Philosophia ad usum scholæ accomodata. Auctore m°. Guillelmo Dagoumer, philosophiae professore in universitate studii Parisiensis. Opus ab ipso reformatum, variisque tractatibus auctum. Tomus primus sextus Physica particularis

발행: 1757년

분량: 621페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

501쪽

81 Phusira particularis. Boreas sive aquilo gelidus est & siccus,& gravis ; percurrit loca glacie & nubibus obducta, deorsum ruit, & aerem ex sublipat gelidaque regione ad terram trahit. In Belgio & locis ad mare septentrion, te vergentibus tape boreas nebulosus es h& imbifer, quod etiam accidi' ex eo quod auster ab aquilone repercussiis in seipsum

reflectitur. c

Constantinopoli pariter nebulotus eli . aquilo & imbifex , quod M onte Euxino , spirans, multoS secum tralitat vapores. Auster nobis humidus est & calidus, nubes laxans ; calidus est ex subterraneis & ἡ sulphureis halitibus excitatis in illis locis in quibus sol meridianus radios minus obliquos vibrat. Flante austro ; aer calore & humore la- lxatur , Vapores resolVuntur , c ut gravedine laborat, stupor nimius affertur nec- ,

non tristitia. Auster in quibusdam. locis, ut tu Aquitania, Occitania, Africa malig- .nior est : in assbribus flante hoc vento pueri plerumque aegrotant, quia corporis meatus aperiet laxat , humores liquat, tumque artifices qui circ1 plumbum &mercurium laborant math se habent, quoaprae humore solvantur nervi, ii prae extim ; qui in ore disperguntur & inde lingua plerumque Vacillat aere humido

E contra aquilo salubrior est quod poros

502쪽

PMfica particularis. At , i

, astringat, contineat partes sanguinis sub-t tiliores , nec facile patiatur eas expirare ;quare nos essicit vegetiores , humores putredine , & corpora a morbis epidemi- Cis tuetur : interim tamen distillationes acriores & pungentes laterum dolore excitat, dum insensilem expirationem prohibet, atque plerumque nocet iis qui calculo, laborant dum occludit meatus. D E MI xT IS P ERFECT IS.

Inter Mixta perfecta alia dicuntur inanimata, alia, vero animata : prius loquar

i inanimatis: sit itaque

De Mixtis perfectis inanimatis.

Nulla sunt corpora quae non sint ab i. mluth mixta, quia semper ex aliis resultant, tanquam partibus componentibus , quanquam sunt phvsica quaedam principia ex quibus praesertim suas repetunt Vires Coris. Pora crassiora r ea vero I chymistis nomi-l nantur caput mortuum sive terra , phlesema seu aqua, sal, sulphur & mercurius , quae dicuntur semina mixtorum. Caput mortuum est pars cinerea nullius virtutis, tota passiva, quae inresolatione ultima remanet: repetitur in omnibusi corporibus, ut bene demonstrant chymistae.

503쪽

'difica particularIs.

. Cum caput mortuum dicitur nullius esse virtutis, hoc intelligi debet comparate ad virtutem salium , sulphurum &spirituum quae sunt. principia fortiora; non autem absolute quia in capite mortuo

est aliquis motus , imo superest aliquid

salis & aliorum corporum. Clim autem caput mortuum dicitur temra , non intelligitur nostiin term in qu1 fiant matrices, semina & succi quibus fiat nutritio sive vegetatio: terra quippe nostra frugifera est nec-non pinguis; quanquam ad secunditatem pinguedo cum

aliqua rigiditate partium sedari debet, ut ι. totum residians ut friabile, solubile, 'l inguedo debetesse in singulis partibus,quaia is est in terra quae dicitur gallice lalaireus) illinc est yiquod corpus quod veluti me- t in taeter am dc lapidem,gallicὸ dicitur ἰὶ quod terris inspersum eas quia late nitroso & sulphureo' ab amm,sex quibus sequitur fertilitas.. PHegma est humor insipidus, minime . potens S inflammatus, qui in resilutione corporum extrahitur & secernitur ad aliis. Cum dicitur nullius esse virtutis, loquimur, ut ante ,comparate ad alia corpora quae non separantur omnino a phlegmate , nec enim ab ipsis secernitur quid-

qvid est salis, sulphuris & mercurii. Siphlegmati aliquid talis addideris, fiet sapi-

504쪽

Phdifica particulam. 481dum ; si aliquid sulphuris,fiet inflammabile ; s aliquid spiritus, fiet volatile.

Salis nomine vulgo apud nos intaigitur corpus illud quo solemus uti ad condiendos cibos; sed illa salis acceptio strictior est , & sent alias, salium species. Sal itaque est dura & rigida columellarum levium, plerumque acutarum, conge ries , quae plicatilibus aquae, alteriusve humoris partibus interceptae. possunt dissolvi.' Dicitur congeries, in quo convenit eum aliis corporibus. Dicitur χο. dura, ut ipse tactu col

ligi potest.

Dicitur i0. columellarum levium, quia materia subtilissima fluens per meatus tu, terraneos essicit aequabiles illas columellas pro aequabilitate meatuum, non secus ac plumbum fusum in propiasNate aequabili aequabiles induit columellas dum cQncrescit. .. Columellas dixi plerumque acutas: ut enim plurimae instar cuneorum abeunt in mucronem, ita quaedam instar cylindrorum aequali ubique crassitudine coim

stant.

Denique congeries illa dicitur dissolvi posse, & merito , quIa sicut partes coales

505쪽

86 Ph ca particularis. Cere potuerunt, possunt disjungi: pocio ad talem dissolutionem non susticit quod-isbet corpus, sed requiritur illud cujus partes subtilissimae sunt plicatiles & sal 1umporis accommodatae: porro cum salis congeries ex columellis sibi invicem incumbentibus concreta sit, propterea distatui non potest nisi a partibus, non modo penetrantibus , sed etiam commoventibus , ita ut partes dissblutae cum distatuentibus iuuctuent. De Specisbas Salis. Sales sunt totidem mineralia, puta ar- - moniacus, arsenicalis, vitriolicus, &c. Est quidam sel communis, qui vocat aliter marinus, unde maris salsedo : hujus partes sunt longae, rectar, rigidae, acutae , medio cylindricae, mixtae & tem- 'peratae capite mortuo, phlegmate & particulis salis aeidi. - at marinus vix odorem excitat, quia partibus caret oleosis de sulphureis. ' . Diximus aquam maris interiora terrae per canaliculos subire ut sit fontium origo : additum fuit partes dulces facilὁ erreptare terrestres poros, sed partes sa-inas propter figuram implicari, nec posse intra poros illos longius excurrere, quod quidem sic confirmari potest ; nam in

506쪽

Plysica parti laris. 487: inferiori Occitania incolae aquam Rhodani

accipiunt quam circumducunt per arenas

mediterranei maris, & haec terra fit salsior marind. Praeter marinum datur sal alter , qui dicitur fossilis , sive gemma; non multum ille differt a marino: extrahitur a rupibus quibusdam salium quae Iunt in terrae visceribus. Datur praeterea sal petrae, qui facilius aqua solvitur quam marinus, quia superficiem habet magis asperam : idem salin pari volumine levior est marino, quia magis est spongiosus : idem sal mixtus sulphuri facile potest inflammari , quia

bartes ejus plerumque sunt volatiles : saupetrae non tantum in terra interiori, sed in antris formatur, in veteri gypso reruperitur, quia nimirum sal acidus in aere agitatus certis. quibusdam particulis terrem ibus adhaeret, ex quibus sal ille resultat. Sal polycrestes plurimas continet partes sulphureas.' . Sal armoniacus fit ex salibus volatilibu V. g. viperae, foecis camini & salis marini. Sunt alii sales extracti ex mineralibus &metallis, ex plantis, ex ossibus animalium,

ex eorum liquoribus, V. R. CX urina.

Salibus annumerantur vitriolum & alumen. Vitriolum tamen est proprie min rate resultans ex sale gcido , capite mO

507쪽

88 Ph icu particularis. tuo, phlegmate & sulphure ; hinc spiritus vitrioli est quam maxime acidus. Alumen est aliud minerale, in eo a vianiolo diversum, quod sal ipsius sit magis acidus, ut patet ex spirita aluminis, qui & acidus magis est & acutus.

Vix potest afferri sulphuris notitia quae variis ejus speciebus conveniat: ut aliquid clarum statuatur eb loci, sulphur id omne dicitur a nobis, quod ex oleo aliquibus

corporibus temperato resultat: ergo oleum maxime dominatur in sislphure. . Oleum vero est m9llis ramulorum mutuo implicatorum congeries, quae potest. igne liquari & inflammari. i . Congeries illa dicitur mollis, ita ut oleum partim cedat manibus obviis, partim reustat, videlicet est quid veluti medium inter liquiditatem duritiem.

2 o. Ramuli dicuntur mutuo implicati :nam sicut rami arborum mutuo implucantur, ebque. magis qud sunt magis flexibiles , sic oleoli ramuli, quia flexibiles

fiant, permixtis fibris mutuo implicantur. Cum autem propter hanc varietatem ramulorum haec olei elementa neque antiam facile fluere , aut tam arcte conjun quam aquae elementa, ideo oleum facis

Diuiti

508쪽

Ph fica particularis. 489lius gelascit quam aqua; aqua levius est,

interim tamen minus durescit. Hinc oleum difficile separatur a linteo , panno ; cum enim praedictis ramu- lis mutuo implicatis concretum sit, linteo ita intextum est, ut illaesa ipsius lintei textura vix possi extrahi. Dicitur 3'. oleum igne liquari posse, quia licet praedicta olei corpuscula, suam . propter fibrarum varietatem , instar corpusculorum aquae, lubrica non sint, eadem tamen corpuscula propter hamdem fibrarum varieta em adeo interrupta sunt, ut admistb intus subtiliori corpore pos is sint moveri; atque adeo oleum fit liquidum admoto igne, vi cujus haec commotio promovetur , imo quamvis hyeme seviente oleum gelascat, sicut dichium, est, suas tamen intra inanitates tantum hujus subtilioris corporis admittit, quan- . tum ad commoVendas exiguas saltem corpusculotum fibras sufficit ; unde oleum sua servata semper mollitie, nunquam in duriorem glaciem concrescit, instar aquae: hinc si vel Alo manus motu vas refriceS, oleum liquescet. Dicitur denique oleum inflammari, idque patet experientia, propterea igne sive coelesti sive clementari potest oleum inexhalatiouem attenuari.

509쪽

6'orifica particularis. DE SPIRITIBUS. 'Dissicistis explicari potest apud Chymistas quid intelligant nomine spirituum, quorum infinita varietas est, quanquam generatim spiritus dici potest principium subtile & activum quod maxime prodest ad vegetationem plantarum praecipue Manimalium. Hinc corpora quae plurimo spiritu abundant citius deficiunt, eorum quippe maximus est motus & facilius pos-runt corrumpi; ideo mineralia & metalla quasi incorruptibilia habenaur, quia inlisis corporibus pauci reperiuntur spiritus

Quanquam ex corpore quovis educuntur aliqui spiritus, plures ex nonnullis , pauciores ex aliis, nec spiritus sunt co pora simplicia, vertim sunt mixta vel salibus , vel sulphuribus, & aliquo phlegmate tem perata.

Ideo alii sunt spiritus acidi , alii nitrosi, alii salini, alii vitriolici, alii animales, dec. Spiritus prosunt maxime ut corpora distatuantur, v. g. stannum & prum spiritu nitri: qu pe corpora duriora set uuntur a liquorious, puta aurum

per aquam regalem, argentum . Mercurius , ferrum, calybs per aquas stygias, plumbum per vinum a.e; sed ista ad Chymistas, & interim agendo de mine

510쪽

P sica particularis. 6'Irallibus, plaΩtis, metallis & animalibus,

idem argumentum iterum tractabitur. D E MI NERALIBUS. . Later mixta perfecta inanimata prima jecies minerale dicitur: Mineralia vero uini corpora quae in terrae visceribus gignuntur, quaeque nullatenus sunt ductilia,

in quo differunt a metallis, quae ductilia

sunt: ideo antem mineralia non siunt ductilia , quia constant partibus brevioribus & minus ramosis quam sint metallorum partes. Hic posita definitione hydrargirum est minerale corpus, non metallicum, quia est malleo minime ductilis; tamen a Chy- mistis annumeratur metallis , ex eo quod spectetur ut elementum metallorum, quapropter non tractabitur de hydrargiro nisi eum de metallis loquar. His positis, mineralia qtuedam fluida, sunt, plura tamen dura , e quibus nonnulla liquari possunt, ut antimonium , arsenicum , vitriolum, quae sunt totidem mineralium species; nonnulla non possunt liquari, ut lapideS. DA L A P I D I BU s. Lapis est corpus durum minime ductile , neque aqua exsolubile : est gran

.. Tum congeries.

SEARCH

MENU NAVIGATION