장음표시 사용
241쪽
A quo fit Color fugax ct inutabilis. Est , ut jam dictum est, a dispositione
mutabili objecti proindeque diversa r fractione: nam ab eo repeti debet quo posito benὸ intelligitur inr varientur colorum sensationes in anima nostra: atqui
disposito partium objecti si sit facile
mutabilis, tunc recte intelligitur quomodo in anima nostri varientur colorum sensationes : enimverd posito quδd dispo-stio partium objecti sit Deile mutabilis , sequitur quod facile mutentur tum reis ctio, tum reflexio luminis; & ex eo quod ista. duo facile mutentur, recte s quitur quM facile mutari possit comis motio oculi; I indeque quδd in anima facile mutenrur colorum sensationes: ergo
color fugax est a dispositione partium ia-eilὸ mutabili. Hinc nihil est in quo sit color fugax& mutabilis, quod non habeat dispositionem partium facile mutabilem : V. g. nubes plurimae , colla columbarum , in quibus sunt plures plumulae qu. e pro Vario situ varie reflectunt & refrangunt radios: idem patet in ampullis ex aqua sapone impressa formatis. Idem patet in filis tenuimmis aranearum seli expositis , quia ventus et levis convexitates & coi
242쪽
Phdifica particularis.. 22scavitates efficit in illis corporibus, Malias configurationes. Idem patet in calcis pellicula, idem in cupri lamina igni admota quorum corporum partes insensiles motibus insensilibus agitantur. Est quaedam methodus qua mutari pes sunt colores & in alios converti; d ista tam diligenter exposuεre Clarissi Botius& Mariotre in suis libris de coloribos, ut
uomodὸ Color verus ct apparens disserant. Si colores spectentur ex parte animae, nullum est discrimen inter veros & apparentes : scilicet color silmptus ex parte animae est ipsa sensatio interius concepta: porro color non dicitur verus ' vel apparens . ex eo quδd sint selisiationes col rum diversae, sed quod color verus umniat ab ipsa dispositione objecti colorati
non mutata, Vel per medium, vel per oculum ; Veniat autem apparens mutaatione hujusce dispositionis ; quod medio vel oculo aliter reflectantur & reseangina
Ut autem excirentur in anima colorum sensiationes, neque necesse est absolute ut objechium coloratum extra nos positum agat, neque necesse est ut dium radios 'admittat: imo necesse non est ui Κv
243쪽
oculus commoveatur, sed suffcit ut organum immediarum ea ratione commoueatur qua commoveretur si objectum coloratum ageret per medium in ipsiim lum : hinc inter somniandum absente sole, neque illustrante aerem, neque agente in oculos, excitantur in anima nostra variae
sensationes colorum fidem dicas de aliis sensationibus odorum, sonorum, sep tum, de passiionibus doloris, gaudii, caloris) quas consequuntur relationes & te stimonia quibus impressiones ipsas referiamus ad partes organicas ; quid autem
simile sensationibus & ideis ad objecta quae ideo putantur extra nos Iosia, &in nos agentia,' licet tamen ablentia sint, licet' non agant neque assciant organae; rerna quod, quidem infinitis experimentis confirmari posset, ut patet ubi de sensationibus. Hinc certe haec Omnia,/ quia organum immediatum & internum arum sensationum, puta membranae, capitis & nervi, commoventur, si forent praesentia objecta, si agerent in organa, externa hinc tam insolita & taneicia
somnia ; hinό deliria in iis qui febri ara
dente liuorant, in Mantiam sanguis per--bate & intempestive agitatus inmoniis commovet nervorum fibrillas & mem branarum , ut excitet in organis internis p immediatis motus illos qui sunt Occat .
244쪽
n ca partkalms. 20Si immotis oculis ista fiant in nobis ;certe absente colorato nec illustrato m
dio ; si commoveatur oculus, qua ratione Commoveretur a colorato praesente & illustrante medium , erit etiam in anima sensatio prorsus eadem : hinc si oculus pugno Percutiatur, excitatur iri animi sensatio lucis & ardentium flammularum , absentibus tamen flammulis. Hinc etiam absente tali colorato, si medium ita mutet reflexionem & refractionem radiorum ut oculos afficiat &determinet, qua ratione assicerentur pratia sente tali colorato, certe excitabitur in anima sensatio qualis excitaretur si prissens foret tale coloratum : hinc interpositu vitri rubri objecta rubra conspiciuntur, caerulei caerulea: hinc si flava bilisper medios oculi humores fluat, objecta flava conspiciuntur.' Hinc , pro diversa dispositione mediorum , objecta diversa videntur. Hinc baculus rectus aquis immersus media si parte fractus apparet, quia ipsi radii transeuntes ab aquis in aerem franguntur : hinc si medium faciat ut radii tangant diversas oculi partes, & coeant in diversis partibus , tunc objectum unum videbitur pro diverss partibus, binum ;triplex , quadruseex &C. ut patet interpo-- vitrorum, quorum simi plurimae fa- φ . ' Κ vj
245쪽
ar 8 H fica sarticularἱs.cies; unde si oculi digito contorqueantur, objectum binum conspicietur, ut exponetur: unde aliquando qui vinum plus aequo hausit, videt objecta bina , aliquando ampliora & magis extensa: inde qui per aliquod tempus circulariter agitati sunt vident ambientia corpora pariter agitata circulariter : inde pavimenta videntur aliquando attolli, tectum vero deprimi, si perturbatis humoribus oculi concutiantur & radii perturbentur. Itaque color verus & color apparens
differunt ex parte objecti quod dicitur
coloratum , in quantum color VeruS pendet ex ipsa dispositione objecti, unde mutata oojecti dispositione , mutatur c
lor Verus: at Vero apparens non Venit
ex ipsa ob edii dispositione. Quinam Colores set primitivi.
Albedo 8c nigredo habentur vulgo ut primitivi colores, it ut alii omnes ex illis duobus emanare putentur. Hamelius , Auctor veteris & novae Philosophiae, hanc Thesim in dubium revocat, quia, inquit, si proprie loqui vo-- lumus , nec albedo inter Colores, nec nigredo numerari debent: scilicet nigredinem dicit esse solam privationem luminis , albedinem vero non esse nisi
246쪽
Pbsica particularιs. dam luminis reflexionem, quae lumen non modificat sed integrum & illaesum relinquit. Volumus profecto proprie loqui, nec tamen placet Hamelii sententia: numeramus quippe albedinem & nigredinem inter colores; nigredinem quidem , quia nigredo non est mera luminis privatio, ut dicetur postea; albedinem Vero, quia non est ipsum lumen integrum & illaesum. Itaque albedo & nigredo sunt primigenii colores, scilicὸt alii omnes non stat nisi medii inter duas illas species: omnes resultant ex varia modificatione illorum colorum temperata & mixti.
sua si Glorum Dispositio mechanica. i
uia albedo & nigredo sunt primi generis colores, fusius agam de mechanica dispositione quibus Constituuntur. Hactenus constitit nobis ex varia reflexione dc refractione radiorum oriri in anima nostra varias colorum sensationes et porro inter colores nullus est qui magis accedat ad lumen quam albedo, neque
tamen est ipsum lumen, sed levior &minima lucis mutatio. Porro ut corpu&sit album, proindeque minima sit lumi-inis mutatio, duo videntur requisita : primum est ut radios luminis fere omnes'
247쪽
a3o Phdifica particularis. reflectat, alterum est ut indiscriminatim
versus partem quamlibet radios illos repercutiat ; Videtur enim corpus album ex omni parte: porro ut indiscriminatim repercutiat fadios in omnem partem, non debet esse corpus politum & tersum qualia sunt specula, quae radios repercuriues duntaxat versus unam partem : sed debet
esse corpus asperum ; & illud patet ipsi
experientia : v. g. aurifaber ut argentum
albescat , ipsum reponit aliquandiu in aqua calidissima certa suis quantitate affecti, quae duo certe sunt corrosiva, & pos stat argenti superficiem facere asperam equδd si velit argentum albedine privare , lapide sanguineo fricat argentum, tunc enim lapis durus de levis ipsium argentum levigat; quo facto, albedo praeripitur argento.
Ex quibus sequitur rem ed magis esse albam quo seperficiem habet magis asperam , quo fortilis radios repercutiet in omnem partem: hinc nix est quam maxime alba, quia , ut ipsb. visu constat, sed clarius microscopio , ipsius superficies tota aspera est, tota quasi parvis rupibus interrupta , ita ut non sint nisi vertices, cacumina & pyramides in ipsus su stantiola. Color niger δ contrarib est mutatio luminis maxima; ideoque eo us niSrum
248쪽
Pb ca particularis. 2 3 maxime debet immutare lumen; quod quidem praestabit , si vix reflectat radios , a aut si reflectat eos tam debiliter ut minimam faciant in oculi fundo impressio- inem : itaque corpus nigrum illud est cu- ljus occurru lumen de ruo motu maximε deperdit: porro lumen non potest de seo . motu deperdere nisi tantum communicet quantum deperdit: ergo corpus nigrum
illud est cujus partes sunt breves & teis nues; nam partes illae facile commoveri possimi a Iumine, idebque lumen earum occursu facile deperdit motum. posita dispositione mechanica coris
poris nigri , quareumque phoenomena recte explicantur : I Flamma ex ligno carbones facit nigmx: ratio est quia partes flammae sunt quasi cunei acutissimi& cuspidales, quasi gladioli qui dividunt partes ligni & secant, ideoque breves illas & tenues faciunt: hinc lumen, dum cadit in illas partes, frangitur in ipsis
aut saltem eas facilὸ commovet: si commovet , communicat motum ; si communicet , deperdit; si deperdat, non ita valide reflectitur ad oeulum, ideo debilis est oculi commotio : ergo debet esse in anima sciasatio nigredinis, & carbo debet videri niger. Illud adeo constans est ut si partes in veriores cathonis non fu int hum
249쪽
α 3α Plusca particularis. ves & tenues , quia flammae cuspides ad
eas nondum pervenerunt, tunc non sent
nigrae; hinc quaedam carbonis partes quae satis dividi non potuerunt, quia sunt nimis terrestres, fiunt quasi albicantes in superficie carbonis inflammati, & desinunt in cineres: plures autem sunt partes illae albicantes, si carbo fiat ex ligno diutius in aquis posito , quia nimirum
sales dis luti sent, & sulphura Equata
2 o. Corpora nigra caeteris paribus minus gravitant qua' alba. Ratio est quia cum Corpus nigrum partes suas habeat breves magis & interruptas, album autem habeat suas magis colligatas, certε sub eodem volumine; corpora alba continent majorem copiam suae materiae quam nigra.
3'. Ope speculi ustorii facile nigra inflammantur , vix autem alba; unde si papyrum in qua sint litterae majusculae objicias tali speculo, tunc inflammabuntur litterae ; & reliqua sine inflammatione manebunt: ratio est quia corpora nigra partes habent breves interluptas, alba Vero colligatas; porro partes illae breves facilius commoveri possunt & simul cum igneis partibus agitari, proindeque igneu
o. Panni nigri sunt calidiores quam
250쪽
Pbfica particularis. 23 3 albi, quia plures radii solares veluti extinguuntur in panno nigro, & transeuntes inter partes breves calefaciunt corpus; unde nigra tot radios non reflectunt quot alba. Hinc intelligitur cur corpora nigra non resistant tamdiu γ m alba, cur fac ius dividantur: quippε partes illae breves interruptae constituentes corpora nigra facile possimi separari, ideoque facile cedunt. Hina etiam intelligitur cur fatigetur oculus diutius intuens corpora alba, semetipsum autem restituat si nigra intue tur ; nam tot radios non reflectunt nigra,
imδ quos reflectimi sunt debiles, unde non est tam vehemens mculi stado impulsus. Hine intelligitur cur si domum intuearis cujus sint apertae senestrae, excitetur nigredinis sensatio in foramine fenestrae, quia omnes radii qui sitbeunt per fen .sIram non exeunt e cubiculo & reflectun
Dices: plurimi sunt lapides albi qui
suas habent partes breves dc tenues quae facile dividi possimi; dum e contrario datur quidam lapis niger habens partes quae vix separari possint. Respondeo, lapides illos nigros esse magis terses & politos quam 2bos; unde quia non est eadem partium asperitas in nigris quae est in albis, mirum non est