i N, qui septentrionalibus olim frequentem moschum, hodie exulem habet, sed etiam plures hystericas ibi, quam olim, memorat. Nec ignobile penitus argumentum esse existimat C R A N T Z I V s, quod

hodie in locis meridionalibHs, uti etiam Indiis, ubi maximus huius inis, hystericarum sit minor numerus. Taceo reliqua, quae, Ut modo eXcerpta, accuratiorem tamen inquisitionem postulant, antequam Moscho is honos tribui queat , quod sit magnum remedium antihystericum. Non interim ipsi desint plures adiecti Clarorum Virorum calculi. Peculiare caput seripsit SCHROE CKIus, de Moschi viribus uterianis, quem, secundum plurimorum asserta, Vtero pergratum esse, eaque Propter m dicamentis antihystericis adiungi, norat Ludicra argumenta Veterum hac occasione adducit, cum Platone Vterum animal generandi auidum, vel saltem animali facultate donatum, statuentium. Citat varios Μ dicos antiquiores, et recentioreε, qui eX-terne et interne adhibitum hystericam passionem curare eXistimarunt, Averrhoen, Ii cobum Sylvium , Brafauolum, Rodericum a Fonseca, Augenium, Lenedictum Victorium, Sobnandrum, Riuerium, Paulum de Sorbat Montagnanum, esseris; EX F E R-

80쪽

.3 M ,sbAN ELII testimonio q), Moschus tum Iuvisu med. M'. R tum pesso subditus , uteri strangulatum tollit,tiferum odore recreat mirum hoc, cum ut

rus non olfaciat) et concipiendi spem auget, nulla alia opinor ratione, quam quia est aphrodisiacum. In Pharmatopoeia Lateana habetur Iulapium antihystericum moscha-

dium moschum esse ait, in malo hysterico,

tam interno, quam externo usii, ad Lowerum et Horatium Augenium prouocans. Ceboa p. an. Η Y Τ Τ Riuerium adducit, memoran.

tem, quod si io tempore, bono cum effectu, tredecim grana insultui hysterico praesenti, opponere in more positum fuerit, etiam receptum esse pergit, hanc, vel etiam maiorem dosin, ter, et quater, de die por- p. ia rigendi. RIVERI Vs f) citat Haurumis qui pitulas commendat, ex moschi gr. se X, hengoes drachma dimidia, Sachari drachina una. Ipse R I V E R I v s aquam florum

Naphaeselam, ad uncias tres, Vel quatuor, utiliter exhiberi, et cum moscho et sanguine draconis permixtam, miranda praestare ait. Adducit testem Sohnandrum, qui a Vetula data fuisse mulieri hystericae grana tredecim, cum totidem granis sanguinis draconis, ex aqua florum Naphae, cum fructu, memorat, adiicit simul, medicamen. simili' casu, a se quoties exhibi-LLO . . 1. tum, sesuper' profuisse. p ANARO Lusui interea