장음표시 사용
91쪽
hermitteret duos habere viros. Quamobrem postera die, ut constituerant, rogare Patres, manibus praehensare, contendere, ne tantum sibi inferant iniuriam: Patres, re intellecta, derisere muliebrem vanitatem,& summis laudibus prudentiam ac taciturnitatem adolescentis proseque tes, iure sumendae Togae illum cohonestarunt e Egiptij abscissione linguae animaduertebant in Senatores, qui consilia publica renuntiabant, ut
Diador. Sicul. memoriae commendauit nec aumagnas res agendas adhiberi debet, qui tacere nescit: Quod his duobus versibus expressit H rat. lib. s. satir. q. Fingere qui non facta potest, commissa cauere qui nequit, hic niger est, hunc tu Romane caueto: Quod sane silentium sum mopere colebant Areopagitae, qui erant 'natores Atheniensium unde, apud antiquos, illud nuxerat prouerbium'Areopagita taciturnior; illudq; tanquam administrandarum Ciuitatum
sortissimum vinculum, copiose celebrat Grego Τholosan. de Repub. lib. 23.cap. 6.quibus,opera pretium puto, adiungere eleganti Sumum Apo
thestina Alson si de Aragonia Regis Neapolit. quem scribunt nonnulli laepe dictitasse, quod si
sibi contigisset in Repub. Roman. vivere, hortatus fulsisset Senatum, ut ante fores Curiae extrui euraret Aram Ioui Positorio su per qua, Senat res ingredientes, priuatos assectus, egredientes
vero aereta Consili j deponerent : Ad hanc t
citurnitatem, compelluntur incuriones ex natura i ei, & publici suscepti muneris: usq; deo;o etiam cum vitae profusione in rebus grauibus, ea
92쪽
Decurrone. seruare debeant; teste Sot. de ratio. tegen. Se cret. memb. quaestio. 4. conclus. 6. quam si minime praestent, grauiore periuris culpa, Diu in qiustitiae obligantur, non solum hi, qui peculiari iuramento, fidelitatem promiserunt de quibus Licentiat .Pisan Bo Sot. ubi su p. Sed in uniuersum Omnes Decuriones, ex illo iuramento, quod in assumptione muneris susceperii ni, publici boni pro viribus procurandi quomodo enim publica utilitatem promouere possimi, secreta Consili j
euulgantes: Cum enim charitas sit virtus uniuer
salis, habens imperium super alias,& eas moues ad suas operationes,&propriufine, utiq; eius sanctissimo praecepto, debent moueri Decuriones ad illum actum fidei exercendum, quo secreta consiliorum comprimuntur Sol. in lib. citata
membr. I. Quest . I. conclus 3. ueri ad secundulargia: non ergo patiantur, turpissimo se uitio infidelitatis,proditionis,periurij,& linguae incontinentis maculari, quam uirtutem taciturnitatis ualde laudabilem, & prorsus necessariam, qui consequi cupiat, & in tempore, atq; loco exercere, nunquam desinat,Diuinam opem implorare, illo Dauidico Versiculo ad hanc rem valde acc modato, Pone custodiam ori meo, & ostium circumstantiae labiis meis:assuescantq; in rebus etiam inimis & exigui momenti huiusmodi actus uirtutis Fidei inculcare, ut Deo seper adiuuate,praestatis simu illius habitu, quo, rersi publicarii tuta,& recta administratio cotinetur possint adipisci: ut spiritualis discipli ias praeceptores sanctissimis suis scriptis, nos saepissime docet,atq; erudiunta Da
93쪽
De Prudentia Chri iani Decurionis moderas discuuaesio 27. OVemadmodum, qui in consultatione rerum
publicarum ad pauca respiciunt,grauiter.& saepe aberrant, ita, parum idonei existimantur illi Decuriones, qui cum ingenii acumine, & praestantia, Dei singulari beneficio excellant, multa facile excogitant in s tranq; partem; adeoq;anciapiti opinione distrahun rur ut semper animo fluctuent,& numquam certum consilium capiant: temere putantes, in magnis rebus deliberandis,
aliquid constitui posse, quod aliquam difficultas tem non patiatur; quo fit, ut dum nimis prudentes esse volunt, publicis commodis aduersenturi Aeuum ergo, & homines ignorant. & naturam Civilis Societatis non intelligunt quae humans corpori, & aegroto comparari solet, inaris , & aduersis morbis laboranti quorum uni, si remedia adhibeas, alter augetur: Hos equidem consiliarios, saltiberrima admonitione informat Spiritus Sanctus, Prouer cap. 23 Prudentia: tuq pone modum: et repraebendit Riba d. de Religio. lib. et cap. 33.mfin. Habet aliquid ex iniquo, omne malum exemplum, quod utilitate publica rependitiir, dicebat Tacit. qua de re, disputateIegantissime; scip. Ammir. lib. q. cap. 7 & adducit prudentissimi. Catonis auream sententiam. Nulla lex inquit ipse satis commoda omnibus esse potest; id modo queritur si maiori parti,&in summa prodest. Palear. ad Tacit. Obseruat. 433. inquam l
94쪽
suam quoq; sententiam aflam potest Angelicim t. saluberrima admonitio lib. 3.caD II. n. 6. Gubernator inquit, debet
eligere paruum desectum in pari: ut fit u
in tum bonitatis in toto quibus addo Lotim. Admon. 328. huiusmodi exemplo id bene expletexntem si ex re proposita sex magnae utilitates, Ecquatuor incori a mihora consequantur' iuus soret ille consiliarius, quii cinimcidorum,tot bonδ negligeret. Cum Igitur, filo non posit omnia futura contingetaria co-GA retro inceriaeci sint cogitationes mortalium,
eo piias sancti opem issidue im blatis a quo 're Ai consilii pN '
cisti Dionis. Cartus. In summ.FideIArtic. ios. In summa, hoc praeceptum memor reneant, ut in primis considerent finςm sibi pro-
:ositum an tu s sit, & honestas:
media ad illum assequendum ex quibu , . meliora, ει certiora; postremo liberatam assequantWr, incommod0i m HDehis: Bartolom. philip. de Conliuar. cap.
Baptista Lent. Obseruat. Potiti'ria est in quorumdam mortalium& vesania, ut si quae bona sperent tamen cuili maximis malis coluncta sunt, incensi cupiditate meliorum, conminctum maluprorsus . temnant. Cum autem, id quod m-ta erat, aduenerit, adeo grauiter, & moleste larunx, ut maxime vellent ab omnibus OptimiS r .us abstinuisse.
95쪽
auod Chri iami Decuris es eniti debent, Q ' intelligant vim , ct naturam cuiuscunq; virtutis. Quaestio 28.
Drsumpsi hoc praeceptum a Bartolom. phili
in tractat. de consiliar. cap. 6. qui, prudentissime considerat, tot, ac tantis erroribus humanas mentcs obcaecari, ut extrema vitia, nomine
virtutis propinquioris, ab imperitis hominibus appellentur: temerarium enim, & nimis audace qui sine aliquo delectu, omnibus se periculis e ponit, λrtem: qui pecunias prodige consumit, liberalem dicunt, & cstera id genus qua de re,copiose etiam agit Auctor Specul. Politicar. Obser. Itb. i. tit. de Consiliariis ubi subiungit huiusmodi cognitionem esse valde necessariam ubi agitur de c)fficiis conferendis, ne collatores, in aestima- dis virtutibus decipiantur: quas virtutes, non est mei instituti, in hoc libello, absoluta tractatione explicare, nec declarare illorum extrema vitiosa quoniam, NPhilos. in Ethic D. Thom. in a. a. suae summi Iovian. Pontan. Vincent. Castellan
de officio Regis, S etiam D Ambros. de officiis
plenissime disseruerunt: id solum dicam,omnem virtutem moralem relatam ad bonum Commu- nitatis, compraehendi sub iustitia legati: posse q: eum, qui potestatem habet condendi legis praecipere actus cuiuscunq; virtutis, ubicunq; ratio publicae utilitatis exposcat,& subditos compellere ad obedientiam D.Tho. a. a.quqst.47.art Iis
96쪽
lamand. Rebell. de Obligat. Iustita pari. I in .
Praelud. sectio a. n. IT.& I8. quamobrem pota
sunt Decuriones saltem cum Auctoritate Principis,ad bonum communem praecipere de actibus temperantiae, prohibedo immoderatos sumptus in vestibus,& commessationibus: possunt etiam interdicere Ciuibus ne ad Tabernas uinarias, epulaturi accedant: possunt praecipere actus is titudinis, ut imminente peste obeant Ciuitatem ne contagione inficiatur: pariterq; de actibus ii beralitatis disponere, cogendo Cives ad mutu . dum, vel ad pauperes alendos uigente caritate annoneaqua quoq; ratione, possunt uetare ludos.
alearum, Be qui uulgari Idiomate appellantur, i Lotti.&sina ilia. De fine Christiani Decurionici aliaestio 29. IN hoc libro multa sparsim comemoraui, quae .
proposit et qu stionis argumentum attin Cunt, verumtamen operae pretium duxi, peculiarem.
tra ctationem suscipere, ut finis Christiani Decurionis melius illustretur; quo patefacto unusquisque facile poterit, ea Consilia Communitati Proponere, quae ab optimo Consiliario debent emanare: quam ut explicem, repetenda est origo eius maximae charitatis, qui nos patriae deuincit,
atq; obstringit quemadmodum enim singulari dilectione, Deum opt. Max. prosequi debemus quod in eo, & ab eo, primum principium gene. rationis, denatiuitatis nostrae sortiamur, ita, secundum
97쪽
tundum eum Parentes, & Patriam, maximo Ili
dio colere debemus; querit sane actetum, uno,& eodem nomine pietati., solent exprimere, tum Theologi, tum alij varie disciplinae grauissimi
auctores: D Thom .et. a. quaest. Ioa. post Philos 8. Ethicor. & Ciceron de ossicijs, & alibi saepe:& exi nostris cin. cons. 33. infi. l. i.&scrib.an l. a. ff. de iust tur. qua eximia charitate in Patria infla- mali, quam plurimi,alacri animo vitam profit de runt, ut eiusmodi exemplorum plena funt histo riarum monumenta, & maxime Maca b. cap: 8. ubi gloripsum dicitur pro legibus, & patria mό- ri,&Esther. cap. I 3.Tholosan. in Praelud.optim . . Iuriscons. lib. a. Cum igitur tantum Deri tantu Patrii debeamus, quantum nenio cogitationae comprφhendere, nec usrbis explicare potest, id sibi proponant Decuriones, ut post diuinae legis et ccuratissimam ψbseruationem, nihil in suis consiliis antiquius habeant, quana vi publicas Ciuitatis utilitates, cogitando, l0quendo,& operando promoueant, sui priuati commodi, penitus bliti Gregori de Repub. lib. q. cap. 6 & Tuli. in Epistol. i. ad q fratrem: quod priceptum, inter alia omnia primum, traditur ab omnibus, qui, i de Repub. administranda scriptis suis disseruerunt. D. Thom. de Regimin. Princip. cap. IS.& , .catur elementum primum Reipub. beatae: Sia
manc. de Repub. lib. 7. cap. I. id quod iureiu- fandό promittunt Consiliarii, dum huius pubi ci muneris possessionem capiunt, qua in re,illud est diligentissime considerandum,quod Decreta
Vin num, duplici ratione possunt publicam
98쪽
Decurione. 63 utilitatena respicere, nempe, si ad bonum commune, directo,&immediate relaxatitur, aut fi nt ad propriam vitilitatem aliquorum , hoc videlicet consilio, ut priuatis illorum commodis publico Decreto procuratis, Reipub. status p stea melius conseruetur, uel augeatur. Si enim bonum publicum, alterutra ex rationibus memoratis minime spectetur, suo muneri non satisfaciunt Christiani Decuriones, Nauarr. de finibus human. actuum: Veri Circa secundam finis diuisionen n. 28. quod bonum publicum consistit infelicitate ciuium temporali D Thom. I.2. quaest.. 96. BOlognet. ini. I. n. Isi s sol u. matrim. id quod elegantissime declarat Petr. Barbos, in d. l. I. Part. I. n. 6q. cum sequentibus, ubi ita distinguit publicam utilitatem, ad cuius scopuli' debent publici dministratores, suas cogitationes distudia omnino dirigere, quod etiam affirma- Nit D. Thom. i. i. quest 9O. Artic. a. hoc est nis positionena factam circa aliquid particulare, non posse appellari bonam legena, nisi sit facta tu o
dine ad bonum commune. Quae tamen disputatio ut melius elucidetur, repetendae sunt, quatuor illae publice utilitates quas proposuit Bolog n. in i l. I. n. 192 Prima est quae respicit bonum commune in communi, di in quolibet particulari aeque principaliter,ueluti Sacerdotes, & Magistratus: unusqmsse enim potest intrare ecclesiam, & implorare tutelam
Magistratus: Secunda utilitas sumit principium a communi bono, ueluti pu blici aerarii, & in consequentiam descendit ad priuatum, quia pleno
99쪽
6 Christiano, O Tolitico . aerario non grauantur ciues. Tertia sumit inlinia priuato bono in ordine ad publicum, ut quod mulieres sint dotatae, & pariant postea filios. Vt tima,&ipsa respicit publicum bonum, sed remotum ex interuallo, ueluti quod subditi diuites sint,& possint leuare caritatem annonae: prima igitur publica utilitas, omnibus anteponutur in aliis uero non potest certa regula costitui, sed secundum intentionem legislatoris, una, alteri praefertur, in uariis figuris causarum. Illud uero, certum est, maiorem utilitatem publicam , praesprri alteri publicae minori : Ias.
post Paul Castr. in L c terais sed siquis ad opus
is de leg. I. Rip. in d. l. I. num. I II. is solui. matrim. Quamobrem, cum ciuitates, in uari' sordines ciuium distribuantur, debet Christianus Decurio, quantum attinet ad publicam tua administrationem recte gerendam, ita inuigila re, ut tanquam amantissimus Pater,&fidelissimus tutor omnium ciuium,qui sunt partes ciui a tis, commoda tueatur, Gregor. Tholosan lib. 6 cap. s. num. q7. in summa totius Reipub. maiorem utilitatem in sitis cosultationibus specteti Quod si ageretur de lucro communitati acquirendo, & de damno alicui priuato ciui inferendo, publica utilitas non attenderetur. Tholosan. de Repub. lib. et q. cap. 8.nu. i I. uerS. &si agatur de commodo publico statuendo, cum inco- modo priuati; maxima tamen prudentia opus
est, Diuino lumine ii lustrata, ne, dum in aliqua re publicum bonum inquirit,in alia destruat a que corrumpati quod dum optime intelligerent
100쪽
esse necessarium Prudentissimi Reipub. Venetae moderatores, instituerunt illam supremam D cis dignitatem , cuius praecipuum est munus, omnes Magistratus in eiusmodi officio continerene, sub pretextu publici boni curandi, illud, iualia re deminuatur, ut inquit Card. Conta. lib a. de Repub. Veneta . Huc etiam adduci potest quod fuit coclulam in Senatu Portucalensi apud Georg. Cabed. decisi 74. lib. i. quod Decuriones possunt deminuere numerum publicorum hospitiorum,quando hospites pretia rerum nimis augerent, non obstante quod multitudo istorum tabernariorum afferat utilitatem forensibus ad Ciuitatem consuentibus quia utilitas Ciuium prε- ferri debet, utilitati exterorum. Quod Cbri ianus De chris inquirere debeat veram causam malorum publicorum.
.aeuio 3O. BI Ciuitas incommodis.&calamitatibus affligat solent aliqui Cosiliarii praesentiu tε
rum, conqueri uel de auaritia Principum, &corum officialium vel de negligentia Ciuium in publicis muneribus exercendis vel quamlibet aliam causam tot ac tantis malis praetexere. quibus ut mederi possint nulla praetermittiit humani prudentiae precepta . frustra tamen euadere nituntur, quia veram causam publici morbi.non attingunt. quos hoc propterea saluberrimo precepto erudire constitui.Omne quod est malu,aut