장음표시 사용
101쪽
mum aeneum cudere, multo minus illo ostendere suam templi constructionem . . Nummi enim aenei ad viliorum rerum emptio
nes etiam in opulentissimis rebuspublicis passim terrarum suum aliquem semper habuerunt locum. Neq; signum templi in ostenta. tionem fortassis est additum. Sed & jam indicavimus, nummum ejusmodi quem Hottingerus est nactus, non aeneum esse sed a genteum. Alterum Cappelli argumentum , quo & Villalpa dus videtur & Seldenus usus, de imagine humana in nummo a a Deo vetita, itidem adferre in medium non audeo: etsi enim ipse ostenderim, ita creditum fuisse a Iudaeis post exsilium Baby- lonicum, & nunc quoque ita credi; quoniam tamen haud dubito, Legis illam interpretationem abire a vero Legissensu , eumque
pervertere, non ausim assirmare jam tum Salomonis aetate idem tu isse visum.lmo aliud tum placuisse, confirmat Prophetarum S cerdotum aliorum totiusque populi pietas ct non fucata Legis peritia. Ne nunc dicam,quantum sibi Salomon indulserit contra Legis divinae regulam,in longe majoris momenti negotiis. Aliis igitur rationibus ego quidem innitar. Est autem e rumprim,quod isthac aetate literae quadratae, quibus hic nummus in gnatur, ad promiscuum vitae usum & negotia non suerint adhibitae, nisi demum post tempora Hasmonaeorum, imo sorte post excidium denique gentis Romanum. Hoc sane posito. nec nummos tune signare characteribus illis, passa est consu tudo, atque adeo etiam hic nummus non est ab illo aevo. Aorea est, quod nec argentea nec aurea moneta signa ausi tune fuerint Israelitae: Saltim igitur argenteos hujus sortis nummos recentiores esse. Utramque rationem deinceps demonstrabo: tantisper igitur postulo mihi credi haec iam uestis. Tertio, ipsa inscriptio aversae partis satis manifeste indicati a Salomone ipso nummum illum non esse. Sine exemplo utiq; est in altero lare te nomen Regis exprimere, in altero templi illius Regis denuo Regium nomen repetere, Et veroopeii tionu
102쪽
tione illa neutiquam fuit opus, cum non nisi unica illa sacra aedes in universa Israelitarum regione reperiretur. Fuisset itaque satis . solam templi vocem usurpasse. Imo convenientius suisset etiam illam non addere , cum figura templi conspiceretur. Salomonis si rario opus non esse nummum istum, luculentet ostendit ejus ruditas. Illius enim Regis omnia suerunt in admi rationem usque splendida, & assectanti gloriam non utique de- . fuerunt peritissimi artifices. Paulo ante vero audivimus, hujus nummi nihil non esse rude atque impolitum.
Verissimum cuilato est id quod docte urget Anonymus ille
Antiquatius . coronam istum in modum, quo expressa est in nummo, radiatam inventam esse in signum divinitatis. Nec vero in nummis aliisque monumentis antiquis comparent tales coronae impositae capitibus hominum, nisi illorum duntaxat qui deorum in numerum per aliorum adulationes impias relati sunt & adorati. Quale quid Rex Salomon non legitur vel assectasse vel passum esse. Et vero ad illas radiatas eoronas, nihil laciunt coronulae quarundam literatum Ebraearum, aut Persarum tiarae: quorum exemplo sinistram corouis illis radiatis opinionem conatus est Hottingetus detrahere. Alia suit tiara Persea. Veram speciem videre est in longe praeclarissimo opere de Praest tia S us. Nummorum veterum p. .rae peritissimi rei nummariae scriptoris E. Spanhemii. Neutiquam ergo illud coronae genus convenire potuit Salomoni, ut qui divini, honoribus ane. mine fuerit assectus, nec assici voluetit. Cujus consequens est. Salomonis non esse nummum illum usque adeo improbum.
Postremo nummi talis Salomonici vel levissimum signum haud invenerunt hactenus in ipsis Thalmudicis di posterorum Rabbi. norum scriptis illi,qui summa industria in iis legendis sunt versati.
Non verisimile autem est, tanti Regis tam rarum μγ orem omni reverentia imo memoria apud posteros excidisse.
Jactat quidem Hottingerus, repella sibian nummo illo anti-
103쪽
quitatis vestigia. Sed nusquam illa significavit. . Vereor quo
que, ut ruditatem operis habuerit vetustatis argumentum. At vero quam frequentissime hoe fallit: & a nobis paulo ante adducta illa est in argumentum νοθώμ. Equidem miror a quoquam id nummi genus habitum esse genuinum. Sed ea vis est animi affectuum, si impense velis aliquid verum credi .Quemadmodum nonnullis unice videtur suisse in votis, invenire argumenta per suadendi usum antiquissimum characterum Assyriorum. Cceterum quin & ille Salomoni adscriptus nummus sit sup. posititius non amplius arbitror dubium esse. Non audeo v
ro & Ursini Villat pandique conjecturae accedere, quasi fuerit nummus ille ab Herode Rege in gratiam Antonii consectus. Fuit sane Herodes Antonii ut post Caesareae domus impius adulator. Nec dubitavit ille in Augusti honorem Templum iuxta
Paneadem construere, & Hierosolymae Turrim Antoniam E in gione steri Templi aedificare. Sed & Antonii Triumviri supersunt nummi quidam: suntque exhibita in opere Fulvii Ursini de Famissis Romauu Tabula prima gentis Antoniae,& a Biaeo Tabula septi ina, triumviri illius capita cum radiata in illum modum corona: voluisseq; Antonium Osirim & Cleopatram Isidem haberi, notum est ex Dione. Estque proinde illa Ursini conjectura non de nihilo, sed digna doctissimo nummariae rei auctore. In aliam tamen sen tentia m me trahit nummi inartificiosa ruditas: qualis non revi illius non Herodis Regis elegantiae convenit. Secundo inscriptio Assyriaca, in communi usu tune praevalentibus adhuc literis Samaritanis. Tertio, quod istum nummum humana essi. gie & corona radiata insgnitum populus non suisset passus a Rege suo in usum traduci, quae tunc temporis obtinuit in gente illa persuasio; ae proinde frustra suisset cusus,& in publicam ex
Quin imo illa ultimo adducta de caussa, ne quidem ab ullo ponerorum Judaeorum consectum dixerim, sed ab aliquo, cui
104쪽
eiusmodi nummus Antonii aut alterius alicujus scite fortuna obtigit, homine Christiano, quaestum ex fabrica istiusmodi num. morum captante, ceu fieri solet etiamnum, in Italia praesertim, frequentissime. Sed de nummi illius Salomonii supposititiis natalibus plus satis. Invitat nunc Herodis memoria, ut dicamusaliquid de num mo alio non Ebraeo sed Graeco, imagine tamen H ERODIS signa to. Curavit illum ex gaza Palatina caelari , exhibuitq; spectandum Rei Nummariae incomparabilis assertor, idemque amicus noster, doctissimus Ezechiel Spanhemius, nunquam satis hoc in doctrinae genere laudandi operis de Praesuntia S usu nummorum veterum Dissertatione quisu p. 40 Amstelodamenss editionis; pro qua dono mihi data publicas hic gratias ago.Inscribitur autem ille
. nummus, una parte cum capite Herodis diademate ornato, Bαο λεῖς Ημης φιλοκλαι, διγ,in aversa intra corollam κλαδω amo' .
- ω ετ. γ. Sed ille nummus assertioni meae non adversatur, quantumvis Iudaeorum sacris imbutus fuerit ille etiam Rex Hero des. Recte enim Spanheimius. Percussis videtur huc Νtiminia in aci- qua urie gentili leneficiu huis Herodo ornata, qualis de fuse aut in ea quasse Hi sedes, sis in qua Dem paulo ante obitum proclamatus, ut Caesarea. Certe Ebraeis nummis non meretur hic adnumerari. Majori sorte iure in Ebraeorum censum reserendus fuerit Nummus ille, quem Mardochaeo vulgatum esse, narratur a Judaeis quibusdam haud infimi ordinis. Hottingerus ex Miriasib Esther verba quaedam sic Latine vertit: Moneta Mardochad ivit per totum orbem. ει qualunam erat moneta ejus 3 Mardochaei erat exu parte, 6s Esther erat ex altera parte. Villalpandus ex nescio
quibus Judaeis resere, in nummo illo fuisse hinc sacci, inde re ginae Eliher & Mardochaei ipsus imagines. Verum enimvero omne illud de nummis per Mardochaeum vulgatis fabulosum esse, non multo post demonstrabitur. An porro nummus ali quis Mardochaei nomine fuerit publicaius, eum addita Esthera:
105쪽
M ipsius imaginibus, ne quidem inter Judaeos convenit. Ut enim
Seldenus ex Bereschith Rabba testatur g. 133, retulit ille nummus in altera Saccum S cinerem in altera parte coronam auream. Id quod & . . Hottingerus non reticuit. Et cui sanae mentis fiat verisimile, set
uum Regium ausum nummos cudere, sua & Reginae imagine,&quidem sorte in eadem parte, insignitos Crimen solet tale quid aestimati laesae majestatis. Si quis igitur Mardochaei nomine fuerit circumlatus nummus, nequiter ille essictus fuit. D Non tumen etiam cui temere fiet probabile, a Iudaeo aliquo sequioris. aevi, tenace quidem doctrinae Pharisaicae de imaginibus hum inis, fictum fuisse talem aliquem vultu humano ornatum num' mum. Non solet sane etiamnum talis ostentari. Si quis autem super suerit, haud dubie a Christiano nebulone suit fictus. iQuandoquidem verone Mardochaei quidem is qui sertur num mus est genuinus,iam liquet robur etiam secundi mei argumenti, atque adeo abunde jam constat assertionis meae veritas. Vt proinde haud sit necesium, vel verbulo hoc amplius agere. Obiter tamen non possumus non hic addere: quoniam ex ijs quae Argumento primo attulimus claret, eo tempore quo Pilatus Iudaeae praesuit populum Judaicum ab imaginibus hum nis abhorruisse, videri vero simile Judam 'in proditionem non suisse auctoratum nummis Rhodiis. Dati scilicet illi nummi fuerunt ab ipsis sacerdotibus, hominibus Pharisaicae x dioin atque adeo iis qui prae aliis affectaverunt divinae Legis Teloixaestimari. Cum projiceret porro in templum & redderet prodi tor accepta Dα, illa quo minus in sacrum gazophylacium recipe tentur obstitit duntaxat illud unum , itidem vere ira κν πικον, quod in pretium fundendi sanguinis humani fuissent impeii D. Jam vero in nummis Rhodiis parte altera esligies vultus C lassi Rhodii spectatus suit: atque adeo imago non solum homi nis sed etiam idoli. Qualium nummorum usum non temerς Passa est sacerrima GHκριας. Ut nempe ab ipsisSacerdotibus veli dari,
106쪽
DA NUMMIS EBRAEORUM CAP. VI. 4
dari, vel nullo alio obstin te in gaZophylacium Templi potuis sent recipi. Praeplacet igitur sententia Antonii Augustini, qui licet Archiepiscopus, etiam Romae edito de Νummis antiquis ditissimo opere , Dialogo secundo, non dubitavit aperte profiteri, Siclos cestisse in mercedem sceleris; et si non ignoraret, Ro mae & alibi Rhodios nummos in locis sacris haberi nefandi operis auctoramentum. Praesertim quum & alia sint quae id verisimile laciam, congesta a Nasero Hottingero aliisque.
negotia inurpatos, nec ante captivitatem Babylonicam
nummos signatos Ebraeis fuisse in usu
IN probationem νοέαι laudati adeo ab Hottingero Solomonii nummi usi sumus duabus hypothesibus. Altera, quod chara cteres quadrati Judaeorum sive Assyriaci non fuerint olim adhibiti
ad civilia negotia: Altera, quod veteres Israelitae non fuerint usi moneta sive aurea sive argentea signata. Fassi autem sumus, neutram earum jam tum evidenter cognitam esse: ae proinde αα ααs esse voluimus, facta iamen simul promissione secuturae non mul to post demonstrationis. Iisdem porro principiis denuo nobis erit utendum circa reliqua Paradoxa. Itaque operae videmur pretium facturi, si hic statim utriusque asserti probationem instituamus. Sic demum sane poterimus in tempore fidem P rare nostris Paradoxis. Aggrediemur igitur jam hoc ipsum, Sequidem de priore Hypothesi agemus primo loco. Caeterum ut veritas etiam hac in re elucescat, distinguem reipublicae priscae Israel cae aevum omne, in tempora qua Esdram Prophetam antecessere & quae post secuta sunt ad excidium usque. Quod antecedens attinet aevi spacium, non Asyriacas sed quas Samaritanas vulgo appellamus literas, saltim in communi reipublicae usu, sui sie adhibitas, haud obscure liquet eum
107쪽
lent Rabbinorum, tum ex Christianorum primitivae Ecclesiae , doctorum , illorum saltim quibus rerum Judaicarum veterum
notitia fuit curae, communi consensu.
Est autem omnis haec quaestio de facto antiquo, ac pro inde testimoniis fide dignis arbitranda fuerit. Thalmudicis traditionibus sine discrimine omnibus non licet, fateor,sidere. Quando tamen magistri illi constanter aliquid narrant. quod non in singularem gentis suae gloriam vergit cujus sunt studiosissimi, meretur fidei haud parum illorum narratio: si narrent quod cum gentis infamia aut etiam vilipendio est conjunctum, omnium tutissime fidere illis licet. Crescit plurimum auctoritas istiusmodi narrationibus, si Christiani consentiant, cumprimis sidc rerum testimonia, saltim semiplene, ut hodie loquuntur sora, idem attestentur. Non enim fieri potest, ut tam multa dolo quodam idem profiteantur. Jam vero diserte S. Hieronymus, quo peritia Ebraicarum rerum priscarum instructiorem primitiva Ecclesia non habuit: in prologo quem galeatum appellamus in l. r. Regum hisce fuit usus verbis: Samaritani Pentateucham Mus stolidem licens scripserunt .siguru tantum X apicitus discrepantes. Certumque ea, Esdram Scritam Leguque doctorem, post captam Hierosolymam , ctis staurationem templi sub Zorobabel, alias lueras reperisse, quam mmcuti muricum adictis vis tempus isdem Samaritanorum S Hebraeoru characteres suerint. Ejusdem in commentario ad nonum caput Ezechielis verba haec sunt: Antiquis miraeorum literas, quinutias hodie utuntur Samaritant,extrema diu liter a crucis halet simia,tudinem. Etiam alibi non semel avtiquas gratis literas appellateas quae nunc vulgo audiunt Samaritanae. Nec ille usquam ab hac asserti one mutavit quidquam tac proinde nemo hactenus
dubitavit, hanc fui sse magni illius de S. Patris perpetuam sententiam. Haud me sugit quidem, Nasmuthum Lindiciar. He-
108쪽
DE NUMMIS EBRAEOR M CAP. VI. i η'I escar. pag. non erubuisse profiteri: Hieronymum suum His CERTUM EST evertisse corrario asserto in lilro de saxi fide contra Iudaeos, p. ain Sed ut alibi saepenumero impietate schismatica surit, ita hic institiam plodit. Non enim ille magnus doctor ullum titulo de sancta fide contra Iudaeos librum scripsit : sed quem Vasmuthus librum Judaeis oppositum innuit ,& ex quo addu cit μήναν de Mem elauso, scriptus est seculi decimi quinti Cliti. stiani duodecimo anno, a quodam converso ad Christiana sacra Hispano Iudaeo, cui nomen Hieronymo de Sancta fide; ut liber ipse audit Heb romast , in ea quidem editione, quae Francola iti prodiit seculi huius anno secundo & pridem pars fuit meae bibliothecae. Qua libri editione fortassis usus suerat etiam ille, ex quo isthaec, sed turpi plagio, Nasmuthus descripsit. Ista enim de Mem Hauso habentur pag. as qui numerus Wasmuthice muta 'vit in as. Sed haec obiter .& in id solum, ut Sancti & magni illius Ecclesiae doctoris Hieronymi constans sententia ab inscita
Ante Hieronymum vero jam scripserat etiam Eusebius: in Chronico: A matur Estam, ut Samaritanis non miscerentur, titeras Iudaicas commutast.
Et Eusebiioc Hieronymi illis clarissimis testimoniis conatus quidem est nubem obducere Bux tornus, in Disertarioηe de Ebraeo. ram literis, sed illam ita discussit Lud. Cappellus in ejusdem argumenti Diatrita, ut verbum addere fuerit operam ludere. Igitur haec quidem testimonia si audimus jam liquidum est non illas quibus nunc utimur quadratas literas, sed Samaritanas sui sidante Esdrae aevum communi usu receptas.
Exstant porro de mutatione literarum per Esdram facta, in utroq; etiamThalmode testimonia. Omnium vero clarissimum reperitur in Babylonii Titulo Sani cisis cap. a paragrapho XIII: quod unum proinde nunc adscribam, quale illud Latine vertit Joannes Coch Mur Zutra, Sstrica, Ma Uila. Principio data ea Ipraeci Lex sci iura Εἰraa S lingua μηcta. Psmodum tempore Eera data
109쪽
so PARADOXA Uuela Scriptura ia, liqua Chald/a. Israel elegit rubi scripturam Assyraum X liuuam suctam, relicta idiotu scriptura Graea s mi qua Chaldaa. Auinam sant isti Idiotae 8 Chutaei qua scriptura Eliaea Z Scriptura Lilanica. Etscribet,permutationem Legis hujus
r.escriptura quam mutarι oportet. caare dicitur scriptara Assyria cuia cenuit cum Um ex actria. Sequitur statim eodem loco alii traditio nescio cujus an onymi Rabbi . sed a Mar Zutrae narratio ne diversa in duobus: nempe. quod1 ex suerit ista et data script ra Assyria, quodque illa dicta hoc nomine sit, quia μακαρ m. i hac scriptu aediti fixi. ill am vero scripturam restitutam Israelitis esse, quum ante sui isset ablata, consentit. Non est hujus instituti disputate, qua litera primum Lex stscripta. Imo ne quid dissimilem, mihi quidem verisimilior videtur altera isthaec traditio. Uero similior inquam videtur: certo tamen illam hiaudas leveravero. Nec enim aliud mihi in asserti argumentum est, quam quod divino Esdrae restauratio pristini & sancti status sacrorum suerit curae, ac proinde sciens Volen Sq; non ma raverit, nulla praesertim urgente necessitate,scripturam ab ipson et Deo Sc Prophetis quondam communiq; usu quasi approbatam: in pristinum igitur Esdram mutasse l. e. in ipsam mei primogeniam scripturam Legis, quia nempe Samaritanae literae Legis scriptioni pridem in vulgo adli: beri jam sueverant. Hoc unum me isthuc inclinat. Simul tamen concedo,& jam tum ante fassus sum. Parum reserre, certe non interesse divini cultus. sive hoc sive ibIud d xeris: atque adeo indignum esse, super ea re certare con vitiis, impium autem, sacris anathematismus indissentientes s e vire; quod tamen nuper. asmuthus & nonnulli alii sutio si Zelotae sacere haud dubitaverunt, haud dissimiles ea in parte Pharisaeia in lotione paropsidum religiosis , sed vim Legis vitae exemplo
Geterum quicquid sit de illa Zutrae narratione, Legem initi datam esse ea sicliptura quae post Cui haeis sive Samatitania re
110쪽
Iim est,illud etiam atq; etiam est observandum, scripturam istam& reapse suisse & appellatam olim El am. Et vero quantumvis plaecique sequoris aevi Judaeorum pugnenr, Legem initi , conscriptam esse literis A Lytiis, nemo tamen eorum non assensit Zutrae, litei as Samaritanas olim audiisse Eliam & in vulgari fuisse gentis usu , imo etiam codicibus sacris describendis adhibitas: ideoque etiam ipsis solent illae literae Etraearum cognomento usurpari. Adeo autem confidenter id assero . etsi ipse scripta Iudai ea ista haud legerim, quoniam Buxtot fius dialii, acer timi Assyriacae scripturae assertores, etsi nihil temere Rabbinicum ipsis non si lectum se quicquid vel leviter visum sacere pro sua sententia, ex scriptis Rabbinicis ab iis si allatum , nihil tamen quod huic quidem Z utrae narrationi adversetur produxerint, sed potius multa in quibus Rabbini quoque Elraicae Scripturae titulo Sama
ritanos characteres citra omnem exceptionem honorant, eorumque receptum quondam, saltim in profanis negotiis, usum ultro
Non temere sane reperias a Judaeorum Rabbinis alias lite
ras Graicarum cognomento usurpari. Quod tamen videtur,
haud attendisse doctissimum Schichardum. Hic enim in Bechianath Hane sthim pag. io ex Ab hamo de Balmis Scripturam
Ner hannaher sive transfluvialem appcllat Alaricam & a Samaritana diversona iacit : in Iure quoque Regio pag. o recitans haec ver ba ex Soph. i. 6:ηω scribant Legem nec Alraste, nec θω nec M de , nec Graece: quacunque lingua, quiιωcunque litteris scripta suerit. nefas eis legere, nisi tantum iace, monet, pro Eltrice Iorta s. per metathemunitu litera legendam Aratice. Etiam tamen posteriore loco τι Etraice nihil aliud est quam Samaritatae. Quandoquidem autem usq; adeo ante Esdrae aevum fuit Istae litis Samaritana familiaris scriptura, ur Etraea audierir,
manifestum v cl hinc est, verum esse id quod diximus : illam scripturam saltim ad vulgarem populi usum atquς in negotiis pro