장음표시 사용
111쪽
Horatius iste Gonzaga, cum Caesari Maximiliano in rebus bellicis diu intervivisset, ac ad σraviorem aetatem pervenisset, rebusque gerendis non amplius aptus sibi propter senectutem videretur: dicitur hanc Hierographiam cdidisse, qua exhibet partem navis, rotam unam, ac Coronam, quae utrumque complcctitur. Symbolo Hieroglypton satis explicatur: Nam navis parte, i e mari, ac rota, se terra. Imperatori ita fideliter in servi visse, ut lauream illam appictam coronam , id est, aeternam laudem & gloriam meritus fuerit, ostendere voluit. Verum ut nequc pars navis utilis amplius ad navigandum, nequc una rota ad vehendum cuiquam commode inservire potest: ita nec se aetate gravem, amplius posse: proinde emeritum csse. Deique voluntate, qui omnibus rebus dc laboribus finem tandem imponit. neque supra vires ac aetatem quicquam fieri permittit, sibi jam quiescendum & otiandum esset Natura enim dc Deus Senibus otia non voluntaria, sed necessaria facit.
ME DET u R. Scorpius depingitur, animal exiguum, vix majus ipsa figura, qua
hic exprimitur, plerunque ex atro colore rubescit, multoties albicat, vir scit, alijsq; coloribus ad navedinem tendit. Venenatum animal, in cauda habens venenum: ibi enim aculeum habet ac exiguum sacculum, cui humor aliquis inest virosus& exitialis, ex hoc aculeus humectatur. Signa a scorpione icti haec sunt, locus im flammatur, indurescit, tenditur, rubescit, nunc excalescit, nunc friger, dolor acerbus, aliquando remittens se, haec signa sequuntur, sudores, horrores, tremores, ac cxtremarum paritum frigora: capilli capitis eriguntiar, ac icti per totum corpus se acubus pungi videntur. Remedium mali est , necare vel cundem, vel alium scorpione, ac vulneri imponere aut exurere,cinere'; ςgro bibendos propinare. Hac enim ratione facile restituitur sanitati ictus Celebratur cli1 cinis scor. pionis,ad urinae dissicultates & calculum,quem frangere potus putatur. Ita
QVI VIVENS LAEDIT MORTE MEDET UR. Ab hujus na
tura accepit Symbolum Gonzaga, ac ostendere voluit, sibi stare sentententiam, illum interficere velle, a quo laederetur, ut ejus morte, laesionis dolorem ac vindictae cupiditatem minuerct dc tolleret. Generosum propositum, sed non adeo pium: Bonum enim Christianum decet, iniurias illatas perferre, num inique solo vindictam relinquere. Nisi fone Mysta admonere voluerit hac Hierographia eos quos laesit, ne sese ulciscerentur: tandem enim moree, vel sua, vel illorum, laesionis dolorem periturum:
haec si mens mystae sit, laude dignus est.
IL MIO SPERAR, id est: SPES MEA.
Speramus saepe alia dc magna, quae dissiculter vel nunquam assequi possumus: Tale quid istum Ducem sperasse, pinus excelsa prae caeteris arbor, denotat: sive virginis aut mulieris cuiuspiam mutuum amorem, sive Duillam by CONIC
112쪽
sive aliud quippiam sperarit, parum interest. Sed coniugalem amorem di castum .erasse Petrarchae versus ex quibus Hierographia desumpta est. ostendunt. Ait enim Italire:
ia vero propter Amasiae dignitatem, triajestatemque aut aliam causam, spe sua excidit: fulmen, Pinum sagitta :triplici tangente, urente, ac secante de ij cientem Hieroglipto exhibet, significans: ut pinus fracta a
fulgure est, ita etiam spem omnem intercisam, ac numinis voluntate in cujus manu omnia nostra sunt,ablatam aς extin ham.
ARDEA NT PLuMAE. ii Amantes quia non semper habent occasionem, qua commodε- amasij uis amoris vehementiam significare possint, Mystographias inuenerat,quib' paucis figuris eleganter&artificiose,ea que vix multis vero his effari, & dici possunt, ostendunt. Vti bae elegantissima Hierogra.
phia perspicitur,& Symbolo MODO FRUANTUR OCULI, ARDEANT PLUMAE intelligitur. Ad amores enim si accommodetur Hieroglypton; aquila, amantis amimum excelsa petere: atque Solem , id est Amasiam intueri, cujus conspectu delectatur & pascitur, significat . Nam Symbolum aquilam, id est, amantem: plumarum exustionem, id est quaevis pericula, modo illa frui possit, contemnere indicat. Ad virtu.
tes vero, si aptare Hierographiam placuerit, eleganter, ac apte id fiet. Iuvenis enim de generosus fuit iste Princeps, cum Hierographiam hanc eri geret . ac amans gloriae, quae ex stud ijs, ac iis quae Principi conveniunt, comparatur. Hunc itaque amorem, quo se nihil mali vereri, ne mortem quidem, modo mentis, oculis, scientiarum,ac artium lucem Apollinem , ac gloriae splendorem intueri, eoque frui possit, demonstrate voluit. Potest te Theologic , sancte dc pie Haec Hierographia exponi: nempe mentem hominis neglectis omnibus terrenis, corporisque deliciis, aquilae instar iugiter, nonnisic estia, ac quae Dei sunt; contemplari, ac ita ejus amore teneri,ut omnia contemnat,deserat,dc valetudinis jacturam potius faciat, quam interno dc assiduo illius conspectu careat.
Phoca seu vitulus marinus, amphibium animal, ae pilosum, dum dormit tauri mugitum emulatur, Catulos pecorum instar lactat,ac a duo. . decima die in mare deseri; dicitur humanas voces intelligere, ac vocatus se sistere. Alae ipsius, capiti suppositae, somnum provocant: oculi colores mutant, ut hyemae. Hoc praecipuum habet quod a fulmine nunquam
113쪽
Iostanetatur. Ob id Augstus Caesar cingulo ex ipsius corio, ut pelle cinctia
esse solebat. Dum mare aut coelum turbatur, scopulo innixus . tum Me,
li, tum maris procellas negligens,profundo somno dormitatin ue iacit expergiscitur. Ab hac ipsius natura Hierographia haec desumpta videtur: Qua Mysta, ut vitulus marinus a fulminis istu tactus, ae amaris procellis
illaesus bene quiescit. Ita se a fortunae aut inimicorum minis vexatum, propter conficientiae securitatem,animique magnitudinem, non perturba .ri, sed composito quietoque esse animo, demonstrare voluit. Hoc senis
su elegans profecto est haec Hierographia. Nihil enim homini Relicius hac in vita esse potest, quam ut ab adversis non facile perturbetur, ani mumve deijci patiatur, sed firmum acquietum semper habeat. . '
CO SI VIVO, id est: SIC VIVO. ,
Ut animalia, arbores, plantae, ac caetera omnia Solis beneficio vi vunt, qui tanquam patens rerum Omnium, & proximum divinae virtuti instrumentum, cpnsta animalia, & stirpes generar, auget, nutrit, fovet aeConservat: ita Sigismundus iste Gqnaaga hac Hierographia se Amasiae
suae, tanquam Solis coii spectu, ac familiaritate solummodo vivere posse. significare voluit. Ea enim vis est amoris, ut amans rem amatam tam diu as,icere,donec ea potiatur,desideret. Ac vita nulla extra illius complexa, aut conspectum j acundu putet: propterea quod amantes, re amata jungi cupiant: Cujus causam expressit Cato Major, amantis videlicet animuin alieno corpore vivere,ac anima illic potius esse ubi amat,quam ubi anhmat: eorpusii, ob id iteru sibi animam amars corpori connexam,amando reposcere. Dissiculter enim absq, anima corpus vera vita vivere potest,quia vegetatur tantum,ac S I C ut plantae Solis radiis illustratae vivunt, VIVIT. Potest in hae Hierographia Sol, aeternum Solem designate, cujus amore author se solum vivere, designare voluit. Proinde mundanas pompas, eorporis delicias,divitia', contemnere, ac tantum vacare, operam i, date puritati spiritus & contemplationi amorique Creatoris, exemplo patrum anachoritarum, qui carne dc mundo momi, soli Deo vivebant. Sali
chum prosecto & pium tale est propositum. GIoriam dc honores quae virtutibus comparantur,si quis velit Sole designari non aberrabit. La dandi enim sunt Principes qui hujusmodi sibi scopos iri Prvonunt, ac Virtute potius quam viti js i
115쪽
Crocodilum habet Nilus quadrupes malum & terra pariter ac flumine infestum , Superiorem maxillam habet mobilem, ac pectinatim stipante se dentium serie; morsu terribile est,magnitudine excedit plerunque
duodeviginti cubitos. Parit ova quanta anseres, nec aliud animal ex minori origine in maiorem excrescit magnitudinem. Vnguibus armatus est eontra omnes ictus cute invicta. Die in terra agit, noctu in aqua, teporis utrumque ratione. Cibo satur piscium, os aperit, ut 1 trochilo avium regulo dentes dc gingivae expurgentur, Qui os subiens, scabendi dulcedine in somnum crocodilum provocat, quem somno pressum conspicatus ichneumon, per patentes fauces, ut telum aliquod immissus, erodit alvum, ac crocodilum interficit. Dum homines non In ocul a littore animadvenit, vagitum, ac ploratum pueri emulatur; ac incautos, auxilium ferre Hulanti volentes, rapit, devoratque: Hinc natam adagium, Crocodili lachrymς, in fictos amicos,qui amicitiam simulant,ut noceant. Ab hae crocodili' natura verisimile est Principem istum sumpsisse hanc Hierographiam ac demonstrare velle: Se fictis amicis neque fidere, neque
credere velle. Fide, inquit ille, sed cui vide Sapiens & prudens vir elim fidus sit & fidelis, nemini facilὰ fidit. Qui facile fidit, facile decipitur, ae hostibus occultis se ipsum prodit.
DE GENER ADDAM.A Paulo Iovio fuit haec Hierographia primo inventa, Domino
Andreae filio Ferdinandi Gonzagae: Is enim cum in flore anatis egregiam ad virtutes natam indolem ostenderet, ac optimam de se unicuique spem faceret, dc propterea turmae equitum praesectus esset: rogavit Iovium, ut Hierographiam aliquam vexillo militari inscribendam illi quaereret: qui Parmam aut scutum rotundum illi invenit,in cujus medio Uirtus, Iaurea corona coronata cernitur. Cingitur parma fimbria, cui insunt quatuor circuli, singulis quadrantibus respondentes. In primo tigillum auro plenum, ae igni expositum, cum Symbolo probasti me Domine,continetur,qua Hierographia, Franciscus avus istius paternus inter .
dum usus fuit. In secundo circulo Olympus cum altari fidei est, eaque fuit Ferdinandi Ducis patrui istius Hierographia. In tertio avi materni. Andreae Capuani Ducis Thermolensis Hierographia exhibetur, ea fasci culo ex pilis constabat, adiecto Symbolo, fortibus non deerunt. In quarto vero circulo Patris sui Symbolum: Nec spe, nee metu est. Circa parmae extremitates in orbe Symbolu additur: VIRTUTI TROPHAEA
feste indicare & ille & hic Princeps qui eandem majorum suorum Hiceo. graphiam sumpsit, cupinetiam ne majorum vinules aemulari non solum, sed etiam superare,imo nova trophaea majorum victorijs, suo labore, virtute α industria addere velle.
116쪽
C H R u M. In hac Hierographin gladius bellum significat, oleae ramulus,quiensem circumvolvit, pacem. olea Minervae sacra erat, neque accendebatur in sacris, ac prima in certamine Minervae ac Neptuni edita fuit Sune istius ramis non mittebantur Romanorum legati pacis obtinendae gratia. Fuit etiam in sacris literis signum reconciliationis & foederis, dum columba ejus ramulos ad archam Noe tulita Apud Athenienses victores oleae ramis olim coronabanturi sed postmodum potius pacis,quam victinxiae signum fuit. Symbolum habet, V T R O E CLARESCE
RE PULCHRUM: videlicet, pace & bello. Vere profecto: decet enim Principem in utroque esse versis tum, atque utrumque statum tueri, ut clarus fiat. Clarescit pace Princeps, elim bonas condit leges, iusticiam sine delectu personarum administrat, ac aequitati & commodo reipublicae, potius quam proprio studet, eaque tempestivE curat, quae belli tempore necessaria sunt: Tempore enim pacis cogitandum est de bello multi prosecto Principes & respub. in hoc peccant,qubdea,quae tempore belli requiruntur, di erant, donec illud prae foribus sit Quo tempore multitudine negotiorum obruti, nihil rectε peragere possunt. Tempore Pacis muniendae arces, arma praeparanda, pecunia colligenda, & militum delectas habendus, ut urgente necessitate in promptu haberi & esse ci-mnia possint. Qui haec negligit de statu se periclitari sciat, hostibusque
vraedς esse. Bello clarescit Princeps, cum id prudenter delectis ac ex Dais militibus, & ducibus 3 non aemulis, non avari , neque pertinacibus gerit. Sed iis, qui rationem,consiliaque sequuntur, ac nihil non praeme ditatum aggrediuntur, & in rebus gerendis auda s, alacres, prompti, ac circumspecti sunt, minimaq; quaeque suspecta habent, ac ita ne muniunt..ut nullis dolis, aut fraudibus inimicorum circumveniti possint. Hanc prudenria, cum bellum geritur, victoria sequitur, ac Princeps illustris redditur. Pulchrum itaque esse recte hic Princeps statuit, bello & pace clarescere.
NERE. Vespertilio avicula muris instar, sola inter volucres dentes, sola mammas babet, finia animal parit,& lacte nutrit, solaque pennis εc plumis caret. telam habens pro alis: diei ac Solis lucem serre non potest, ob vi. sus debilitatem. Lucem tamen aut facem si nocte viderit, non abstinet, quin eam volando sectetur, ac attingar, etiamsi se exurat. Ab hac ejus natura Hieroglypton desumptum videtur: in quo Sol, lucis omnis parens conspicitur, ac Vespertilio sub ipso volitans, eiusq; lucem appetens, Vespertilicine Princeps se, ae Sole sortassis amasiam suam intelligit: cuius forma ac venustate fruitur, ac ita delectatur, ut putius mori,quam abstinere ejus conspectu,&consuetudinc velit: Cupiunt enim potius decies mori amantes, ut Horatius in Odis canit quam re amata carere. Potest
etiam ita interpraetari haec Hierographia: ut propositum Principis fuerit L non Diuitiam by Go le
117쪽
IJ non amplius latere, sed illustrem aliquam gloriam virrute consequi, aut
moti, velle: Magni enim viri gloriam viti periculo emere solent.
Quamobrem ait Symbolo: in POTI US MORI, UAM A B- S TINERE a gloriae, ac honoris desiderio, cupere.
Vt equus, omneque fere animantis genus, dum herbis pastitur, ae pabulatur, ulterius semper progreditur, ac meliores herbas qucrit: Ita ge- inerosus animus praesenti fortun ,aut bonis,quae ad manum sunr, conterh-
tus esse non debet 3 Sed perpetuo AD MELIOR A tendere; donec tandem ad id perveniat, quo melius haberi nihil possit, numen videlicet: Ad hoc enim apientis est sua dirigere. Id si quis obtineat, satiatur, neque alio amplius indiget pabulo. Ad hoc respexisse Principem non est dubium :.nam in mundanis rebus satietas nulla, neque finis desideri, est: Omnes tMmen actiones humanae, propter finem aliquem, qui appetitur, instituun- tur. Gloria, honoridivitiae de similia appetuntur quidem, sed non propter se, sed propter alium finem: Non quiescit enim in illis humanus animus. Finis hic a philosophis scelicitas appellatur, quam quia persectam nemo in hae vita habere potest, sequitur aeternam esse, cujus gratia homo ipse creatus fuit. Haec mera Mystae, ac Christiani hominis esse debet: Quae
currenti ac petenti tanquam rerum omnium optimum dabitur.
Poetae, ac authores qui Hereulis historiam narrant, etiam Hydrae describunt: Dieitur enim in Lernea palude vixisse serpens muli 'rum capitum illius naturae, ut si unum caput abscinderetur,ejus loco com itura alia enascerentur, quod cum Hercules rescivisset, eo profectum fui Die, ac ferro & igne oppugnata belua eam tandem reucidasse, ac interemi Ge. Hac belua, seu Hydra verisimile est, authorem significare populum veste, qui a multis multoru capitum belua dicitur: Id enim satis explicare Sym- holam videtur:Nam nulla te meliusquam vi& religione regitullo pulus. Vi mali,ae Deorum conleptores,religione, boni in officio retinentur. Qu ubi semel animos hominum occupaverit, probitatis virtutis fit fundamentani, ac vita ipsa difficilius auferet & deleri potest. Principes itaque necessario religionem in regno servari curent: Haec enim si nutet & va -κillet. neque floreat, iam honis exitium imminere, ac status ruinam . prae foribus esse non dubitent: Virtus enim dc prohitas, solae sunt, quae statum conservam, & hae religionis soboles. Vi & armist et si mali cohibe .ri possint interdum,ac urendo & secando, ut Hercules Hydram superavit, compescit, id tamen cum sammo fit periculo; quod uno ablato capite, plura nonnunquam hydrae instar renascantur. Recte itaque utrumque modum, ut populi furorem dc impetum
' . . iste Dux sibi servanda proposuit.
119쪽
Cuivis notum est, viros fortes non cognosci, nisi dum impetuntur, aut probantur: ut nec prudentes, nisi aliquando periculis objecit, illa vitarint. Utrius enim quaevis objectum quoddam habet, circa quini ve satur, & cujus ratione vireus est. Foriitudo contraria, & adverta quaevis pro objecto habet. Haec si quis ferre, vel removere possit, fortis est, de dicitur. Dum cum adversis luctatur, ac illorum impetus susti net, illisque se opponit, probari dicitur: Si vel agendo superet, vel patiendo non frangatur ipsius animus, sortis viri nomen meretur. Αlphonius iste Marchio Finariae, quia ab Hispanis obsessus in arce quadam, illorum vim sustinuit, praesens Hieroglypton, in quo arx in rupe aedificata,& a ventis, mariq; impetita cernitur, descripsit: in enlim arx rupi superaedificata, firmissimum fundamentum habere creditur, aca marinis 'inibus, aquarumque inundationibus, ventorumque procellis oppugnata & impetita ι omne illorum injuriam absque noxa perfert, recteque probata dici, ac firma haberi de-hel: Ita etiam iste Dux, qui hostium & fortunae conatus penulit ac superavit, rectε se probatum, & proinde fortem esie, gloriari hae Hierographia potest: Probantur enim fortes impetu.
Constantiae & fortitudinis exemplum hic exhibαur, adamante gemma, in jugo monticuli constituta, quae mallei quemvis ictum sustinere putatur, sed falso expertcnti. Valeat tamen fabula pro Symuolo,quia vulgo ita creditur: Igne tamen non frangi, aut defoedari, certissimum est. In iuga montis constituitur, ut omnium oculis aut horis constanistia, & fortitudo exponatur. Constantiae ac fortitudinis profecto est, ictum & ignem ferre, hoc est, quosvis fortunae impetus. Est enim fortitudo,definiente Cicerone, scientia perserendaru rerum, vel affectio animi in patiendo,& perferedo sum legi parens, sine timore: Vir enim sonis, ne silpplicijs quidem movetur,aceaqus eximia plerisqὴ,& praeclara videntur, parva ducit, rationeque stabili, firmaque contemnit, eaque quae videntur acerba,ita fert, iit nihil I statu naturae discedat, nihil a dignitate sa. pientis, robustum magnaeque constantiae animum prae se ferens,&osten
dens. Hujusmodi constantiae & fortitudinis propositum hic Princeps contra fortunae injurias,&hostes 1 quibus quotidie oppugnatus fuit, hac Hierographia ostendere voluit.
p ACTIS. Manus dextri brachii armati gladium flammis ignito mucronem tinere conspicitur, adjecta gnome; VIRTUTEM EXTENDERE FACTIS. Uirtutem belli eam hic intelligere Mystam non solum brachii armatura, sed & gladius ipse notat. Stat itaque illi sententia.
se huic virtuti opetam dare velle, quae rebus bellicis comparatur, ac non voluntate solummodo eam, sed factis ea tendere velle. vehementia
120쪽
NI. desiderii flammeo illo mucrone designatur. Ignis siquidem & flammx ut ardorem habent, jta animi & cupiditatis ardorem rectε notare possunt. Romani etiam dum cum hoste congressuri essent ut pugnae ardens desiderium ostenderent, gladios in scuta vcrberabant concussioneque fragorem ' ingentem, ac motu gladij micantes fulgores, ignis instar in hostes jacere videbantur. Non male itaque Symbolum Hieroglypto convenit. Clim virtus bellica non nisi gladio ignito, hoc estvi, ac animi ardore, diligen-
Leo hoc loco caudam clevatam habens, ac diademate ornatus, nimum Principis notat. Hoc enim proprium leoni, ut cum maximis an imosus est caudam sursum erigat. Animum itaque genetosum Principis SOLATUR CONSCIENTIA ET FINIS ut Symbo
Ium declarat. Conscientia recte voluntatis, maxima consolatio est rerum incommodarum, ac benE achae vitae, multorumque benefactorum recordatio, jucundissima est. Solatur nos conscientia bona propter finem. Si enim nullius mali aut peccati nobis conscij simus, non solum secuse αiucunde vivimus, sed aeternam gloriam finem ultimum, qui ab homine desiderari possit, nos consecuturos scimus. Si bonam conscientiam non habeamus, angimur, tristamur , ac conscientiae stimulis ita agitamur, ut
nihil nobis laetum, jucundum & gratum sit, Nulla enim poena gravior mala conscientia; quae audacissimum, timidissimum: jucundissimam. tristissimum facit, esse videtur. Ejus vim apprime explicat Iuvenalis: cur tamen stu
Mens habet attonitos, SHMo mersere caedit Occultum quatisiue animo tortor lage tu Poena autem vehemens, Missio seui illis Seditiusgravis inmenis ac Rhadamamus
Inautus in Mustellaria ait: Nihil est miserius quam animus hominis conses . Finis etiam hunc Principem solatur, nempe vita aeterna, quia omnes aerumnas calamitates, morti sive angustias obliterat, ac extinguit. sua dulcedine. Haec si non speraretur, bestijs homo longe miserior effer, quod negotiis, studijs, paupenate, servitute, morti'ue timore angatuta bestiae vero horum omnium ignarae, secure ac libere vivant. Vcre itaque SOLATUR CONSCIENTIA ET FINIS.
Haec praetem classis maritimae Raeit Hispaniarum Hierographia. , elegans est, quod verum generosi, boni praefecti ossicium indicet. Pal. mae enim ramus victoriam, & Cupressi, mortem significat. Quae duo,si L a diis belli Dissit Gorali