장음표시 사용
81쪽
FEBRIUM IN GENERE. ,0tum scripta aliena Hippocrati immerito in apu-itata, tum laujus viri ipsius fiducia in commenta Pythagorica de numerorum efficacia. Quod quota dam non tantum phantasticus Asclepiades
B i i h y n u s, sed et castissimus Celsus jam adnotaverunt. Inde etiam multi medici dierum criticorum dignitatem agnoscere noluerunt. s. st eYcusatur facile LI i p p o C r a t e S eo , quod diebus Unde Cimo ac decimo septimo summam tribuat in
febribus judicandis efficaciam, qui plane nulliam
alorem apud Pythagoraeos habuerunt.' II. Fatendum quidem est, in febribus nonnullis Crises Observari, quae diebus a Criticis Seu Vaga et aliena periodo obtinent. Non tantum enim ab ipsis medendi rationibuS pravis, Sed et ab aliis causis lateralibus ita detorquentur se-bres in alienam viam, ut Cris QS tardao mox Compareont, mON et praeeipites. Sic experientia Compertiam eSt, in Climate frigido, in aere ΠΟ-So Omiali et impuro, Cris es febrium retardari, ab obpositis et aliis Circumstantiis aQCelerari ΡΟSSU,
atque a genii epidemici potestate diversimode universim dirigi. 252. Sed pauciora sunt haec exempla, in quibuS natura a solita febrium periodo de linat, atque defendi omni jure potest, longe maximum numerum febrium dictis vulgo criticis diebus judicari. Inter quos septimus et decimus quart SSumme SolemneS Sunt, nam plurimae in sanitatem et mortem hisce diebus terminatione S OCC HU
82쪽
Quare etiam Cyclia S dierum Septenoritis in febribus maximam medicorum obServantium adtentionem Concitavit. 3. Atque ipsus periodos oriticas adhuc strictius ob ServataS admiraremur omnino , si calculus diorum in decur Su febrium semper duceretur justiSsimus, atque si viribus naturae solis Saepius committerentur febres. 254. Ipsae in continuis febribus exacerbati nos periodicae abunde demon Strant , quamdam organismi morbose irritati di Spositionem esse, qua motus febriles ad certas et determinatas dies adstringuntur. Atque CriSeS in febribus non perficiuntur, nisi exaeerbationibus. 255. Incitatur sollicet Sub exaeerbatione quadam graviori, Vita in Summo Conatu eXaltata tantum in impetum vel SuS inimi δS CRUSAS , tantaeque inde turbae oriuntur, ut Tel entino eventu vol succumbere debeant VireS, inCBSSum Contensae, vel vincere felici explOSione, ruptis vinculis ac colatori is divulsis. Quam naturae operationem noVa et propria Symplomata Critica comitantur. Atque hiSce exacerbationibus judicium febrium crisi praestitum UniCe adscribendum CSt.
256. Quodsi hac exacerbationes , uti solent frequentiSSime, die quodam critico dicto obtineant , CriSDS quoquo obtinent eodem. Si vero, quod rarius , exaCerbistioneS Vel postponentes vel anticipantes aeritico quodam die intrant, ori Ses
83쪽
quoque omnino Comparere possunt eodem. Hinc
Hippocrates jam docuit 3 quae paribus diebus
exacerbantur febres, paribus etiam judicantur ;quae Vero exacerbantur imparibus, illae etiam imparibus judicantur. Atque errant igitur illi, qui credunt, Hippo Cratem nonnisi dies impares pro criticis habuisse 3 qui quidem error mBlae vocum versioni adseribendus est. sto7. Si hae exacerbationes tu Culenta' fiant, Cri Ses etiam Sunt manifestae. Si vero ob- Scurae Stint CXBCerb9tioneS, CriSES quoque Sunt OCCultae. ΗaC ex ratione Crises manifestissimae
sunt in febribus gravioribus et aeutioribuS, atque proinde in febribus Calidioris elimatis.
258. Quo ad eventum vero Crises sunt f a ustae, vel in fati Stae. PrioreS SanitBte, posteriores alio morbo, aut ipSu morte terminantur.
159. QuodSi faustae CriSes unico actu Criti otales inducant mutationes, quibus omnia febrilia symptomata Subito levantur, ae ipSa Statim re convalescentia inducitur, de ei si Vae Sunt et S O-l em nes, paucis horis absolvendae. Ubi autem ob exacerbationum impetum insufficientem ae energiam vitae minus validam plures ejusmodi operationeS CritiCae, quarum quae iS partem tantum morbi detrahit, requiruntur, morbus etiam lento gradu decreScit. Atque hoc in casu minus deciSivae et intercisae crises febrim juridicunt, Stadio critico quoad durationem multum diverSO
84쪽
26o. Inde de Crementit m febris mox promptum et bre Ve, mox tardum et gradarium. In priori CaSu ΡΟSt Cris in Solemnem fere Stati m ConvalesCentia intrat. Iu posteriori autem leves Semper adhuc intercedunt exacerbationeS, pedetentim decreScentes. Quibus quidem duratio hujus decrementi diversa in diversis se-bribus constituitur. Ubi enim pauCae Cri Se S requiruntur ad febrim penitus judicandam, decrementum absolvitur breviori tempore , quam ubi
26 a. Sub gradati decremento talis Ordo ob
SerVutur, quo omnium Primo Symplomata, quae vitae insonsissima erant, evaneSCunt, reliqUndeinde pedetentim intensione et numero imminuuntur. Sensorii et Nervurum facultates praeprimi S 1 CStaurantur, VireS motriCeS, utut peniti SDeCdum roboratae, liberiores tamen fiunt, ac energia Suu increscunt decrescente lassitudine ita, ut aegri lectum deserere cupiant. Redeunt adpetentiaC Sunae , et morboSae evanescunt. Ultimo sere pacatur circulus, qui Sine febre adhuc velox manet, aut ex minimo Stimulo velocior redditur.
Demum paulatim disparent functionum phySi Ο-
logicarum Omnes reliquae et levidenses laesiones, atque eadem ratione integritateS earum redeunt.
85쪽
262. Interpolantur autem , Si Summa adtenestione phenomena Stadii hujus ObserVantur, Versantibus in continuo de Cremento Symplomatibias, levissimae adhuc exacerbationes quaedam, quibus posthumae Cri Se S, Utut leviuSCulae etiam, plenum tamen levamen morbi induCente S, persici utituΓ. SEPTIMUM STADIUM. CONVALESCENTIA
263. Ubi pristina subrilia symptomata peniti S
iam CVanuerunt, atqUe eadem ratione functiones physiologicae ad officia sua redeunt, inCipit P Conuale S Centia. 264. Differt igitur stadium decrementi a Stadio convaleScentiae. In Stadio enim de rementi
ad Surit adhuc quaedam Symplomata Constitutiva febris praegres Sae. In ConvaleSCentia autem nullum constitutivum Symploma febriS praegaeSSae amplius adeSt, Sed mera Symplomata generalia valetudinis laesae tantum adSunt. 265. Minime ergo in hoo ConvaleSCentiae Stadio omnes functiones jam vigent, Sed denuo in ΟΡ portunitate VerSatur ConvaleSCens, absimili tamen illi, in qua ante febris invasionem VerS9
266. Organismus scilicet nunc nondum intC-ger et firmus 3 de substantia illius per febrem mul-
86쪽
tum deperditum, Corpus maei lentum, Carnes saccidae ; turgor vitaliS SanuS nondum reStitutus,
imo pallent magis, et miserius prOSpiciunt ConvalescenteS , quam priuS, ubi a febre turgebant. Defluvium capillorum ae epiderinidis desquammatio frequenter comitantur hoc Stadium. 26 . Restat adhuc languor Virium, praΟ- Cipue naturalium ac animalium, Sed motus jam libenter ac libere exercetur, ac leCtUS plane do- seritur urgente instinctu. ReStat adhuc morbosa irritabilitas, pulsuum ex minima Causa et CX Ie- vis Simo motu velocitas 3 maXima quoque Sensibilitas et erothisinus. Evigilant adpetentiae summo
Vigore, inde Voracitas, ac propensio ad libidinem. Omnia prolati in evigilantibus e Somno,
somnus etiam nunc jam reficit, et 11Οgotium re- productionis ac nutritionis CXpeditur. Restat autem proclivitas ad recidivam in priStinam sebrem, ubi illam propria et universalis organismi diallie- sis induxit. 263. Si domum qualitates Oxternae per &brim laesae unacum sun Ctionum omnium. integritate ad normam pri Stinam rediverunt; Si turgor, color superficiei normali S , muSCulorum torositaSet robur, CorrespondentibuS organorum aptionibu8, priorem incolumis organismi conditionem reCuperarunt, propriam Sibi homo denuo nactus est ex febri sanitatem. 269. Ad quam firmam agnoscendam omnium in amplexu functionum integrit99 requiritur. Nam
87쪽
FEBRIUM IN GENERE. 51 semina ex febri convalescens tunc primum Sanu Pronuncianda erit, ubi et menstruae periodi ossi tum adimpletum. 27o. Duratio reconvalescentiae stadii pro ratione febris praegressae , et pro ratione individuiae Cii Ciam stantiarum saventium, diverSa e SSe poterit. Virium major pro Stratio ae OrganiCae mBS-sae major jactura in febri perpessa, aetaS SUb-jecti nimis provecta, potentiarum denique diaeteticarum faventium major dos Cius, tardiorem Semper Conuale SCentiam ponit, et ViCE VCPS R. TYPUS FEBBIUM.
C. A. Seuhr Dis s. de typo sobrili. Gott. 1796.
27 a. Summe expertis modicis ex diligonti brium observitatione emere licuit, in ipsa febrium natura aliquid latere, quo duratio earum AC Certa Stadiorum Series definitur. Manifestis-
Sima exempla non tantum sunt in febribus Contagiosis exanthematicis, variolosis, morbillo Si Sete. Sed et in aliis, praesertim epidemicis subribus, inflammatoriis, biliosis, et intermittentibus. EXCurrunt enim, nisi anomaliae peculiares ex datis lateralibus causis intercurrant, duratione quadam determinata, quam solemniter observare licet prae Sertim in continuis septimo et decimo quarto die 3 atque excurrunt Sub mutationibus sXa periodo ac Certo Ordine comparentibuS. 272. Excipiuntur tamen febres symptomaticae , quae durationem stabilem vix Agno Seunt,
88쪽
quoniam CauSae earum tempore minus Certo vel enervantur, Vel non deViCtae 9gere pergunt.
a 3. Haec definita duratio in febribus criticis, et quidquid Simul regularis ac periodici observatur in phenomenis ac Stadiis harum febrium, typum earum ConStituit. 2 74. Huic typo universim ita ad stricta e sunt criticae febres , ut praeter durationem totius morbi, Series Stadiorum, quae percurrunt, illorum Symplomata praecipua et Coi Stitutiva , molimina Ct operationeS naturae quaeViS, eXaCerbatione Satque crises, des nitum in illis Ordinem obServent. Tuncque regulares di Culatur aut typica e, Sive jam continuo, Sive intermittente Upo gaudeant.
Cujus quidem observationis rationes in diversissimis momentis a diversis mediCiS 'IUae Sitae sunt, mox vel in astris, mox in ipso organismo hominis. Sed adhuc incassum. Profunde enim latet organismi ad periodos et ordinem Stain bilem proclivitatis CauSn omni S. 276 Nec patent quidem et irregularis de ursus rationes. Sed Causae tamen exactius Cognituo Sunt, quibus a regulari tramite deflectere CO-guntur febres , quae a typi Cae aut errati
277. In decursu sebrium irregulari et
anomalo non tantum Symplomata ConStantiora,
89쪽
FEBRIUM IN GENERE. 7sed et stadia prius exposita, l. 197 - 27o) autrioli omnia, aut Blieno Ordine obSerVantur.
278. Inter Symplomata illa, quae febrim Constituere Solent, Cctior, SitiS, PulSuumquct velocitas, ceterave diverSiS StadiiS respondentia non raro absunt in febribus anomalis, alia vero illo-xum loco, ac plane aliena RdeSSe ΡΟS Sunt. 279. Stadia autem ipSa, quae regulari Ordine percurri deberent in febribus regularibus, cilieno etiam ordine observantur in febribus irregularibUS. 23o. Imprimis, quod Sponte liquet, omnia stadia non excurrunt illae febreS, quae in mortem terminantur. Ita et illae, quae in alium
morbum tranSeunt, Stadiumque ConvaleSCentiae non adtingunt. 28 i. Sed et illae, quae sausto Sanitati S eventu Coronantur, ordinem Stadiorum Solem nem non semper rite exhibent. Et utut non in 'EPSUS, ConfuSUS tamen Ordo Stadiorum obtinere potest. Vel enim unum alterum ve ob brevitatem Suam Cum
futuro fere Confluit, vel revertitur Prct egreSSum, vel ipsorum Symplomatum febrilium tanta est intricat io , tantaque inter se inviCem Contradictio, aut paraSiticorum adSoCiatio, ut totus turbetur decursus, aut inadtentus ineXpertuSve me di Cusin stadiorum distinetione confundatur. 232. Quarum quidem irregularitatum rationes vel in subjecto inepte disposito, vel in CaUSi S a latere agentibus, vel in aliorum malorum
90쪽
ΛΕTIOLOGIA 3 complicatione, vel in crisium fallacia ac insus s.cientia, atque in ipsa medendi methodo non raro
233. Idaeo tamen pauCa nonnisi de irregulari sobrium in genere decui Sia 3 specialiora enim in speciali febrium expliCatione occurrent.
284. Ad disquirendam causam morborum proximam, Summe ubMI USAin plerumque , praemittenda Semper est remotarum CauSarum CXplicatio , quibuS morbi construuntur, et quas deprehendere longe facilius est negotium. REMOTAE CAUSAE. 235. Has in disponente S Seu pro egu mena S, e t Ρ r O C a t a r C t i C a S Seu ex Citantes dividunt pathologi. Ad omnem enim morbum producendum duplex momentum requiritur 3 internum unum, quod diSponenS Vocatur, aliud que externum e XCitanS, OCCASionale, et proprie Caia Sadictum. Effectus morbosi ex conflictu utriusque Oriundi, Cau Sam Ρro X imam morbi Constituunt.
286. Ita quoque in febribuS: quarum prΟ-xima CauSa profundius adhuc, ae illa aliorum morborum delitescit, et ad quam eruendam adtentissima requiritur remotarum CRuSurum Con sideratio.