장음표시 사용
101쪽
I i anus cum Cassio mobilitatem pneumatis nimiam. Atque dominantis sectae Commentis theoria sobrium Semper fuit adCommodata. 326. Cl. Galenus auctum Calorem Ceu QS- sentiam febris consideravit, eumque quadam humorum putredine inductum Credidit, corde et arteriis inde alteratis si). Quae sententia non tantum adridebat veteribus medicis, Aetio, Palladio, Arabisque, quibus Galeni auctoritas magna fuit 3 sed et nuperis non displicuit. Atque ita basis omnino antiquis temporibus jam posita fuit theoriae febrium humorali et chemicae simul.
327. J. Forneliu s autem , Η. Augeritu Salii quo modii aevi medici, fluida circulantia pro constitutivis partibus organismi non BgnΟVerunt. Sodom igitur febris in solidis jam quaesiverunt, proximamque ejus causam, in ipso quidem etiam Calore aucto, Sed majori ad compagem solidam TCSpectu. ImO J. B. Vari Helmont psychicae quasi ac pathematicae adfectioni imaginati Archei causam febrium adscripsit, aliisque verbis, ip-Sam Vitam, ceu intimum principale febrium Ensicions declaravit. 328. Hinc solidari sobrium theoriae fundamentum jam tuno fuisset positum, nisi Chemiatri hujus ac serioris aevi denuo neglexissent Solidarum urganismi partium dignitatem, humorumque rationes unice respexissent in febribus. rh. Par a Celsus enim principium sulphureum
102쪽
pro librium CauSa proxima, atque Originem earum plane mineralem; Fr. Sylvius et Th. Willisi ii s esservescentiam et fermentationem humorum, aliique hujus Systematis adsectae diversas humorum Corruptiones et acrimonias in omnibus febribus statuerunt; atque M. Rex ger jam febres omnes ReagentibuS Chemi Cis Sanare voluit. Pugnavit tamen Contra fermentationem G. Haris EJUS, Calorem morbosum in Corde, ceu a bitumine ACCenSUm , pro CA IS9 febrium AgnOSCEI S.
J. A. Borelli hanc fermentationem in suido
329. Jam vero Th. Syden hamus CraSsas ideas chemicas et humorales plurimum diSSipavit, febresque uti Hippocrates ab effectu potius
Con8ideravit, ac pro naturae conaminibus habuit, subigendae materia morbosae et expollendae dicatis. Ideae autem de sanguinis per febrem despumatione ac defaeCatione, animum non ab omni chornica hypothese liberum ostendunt. 33o. Majorem in nervos respectum habuit,otque Univea Sim Vim motri Cem Organismo insitam, aut ipsam potiuS energiam materiet organiCaepro dignitate Sua melius agnovit, atque ideo principia dynamica primus fere posuit Fr. ΗΟΙ - marin, qui proximam febrium Causam in Spasmoiani VCI Sali, quo SanguiS a partibus externis ad internas pellitur , et Cor Cum arteritS irritatur, quaesivit. Ita et Herm. Boerhoave eam in cordis
Ox humorum ad VaSa minora resiStentia Contra J-
103쪽
tione validiori ac volo tori posuit , ad ipsum autem simiai velociorem reciprocum influxum liquidi
nervosi in Cor et VaSa reSpeCtum habuit , atque ideo febrem adsectionem vitae ConantiS mortem Vertere nominavit 3 ConSentientibus fere omnibus ejus aevi medicis.
lem et vitam Consideravit G. E. Statil, utut piam prioribus febrim naturae se a materie obprimente vindicantis molimen dixerit. Animae rationalis potestati omnes actiones organicas adSCribe ΠS, psychicum agno it principium, Hel montipno analogum, atque molimen naturae autOCraticum, Stimulum febrium enervandi aut amovendi. Juxta illum ergo proxima febrium causa latet in ipso organiSmo, Sui Con Servationi intento 3 modias vero, quo anima in hoc negotio utitur, est auctus
tio particularum salino sulphurearum. Iisdemque ex principiis naturam sobrium eruere Conatus CStFr. Bois ster de Sala vages, statu S Simul praeter pSychico - Chemicum, etiam meChani Ciam prinCipium , in accelerato ad obstacula tollenda Circulo quaeSitUm. 332. Meliori quidem respectu ad solidum vivum , do Ctrinam morborum universim illustravit G. Culi e n. Dum vero defendit, causas fere omnes febrium debilitando agere, atoniam SVPer sciet, ac cerebri imminutam energiam india Core,
dispositionem omnino in febrem hisco intelligere
104쪽
posuit. Quam quidem Sententiam alii obpugnaxe H, alii tueri et) Conati sunt.
13 C. G. Gruner Dis s. de debilitate causa febrium proxima non habenda. Jenae 178ο. P. For net Diss. qua febri S natura et Causa , recenistiorumque imprimis C ulle n ii sententiae expenduntur. Hard. 278O. An inquiry in to the nature and causo os sever. BIC. Dic hinson. Edinb. I 785. DeutSch, Gott. 1787. q) I. S. P Ioth de proxima febrium causa. Gol. 179O.
333. Sertores nevropathologi plures in systemate quidem HerVOrum, Sed diverSis ejus conditionibus morbosis naturam febrium quae Siverunt. In peculiari et propria constituti Ono SyStematis nervosi Chr. G. Selle; in sensorio communi irritato Cl. T O d e si) ; in solis nervis irritatis J. U. G. Soli affer; in morbosa reactione ex irritato nervo intercostali ad SyStema VHSorum reflexa Ph. II o siti a n n. Analogiam febrium Cum Hevro-sibus exposuit G. Grimaud set).
334. In viribus irritabilibus morbose alteratis aut expilatis, causam febrium proximam deprehendere voluerunt alii. M. Sto ii cordis irritabilitatem Statuit morbose auctam; Chr. Fr. E sin or inaequaliter mutatam, Stimulo qualicunque exagitatam i); G. Fordyce Omne im-
105쪽
FEBRIUM IN GENERE. pedimentum circulo libero obicem ponens et J. Chr. Junctior auctam irritabilitatem cordis et Vasorum , imminuta nerVorum energia 3 Chr.Ηram Ρ praevalentem VaSorum Vim vitalem prae inertia sanguinis circulantis 53 3 P. J. Dosor irritabilitatem inaequabilem, in organis stinctionum involuntariarum auctam, in illis voluntariarum imminutum 43.
335. dure autem majori C. Sp reo ge I et Chr. Fr. Hus eland reactiones morbose validas omnis vitalitatis irritaine, pro cauSa febrium proxima agno SCunt.
336. Vim nervosam et muscularem in unam generalem contraxit J. Chr. Reii, ac in illius intemperi e CauSam febrium proximam ponit, mixtionem simul morbosam partium organicarum, ulteratumque proce SSum ChemiCΟ - animalem agno-
33 . Declinat tamen ab omnibus hisce sententiis , in ipsius principii vitalis expositions J. Bro Wn, qui ab exaltata incitatione vitali py- Textas , ab imminuta febres oriri docet; febrium igitur naturam universim in debilitata incitatione quaerit 3 Singularem ac propriam illarum indolem
106쪽
AETIOLOGIA criticam plane negat, atque earum ab aliis ex debilitato morbis nonnisi formam disserentem de sendit. Cui doctrinae fervide adhaeserunt A. R G s c h-
338. Interea tamen alii eodem sere tempore 'ad crassas denuo humorale S ideas, atque ad ob
Nam Chr. L. Hosma nn , G. W e d e lii 11 d atquc M. Hergi g i) putredini analogam SanguiniS Corruptionem , vasa irritantem, pro febrium proxima
339. Sorius itidem ex. principiis physicis et goochemicis febrium naturam eruere Conati sunt multi. J. Chr. Staris caloricum, G. Fr. Par rotturbationem pro CeSSUS Calorifici, G. Chr. Rei clidesectum Oxigenii in organismo i , J. Chr. B a h-xens abundantiam Oxigenii su), J. Chr. II a r l e selectricitatem δ) ad explicandam sobrium proxi
107쪽
FEBRIUM IN GENERE. 34 3. Miasmata etiam propria febrilia, quondam jam a R. Morton i) aliisque Stabilita, tum
341. Denique in Sublato organorum ae sunC
tionum aequilibrio, po Steriorum Vi praevalente 3 in incitationis vitalis disserentia quavis 3 in electrico momento ad CeteraS dimenSioneS arrepto ;aliisque vanis es satis Causam proximam febrium poSueriant ObSCura VerboSitate Neosophi, quorum nonnulli petulanter rejectis omnibus majorum placitis, sebrim nec pro morbo, Sed tantum pro
reflexu certarum aegritudinum BgΠΟVerunt. 342. Candore EC antra CuStisSimo, maxima
eruditionis ac perspicaciae medici, inter quos ipse P. Franti, ignorantiam potius causae febrium proximae fateri, quam nutantia Commenta proponere Voluerunt ; desperabundi fere de objecti hujus clara inlustratione.
343. Quid tamen severo judicio ex adtentiS
febrium observationibus, de cauSa earum proximuDrui possit, tentare liceat Omni conatu.
108쪽
344. Computando CauSaS febrium remotas, tum disponenteS, tum CXCitanteS, Cum actionis ratione poSteriorum, AC morboSis phenomenis in organismo inde oriundis Constantissimis febrium, omni fere jure defendi potest, proximam febrium uni Ver Sim Causam in morbo se aucta re aptione virium vitalium, a stimulo morbi fico po Sitivo irritatarum, es Se quaerendum.
345. Quod quidem post Fr. Hos mannum
tic H. Boerha axium pathologi diverSis quodammodo verbis ac idearum modificatione quidquam dixerSa, SenSu tamen non penitus dispari defenderunt sere omneS. 346. Et quidem, si solae irritabiles vires circulatori 1 systematis Cum Stimulo inimico bellant, febris tantum oritur SymplomatiCa. Generali S vero omnium vitae virium quae homini insunt et morbis resistere Valent, inSurrectio Contra graviorem inimicum, febrim Constituit Criticam. 34 . Clarius hoc inlustrabit febrium nosogeniae adtentior Con Sideratio. NOSOGENIA FEBRIUM UNIVERSIM.348. Disponens ad omnes febres momentum in perceptibilitate Organismi erga stimulos morbificoS Omnino latet ; qua absente, datiS utut occasionibuS per excitantes potentias, nulla generatur febr s. 349. Nonnullos erga Stimulos morbo Se irri-
109쪽
et Semper inest; et non tantum erga Solos mechanicos et Corrosi VOS, qui ipSRm organi Cana materiem adgrediuntur, Sed et pluS minuSVe erga incitantes, qui solas feriunt vireS. Alios autem,
Uti V. g. miaSmata Contagi OSa, non omneS perCipiunt homines, aut ΠΟΠ Semper. 35o. Causae vero febrium eXcitantes Sunt
stimuli positivi omnino, percipiendi non tantum ab organiSino vivo, Sed et morbose percepti uepro diversa autem ejus perceptibilitate diverso
mus in febrium aetiologia, et quibus omni tempore , dummodo disponens in organiSmo non desit momentum, febris artificialis construi potest ;tum SymplomatiCa, uti laesionibus mechanicis, caloriCo, Vino, motu etC. tum CritiCa, uti V. g. insitione miasmatiS Contagio Si. 351. Ex defectu stimuli nunquam oritur febris. Illo abSente nec febris generari, neC artificiali modo construi potest. Debilitata et languens deficientibus Stimulis organismi Sive aCtio, sive incitatio, febrim non constituit Sola, Sed momentum Solummodo largitur ad illam magis disponenS. Nam VireS Vitae languentes, dummodo Stimulis praegreSSis nimiiS exhaustae non Sint, Sed a stimulis debitis non praegreSSis minu S tantum exercitae et ideo inertes, accedente stimulo Vel minimo, promptius dein et avidius in motus febri-Ι. G
110쪽
352. Negativae ergo etiam potentiae, ill aove
quae minori irritamento, quam ut SRUUm ΟΓgu-nismum morbose irritent, in Vires vitae ogunt, febrim producere non Valent, niSi relativo modo,
et data majori vel minimum Stimulum percipiendi facultate. 353. Ne autem ipsas immaterialeS CRUSAS, quibus febres produci pOSSe observamuS, per debilitatem ex stimuli defectu sobrini inducere sa-
Cile credamus. Pathemata enim , quae VoluntAte animi retardata Organismum reapse debilitant, uti V. g. moeStitia, di Sponens solummodo momentum ad febres adducunt, more aliarum potentiarum
debilitantium fg. 316.). Quae vero Commotiae Vo luntatis imperio, prouti V. g. ira, inCitant organismum , ΡOSitivo Stimulo alioquin agunt. Quod idem intelligendum de potentiis internis dynamicis, physiologicaS actioneS Saepe morboSaS red dentibus, atque febrim generantibus. 354. Inao ab his causis nec dire te Semper febris generatur, Sed indirecte, inducto priUS
rius effeetus febris sit. 355. Excitans ergo quaevis sobrium CauSustimulus est positivuS morbo se irritans Vitδm organismi: disponens vero in facultate morbosam horum Stimulorum actionem percipiente latet.