장음표시 사용
81쪽
terunci; paruae res, maximas trabunt. Variaiunt hominum iudicia, variae voluntates quo ut cui eandem causam simul audiuerunt arpe diuersum, interdum idem, sed ex diuersis ianimi motibus, sentiunt. Preterea, suae quasq; muen tioni fauet,&quasi sortissimum complectitur cuab alio cictum est, quod ante praevidit; Onan hiis ego dandum est aliquid,quod teneant,quod agnoscant. De diuina lege a Decurionibus exquirenda. Quaestio 22.
IN superiore questione, dum agerem de in umniendis locis, quibus,uti possunt Decuriones ad sententiam suam confirmandam, primo loco posui dispositionem legis communiS, aut partis cularis, quod sane praeceptum ita sentio in usum inducendum, ut ante omnia suadendi argumenta, prius intelligere conentur, quid in proposita iubeat Inus quia, omnium consillorum rectum gubernaculum positum esse in lege Diuina inquit D. Ciprian. in quadam epistola, quam: citat Iust. Lips. lib. 3. Politi cap. s. id quod, ut liqua regia munera praeclarissime praestabat,
prudentissimus Propheta David, de se ipso ita dicens, Psalm. I 18 Consilium meum iustificationes tuae: licet enim doctrinae Civilis inter omnes Principes esset longe peritissimus, qua populos diuinitus sibi commissos gubernabat, nihil DBus,virum sibi scilissimum consiliarium delege
82쪽
xat, cui omnia prius communicabat, & ab eo iiii probata consilia numquam suscipiebat; quem consiliarium appellat, iustificationes Dei qua Sancta admonitione omnes Rectores populo m. ad tanti Regis exemplum informat Ribad. lib α. de Relin Christ. cap I. quem locum Dauidi cum, explicat ibi Illustris stimus Bellarminus his
verbis,consilium meum quasi: Senatus meus A&Consiliarius meus, que consum in rebus dubijs,lunt mihi Iustificationes tuae, hoc est, praecepta tua. Cum enim , unusquisq; Decurio, quatenus homo rationalis, ea de causa fuerit ab Omnipotente Deo procreatus, ut in hac vita mortali sanctam eius legem Obsesuet,ac tandena eius sterna vivone in Coelestium animorum numero ne fruatnr, ita debet se gerere, in hoc publico munere exercendo,ut ultimum eius finem possit aduplici, ad quem assequendum nihil unquam committat, quod Deo displiceat, omnia faciat, quae tante Maiestati gratiora cognoscet. ut etia Apostolico testimonio cohortatur Paleot. in conclus. operis, memb. a. in quo argumento latissime versatur Ribad. in lib. citato, lib. I. cap. ubi
quam plurimis sacrs scripturi testimoniis oster
cit, in magnis erroribus versari administratores Reipub. qui, ad Diuinam legem sua consilia non reterunt. Humana enim consilia castigantur cuDivinis preceptis se praeserunt, inquit Hippol .a Collib. In suo confitiar. quae etiam valde con mendat IO. Boter. lib. a. de iure status cap de Religione ubi, & ipse ex Deuter. describit Diuinam iussionem, ad quam . veluti ad lapidem
83쪽
Lii lium omnes incurionum consultationes, eia sent conferendae. Conscientia, inquit Tertull. obumbrari potest quia non est Deus, extingui non potest, quia est a Deo: quemadmodu enim. in Tiactat. de Aduoc. Christian. ex Bal. & aliis, saepe obseruaui, sub praetextu legalis scientiae,
oeccare nonnunquam Ad uocato S m toro conicientiae, ita nunc usurpare possum, tib prtiextu Politiae Civilis, grauissime errari in Christiana disciplina, cui omnes gubernandi praeceptiones deseruire debent D Tho m. de Regim. Princip. cap. 1 .lib I. hoc igitur consilii capiant Christi
ni Decuriones, ut cum praesciuerint, quae in publicis consilijs, pertractari debent, ante Omnia secum dispiciant, vel sapientum virorum Iudacium exquirant, quid magis Deo probetur, IIIudq; omni studio persuadere nitantur, quod ut faciant animo alacriore, audiant quaeso D. Auetust his uerbis scribentem: Epistol. s. ad Ma celi Proinde, qui doctrinam Christi dicunt aduersam esse Reipub dent exercitum tale, quales doctrina Christi esse milites iussit. dent tales
orouinciales, tales maritos tales coniuges,tales marentes, tales filios,tales dominos, tales seruos,
tales Reges, tales Iudices, tales deniq; debitorii redditores, &exactores ipsius fisci quales praecipit esse doctrina Christiana, & audebunt eam dicere aduersam Reipub. imo magnam Reipub. salutem ataret, si illi obtemperetur.
84쪽
Qua ratione possint Decuriones, auctoritatem sibi conciliare. quaestio 23.
MAximi semper fuit existimata momenti ad
persuadendi , summa Decurionis auctoritas, usq; adeo, ut sine ratione, plerunq; auditorum animos moueat: Id ratum habent homines, quod ab eo quem probant, iudicatum uident. Cicer. lib. I. de Naturi deor. & lib. I. de Finibus, tuemur, inquit, ea quae dicta sunt, ab his, quos probamus: & de Clar. Orator. scauri orationem commendans, ait Grauitas summa,& naturalis quedam in erat auctoritas, ut non causam,sed ut testimonium dicere putares,quod ad senatoriam sententiam aptum maxime videbatur, quae.auctoritas,licet in uniuersum a pluribus fontibus derivare solet, quos recludit Ce-poll. intractat. de imperator. milit. celigen. S. Auctoritatis: nihilominus a Decurione Christiano quibasdam peculiaribus rationibus comparari debet, quae, sui muneris rectam administrationem respiciunt,ut enim mulier,alioquin mulotis virtutibus pr dita, nisi sit honesta, miles,nisi si in bellicis periculis strenuus, ct fortis, Not xius, nisi sit in suo officio fidelis, nullam laudem, a probis viris demereri possunt, ita Christianus
consiliarius aliis ornamentis decoratus, ad summum ciuilis auctoritatis gradu non perueniet,
nisi vere sit, & habeatur, ciuili doctrina, & usu rerum excultus, publici boni studiosissimus, Christianis moribus praeditus in sententia dicenda, D snce-
85쪽
so De Christiino, o Politico sincerus,& liber. & in agendo constans, & sorti
quamobrem, eum summa ope niti decet , ut Di uinam legem re ipsa, non ad speciem, & opini' nem hominum obseruet. Pale t. in cocluS operiSmemb. nisi enim re vera fuerit bonus, impostibile est, eum frui diuturna opinione bonitatis: D. Chrisostona, Homit, qo in Math. Quintil. I stit. Orator. lib. ia. Cap. i. Guicciard. Admonit.'6. caueat etiam, ne in rebus ad consultandum propositis, ea omnia statim effutiat, quae in buccam venerint, sed priui secum examinet; quid,&quo ordine diicturus sit illud etiam studios' curet, ne in publicis rebus tractandis, vere possit in suspitionem trahi priuati commodi curandinam ubi semel, a recto cursu optimorum consiliorum,de publicae utilitatis flectere depraehensas fuerit, cotinuo e possessione Civilis exiitimati nis deturbabitur, nihil unquani dicet, adeo sim cerum quod praua interpretiatione non deto queatur praesertim b his, qui, ex intima sua cω scientia, qu semper priuato respectu movetur, de aliis simile iudicium concipiunt, D. Augst. in Psalm. 23. en narrat. I. &lib. 3. de Doctrin. Christian. cap. rs. Haec summa sit, ut Christiani D curionis omnia munia consequi Deo adiutore conetur eundemq; se semper exhibeat , ut Deo gratus, Reipub utilis, omnibus charus possit existere: acleo enim pleriq; sunt excellentis iudiacii, ingeniis Decurionum dignoscendis, quod, ubi semel alicuius consiliarii simulationem od
rauerint, uix illi fidem adhibere possint.
86쪽
vod ubipossint omnes Decuriones venire debean: pra editati ad Consilium. Quaesio a. .
QVod in tanta declinatione bonarum artiui
in tanta eorum Ciuium penuria, qui prae iceptis Civilibus animum suum excolere studeat, ad Rempub, gubernandam, cogatur ordo Decurionum implere numerum hominibus ineptis, minime idoneis, valde dolendum est, atq; deplorandum: quod vero hi Decuriones, quos iam delineaui, ad publicas res nihil penitus studii, nihil voluntatis unquam conferant, semper negligentes, semper imprudentes,n6 possum uo animo cogitare, neq; pati, si enim, id exigui talenti, quod habent, alacri animo, in publica comoda inpenderent, si saltem cuperent labenti Patrie opem ferre, aliquanto melius, cum com- Dunitatibus ageretur, quemadmodum etiam, dignos existimo qui grauissime repraehendantur eos, qui, maioribus donis a Deo cumulati, negotia publica minime curant, perinde quasi, ad ipsos non pertineant: quo fit,ut plerunq; inter sint Consiliis, non premeditati,eaq; consilia capiant quq subito,sibi immentem veniant quamobrem. hortor omnes Consiliarios, ut prius intelligere curent, quid in Consilio pertractandum sit eaq; animo meditentur, quae ad optimam deliberationem suscipiendam accomodari possint. Ιmμtenturq; Belingerium Baltassinu Consiliarium Ferditiandi Regis Tarraconesium,de quo Iouia. D a P ontan.
87쪽
Pontan. lib. q. de obedient. cap s. ita scribit. Is quoties de re dubia aliqua aut maxime graui negotio consultandum esset, post: prandium, i cabundus, familiares suos omnes conuenire iubebat, propositaq; aliqua ficta questiucula haud tamen ab re, rogatisq; singulis sententiam dicere perscrutabatur cuiusq; iudicium quibus postea sententiis collatis inter se, et diu, multumq; pensitatis, facile inspiciebat, quaenam esset sententia verior, magisq; accomodata; hoc etiam faciebant superiore aetate multi Doctores Collegii nostri, admiranda prudentia, Be singulari eruditione praestantissimi, de quibus sigillatim nihil dico, ne, si minus de aliquo, ingrata, si satis de omnibus , infinita videatur esse oratio
quid facere debeat Christianus Decurio, qvi a communi aliorum opinione dissentiat: a stio as. pMilens quis io in eiusmodi argumento versatur, in quo, quamplurimos errare vidi, maximo pudore sustusos, qui non audent sententia suam proferre, ne tanquam singulares irridean-
r, omni spe destituti aliquid proficiendi in quae
quaestione, certissima conclusio circumfertur, noposse Decurionem tuta conscietia animi sui sen-lum tacendo comprimere: cum enim illius officium consistat in recte consulendo, non debet ex eo inquietari,quod alios in suam partem trahere non possit,Ordinat Paleot.in saepe citat.tractat.
88쪽
quaest. 9. veri quoniam inconsiliario aliud est odficium, aliud finis: ad officium tenetur consili rius, quod est in eius potestate, idest fidele consilium dare, ad finem autem non adstringitur, qu est persuadere, & ab eo non pendet quod etiani prius docuit Cicer.Philippic. a. Unusquisq; r ctissimam sententiam dicat, etiam si inlus in ea. singularisq; futurus sit quod ad eum non rei exutus, sed consilium, &susagium optimum pertianeat: cuius auctoritatem refert Auctor quistio. Polit pari. I.quest 23 huc transferri possunt,quq praecepit Deus. Exod. cap. 23. Non sequeris tu bam ad faciendum malum, nec in iudici plurimorum aquiesce sententiae ut a vero deuies: quamobrem ubi sentiat Decurio, opinionein suam esse meliorem, non debet conscientiani suam fraudare debetq; anteponere bonum publicum, suspicioni propriae existimationis demi
de his que fiunt a maioripari. pitui.Fin.in cap. nolle, de praesumptio. praeterea scire non potest an sit alijspersuasuriis, nisi sententiam dixerita quibus sane rationibus, ita definiuit in s cie nostraeLicentiat:Pisan.de Curia Pisan. lib. 2. c. II.& ibi Appostellator. ipsoq; usu rerum saepe com pertum est, Divinam bonitatem, alicui consiliario, nonnunquam tantam dicendi gratiam&vim elargiri,ut omnium corda moueat,& flectar. D. Thom. 1.2.quest, I 77. articul. r. quamobrem
assuescat Decurio, non aliquando, sed semperi ad solam publicet utilitatis causam oculos con
89쪽
& quid sentiat, aperte, candide, veraciferq; proferre. Ita certe , ex hoc proprio eius ac perenni instituto: intelligent omnes eum, hanc stheoatis β elitatisq; dicendi possessione adeo arcte appi hendisse, ut nec etiam eo tempore quando omnes in contraria trahuntur, velit illam deserere . quatit de se opinionem si tuebiatur, mirum est dictu, quantum Reipub. prodesse possit.
vii m ego, eam eloquendi vim diuino beneficio essem adsecutus, ut in animis orn- ilium Decursonum,defigere,atq; imprimere possem , quae, quanta mala in Rempub. inundent ex insedelitate illorum, qui secreta Consilii non custodiunt. Quam grauiter errent, ac turpiter delinquant, aeternis suppliciis propterea manci Mndi. Iuxe etenim Civili conititutum est, inter Patriar proditores adnumerari, qui ea padit,quae in Consilio tractantur Angel. in l. Athletas spraeti ricator.ff. de postul. Auend. intractat. de exe-
L. omnes delictum g Exploratores βῆ de re miliatar. S committit crimen punibile poena falsi. Ita seruandum is de offic. Praesid. Io. de hiit. in studi C. de Decun lib. Io.Clpoll. cons. criminat. 39. n. i. Lancellot. in d. tractato de Decuri nu. 38. ubi etiam inquit, posse ab ordine moueri Martin. laud. intractat. de consit. Princi uest l. Bar
90쪽
Decurione. essu Bar. in l. aliud ff. de p*αLicent Pisan. de Cuc pisan. lib. 7. cap. I. Paris. de Put, de Sindicat.cap. de excessibus Consiliar Bossi in praxi Criminat. tit. de carcerat fideius, ta 3 r. ubi a silentio quod in Consiliariss exigitur, scri bit eos vocari flemtiarios: Qua in re, illud procipuum incomm dum inter muIta alia, quibus hac de causa Ciuia tales assiciuntur deplorare, ac detestati soleo, quod ubi cotingat leuitate aliquorum, in vulgus esterri quae ingenue aliquis Decurio dixerit in proposita controuersia, multl simu Iates, & o culta odia in eum erumpunt; quo postea fit, veminus libere sententiam dicat; & publica negotia priuatis respectibus cedant. Vt etiam antimaduertit Bos . ubi supr4 n. 3 o. in fini quod sane silentium , ut summa religione obseruaretur. maxime curae erat,priscis illis Romanis i quibus bene gerendς, Reipub. optima praecepta peti possunt. Fidum, & altum erat Reipub. Consiliti, silent ijsaIubritate munitum inquit valeri Max. Animana Consilii secretum vocat Iust. Lips. lib. 3. Politicor cap. s. ut re ipsa perspicitur in Historia Pretextati Papirij quam retulit Gell.Noct. Aetigar. lib. Z cap 23. Is adolescens, cum patre fuerat in Senatu , & ab eius curiosa matre, cum i
terrogaretur, quid fuisset actum, nescio quid in is geniose cmmmentatus, respondit id fuisse a Patribus deliberatum, ut pro bono public liceret viris duas 'xores ducere. Quod cum credesissee mater, indignabunda, quamplures alias neminas appellare, di obtestari coepit, ut huic Deere is intercedetes, peterent a Senatu,ut potius illis