장음표시 사용
231쪽
DE TESTAMENTIS,L I B. II. TIT. XXVI.
RAvωυτ ius de Clera duas habens filias, Alter ham. videlI.eet & Adjectam, matrem insuper Cleram . & uxorem nomine Ασelasiam , in extremis posnus condidit testamentum , Alteruthae filiae puberi ultra dotem quam ei dederat . domum & quemdam horistum in eodem testamento relinquens. Adjectae vero impuberi reliquit caetera bona sua , adjiciens ut Alterocha & soboles quam gestabat in utero, eidem impuberi succederent, si absque riberis moreretur. Mora tuo itaque testatore, tutores impuberis eam cum omnibus bonis eidem relictis a patre Iure Lombardo cuidam P. nomine tradiderant e quae filium ex eo suscipiens, tandem sine liberis est defuncta cujus bona Idem P. maritus eius superstes aliquanto tempore possedit in pace: qui eum alia muliere matrimonium contrahens, & filios suscipiens ex eadem, diem clausit extremum. Postmodum inter Alterotham &.filium eius ex una parte, & filios eiusdem P. & Rainerium tutorem eorum, ex alterae super bonis praedictis ejusdem Adjectae suscitata materia quae. nionis, coeperunt coram G. Iudice Tuscan. ad invicem litigare e eo.
ram quo Alterocha & filius ejus bona quondam Ra utit tamquam ex causa fidei commissi, vel substitutionis sibi debita petierunt: rutorentiorum praedicti P. ex adverso dieente , quod obstabat illis annalis
praeteripti', usucapio pro dote, ac longi temporis silentium diuturnum. Inluper allegabant quod de bonis illis tam tertia Clerae matris testa in toris , & tertia Adelasiae uxoris ejusdem , quam & quarta per Tre-Deluanum nomine Ipsus Adjectae erant ante omnia deducendae . Du 'us 'ro . Iu lax supradictum Rainerium tutorio nomine pupissor et an restitutione bonorum Raynutii condemnavit e tertia Clerae primo dedueta , quam Adjectae ae viro suo donaverat , de qua in substitu-trone, quam secit Raynutius , non videtur aliquatenus enitasse ' deis
ducta quoque tertia Adelasia ; quam ipsa P. vendiderat supradicto . Diuiti geo
232쪽
Iυ Ti T. xx VI. LIE. m. COMM. s 23 precepit etiam idem Iudex de his rebus illas tertias deducendas , de
quibus deduci poterant secundum Tuscanae consuetudinem civitatis . Deduci praeterea quartam per Trebellianum idem Judex injunxit, eum etiam quilibet extraneus restitutione gravatus eam deducere potuisset. Sed utraque pars ab illa sententia provocavit . Cum autem propter hoc partes ad nostram praesentiam accessissent , dilectum filium G. S. Mariae in porticu Diaconum Cardinalem concessimus auditorem . Cum autem coram G. Diacono Cardinali auditore a nobis concesso fuisset diutius litigatum', ipse de mandato nostro sententiam supradiis cti Iudicis , videlicet in eo , quod dixit tertiam Clerae Sc tertiam Adelasiae integraIiter deducendas , pronuntiavit injustam , & ab ea Jegitime provocatum, definiens , sic illas tertias deducendas , ut legitiis ma portio jure naturae debita Alterochae illi salva sit in utraque: ad cujus restitutionem dictum Ra inerium condemnavit. In eo vero, quod quartam per Trebellianum idem Judex censuit retinendam : sentenotiam confirmavit ejusdem , ita videlicet, quod fructus de bonis ipsus a tempore litis contestatae percepti a praedicto P. 8c filiis ejus post mortem Adjectae, computentur in ea. qui si sufficerint ad quartam &Dufius ejus, eo nomine alia deductio nulla fiat: alioquin juxta qua n. titatem fructuum perceptorum computationis ratio habeatur. Quia vero pater Adjectae ipsam in legitima non potuit adgravare, legitimam ipsam videlicet ejus partis, quae sibi debebatur ab intestato, deducenis dam censuit , & etiam tertiam retinendam , ita quod deductio fiat tantummodo de his rebus , de quibus secundum Tuscanae consuetudiis
nem civitatis fieri consuevit . In eo autem quod praenominatus Iudex condemnavit Ra inerium nomine pupillorum ad residui restitutionem Alterochae ac ejus filio faciendam, ipsus sententiam confirmavit. Nos igitur ejusdem Cardinalis sententiam ratam habentes, ipsam auctorita. te apostolica confirmamus. UT Deilior sit nobis aditus ad speelem & sententiam huius eap. debeo p mittere quaedam , quae sunt explicanda ex Iure Lombardico, quod , ut oberius de Orto ait, initio lib. a. seudori obtinuit in Italia smul eum I
Et primum, ut intelligamus quid Innocentius III. hoe loco ait, Adsectam Iure Lombardieo contraxisse nuptias eum Petro, vel, ut loquitur, tutores Adiectae eam cum omnibuq bonis. Iure Lombardico euidam Petro tradidive r scien dum est hoc fuisse Ius Longobardorum, ut mortua uxore sine liberis ex eo matrimonio , vir uxori succederet , & omnia bona perciperet ; sc enim constitutum nominatim invenio in I. ult. de fuere . lio. 2. Legum Longobardam m. quo iure sine ulla dubitatime mortua Adjecta sine liberis, ut in hoc cap. pr Vua a P
233쪽
ponitur, Petrus maritus successit Ad ectae. Et quod ait, tutores Adiectam tradi disse marito , hoc quoque pertinet ad idem ius ut nempe intelligatur maritum , qui a tutoribus, quin mund idos vocabant , accepit uxorem tuam, ii huisle mundium, id est, tutelam ejusdem ' quo iure , illius legibus , omnibus legitimis fuccesssbribus praeserebatur , ut docet Glos Iographus , ad L L. ivt. de
his, quae sine voluntate mundoaldorum ad maritum ambulanI: aut ex tit. Qualiter mundoaldus amittat mundium suum . Ut enim antiquo iure populi Romani feminarum tutela finiebatur conventione in manum, ut Boetius docet alTop. Cie f. & seri plerat Ulpianus in fine tit. De tutelis , lib. susul. res. si e . iure illo barbaro finiebatur mundium , vel tutela tu orum , nuptiis auctoritate illarum contractis: incipiebat namque maritus habere mundium uxoris suae ς nec sine illiuet auctoritate potuit uxor contrahere, ut docet Andreas de Barulo in collatione quam secit legis Romanae cum Lombardica , t t. De rentractibus mulierum. Et ne quis putet hoc esse inutile , hoe iure hodie moribus nostris utimur in Gallia.
Sit igitur illud Jus Lombardi cum accipiendum est , ut nupta Adjecta Petro
auctoritate tutorum, Petrus legitimus successor suerit Adiectae. Et reiiciendum est commentum cuiusdam recentiori; surisconsulti , qui non credem hoc ius a Longobardis illis effr repetendum , artistam; est Petrum heredem suilla institutum tellamento Adjectae, steriis ratione plane indigna rela u. Est qui que ex eodem Jure Longobardico explicandum quod in hoc cap. traditum, Claram matrem Raynutii ex boni; eiusdem deducere tertiam partem ;ae rursus Adelasa in uxorem deducere quoque tertiam : qua; deductiones quis non videt non pertinere ad Jus Romanum: sunt emn Juri; Longabardici , vel con suetudinis quae obtinuit in civitate Tuscanensi . Quam vix enim in legibum illis Longobardorum seorsim editis, inveniatur tantum quarta data uxori, quae m mpanati ea dicebatur, de qua D. Cui acius in lib. μυ inrtim , & in L. 16. U. Drie . Ollis. & Papias in Gusiario, morsim cap. tarta ex Iure tineobσν rum ἰtamen varia 'suerunt legibus & consuetudinibus illis Longobardi eis taxationes it Ilus portionis, quae in bonis mariti uxori dabatur: legimus enim a d Odilre dum, antiquum interpretem eruditissimum, ad L. pen. C. De donat. σnte nupt. hanc fuisse formulam tabularum matrimonialium Jure illa Longobardico , qliodin Rumicensi civitate observatur: Ego Titius maνitus tuus dono tibi dimidium omnium bonorum meorum, necnon quartam resilui, quae est octa eam ἀicebat. inquit e Dono tibi in rebus mobilibus . Ex quo loco quis non videt iure illopbrtionem illam quibusdam in locis suisse naxiorem quarta morganatica . Sane si quid nobis liceat in hoc iure barbaro explicando dare coniecturis , crediderim non inepte dici posse hane teri iam suisse illam tertiam colla' orationis, de qua in Capitularibus Caroli Moaeuiit h. 4. c. o. quam nempe ex his rebuq deducebat, quas maritus constante matrimonio comparaverat; vel quas ab amiciis titulo incrativo acceperat. Capitularia enim Caroli M. non solum ad Cermanos & Francos, sed etiam ad Longobardos, & alios subditos populos pertinebat, ut & D. Cui aciuς docet in minerioribuet suis ad Theopompus . de δε- te praeleRata . Porro quis ignorat has leges Caroli M. nominatim a veteribus interpretibus vocatas suisse I.ongobardas ὶ Sane quod glossa notat, in ean. I. δῖ.ς. t. ex lege Longobarda, id conflat esse ex Capitularibuet Caroli Magni. Qua de re videnda est Praefatio erudiit Glossographi ad illa; leges Longobardicas. . Ex
234쪽
Ex his igitur omnibus constare puto, has tertias Iure Longobardico esse de
ducendas. ut recte notat glossa hoe loco, nee tamen explicavit: & variam suisse ex variis consuetudinibus ha um tertiarum deductionem. docet sententia Tuscanensis Judicis, eum eas de his rebuς esse deducendas censet , de quibus ex consuetudine civitati Tulcanensis deducebantur . Fieri pntuit quibus iam locis haς tertias suisse deductaq ex mobilibuet tantum, ut iam dixi ex Odosredo; vel contra, ut hoc loco Laurentiun notat, ex immobilibus, non ex mobilibus se sitan, nec de omnibuq bonis immobilibuq dc mobilibus , sed de acquisitis tan- um , ut in illa tertia colla rationis . Qua in re per me liberum sit unicuique Iulicium; si tamen hoc maneat certum, has deducti ines factan suissie Ju e Longoboesico , & eodem iure maritum Adiectae admitti ad succelsionem eiusdem, sine ullo tecta mento, ex puncta lententia glossae in verbo defunita , ex qua, ut dixi, maloe fingunt maritum fuisse institutum . His positis, proponenda eli species . Ra nuti uet de Clara , qui se vocabatur si gnomine gentis, vel familiae, ut apud auctorem δερ timenti lusorii Anglica Naιt euna Paridem nobilis quidam Gilbertus Ravnutim de Clara com duas haberet filia , Alte ham& Adiectam, & suprema sua ordinaret, Alter hae filiae, cui iam dotem constituerat , reliquit praeter dotem domum quandam , α hortum domui vel applicatum, vel vicinum , ut in L. Uxorem, j. . & in b. Praeliis, . penult. de legat. 3. Et, ut glossa stipplet, reliquit titulo inititutioni quod dosiderare videtur μυ. Justinianι iis. ex qua vulgo dici solet, non sum-cere relinqui legati, fideicommissi onationis titulo, ut latiuet dicam. Adiectam Verct impuberem heredem in lituit; hcie adiicien , ut s 'djecta decederet sine liberis, Alterocha eum posthumo, quem in utero gerebat, succederet. Mortuo testatore, & morte ejus, ut D. Paulus loquitur notissmo Ioco, confirmato testamento, Adjectam tutores Petro Jure illo Longobardico, a me explicato , dederunt in uxorem. qua desuncta sine liberis, marita et superstes bona Ciusdem , utpote ex Jure illo successes legitimus , aliquando tempore , ut linquitur, possedit in pace . In quo demus hoc glossae, litem fuisse conteilatam , quia
movetur his verbi , quae sunt in fine capitis : A tempore Iii s eontesatae percepi a praedicto Petro, quae tamen abstini a Collectione III. edita ab Antonio Augustino, in qua diserte ita scriptum est: Ita υidelicet quod si Sitis a tempore titis coutestata Wrcepti comρutentur tu ea , nulla habita mentione Petri. Forsitan controversia. ei tantum iacta fuerat denunciatione, & oblatione libelli; quod is scit ad interrumpendam praetcriptionem, L. 3. C. De aisnal. evceps. Italici con M. Petro vero defuncto, susceptis liberis ex secunda uxore, quorum Iutor erat Raynutius quidam, coepit Alteroclia eum Montanelim se vocabatur filiae iam natus, cum Raynutio tutore agere ex caula fideicommissi, vel substitutionis, coram Veneto Iudice Tuscanensi, vel, ut glossa vult , intermortuam potius quaelii nem suscitare. Alter hae actionem variis exeeptionibus & praetcriptionibus tutor Elidere tentat. Ae primum proponit annalem exceptionem illam antiquam, quae e 12 tabul. , ut notissimum est, procedebat quoque in titulo pro dote, quo nempe Petrus maritus omnia bona Adiectae acceperat. Et ultimo loco praescriptionem longi temporis, quam vocat diutumum flentium, ex let. Siquis diuturno, f. Si servit. vi usi cet. Ac propter illa et praescriptiones, quae in suo vulgo dicuntur fur de No rece ir; & quas locum habere non posse conitabat, propter interruptam posses
si Oaem. Addebat tutor de bonis illis prius deducendam tertiam Clanae, utpote
235쪽
ab ea donatam Allectae, & merito ς & deinde terti 1m Adelasae uxoris Ra .
nutii, quam eidem marito vendiderat: esse denique deducendam quartam quam Trebellianicam vocant. Et ita secundum tutorem a Tuscanensi Iudice pronu tiatum fuit. A qua tamen sententia utraque pars provocavit ad Summum Pontificem , quod non est novum hoc Iure, ut a saeculari appelletur ad ecclesiasticum cap. xo. supra de foro compet. & ibi glossa. Censet autem Pontifex sent'ntiam ludicis partim esse confirmandam, partim vero infirmandam . Ae primum in 1 ulix tertii Clarat & Adelasiae , vult Alter ham habere legitimam et quae tententia satis nova videtur in rebus donatis , cum non dicat donationem fuisso inoi laiosam . salvam esse legitimam; & , quod difficilius est, eandem quoque praestari ex rebus ab Adelasa venditis. Qua de re amplius deliberandum. Illud vero etiam eaput, quo voluit Trebellianicam este deducendam, eonfidimat; ita tamen ut fructus percepti post litem contestatam imputentur in eam. Sed praeter deductionem Trebellianicam, vult quoque Pontifex Adjectae legitimam , in qua uullo onere gravari ponait, esse deducendam.& ita , secundum
quorumdam interpretationem, lententiam probat Innocentiuς, duarum quarta
rum deductionem. Caeterum iuxta sententiam Iudieis, emera bona obnoxia fideicommisso init esse restituenda a Raynuntio tutore. Et haec est species huiua cap. ex qua seligo quinque capita , quae tractanda sunt diligentius.
Primum est de institutione filii in re eerta, quae ex NoveIla Justiniani des.
deratur ut testamentum valeat.
Secundum, de subititutione quam vulgo compendiosam vocant , quae nempe
ita fit, quandocumque heres sine liberis decesserat, Titium substituo. Tertium, de legitima, quam Ponti sex vult esse praestandam de rebus dona. tis & venditis. Quartum, de fructibus post litem contestatam perceptis in Trebellianicam
imputandis. Quintum, de deductione duarum quartarum.
Quod ad primum attinet , concedendum est hoe potissimum in ordinando testamento desiderari, ut filius qui est in potestate, & primum gradum obtinet in familia, id est . sun . vel instituatur, vel exheredetur; namque praeteritus non
patitur Ualere testamentum, ut Ulpianus ait lib. ν εαι. tu. 21. 3. Ex hιsr quod in
filia & nepote, qui suus est, patre de medio subtracto, olim non desiderabatur, ut inibi Ulpianus ait. Et animus aberrabat Cui acio, qui ad iam Gallus, 3. In omnibus, si De sileis o posthum. in nepote suo desiderat institutionem, quod falsum est : & in d. 3. Scaevbla docet institutionem non desiderari in nepote , nam absurdum esset hoc intelligere de nepote, quem pater praecedit , qui suus non est, cuius necessariam non esse institutionem dubitari non poterat. Principale quidem jus est inter caetera quae ad ordinanda testamenta desideramur, deliberis instituendis , vel exheredandis. ut eleganter Caius ait in L. .3O. Intereatera , da liberis ρο posthamis. Quae sententia generaliter accipienda est de liberis omnibus, id est, filiis, possumis, nepotibus, vel pronepotibus, qui agnationesve' quas agnatione testamentum rumpere possunt; & liberorum nomen constates e generaIe, υ. L. Liberorum, do virb. signis. At, ut inhio valeat testamen tum, filiorum tantam, qui tempore testamenii sunt sui. desideramus instituti
236쪽
nem. Et hoe est quod Caius subiicit in d. lege Nimque filio , qui in potestarees, praeterito inutile est testamemum ab initio ς quasi dicat filium suum praeteritum ab initio facere testamentum inutile; & ideo ut sit, & dici pollit testam nium,
sine ulla dubitatione hune esse in illinendum vel exheredandum. At ne teilamentum, quod initio valet, postea rumpatur, desiderari quoque liberorum reliqum rum , ut pollea post humorum, nepotum, pronepotum inititutionem , ne illis quoque praeteritis tellamentum rumpatur . Confert enim inibi Iurisconsultustella mentum, quod ab initio valet; sed postea rumpitur, cum testamento omnino 'ab initio inutili: & liberos, qui nondum sunt in potestate, & nondum sunt sui,
poli humos scilicet filio , vel nepotes, vel pronepotes, quos patres praecedunt , & qui succedentes in locum suorum rumpere possunt, quos Omnes generati v eabulo liberos vocat; cum filiis ipsis jam natis, & tuis, quorum praeteritis nullum conlii tuit testamentum. quae interpretatio valde notanda est. Sed ad rem. Summa igitur & praecipua res tellatorum, qui secure tellari Volunt, haec est, ut liberos instituant, vel exheredent: qui si iniuste exheredati sunt, testamentum , quod initio valet. querela inofficiosi testamenti ipso iure rescindunt, seq.L. Papimanus, f. penult.A. Deire . tesam. Et nihil olim in eo testamento relictuin valebat; quod tamen julli manus emendavit, Nov. III. Ex qua sumpta est vulgaris Authentica Ex causa, deliberis praten in qua praetcritionis verbum omnino accipiendum est de praeteritione iuris, quae pro exheredatione habetur. Sed ne querela inoffetos testamenti, testimentum rescinderetur , filio niuste exheredato; excogitatum fuit a Iurisconsultis aliud remedium quo excluderentur filii a querela, quamvis male exheredati; s nempe heredes instituti in quarta essent , vel quartam haberent titulo legati , fideicommiis, donationis mortis
causa, Plinius lib. I. epist. q. Iurisconsultus in d. L. Papiniauus , in j. Siquis
moriis eatis, & f. 4. Id quoque obtinuit in donatione inter vivos, hae tamen contemplatione facta , ut quarta habeatur, L. Si non mortis, F. De tuosse. υ- flament. At si hoc vel illo titulo quartam nori habeant, agebant de in elota; nam & in minima parte inlimatus, pro exheredato habetur , L. a. E. Quod
eum eo, qui in alien. potest. in fine. Uno tamen ea su reperio etiam olim institutum in minima parte non egissequerela, qua patrem saceret intestatum ; sed desiderasse tantum supplementum quartae, fratribus nempe coheredibus datis , apud Paulum lib. 4. sentent. tit. De in . querela. unde & Justinianuς postea generaliter conlii: uit, relicta parte minima quocumque titulo, agendum esse ad supplementum , L. Omnimodo, C.
DE rnosi tessam. Sed id valde iniquum esse tandem iudicavit, praetextu legati , fidei commissi, donationis , filium etiam immerentem notari exheredatione; &in μυ. I 1. f. At iud quoque Capitulum , instituit non posse parentes liberos praeteritos, vel exheredatos facere, quamvis per donationem. legatum, vel mdeicommisium, legitimam portionem illis reliquerint, nisi addita, & enarrata ivlla causa exheredationis, quam heres probare teneatur, Ut enim olim filios abdicare non licebat fine enarratione causae , ut Quintilianus pater docet D Hom. 28. se hodie non licet exheredare liberos sine elogio certo; haec namque fuit Iustiniani praecipua eura, ut ipse in d. μυ. profitetur, ne iniuste, & sine iusta causa filii assicerentur exheredationi iniuria . Hodie ergo ex re certa instituendi sunt, vel exheredandi; non quod institutio, ut veteres interpretes putant, honos sit; nam & legatum passim bonos dic,
237쪽
dieitur, quamvis institutio plenior honor sit, L Filius, *. Sedes poetis, fi missat. prae' sed ut removeatur exheredationis iniuria ab immerentibus filiis. Sunt tamen qui Justinianum, vel Tribonianum hac in parte acculare au leantiquasi non siniciat inititutio in re certa; hac ratione freti, quia in re coria insitu ius legatarii loco habetur, L. Ir. Quoties, C. De here . inseι tuend. qua etiam glossa utitur hoc loco. Sed non animadvertunt hunc heredem institutum in roceria, detracta mentione rei, ipsa iure heredem esse, Sc et oisicio Iudici ς fami liae emi laurulae praeibiri rem certam, quasi praelegatum quoddam, Seuersi Vtii Institur. Qui s modis test. infirm. L. 7 d. Qui non militabat , s. De hered. iust L. Si certas, si De test. milh. L. ι. C. Gregret avo, Familiae eni cmadae. Cum igitur in re certa inllitumς ipso iure heres sit, quamvis legatarii loco habeatur in ipscie d. L. Quoties tr. in qua cum heres er re certa, coheres insti tuitur ex parte hereditatis, vel sine parte hereditatis, Iustinianus rectillime satisfactum esse filio credidit etiam in re ceria instituto; quia & hoc potissimum curavit , ne temere
elogium exheredationis filio adscriberetur. Et hoc est, quod recte glossa supplet hoc loco, domum hane suisse filiae relictam titulo institutionis, ut valeat testamentum Raynutii. Nam & in filia, emendato iure veteri, de quo initio dixi,
ut constat ex IQ. Maximum virιum. Cod. De liberis praeter iis, desderatur 1
stitutio, vel exheredatio . . . .' /I
Secundum caput est altioris indaginis . propter communem sententiam prae stantissimorum J urisconsul torum huius taculi , qui hoc loco Pontificem confirmasse scribunt errorem quorundam interpretum Italomm , quibus visum suit verba directa A ei vilia , per quae patet filio vel filiae iubstituit in secundum casum, id est, pupillarem , trahi posse ad precaria verba post pubertatem. Pr ponitur enim hoc loco Adjecta impubes a Raynutio instituta, cui quandocumque sine liberis decederet, idem subi lituit sororem suam : quam substitutionera pubertate Adiectae finitam esse censent; & male Pontificem exillimare Alter cham post puiartatem Adiectae petere posse bona Raynutii, tamquam ex ca sa substitutionis, vel fideicommissi. Haec enim institutio, quae in Ies. Precibus. . C. De Impub. oe aliis subsere. eompendio fieri dicitur, id est, compendio orationis, ut in lem Maeuius 68. b. mobus, A. Da les. a. & aput Tertullianum lib. De patientiar in eo end oriflum si omne peccatum impatientiae esse adscribendum. fit enim non expressa certa aetate, sed generaliter quandocumque decesserit. Haec, inquam, substitutio, qu8m interpretes compendiosam vocant, continet casum pupillarem, & proindaeti ae si dixisset nominatim testator , si intra pubertatis a νοῦ decesserit. Ex utraque formula. substitutio finitur pubertate, nec trahi potest ultra pubertatem; nis sorte a milite facta fuerit: quo casu, ex privilegio militiae poli pubertate non valet. quidem iure directo, ut male interpretes censent, sed vilet tanquam sideicommissim, Quae sententia confirmatur his tribuq legibuς, L. 7. Verbis ei
vil/bus, L. centurio i . d. De υuli. oe pisul. 66iit. & d. L. Precibus 8 Lex Verbi, civili x, ait verbis civilibus , Jc directis, ut In L L Directis , C. Detest et . manumissi quibuς testatore; uti debent, in instituendis heredibus; verbis is)perativis, q*hus opponuntur precaria ab Ulpiano , lib. resus. ι;ttit. De fideia commist . ultra pubertatem iubsivmjonem pupillarem frustra fieri; id, est, omni-
238쪽
est, interpretatione i uri lcon sui torum I vel Iare Civili, L. a. dc te. Q. E. Ia fio, U. De vulgar. pti Ic subuit. ut iure patriae potestatis, quo eodem iure fuit constituta , I. Patre, F. De his qui sunt Isi, mei alteriisis. faciat pater testamentum pro filio, qui non potest te: lari. At omnino citet iniquum ei, qui pulius se luet tena menti lallionem habere incipit, adimere hanc potestatem de rebus tuis dii nendi , quam a lene accipit r quod eveniret, si eodem iure patriae p*tellatis pater filio puberi faeeret linamentum; haee namque subititutia' non solum bona patris, sed etiam bona s ii comprehenuit, L Hi s plures ita . Ad Dbstitutos, erilem titul. De vulgar. o pupilla potest quidem pater per fideicommissum etiam post pnbertatem filio substititere ; quo fidei commi illa bona tantum patris, n i filia continemur, '. illis iit. de ptipitiari obstit. L here
precariis, ita imperativis verbiis utatur , non valet tamquam fideicommissum, , quod iure directo valuit, argumento legis iii. Si ferretis legatus, . Si femuriis. Do let. primo. Directo inutiliter datur libertas seruo alieno, veluti Mitis ducat, liber esto: ut liter datur verbiς precariis, per fidei eommissum ..Quidam de dii directo, quaeritur an da io ualeat, saltem fideicommissi iure . Rei pondet I Dic utim, neque iure dire io, neque iure fideicommissi valere libertatis dati . nem . Quam lpeciem primum in hanc rem addustam a Raphaele Cumano,
Eadem etiam ratione dicam , neque iure fideicommissi valere hanc sub lit tionem directam ultra pubertatem: quamvis'potuerit id aflequi testator fidelia commissi verbis, sed quia id quod potuit, non secti Sc quod non potuit, fecit, nihil omnino mille dicitur. Adeo ut, quamvis aliquando fieri postit, ut qui non
admittitur ut liabili tutus, admittatur ut adiectui cithere ut in I.. S/ pateriam.
. De hered. instit. δc apud Ulpianum lib. reful. t. t. Quemad. heri in ρ L nt, s. tili. non potest tamen substitutus admitti ut coheres hac vile amissima ratione, ne Eum vis tueri voluntatem defuncti tellatoris, facias hontra υ luntatem iplam , quam non habet hie substitium tamquam coheres, & ut ad mittatur in partem cum filio instituto.
Sed hoc ita obtinet in pagano. In milite taliud est L L. Centurio is . milute sub tituente filio impuberi ultra pubόrtatem , si filium intra pubertati, annos decesserit, substitutus tum hona filii, tum bona patris iuro communi capit : si poli pubertatem, tum iubstitutus ncm jurercommuni , sed iure suasulari, & , ut ait Papinianus, ex privilegio militiae bona tantum patris cum fructibuς inventis in hereditate capere potest , id est, iure fidei eommissi, non iure directo;quiai convincant illa verba , hona parris . Am smilibus in Ventis in hereditate squa D mpe hereditatem augent , n veniunt in restitutionem fideicommissi iam collecti ab herede , & in horrea reconditi', fient e maturi tempore mortis i
Et hoc quoque expressum est in d. lam Precitas , sublii tutum post puberi rem accipere bona militis patris, scilicet veluti ex causa fideicommissi, & pe inde esse ac si mater, quae ex Senatusconsulto Tertulliano succedebat , rogata esset de restituenda hereditate mariti lubili uasis. Species haee est. Quaerebat mulier quaedam mortuo flio , cui maritus mile
239쪽
'NO Imporatores apertiva eam in libello exponere debuisse, ut in primum an in secundum euum s litturia sic iacta: si in primum tantum, id est, vulcarem
hae notillima formula, si heres non erit ; herede filio exiliente , ct decedente intra pubertati vannos, omni modo. matrem succedere: hoc est enim, ques vulago interpretes iactant , tacitam pupillarem', quae inest vulgari, non excludere matrem, L. 4. U. ναυ. stuρ.. buit. quoi in substitutione facta a miliate. eemisimum esse haec lex consirmat. At si facta fuerit a pagano, desidera.
ri vi femur quintam, ut non exclud turamater , coniectura volvatatis', puta
ut si coheres filii: qua ratione movetur Papinianua, Jultiniano teste in L. til r m. C. De ius, tit. si iii. Sed quia & aliam rationem ipse Iullinianus addit in d. L. titi. mauum esse Iuno aiam hereditatem filii ad matrem pertinere; quae ratio, sublata coni cti ra volunt alla, lautiere videtur ad excludendum substitutum . Ideo D. Cuiae iurcum pleritique veteribua, putat nullam hae in parte esse di serentiam inter militem & paganum ; & esse dicendum indillincte , mimquam tacitam pupillarem exclulere matrem. σς,ia se uentia hodie alio sensu in foro uti solent, ςonficta nova tacita pupillari, quae lub his verbis generalibu , c 'uandocti up e decesserit , intelligatur; quam tacitam pupillarem dicunt matrem non excludere a legitima quam habet in bonis filii: sic namque accipiunt sententiam Iurisconsulti in I. Papiu/a- nus 8. f. Seoi Me impuberis, si De in ita testim. ex qua dieitur substitutionem pupillarem privare matrem legitima , quia non poreii agere de inoffici so te tamento filii, quod ei pater feeit; ut di nominatim traditum est in cap. r. hoc tit. in. vi. ut hoc si intelligendum de pupillari expressa , quae nempe fit nominatim exprelsa pupillari aetate, non de illa , quae lub compendiola ab illis intelligitur. Et tamen nihil interesse scribunt Imperatores in r. parte d. L. - . Preri5res , an expressa certa , vel Crationis compendio substitutio facta suerit in secundum easum; filio namque, decedente inna pubertatis annos, admittitur omni mado sub titutus, nec in bonis filii matri datur legitima. Si albtem decedat pnt pubertatem, ubilaei quidem mater ex Senatusconlutio Te tulliano laccessionem; sed veluti ex musa fideicommissi tenetur bona patris tam tum tali in utriis restituere'. Unde satis conflare puro substitutionem ultra pube tali ranno: a milite iacti in , non,valere iure directo , sed ex privilegio mit i tiae iurei fidei oministi . Si namque hoc concedam; pagano, nullum est privia legium militii , quini tamen esse contendit d. L. Cratario. . . Sod contrariae sententa ae ivindices, ut probent etiam a pagano factam valere . iure silet committi, utuntur L. Scaevola 76. U. Ad Trebelli xui, quam non de- o praetermittere . Pater filium impuberem ex asse heredem seripsit, eidem co- die illic subi lituit Titium, Caium, Sempronium, in secundum casum eosdem que lubuit uim invicem substituit 2 filiuς demisit intra pubertatis annos, cujus h
xiditatem mater vindicat ex Sςnatus conlulto Tertullian nam urbstitutio inco- dic illis,i directis verbi . facta , valere non potest, 1uxta veterem illam traditi,
nem , de qu, in I. Quod utilio . si De jure codicili. Non dubitat Scaevola maia . trem admitti ad successionem filii : sed benigna interpretatione placuisse ait', indem ab intestato pupillo succedentem , ex fideicommi Ib obligari substitur, , . , in fidei domini uo subli i tutionem inuicem factam valere: ergo substitutio facta 'dualis' verbis, etiam a pagano, trahitur ad fideicommissatiam. Reddenda est
240쪽
ratio differentiae r iubili utio in d. I. naevola , facta suit intra pubertatemi. itemque filius decessit intra pubertatis annos . recie igitur in hoc casu benidia interpretatio admittit fideicommissum . Si stabili tutio facta suisset ultra, uberta tis annos, non almitteret Scaevola fideico nullim . Et haec ex praedictis legi- ; ita esse definienda fateor, ut D. Cui aeius docuit. Sed tamen tentemus defendere sententiam Pontificis , qui ex hae subniti iti, ne, quandocumque sine liberis decesserit, induxit fideicommissum. Fuit qui diri sententia quorumdam interpretum , substitutionem pupillarem directam trahi posse ad fi)e cimmissum , set non sine dii linctione et roperio enim Aionem in Apparatu suo, ad d. L. Precibus, uti hac dilii dictione , quam & glossa notat. hoe loco, in verbo Dei subvitutionis, vel testator directis omnino verbi et utitur, veluti, isti heredes funio ; quo casn non putat verba atrahi polle ad fideicomiam illum, quia sunt omnino directa & ciciliae vel ita dixit testator, quaudo cumque decessem , illum substituo ; quia non verbo directo , sed e muni, ut ait, utitur, hoe casu censet bilini tuticinem esse taleic missariam, R idem immino dicendum esse, si liri verba adiiciam testator , sine libreis ι reliqui vero vulgo uti solent d. L. Scaevola , ut'inditiincte trahant verba directa ad fidele missaria. Sed pririer Doctorum traditiones , quaeram uet rationes alias, quibus haec fententia epmmode satis defendi possit, &. respinuleamus obiectionibuς propositis ex L. Ceilis civilibur, L. Centum, & L. Precibus. Fuerunt olim verba quaedam directa, Sc civilia dicta , verba imperativa i quibus leges uti iolebant, de quibuq teibitores quoque utebantur, rebus tuis legem diem tes in heredum institutionibus & legati . Fuerunt & verba preearia, quibus non imperabant, sed rigabant; atque . ideo preces Hae tuendae erant a Praetore , qui fideicommillariuet dicebatur; quia non habent vim verborum ci lium, vel directorum quibus cum utebatur tellator , voluntas defuncti tamquam lex quaedam, utpote Die fr. rab. eonfirmata, satis per se conliabat, nee indigebat auxilio Praetoris. Sed de his uerbiis directis, atque precariis constituendi , variae dubitationes fuerunt apud veteres; & constat ex titulo)Ulpiani, sit emiam. O-νeuer inseittii poss. dubitatum enim fuit , an ita quis heredem reaea institueret, Tititim hered/m ikβι tuo, Titiun redem facio ; haec enim verba , histimo, facio, substituo , omnibus satila dirella non .idebamur; non erant uoque precariae sed erant verba neutra', id est , neque precaesa , neque directa . Interpretes vulgo putant. δει istin esse verbum coinmune, ex La. q. r A. De Uuloe, pii piti. DU. Sed, ut Cui aciut docuit, verbum sibilitia smpliciter non dieitur inibi commune ; sed commune veritum vocat Jurisconsaltus integram it-lam clausulam , qua vulgo uti solebant , eos e iist irem fuit,o Et ut dubitatum fuit doe qui L arri, rhit an essent directa, eadem dubitatio fuit de precariis , δe fideiecim miliariis suit enim qua stum varie de lineverbo relinquo. Pauluς Iib. 4. Seutentiorem rii. i. ait hce verbo non recte relinqui fideicommissum : non est igitur verbum precarium et non erat quoque directum, nam ala reste l nabatur I. a. C. De his qui sub m do. Sed si testator utatur illo Uerbo, & vel ex verbis praecedentibus, vel sequentibus conster de voluntate eim , ut an specie d. ter a. tesattir ita dixit e Tuto, freti um isti quo ; & mox eum rogavit . ut eum fundum resilueret alteri, onuet fideicomm insi., quod iniunxit ei argumentum praebet fideicommissi ante felicti . Et in Lia ιus, y. Filium , Utad Tretillianam , utitur testator eadem formula , genero