Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

발행: 1769년

분량: 521페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

271쪽

DE YICTUS &c. LIBER III. 2 3lior, ac minus ducit stercoris ; quorum neutro ad praesidium mulsa indiget. Ρrzecipue Vero ejusmodi mulsa cocta b utendum ; si mei pravum

fuerit , & impurum , & nigrum, neque boni

odoris : coctura nunque majorem praVitatum

iplius foeditatem tollit.

Acetum naudum quibus c0nducibile, quibtis n0xitim. AT vero acetum , Vocatum mulsum , epotum se penumero his in morbis else per- utile comperies : etenim sputum sui tum educit,& facilem respirationem facit; hasce vero habet opportunitates. Quod sane Valde acidum est, non majorem efficaciam ad sputa non facile prodeuntia habebit. Nam si exasperantia educeret, ac lubricitatem induceret, A veluti si guttur d1lataret, pulmonem Utique leniret; nam iptum emolliret. ) Quod sane si haec contingerent, ma- qnam id utilitatem praestaret ; interdum Vero Valde acidum, sputi eductionem non sortitur, imo& magis glutinosum reddit, & officit. Id autem maxime perpetiuntur etiam , qui alias perniciose habentes , neque tuisse , neque , quae intus retinentur, exscreare possunt. Ad hoc igitur et egrotantis robur conjicere oportet; tu si de eo spem habeas, exhibere. EXhibere autem oportet, s1 dederis , summe tepidum, idque paulatim , neque affatim. Subacidum Vero oxymel Os quidem& fauces humectat , sputum educit, Sc iitim sedat ; hypochondriis ac visceribus ibi locatis placidum e st, & ex melle noxias hac parte prohibet; quod enim in melle biliosum est , emendat: quin

272쪽

II1PPOCRATI s& satus discutit, urinasque promoVet. Intest1- ni tamen inferiorem partem humectiorem reddit , & rumenta inducit. Interdum autem & in acutis morbis hoc praVum est, muXime vero, quod flatus foras prodire prohibeat, imo remeare faciat. Ρraeterea vero etiam debilitat, & ex trema refrigerat. Atque hancce noxiam solam ex aceto mulso oboriri noVi, quae etiam ut scriba

tur digna sit. Exiguum autem ejusmodi potum nocte quidem & jejuno ante sorhitionem propinare convenit ; sed & quum a sorbitione multum intersit temporis, bibere nihil prohibet. Solo

vero potu citra sorbitiones pro victu utentibus, propterea hoc uti semper & perpetuo non idoneum est; maxime quidem propter intestini abrasionem , aut eXasperationem. Quiam enim stercore Vacuum sit, magis haec induxerit, quum vasorum adsit Vacuatio; postea Vero & aqua mulsa vires diminuerit. Si tamen opitulari apparuerit ad totum morbum copiosus hujus potionis Us S, paucum aceti, quoad solum adgnoscatur, affundendum est. Ita enim tum quae laedere solet, ea minime laeserit; tum quibus prodesse opus est, his proderit. Ut uutem in summa dicatur ,

orti ab aceto acores , amara bile abundantibus magis , quam melancholicis, conferunt. Amara nanque dissolvuntur, & in pituitum abeunt, dum ab ipso adtolluntur ; nigra vero fermentantur, in sublime adtolluntur , ac multiplicantur 3 RCetum enim nigra per superiora evocat. Mulierihus autem longe magis, quam Viris, adversatur acetum ; nam uterum dolore assicit.

273쪽

DE VICTUS &c. LIBER III.

Aqrue p0tus parum juvat in morbis acutis : risque

rei ratio.

AT Vero aquae potui acutis in morbis, aliud

sane nullum munus habeo , quod adseribam. Neque enim in pleuritici S ac peripneumonicis tuisim lenit, neque sputum educit ; imo caeteri S minUS , ii quis perpetuo aqua ad potum utatur. Verum si inter acetum mulcim, & aquam mulsam aquae pauculina sorbuetur , sputum educit propter qualitatis potuum transmutationem ;quandam enim intus inundationem advehit: alias, neque sitim sedat, sed irritat , siquidem bilio naturae biliosa est, & prcaecordiis muta , imo pel-ssima, ac biliosissima, viresque maxime labefa tat, ubi in Vacuitatem. Venerit. Lienem quoque& hepar auget, quum instaminata fuerint, fluctuatque ac innatat ; tarde si quidem permeat, quod subfrigida sit & coctionis expers ; neque alvum , neque Urinas movet. Nonnihil etiam insuper obeli , quod natura taceS non educat. Quod si sane pedibus etiamnum frigentibus aliquando epota fuerit, has omneS noXas multo graViores adieret, ad quaiacunque tandem inclinaverit. Quum Vero in ejusmodi morbis vehementem capitiS graVitatem, aut mentis laesionem suspicatus fueris , a vino penitus ab tinendum cst ; quo in statu aqua utendum , aut Vinum aquosum omnino , fluVumque exhibendum, agprorsus inodorum; atque post ipsius potum aquae exiguum superbibendum: ita enim vini vehementia caput, ac mentem minus feriet. Sed in quibus maxime ex his morbis aquae potu utendum

274쪽

sit, & quando copiosissima, R quando moderata , quando frigida , & quando calida , partim

quidem antea dictum est, partim Vero suo quaeque tempore dicetur. At de caeteris potibus, qualis est hordeaceus , & qui ex herba Virente , uva passa, Vinaceis, tritico, Cnico, myrtiS , malo punico, & ex aliis parantur, quum horum aliquo uti tempestivum fuerit, in morbo ipso scribetur, ubi & de compositis agetur medicamenti S.

Non omnibus, nec sa per balneis utendum esse. B Alneum Vexo plerisque morbis, eo utentibus contulerit, his quidem adsidue, his vero minime ; interdum vero & eam ob causam balneo minus utendum est, quod id homines non recte parare sciunt. At nisi quis accurate lavetur, plurimum inde damni sentiet. Tecto enim citra fumum opus est, & copiosa aqua, & frequenti balneo , sed non immoderatius affuso , nisi res ita postulaverit. Et detersione quidem potius munime utendum est: at si detergatur, calido ipso ac multo copiosiore, quam fieri soleat, detersorio medicamento utendum ; multa subinde aqua adfundenda est, & protinus super aegro b diffundenda. Atque via brevi ad solium opus est, tum ad facilem descensum, tum adscensum. Qui lavatur , moderate se componat , ac tacitum esse oportet; ipsumque nihil agere, sed caeteros tum perfundere , tum detergere. Multa quoque aquae contemperatio paranda est, celeresque perfusiones faciendae ; ac spongiis pro strigili utendum est, neque valde siccum corpus inungendum. Caput

275쪽

DE ACUTORUM &c. LIBER III. 2 7 spongia detersum, quoad maxime fieri poterit ,

reficcari oportet ; neque caput, neque eXtrema , neque reliquum corpUS refrigerari, ac neqUe eum

qui recens sorbitionem, aut potum sumptit, la-Vare oportet , neque itatim a balneo sorbere , neque bibere. Enimvero magna pars aegrotanti tribuenda est , si is quum Lanitate frueretur , balneo valde oblectatus fuerit, & lavari consueverit. Etenim tales magis appetunt, totique juvantur, illotique ilaeduntur. Balneum Vero peri- pneumoni e magis, quam febribus ardentibus in Uni Versum, accommodatum est: etenim lateris, pectoris, ac dorsi dolorem balneum lenit, sputum maturat, educit, ac facilem spirationem reddit & lassitudines tollit, quum articulos Rcutis superficiem emolliat b: sed & urinas ciet, capitis gravitatem soluit , & nates humectat.

Tot igitur commoda balneum asteri, quibUS Omnibus opus est ; sin Vcro apparatus penuria aliqua in una re Vel in pluribus fuerit, periculum ethne magis laedat balneum , quam prosit; Earum enim unaquaeque , niti a ministris prout oporteat , apparata fuerit, magnam noXam advehit.

At quibus alvus in morbis plus aequo liquidior eli , iis balneum minime opportunum est ; imo neque iis, quibus magis quam deceat adstricta est, neque prius soluta. Sed neque viribus defectos

luVare Oportet neque ciborum fastidio , aut vomitu jactatos , neque 'biliosa eri etantes ; ne que quibus sanguis e naribus profluit, niti mi-ΠUS quam opportunum i t, fluat tempus autem no itri : si vero parcius quam pro occatione fluat, lavare convcnit, liVe universum corpus in

caeteris, sive captio solum juverit. Si igitur apparatus idonei fuerint, aegerque feliciter balneum suscepturus sit, quotidie lavare Oportet. Quos Princip. Art. Med. Tona. I. R

276쪽

H I P Ρ o CRA TIS autem balneum oblectat, eos etiamsi bis die laveris, nihil aberraveris. Tota Vero ptisana utentibus multo magis uti balneo licet, quam solo cremore utentibus ; licet autem & his interdum ;minime vero solo potu utentibus. Sunt autem& ex iis, quibus uti licet; ex praescriptis Vero conjiciendum est, tum quibus in singulis victus modis profuturum sit balneum, tum quibus minime. Quibus nanque aliquid eorum maxime deest, quae balneum bonum efficiunt, & balneo conserunt, laVare oportet; quibus vero nihil horum deest, & adsunt ipsis signa in quibus lavari

conducit, laVare Oportet.

HIPPOCRATIS

VICTUS RATIONEIN Μ ORBIS ACUTIS.

hi manifesto spurius videtur, vel obf0rmularum numerum , U 0b medicamenta, quae in legitimis soriastis HIPPOCRATIS 110n reperias. Spars sunt de rebi s omnino sui diffssimilibus commentarii: hisoriae non malae morb0rum, pleuritidis, anginae , ch0lerae, bdidropis, ad quam cantharides suadet V alia acer-

277쪽

DE VICTUS &c. LIBER IV. a SVγima: inde monita diaetetica , de carnibris , herbis que , condimentis aph0rismi Uarii , conch sisnes nimis lata a peculiaribus eventis ad generalia axiomata. mittim diaetetictim ter qtiatorυe demense imperat, ita i;r libris diaeta. Iutercedi ut etiam chii Argica.

ARGUMENTUM L I B RI

AT febris ardens fit, quum resiiccatae Venul

tempore 9utivo, acres & biliosos serosos liva mores ad se adtraxerint. Ac febris multa detinet; corpusque velut olliaria lassitudine affectum; inaborat, ac dolet. Fit plerunque tum ex longo itinere ; tum a longa illi , quum arefactbe venul9eucres calidasque i luxiones Ἱd se adtraxerint. Fit vero lingua aspera , & siicca , Valdeque nigra γpartiumque ventris morsu dolet, dejectiones turn liquidss, tum pallidet e fiunt ; sitis adest vehemens ι& vigilibe, atque interdum mentis alienationeSaHuic tum aquam, tum mulsam Coctam aquosum, quantum desideret, potui dato. Quod si os amaiarum fuerit, vomere confert, & alvum subluere.

278쪽

aso HIPPOCRATIs Verum si ad haec non solvatur, cocto asinino lacte purgato. Salsum autem nihil, neque acre exhibendum ; non enim aeger ferret. Sorbitionem Vero, antequam extra cris es fuerit, nudato. Et si sanguis e naribus fluxerit, solvitur affectio ; item que si sudores supervenerint judicatorii legitimi, cum urinis albis crasIisque, & laevibus sedimentis; ac si abscessus aliquis obortus fuerit. Sin vero absque his solutus fuerit, reversio

morbi rursum erit, aut coxae , aut cruriam dolor

accidet, exspuetque crassa , si sanus futurus sit. Febris ardentis genus aliud. Alvus subducitur ; sitis lingua aspera , sicca , salsa. Urinae suppressio , Vigilia , extrema refrigerata. Tali , nisi sanguis e naribus fluxerit , aut circa

collum abscessus, aut crurum dolor oboriatur,& aeger sputa crassa exspuerit haec autem suppressa alvo contingunt aut coxae dolor , aut pudendi livor supervenerit, non judicatur ; tes fiuculus quoque intensius, ludicatorius est. Sorbitiones dato adtractorias. In acutis autem morbis venam secabis , si morbus Vehemens appareat,& qui aegrotant, aetate Vigeant, & virium robur ipsis adfuerit. Atenim si angina , aut siquis alius ex pleuriticis morbus fuerit, medicamentis, quae delinguntur, repurgato ; at si imbecilliores appareant , ac plus sanguinis detraxeris infuso in alvum tertio quoque die utendum, donec in t to aeger fuerit, aut etiam fame opus habeat. Tu mentia hypochondria non spirituum inte ceptione, septi transversi contensiones, aut spirituum protensiones, quibus in rectae cervicis spiratione sicca pus non subest ; sed a spirituum interceptione hetae affectiones succedunt; potissimum Vero & vehementcs jecoris dolores & lienis graVitates, atque aliae inflammationes, & supra

279쪽

DE VICTUS &c. LIBER IU. 2 1 septum tranversum dolores, morborumque collectiones solvi nequeunt, siquis prius medicamentis pUrgare aggressus fuerit ; verum in his vcme sectio princeps remedium est; deinde vero clystereS, nil a Vehemens & magnus fuerit morbus; sin minus, etiam postea medicamento purgante Opu Scit. Quod & post venae sectionem purg2ns medicamentum securitate , ac moderatione indiget. Quicunque vero statim per initia morborum, inflammationes purgante medicamento solvere conantur , ii de contenta quidem ac inflammata parte nihil detrahunt , quum nihil cedat, quae adhuc CrUda est adfectio ; verum quae morbo reluctantur, Asana sunt, ea contabefaciunt. At debili evadente corpore, morbus inValescit; quum autem morbus corpori pretaevaluerit , is curationem non admittit. Subitam autem vocis cessationem Venarum interceptiones faciunt , ii bene Valenti citra occasionem, aut Vehementem aliam causam id contigerit. Uena igitur brachii dextri interna secanda est , ac languis detrahendus , inita se cundum habitum ac aetatem pluriS minorisque ratione. Horum autem quamplurimis haec accidunt , faciei rubores , oculorum immobilitates, & manuum distentiones, dentium stridores, pulsationes, maxillarum contractio, eXtrem Artim partium refrigeratio, & spirituum in venis interceptioneS. Cum dolores accesserint , sanguinis melancholici , acriumque humorum affluxiones sunt. De morsae autem partes intern3e dolent. De mors e vero & nimis arefactae venae, tum distenduntur, tum inflammatae conciunt, colliguntque ea, quae affluunt: Unde corrupto sanguine , ac spiritibus vias, quae in ipso secundum naturam sint, permeare nequeuntibus , perfrigerationes fiunt ob stabilitatem , vertigines , VociS ces-

280쪽

α HIPΡOCRAT 1ssatio, capitis gravitas, Sc convulsiones : si jam, ad cor, aut ad Venam pervenerint. Hinc epi-lepsiae, aut partium resolutiones eveniunt, si in ambientes locos fluxiones inciderint, atque spiriatibus mire nequeuntibus exaruerint. At his sa-yre, prius adhibitis fomentis , confestim per initia Veianiam seOare oportet, quum adhuc sublatii init , qui vexant omnes , tum spiritus, tum fluxiones ; facilius etenim remediis patent. Et re

creatis viribus , & prospectis judicationibus, si

non levetur, venter superior medicamento purgandus est , inferior autem alvus, nisi clystere subducatur, lacte asinino, quod coctum exhibito neque minus quam heminas duodecim bibat; atque si virium robur ipsi adsit, plusquam sexdecim. Angina fit , quum sub hyemem aut Vernum

tempus multa ac viscida fluxio e capite ad jugulares Venas defluXerit, eaeque propter amplitudinem , copio si orem suxionem adtraxerint. Quum

autem , quod & frigida & viscida sit, obstruat

tum spiritus , tum sanguinis via S occludens , Vicinas sanguinis partes cogit, ipsumque immobilem ac stabilem e cit , quum frigidus natura sit, & obstruend1 vi praeditus ; ob id suffocantur, livente lingua & rotunda evadente , ac FefleXa, propter venas linguae subiacentes. Nam subsecta uvula quam nonnulli columellam Vo-Cant , Vena Utrinque crass4 appareri quum igitudhae oppletae fuerint , linguae , quae ob siccitatem Rrara & spongiosa est, innituntur ; ea Vero prae

Violentia ex venis humorem accipies 8 , eX lata rotunda essicitur ; ex bene colorata, liVens, eXmolli, dura, atque ex flexibili, inflexibilis; ita ut cito suffocet, nisi quis celeriter auxilietur, tum facta ex brachiis venarum sectione , tum sectis, quae sub lingua sunt, venis, & medica-

SEARCH

MENU NAVIGATION