장음표시 사용
161쪽
i Plysica particularis. Formas induit varias Saturnus hoc o dine: A, B, C, D. fig. 6. tab. I 4. Varietas haec venit ab annulo. Clarissimus migens varietatem hanc explicuit. Saturnus terra major polos habet , aequatorem & zonam torridam. Ad certam distantiam est materia quaedam opaca reflectens lumen, disposita in modum annuli, tenuis quidem , sed lati ;quippe qui continuatus per centrum Saturni transiret: porro cum illius annuli planum ita dispositum est ut continuatum
per terrae centrum transiret, tum tab oc
los non cadit: hinc in illo situ videt omnino globosiis sine annulo, ut in figuri D. At si planum annuli ab aequatore declinet , prout magis vel minus declinabit, videbitur ut in figuris A, B , C.
Saturnus movetur circa solem in orbita per O annos, ut fatentur Astronomi, sed praeterea moverur motu vertiginis circi,
Fasciae quaedam in Saturni globo fuerunt observatae: veniunt a partibus ratioribus seu minus compactis. Sunt ipsius quinque Satellites. Primus visus est a Cassino anno 168 . gyrat circei Saturnum per unum diem, horas viginti
Alter observatus est per idem se E
162쪽
. tempus; gyrat per duos dies, horas II, minuta 63. Tertius ab eodem observatus fuerat Ἀnno 1672. Volvitur spatio dierum Α,
horarum I 2, minutorum 27. Saturno.
vicinior est, in conjunctionibus videri non potest, unde alternis tantum diebus
Quartus ab Hugenio observatus est. Periodum absolvit per dies I 6 & horas 23. Quintus a Cassino deprehensus est Amio I 671 exeunte Octobri & ineunte Novembri. Revolvitur per 3 O dies: videtur in maxima digressione occidentali, quia haec pars Satellitis lumen Magis reflectit: non videtur in orientali, quia haec pars Satellitis non reflectit lumen adeo vegetam. In sententia Cartesii illi Satellites erant
minores stellae, centra minorum Vorticum ;sed propter nimiam ramentorum copiam, quae per polos egressa ad centra ps Venerunt secundiam lineas axi parallelas, illae stellae factae sunt planetae, ideo minores illi vortices ab rpti simi a majoribus;
sia quinque Satellitum vortices absorpti sunt a vortice Saturni, qui major est. Quatuor Satellitum Iovis vortices absorpti sunt vortice Iovis, vortex lunaris est a serptus a vortice terrestri: sed illi omnes una cum Vorticibus Martis, Veneris &Mercurii abserpti sunt a vortice selis in et . n. G
163쪽
quo continentur, suasque circuitiones absolvunt.
De Jove. Iupiter, Saturno inferior, seperior est aliis: in conjunctione cum sele est a terr remotior, & videtur duplo minor quam in oppositione. Ab ivit circuitum in ellipsi
Fasciae sunt in ipsius Globo aliquando plures, aliquandδ pauciores. Modis unam plures dividitur, modδ plures in
unam coeunt; eorum motus propὸ centrum Jovis fit celorior. Ergo Iupiter votivitur circa centrum seum. Galilaeus circa Iovem observavit Anno I 6 Io quatuor Satellites qui circa ipsum gyrant, ut totidem lunulae eo modo quo luna circa terram rotatur I us. siam periodum conficit intra unum diem, horas I 8 3c minuta 22. au . intrὲ tres dies, horas I 3, minuta I . 3R . intra undecim dies, 3 horas &minuta 2. M. per dies Io , horas 3 & minuta Ia. audd si tam scrupulosὸ minuta recenseamus, non est existimandum in ea opinione versati nos, quδd credamus cor pora coelestia su's geometrice obm vare
motus: scilitat ipse Cassinus expertus est
164쪽
Pbsica particularis. Is Anno Isso unum ex illis Satellitibus absolvisse cursum citius septem minutiS. Satellites illi pariuntur eclipses. Tres priores quatuor patiuntur in uniquaque circumvolutione. Porro ex eclipsibus locorum longitudines definitae sunt: imb eximmersionibus & emersionibus Clarissimus Romer , Danorum Regis Consiliarius,
siuccessionem luminis doctissime ostendit.
Mars annis serε duobus volvitur circa tem : maximum habet Apogaeum in querseptiἡs minor videtur. cum is in primo - Leonis gradu, Perigaeum vero tam est in primo Aquarii gradu.Mars multo minor est Venere, & viae. major Mercurio: hinc Cartesius ut expliea' ret cur si sepelior terra, Venere & Meracuri' supponit ipsum esse magis solidum: Ipuus tacies tota est maculis consi,ers: iunde si solidior sit terra , venere dc Meracurio, vel ipse maculae non sunt nisi a. majori asperitate in quantum fit umbra major : vel sunt a partibus rarioribus, sed in seperficie positis, ita ut partes inte riores sint magis compacta. Ex illis maculis constat Martem agi circa proprium centrum spatio 2 horarum.
Eclipses patitur, de quibus consile Astronomos. G h
165쪽
De Henere is Mercurio. De iis plurima scripsere Cassinus &Picardus, quos, si vacat, legite.
Nobis propior est aliis : imb cum seo
vortice continetur in vortice terrestri,
gyratque circa terram , & simul cum terrivolvitur circa selem. Luna aliquando tota patitur eclipses, aliquando secandum partem. Hinc colligitur lunam esse terra minorem nam umbra facta a terr minor est ipsa terra; tamen luna tota est in hac umbra patiens eclipsim por aliquod tempus. Eunt in luna maculae quaedam ipsis oc lis conspicuae, quae putantur exhibere lunae . vultum, & sic vulgo depingitur. Quaedam autem exiliores non videntur nisi tubo optico. . Quae videntur oculis sunt ex partibus rarioribus, quae non ita valide reflectunt lumen quis partes duriores & densiores :- hinc supponunt globum lunarem conflari ex terra & aquis, supponunt esse in ea maria, lacus, fluvios & continentia : continentia validius debent lumen reflectere, majoremque radiorum copiam : at vexo
166쪽
Pbdifica particularis. I 'maria, lacus & fluvii 'nec itὲ vati . reflectunt lumen , nec tantam radiorum c piam : plures enim radii intra aquas admittuntur & refranguntur, nec reflectuntur. Maculae quae tubo Optico conspiciuntur exiliores & nigrae, probant lunam esse corpus asperum rupibus , scopulis &montibus. Videntur enim illae maculae esse totidem umbrae factae a scopulis, ut antea probatum fuit. Ex illis maculis probabile fit lunam mm . veri circia proprium axem. Luna cum sole constituta est , ut esset mensura temporis; hinc ex mense simo- .dico duodecies repetito essicitur annus lunaris contans ideo 314 diebus, horis 8 & minutis o, ita ut minor existat anno selari diebus 11 vel circiter, ubi tertio quoque anno intercalati dies illi essiciunt anDum I 3 mensium lunarium. Cum dies aliquot abundant qui ex certis annis accrescunt, ita ut post I9 annorum circulum septies intercalare oporteat & tunc anni lunares solaribus satis accurate adaequentur. Hic est cyclus aureus a Metho-- ne Atheniens excogitatus; itaque si Anno ITO3 novilunium acciderit die qualibet determinata , V. g. die Martii prim , certὰ Anno IT 2 2. incurret in eumdem prorsas diem : sed tamen upa sere hora cum Semisse antevertet, quod discrimen negligi
167쪽
partic viris. mi ebet. Hinc quia neglectum fuerat a. ιempore Nicaenae Synodi novilunia qua- 3riduo anticipabant,& cum in martyrologiis consueto more novilunium legeba- mr, jam quartus dies pene etaixerat: sed ista emendavit Gregorius XIIL Ron. Pom.
Qui plura circa hanc Calendarii emendationem scire voluerit, legat historiam quam D. Blondes hac de re publici Iurisiscit. D ε Co M ET I S. Cometae videntur esse corpora lucida ,
sed alii magis fulgent, alii minus, alii igneum , alii subobscurum dant lumeo. Ug. 7. 8. tab. 4.) Non sunt unius m nitudinis , alii majores, alii mino g. Non sunt unius figurae, alii criniti, alii balbati, alii caudati: aliquando caput sine ornamento, aliquand5 radii sine capitς. Crinisi dicuntur quos radii aequaliter
ambiunt in omnem partem. Barbati dicuntur qui radios emittunt
Caudati denique qui posticos habent
radios. Bacertus est eorum motus, quia licet circa terram ferantur omnes ab Oxtu ad occasum spatio a horarum, habent tamen praeterea motus sibi proprios: aliqui
168쪽
versus orientalem plagam , alii versus o cidentalem , alii versus diversas coeli pa tes feruntur. Licet diversas coeli partes teneant, rarδtamen versus mundi polos emergunt. Incerta moventur ve citate, imb idem isse Cometa aliquando velocius, aliquando tardius movetur. Incertus est ortus quoad
tempus; aliquandδ raro visuntur aliquando frequentius. Dubia est duratio. Aliqui paucis diebus conspicui sunt, apparent alii uer multos menses ; atque dum accedunt propius, ad interitum sensim imminuuntur & mole corporis & splendore luminis. Incertus est locus, aliquando supra planetas, aliquando inter eos, aliquando
insta consistunt. His positis, sit
De Inco Cometa m. Aristoteles cum suis docuit cometas omnes versari infra lunam, ibi oriri,
Cartesius cum suis asserit omnes stellas aliorum vorticum vagabundas Saturno superiores. Sit
169쪽
Cometa quidam simi Saἰarno superiores. . vel cartesio. Pr. Nam corpora quae sunt in regione planetica vel infra, paralaxim habent aliquam : atqui visi sunt cometae qui nul--lam habuere paralaxim, ut videbitur postea, ergo dcc. SEc UNDA PROPOSITIO. Cometa omnes non sunt Saturno superiores. o contra Cariobem. Pr. Nam apparuerunt cometae in quibus Astronomi sensilem experti sunt para- taxim majorem vel paralaxi lunae: quippe testatur Regiomontanus, Vir renum astro nomicarum eruditissimus, se observasse Anno I 72 cometam qui paralaxim gradu tun sex exhiberet. Porro non est verisimile ipsum in re tam sensili fuisse deceptum , nec fides ipsi denegari debet, quia tu rebus dissicilioribus, etiam ubi de
paucorum minutorum intervallo agitur,
viris doctrina longe inferioribus non denegamus fidem.
170쪽
Pbdifica particularis. IJ Sed fac ipsum errasse nec fuisse Omnino accuratum in illa paralaxi assignanda, id est, fac tantam non fuisse spra-
laxim : saltem fuit aliqua, ergo cometae non sunt Saturno superiores. Et certὸ sunt cometae qui unoquoque die quatuor signa fere percurrunt motu propclo: porro incredibile est eosdem Saturno fuisse superiores, nam quomodδtanta concipi posset velocitas 3 Ergo cometae oriuntur in diversis coela
regionibus: alii quippe paralaxim habent majorem lunari, hi infra lunam , alii minorem , hi inter planetas i alii nullam, hi sunt supra Saturnum, & sorte in tym
bis vorticum consistunt. De Natura Cometarum. .
Quidam quos sequitur Cassinus volunt cometas non esse nisi perpetua sedera;& ut explicent quomodo conspiciuntur& oculis subducuntur , proindeque quomodo consistunt in diversis locis, supponunt describi ab hisce syderibus excentricum qui vel in sinu suo lunam ambiat. Alii volunt cometas non esse nisi meras apparentias seu phases coelestes, ut dicerur de iride & paretiis. Alii denique, docent cometas esse halituosa corpora quae ex vorticum vicinoriam halitibus conis crescunt & efformantur. Sit