장음표시 사용
181쪽
i6 ica particularis. aeris in coneavo lunae: hic est juxtὲ ipsis locus naturalis in' quo solo ignis potest
quiescere, ad quem perpetuo rendit. Inde noster ignis sursum erigitur, ut ad patriam suam revertatur & natalem focum.
Dicebatur ab illis elementum calidissimum, scilic/t ut octo, & insigniter siccum: at alias possidet qualitates fatis insignes: est lucidum , calidum , siccum , fluidum& leve. Hinc sit semel constet quid sint affemones illae, natura ignis innotescet. Quapropter sit '
Si oculos habeas benὸ dispositos δe jam
attendas, lumen conspicitur, cujus definitionem si quaeras, vix doctissimus respondere poterit quid omnino st. Propagatur lumen , reflectitur, reframgitur, de quibus agendum. De Natura Luminis.
Qui se distipulos Aristotelis profitentur
docent lumen non esse nis quamdam qualitatem corporis lucidi quae profluat liforma hujulce corporis substantiali, quaeque inhaereat corpori lucido, ita tamen ut continua productione usquequaque
diffusa per diaphanum cui similiter i
182쪽
Pbdifica particularis. I ς haeret, possit propagari, imo aliquando
reflecti & refrangi. Docuit Epicurus lumen non esse nisi flumen si1bstantiale corporis lucidi, V. g. putavit a corpore lucido manare conti nuo plurimas partes easque lucidas, quae cum ad oculum perveniunt, excitant in ipse sensationem luminis. Denique voluerunt alii lumen impulsu cujusdam subtilis & aethereae substantiae contineri. Sit
Lumen non est qualitas corporis lucidi. Ρr. Nam haec opinio non reddit nos doctiores, quia res physicas spectat, nulla habita ratione affectionum mechanicarum
a quibus pendet natura luminis. Et certe lumen non debet dici illud quo posito nunquam explicari potest quomodδ fiat ejus diffusio, refletito & refractio : atqui si lumen dicitur qualitas lucidi corporis, non potest explicari quomodo fiat ejus diffluio, &c. quom benim concipietur diffuso qualitatis , quomodo qualitas reflectetur, quomodo refrangetur 3 sed ista postea.
183쪽
Lumen non debet diei esuvium substantiao corporis lucidia Pr. Nam non debet dici simplicitet illud quo posito certa phaenomena noni a facile explicantur , maximὸ vero si sit salia via Acilior qua haec phoenomenae elicari possint: atqui si lumen dicitur effluvium subitantiale coetporis lucidi,quaedam phaenomena discilius expouentur,& aliunde superest via facilior ad illa e plicanda : nam cum sit in horisonte nostro apparet, fit diffuso luminis saltem in hemispherio terrae. A flammula lux spargitur circumquaque tanquam a centro Versus circumferentiam : porrδ quis concipiat quod a sole sufficiens dimisio partium materiae selaris fiat, ut illa sit inquavis aeris parte: licet enim aliqua corpuscula solis 1 sole exeant & ad nos perveniant , nemo tamen credidit ea exire in sufficiente copia , ut in quovis aeris puncto sint, in quibus tamen lumen est :ergo , &c.
Quod autem supersi via facilior adaxplicanda lumitas phoenomena, patebit. '
184쪽
Quatuor in lumine, idem dicas de quivis qualitate sensili, senis, coloribus, odoribus, saporibus, distingui debent: est enim aliquid quod se tenet ex parte objecti, aliquid ex parte medii, aliquid
ex parte organi seu sensus externi: V g.
oculi. & aliquid ex parte animae. Itaque lumen vel spectatur in corpore quod dicitur lucidum. vel spectatur in medio diutiano quod dicitur illuminatum , ves s istavit in oculo, vel denique spectatur in anima. Lumen in anima est specialis animae sensatio orta ex sensili & speciali corporis affectione, propter unionem quae est
Lumen in corpore lucido est quaedam corporis qualitas consistens in mechanica dispostione partium hujusce corporis, Vicujus organum visus it, percellitur, ut fiat in e specialis impressio, de qui antea. Lumen in medio diaphano est quaedam. corporis diaphani qualitas consistens in dispositione mechanica partium corporis diaphani, vi cujus liber est transitus ad movendum oculum, unde fit ut in anima excitetur specialis sensatio.
Lumen in oculo est quaedam qualitas
185쪽
168 Phdifica particularis. oculi consistens formaliter in dispositionibus mechanicis oculi quibus nervus opticus certo modo commotus moVet certa ratione cerebrum vel membranam,
quo motu excitatur in anima ,specialis sensatio. Non disputabo de lumine ut est in anima. Sane haec sensatio clarior quam ut erbis possit explicari, hocque sensu nihil est lumine clariu I'. Quaero quaenam sit dispositio mech nica corporis qua vulgo dicitur lucidum. 2'. Quaero quaenam sit dispositio requisita in corpore diaphano, ut sit illumis natum. 3 Q. Quid requiratur in oculo, ut lumen habeat.
Corpus lucidum illud est cujus partes subi
bisma vehementius agitata materiam aetheream circumstantem ita premunt O .pγlsant, ut recto radio motus incurrat
in Fbrillas nervi optici ct membrana
Pr. Nam in eo consistit ratio lucidi Corporis quod est mechanica dispositio aptissima ad explicaiida phoenomena qua Oechanc corpora lucida : atqui mechanica
nisposivo jam allata est omnium aptissima
186쪽
Ph ca particularis. I si ad explicanda phoenomena quae spectant corpora lucida : quatuor enim in illli dis positione mechanici ponimus. I um. est partes lucidi corporis esse in maximo motu positas. est partes illas esse tenuissimas & subtilissimas. 3 m. in materiam aliquam subtilissimam circae pus lucidum diffusam vehementius agitari per partes lucidi corporis. m. est materiam subtilissimam agitatam recto radio incurrere in fibrillas nervi optiei& membranae coroidis : atqui haec quatuor deprehendimus in corporibus lucrudis ut lucida sunt. Io. quidem partes corporis lucidi m ximo motu praedirae sent, ut patet ex pluribus experimentis ; V. g. ignis habet partes ita agitatas; ut durissima corpora in partes minutissimas dc insensiles comminuat : sia pariter paries habet ita agitatas , ut uno momento oculos perstrii
gat, ut ferrum liquet, silicem comminuat , si radii solares speculo ustorio colligantur.
Hinc quae de se non sunt lucida, si
commoveantur, lucida fiunt, V. g. aqua
maris tempestate commota fulget. Si sit aflictus rudis, Adamas Regis magine Britanniae radiat instar lampadisi; si digito prematur, scintillat: imb cum duro con Pore fuit africtus, majorem spargis lucem, Tom. n. H
187쪽
x o musca particularis. quam diutius retinet aquis vel immersus. Praeterea si succutiatur hydragirus invenebris , radios emittit: si fetis dorsum averse pilo frices in tenebris, dat scintillas: si silex collidat calybem, lux nascitur. Denique si ligna putrescant, quia partes suas habent agitatas a materia subtili, lucent. Si lampyris, gallice ver Disant, digito
teneatur in cauda,non emittit radios, quia
motus caucta impeditur: sed si relinquatur sibi, iterum radios emittit. Est insigne phoenomenon circa Phosphoros quod sine grandi piaculo omitti non potest eo loci. Phosphoros idem est ac lucifer: alium maturalem distinguunt, alium artificialem: inter naturales recensent lignum putridum, Lampyridem , oculos fetis, imb referri
debent quaedam carnes ovium, quae cum
herbis nutritae fuerint, quae volatilibus .abundent, carnes ipta lumen emittunt. Inter artificiales sunt multi qui fiunt omnes ex si1lphureis, V. g. ex urina , lapide bononiensi simul concreta : alii sentsicci, alii sunt liquidi. Rationem parandi utriusque phosphori dedere plures : sed
ut methodus fuisset securior, utinam a te, iidem Auctores executiqni mandassent sua praecepta : scilicet ingenue dicam ἡpaucis hominibus hanc artem teneri. 1'. Phosphorus in tenebris lucet pra
188쪽
Ph ica particularis. III sertim quando tempus maxime incalescit; ratio est quia ipsius partes sunt in majori motu qu in cum frigescit. α'. Si phosphorus solidus prematur super papyrum, papyrus ignescit, nam per illam contritionem partes in majore motu ponuntur. Hinc si litterae phosphoro CXarentur , tunc in tenebris lucida apparebit Scriptura. 3 Phosphorus sccus servatur in mediis aquis, consumitur extra aquam, &fumus sensilis videtur, quia partes sulphureae aqua cohibentur.
o. Si phosphorus sit in amphora her-
meticὸ clausa, non lucet donec aperiatur amphora, quia amphora hermetice claus , partes phosphori non sent sufficienter agitatae: quamobrem sicut ignis excitatur
ab aere, ita lumen phosphori. Phosphorus siccus fit liquidus si essent cinnamomi essence de canelie) aspergatur
ita ut innatet. Σφ. Partes lucidi corporis vehementius agitatae simi subtilissimae & tenuissimae. I v. Quia non movent nisi organum quod est simillissimum, puta oculum. 1'. Sia experientia probat partes lucidorum esse necessario subtilissimas. 3 Q. Quia partes corporis lucidi debent recta propellere &celeriter materiam subtilissimam circumstantem, ut per foramen vel ad retinam
189쪽
r a Plesica particularis. aut coroiden oculi perveniant radii quibus imagines infinitorum quasi obje. rum in illa depingantur: porro partes quae materiam hanc subtilissimam propellere debent ipsae sunt subtilissimae: ergo Dartes lucidi corporis vehementius agitatae 1ubtilissimae sunt. Materia uuae circa corpus lucidum diffusa est & vehementius agitatur I pa
tibus subtilissimis lucidi corporis, ipsa lub- itilissima est. 1'. Quia lumen in medio diaphano seu perspicuo nihil aliud est
quam tenuissimae cujusdam materiae ve- nementior agitatio. 2'. Quia materia quae linservit ad senos subtilis est, & tamen materia quae inservit ad lumen est subtilior, ut patet tum ex eo quod luminis sensatio potius habeatur quam soni, tum ex eo quod dum ex machina pneumatica extrusus est aer crassior, jam imminuatuvῆnus: quippe felis vix auditur; reperi tur tamen materia luminis, quia objecta inclusa conspiciuntur. Denique rtes illae debent ita premere, ut recto radio motus fiat in fibrillas nervi optici & in corciden: videlitat lumeth in oculo nil aliud est quam nervi optici aut coroidis rectus & imperturbatus pul- s.f. ortus a corpore lucido, interpositus aethereae substantiae per medium diaph
190쪽
ndisiica particularis. II 'SEO UNDA PROPOSITI Illud corpus diaphanum actu continet lumen, in quo est. raherea cujusdam substantis vehementior impulsus radiatita proficiscensa corpore lucido trans corpus diaphanam. Pr. Est enim adhu jam in aere lumen, quia aetherea quaedam substantia vehementius impellitur reista a partibus corporis laris versus oculum : nam lumen in corpore diaphano est illa dispositio mecha- .nica qua facilius explicantur luminis phoe- nomena : atqui rectus materiae coelestis impulsus corpore lucido tanquam a centro ad circumferentiam radiis imperturbatis diffiisus, est dispositio mechanica, qua facilius explicantur lucis phoenomena; nam, ut vidimus, corpuS eatenus lucet, quatenus habet partes subtilissimas vehementius agitatas, & eatenus in anima fit sensatio lucis, quatenus anima pulsatur vehementer corpore lucido , ut experiuntur ii qui clauus oculis cernunt selem meridianum & aestivum, aut qui apertis oculis solis fulgore perstringuntur: unde si pluries illud fiat, fit ut visio debilitetur , quia aetherea substantia perni cissimὸ agitata plures oculi fibrillas frangit: porro motus a corpore lucido pro-