장음표시 사용
71쪽
Huoten gehi von selbst a ei nander auch ohne Alexandera Schwert. Die anhauendate Beschastigung Cramers War die Em1nEung undBerichtiguu dea juristischen Lexicon Ton Brissonius. Lange Zethhene alterdings Cranaee wohi den Plan, ausser den Titian de verbo-xum signiscatione andere Thelle des Iustiniani schen Reehis hera -κugeben, noch ISIs wu clite or siet, mit dem fur die Missense ianau latili versiorbeneu Joh. Val. Francke Eur Herausgabe der griectuschen leges des Codex etu vereinuen ' , und ei ne vorarbeii dagawGrde sein VerEpichnim und se ine Bemerkungen liber die im eraten Buche des Codex restituirten leges ita S. q. ge esen sein, indos Epater fraten diese Plane weniolens mehr Euruch, uber fortisahrendaammelle Cramer fur den Brissonius. Belm dritten Huche des codex henierkte err librum III. Cod. denuo accurate perlegi Brissonii supplendi et corrigendi causa a. I 829. Der Plan Cramera gelit schonaus dies en Morten und mehr noeh aua einer Bemerkung am Schi sedes XIX. Buchs von Brissonius hereor: Insunt huic operi a Brissonio eiusque aeholiastis inditi articuli et 70. Adiecti sunt a me noviter nondum commemorati articuli et05. post annor. plus XXX operam, quo non discessit a pulpito meo, Brissoniani autem Omnes fere nova aecessione locupletati fuere. Die Zusilige aiud apater noch aehr ve metiri Ton Cramer, Wie auch andere ZiihIungen andeuten. In den Hemerkungen gum urissonius hal Cramer' Meh oti aut die glossae antiquae, uni glossae nomicae, Welche in dem Auctions at Ioge p. 2 . n. 53. 5 . genanni sind, beetogen. Beide Glossen sind mitdeu beiden er ahaten Exemplaren des Brissonius der Κieler Universitatsbibliotheli liberIassen morden, so wie deraeiben I9 S. variaBIectiones ad Festum e codice ms. membran. aaeeuli XI, qui olim actbibliothecam S. Emmerani Ratisbonae fuit nunc vero in bibL re translatus asservatur. Signatus est G. II8. forma g. minori, 38 S. Excerpta e glossario Μs., quod adiunctum habetur Cod. Leg. Wisigothicarum membr. q. , quem aereat biblioth. regia IIalaiensis post med. saec. XIII. seripto, und drei Heste variae lectiones et animadversiones zu Cicero de legibus, de oratore, Orator, ni , Tuso lanae quaestiones und den Aratea von den Erben gesch At wurden. Cramer halte diese 26 Blii ter var. Ieett. et animadv. Eum Cicero I 819 in Kopenhagen aus Exemplaren abgeschri eben, die von M. Gude an I. Alb. Fabricius und aus dessen Samnilung ih die Κopenhagener Universit labibliotheli gekommen waren. Vas diese mei si von M.
72쪽
inter iuris civilis interpretes celeberrimi
obiit die XXIII. menata Innuarii anni MDCCCXXXIII. Auot pritate
74쪽
Si nihil neque ad Dei benignitatem Iaetius uberiusque, neque
ad dignitatem humanam venerabilius videri potest quam senex
post aetatem sancte strenueque peractam integer et viridis, talium senum ineunte anno XXXII. velut eorona societas nostra deeorahatur. Parabamus tum muneris academici quinquagennalia ΕcFEn- ΜΑΝΝΟ nostro, qui, uti parta laude etiam nune lauitur, tuno longam non annorum magis quam meritorum seriem respiciebat vegetus et laetus. Ab eo qui aetate proximus erat, CRAMEIius, veteri amico et per XLVI annos collegae suae gratulationis caussa
libeIlum geribebat, industriae nihil deficientis, hilaritatisque paene
juvenilis testem atque interpretem tam luculentum, ut hune senem eiusdem sollemnitatis mensuram non modo expleturum sed super rerum esse, exspectatione laetissima praeeiperemus. Tertius ac-eedebat ΝlΕΜANNUA, quem ad idem usque tempus geneetute paene formosa CRA MERO simillimum videramus. Verum dies solemnis ipse, qui mens. April. XX v fuit, senum felicium adspeetum nobis paene supremum praebuit. Proximo iam mense obiit ΝIEMAΝΝUου, eiusque obitus quum omnes dolentissime affecit, tum primum etiam impulit CRAΜERLM, antehac mirifice vigentem. NIEMANNDA enim vero totius quod tu societate nostra transegerat eurriculi eomitem conjunctissimum, multisque praeterea nominibus sibi gemellum habuerat. Uterque a natura exiguum corpus, ingenium omnis humanitatis avidissimum ac tale neceperat, cui vita. aine musia vitalis non videretur; uterque naturae bona iisdem disciplinae iuvenilis nutrimentis percoluerat, et per omnem Vitam politi ingenii venustatem Oris saeundia prodebat, maximeque patrii aermonis usum singulari temperabat elegantia. Praeterea ab
eadem iurium disciplina prosecti in diversa quidem studia discesserant; nam Νι EMANNUA, non illo ἐφ1ήμεοα φρονα v, at hodie
nus tamen quidam, rerum publicarum quaε nunc sunt maximeque patriorum institutorum omnes utilitates sectabatur, CRA MERUS, quamvis laetus praesentibus, a doctrinae studiis antiquus Romanae antiquitati a memoriam per omnia monumentorum latibula conqui
Tebat. Sed quamvis diversa persequerentur, industriae sedulitatisque nunquam remissae laus vel in aenibus eadem et par in I .
75쪽
utroquo': similia denique in utroque facetiis laeta festivitas, quanquam in CRAMERO iuvenilius licentiusque eludebat, dum hic libero
ore sales aculeosque ubique spargit, ille, ne stomachari quidem nisi dissimulanter leniterque solitus, colloquio familiari urbanitatis eondimenta ad miseet. Hoc igitur tam coniuncto tamque compari orbatus CRA MERUS gravissime commoveri visus est. Eius vero casus acerbitate affectum mox gravior etiam afflixit domesticus. Nimium τε re in praelatione libelli ΕcxERMANNO dedicati profiteri potuerat, vitam se Vivere ultra votum tranquillam. Habuerat domum, quasi certo foedere fundatam, aequabili per multos annos selieitate plenam atque integram. Nam ex praematura generi dileetissimi morte hoe Iueratus solatium, ut filiam viduam cum neptibus domum suam reciperet, ipse et pater et avus eum uxore in dulcissima filiorum filiarumque, nepotum et amnium eonsuetudine degebat. Ipsa uxor eadem in suo genere industria ae sive-nuitate, quae iuveni ae prima contendenti per dies noctesque assederat, quotidiana ambulationum , deinde itinerum saepe comes, semper tristia laetaque, fieria iocosque partita, tum corpua senile quamvis infirmius pari atque ipse vigore sustentabat. Eam asthmatis malo tandem oppressam d. VII. Iunii m. amisit. Sic senem anno aetatis septuagesimo tertio vitae operaeque laetissimum primo carissimorum capitum docessus prior, mox morbi vicissitudines sensim paullatimque ad alterius vitae desiderium traduxerunt. Nam coniuge erepta tum actae aetatis soIitudinem, id quod ante NIEMANNI obitum vix unquam audiveramus, crebrioribus conqueri
vocibus indipiebat. Nee tamen a studiis quidquam remittens mox etiam publico se reddidit, non illa qua ante cum alacritate, Redui in tranquillo oonstantique, qui dolorem premendo aleret, priastinae etiam festivitatis reliquias agnosceres. Ita dispositum perpaucas hebdomades videramus, quum ipso jam Iunio mense sellis auisusio pertinax indicio fuit, vetus no saepe eoercitum iecinoria
indurescentis malum tum ingraveseere. Insequuta est diuturna per septem paene menses aegrotatio, quae, quamquam medicus
intelligentissimus statim ab initio sollicitudinis multum iniecit, e tamen remissiones habuit, ut interdum in spem meIiorem eriger mur. Iam per aliquot hebdomades Iecto detentus, et prurigine per totam cutem diffusa vehementer inquies, quum CROPPIUM, olim Heides bergensem, Lubeeae, ubi Tribunali appellationum assessor merebat, subita morte absumptum audisset, ,, Viri Orbi
76쪽
Iiterario ostensi magis quam concessi funus acerbissimumst publico ad Commilitones elogio prosequutus est. Sub initium deindamen si x Septembris scholarum academicarum indici quae insererentur, assidenti collegae haec dictavit: In nonam et quod supera i hebdomadem laeso a aeus ab nullo neque artis neque naturavi ben
scio adhuc levatus, quam diu hunc, qualemque, si in fatis
exi, vitas mimum acturus sim, futurorum nescius ignoro. uiora quum ex ms quaeratur, ecquidnam instanti aemeatra ad eruditas dapes collegarum allaturus sim symbolas, nihiI mo adhue doni possct, quod res est, respondi; ideoqus et Vos, Commilitones, exspectare iubeo, quid ea de re, si tempus fuerit, communicaturus aim. Non egressus est amplius cubile, nisi quod proximis diebus aliquoties ad vaporarium deducebatur, quo remedio iecisnonnIhil emollitum brevem relaxationem effecit. Mox Per aliquantum temporis diu noctuquo insomnis miros impotentesque ingenii sui per noeturnas vigilias appetitus querebatur. En, inquiebat, mens mihi duplex; altera me versus latinos procudere vel inviatum adigit, altera ita, ludenti caεtigatrix adstia, eas nugaa es
erepans, vehementer indignabunda. Verum enim vero, quicunque eum tum misero exercitum viderunt, ni iud quiddam eommentatum eum sciunt praeter versiculos. Constantiam eum meditari verissime diceres. Qui, quamvis summis undique molestiis vexatus, non ulla Voce querulus, neque gravis euiquam, tranquille amanterque si ui suorum officiis medicique opera. Ita quum meus certe Vigorem usque teneret, mense Decembri multum Ievatus, quasi redditus sibi ad pristinum vitae tenorem rediro videbatur. Leeto bene mane relicto et aludia repetiit pristina, et aliquot horas in ea opera consumpsit, quam bibliothecae publieae navare domi poterat, summa utrumque industria. Iamque ver proximuna spectare et iter ad Aquas Mattiaeas cogitare eoepit. IIuic ut sumptus --
peditiores pararet sic enim loquebatur). ex schedulis delegi
quas paullum retraetatas transscriptasque editioni destinaret. Quarum ab ipso ne tantum quidem esse confectum, quantum libeIlum separatim edendum expleret, impense dolamus. Neque enim consilio vires diu suffecerunt. Νem νε Deus eum non hoc ver videre
amplius voluit, quod nune ipsum solita eadueis ac flore perituro induitur, sed illud, de quo poetae sunt verba christiani:
77쪽
Ergo post dies nata christo festos eo quidem redactus est,
ut lectus eum non dimitteret nisi in singulas velut tentandarum virium horas; eeterum n tum quidem quidquam mutabatur. Quum decumbentem collegae et amici visitabant, omnes semper mirari mentem a morum Etudiorum recordatione nihil alienatam, neque ad sermones do quocunque literarum genere eonserendos quidquam desistentet n. Tenebamus eundem, quem semper uis eramus; modo. quod lusibus depositis severitatem ipse sumpsisse videbatur. Ita perduranti duo libri allati sunt, a venerabundis editoribus tran missi, alter qui ipsius nomen ΝsEEUHRIo aliisque ei vilis prudentiae principibus consertum retulit, corpus juris a Sc IRA DERO recensitum, alter BocΚINGII, qui Braetiylogum illum denuo editum habuit. Fuerunt ei haec dona acceptissima, neque accepit ea tantummodo, aed inspexit, ponderavit, doeto eum judieiis amicis visitantibus exhibuit. Omnino enim studia ex animo non ante dimisit, quam pridie ejus diei, quo mortis nppropinquantis sen- sua eum intraret; ita ut ab ipso potius, quum hine migraret, d posita esse, quam eum defeeisse dicenda sint. Suppeditavit Dei voluntas ei integram hane ad extremos spiritus mentem, ut Portum, quem appelleret, ipse prospiceret animo recto ac tranquillo. Pridie quam decederet, d. XXII. m. Jan. , quum sero iam Vesperi medicus se usque ad mediam noctem ei affuturum promisisset, ipse sentiens, quid ille portenderet: hodie, inquit, non Nere auguratus esse reperietur. Iubet ei eoeliam parari, iPSum assidere; discedunt eum medico suorum alii in proximum con-el Ve; alii commeant, quorum aceessus et diserasus animadvertit et, si quid vellent, monstrat. Postea, dum medieus et proximus quisque per ganctum illud silentium adsunt, primum ille: , cimns Tu iam Hippocragicam deprehendia et mox: ,, ns, inquit, prospicimus portum, modo locum, quo escendamus, nondum cepimus. Haec effatus ipse corpus versus Parietem ton-
78쪽
vetuerat, Red eummilitonum et aliorum, qui sponte eonfluxerant, Elia fuit numerus, ut pompa a sollemni non multum differret.' . u. Putavinius haec maxime ao primum refo ma esse, quibua
exteros de extremis senis elarissimi temporibus eommonefaceremus
Et poterat in hac narratione acquieseendum videri. Νeque enim, quae defuneti fuit tum virtus tum felicitas, eius memoria vel ad nequalium recordationem admonitione, vel ad posteritatis fidem elogio egebat. Utrique ipse ita providerat, ut, etiamsi nostraeehartae silerent, qualem virum amissum doleamus, non posset non nb omnibus satis sentiri. Nam fuit quidem semper diseendi longe avidior quam scribendi, sed libelli illi, quos pro studii is vidi, ampli, sempcr aliquid acquirentis diuturnitate paucissimos
edidit, certe quidem eius nomen in duraturam claritatem assem runt. De vita autem sua itinerumque repertis ipso in Chronicia domesticis tam libere et aperte, tantoque cum omnium facetiarum Iepore exposuit, ut ea qui legerit ignorare virum aut non in d liciis habere certe nomo possit. Exsultabat, quum illa seribebat, ae luxuriabatur reeuperato mentis vigore, quam antea morbus ad
delirii similitudinem afflixerat; sed CRAMElius, quem libellus iste refert, ab eo, quem familiarea suepe experiebantur, vix quidquam disteri: poeuliare ei libro et insigne hoe unum iii esse dicas, quod qua alias in sermonibus licentia eludebat, eandem tum summam apud lectores usurpavit; neque ipsum scriptorimi postea poenituit. Aeeedit, quod per easdem, de quibus in Chronicis retulit, pqr grinationes ingenti doctorum per Germaniam Helvetiamque numero et notus et perspectus fuit. Quis autem hune visum eognituri sitis non in fideli memoria reponeret qui, nisi facetus ut erat aliena aliquid personae eonsulto induit, tam expositus ad eongres rix:
tamq io ad sermones promptus erat, ut a nemine dige eret, aliquam sive eruditionis sive urbanitatis memoriam In salutatorum
Uae igitur eelebritate quum apud exteros floreret, eamque
ad extremos annos literarum Commereio satis erebro aleret: ne eivium quidem consuetudini genem vegetum agilemque prior quani postremae valetudinis caussa subtraxit. Quoeirca utebamur haeret ad usus proximos parum neeessariae ex Antione, dum ianua funeri continuatum in perpetuo moerore academiam tenebat. Existularamus Cir A MERUM intra tredeeim mensium spatium post
79쪽
' HRMORIA cnAMERI. quintum BERGERI, Rextum FIscHERI tumulum adiecimus. Nune demum, postquam animus ad consideranda, quae amisimus, bona aedatior rediit, LRAMERI quoquo imaminem, laetiorem illam et sestivam, qualem ante hunc annum lanestum Iongo retro tempore eundem reminiscimur, liberiore recordatione recolere vaeat. Quodsi eius ingenium varie ornatum ab iis, qui eum norant, ipsis Deile rectius sentiri, quam nostris verbis describi potest: tantum certe praestabimus, ut memor satis pietas haec perhibuisse vide tur. Neque non sentimus, pietatis ea caussa quantum in huius nominis memoria ingraveseat:
Multa viri vἱrtus animo, multusque recursat gentis honos
Quamvis enim suis nominibus carus commendatusque esset, eundem tamen academia paternae elaritatis et gratiae haeredem quendam colebat; ut nunc hoc quoque adempto CRAMERORUM nomen quam in rebus nostris magnum quantaque eum earitate proprium fuerit, communi nobis desiderio in mentem redeat. Audimus vel superstitem unum atque alterum, qui auream
sub CRAMERO Caneellariq aetatem ore gratulabundo serat, Redomnino fama nobilis apud omnea CRAMERI patria nomen eum Illo BERNATORPIORUM eopulatissimum huic universitati literarum 'unico laetum et quasi geniale celebrat. Diu negleeta torpuerat aeprope ad incitas erat redacta, quum anno MDCCLA XIII. ex Magni Duela in Regiae domus dicionem et mox in BERNATORFII
alter tua curam tutelamque eessit. Qui nihil eunetatus CRAMERUM Lubeea, quo propter superiorum temporum iniquitatem Halaia concesserat, in hane academiam non solum doctorem adscivit, sed Procancellarii nomine ae dignitate praesidem ei quendam praefecit, avique, quo ipse eam alebat, lavoris administrum et actorem Pra ei puum constituit. Ita apud nos alterum vitae stadium ingres-aus, elaritatem in priore vita altam atque adultam in nostrarum rerum sorem prosperitatemque eonvertit. Nam anno LXXVxosumma omnium gratulatione exceptus, gratiae, qua iam dudum
sorebat, omina omnia egregia comprobavit. Nihil de eius virtutoae meritis filius in Chronicis, nihil in orationibua funebribus GUu. CHRIATIANI aut HENR. MUELLERus praedicarunt, quod non
tum superstitum reeordatio grata, tum ipsa rerum transactarum
utilitas perennis plane confirment. Ex omnibus autem, quae in huius academiae totiusque terrae utilitatem intelligenter ille egre-D riguo by Cooste
80쪽
gieque peregit, qui non his temporibus, quum orba tot suneribus
acadentia solitudinem iustissime conqueritur, eam potissimum eius curam efferamus, qua varios disciplinarum locos suis doetoribus instruxit Nihil enim verius dici potest, quam illum suo studio et intelligenti omnis eruditionis amore pariter ne Ruperiorum vo-Iuntate et gratia promptissima academiae velut genium divinitus missum praesenti quodam numine adfuisse. Qui intelligenter existimans, quibus quarumque artium magistris literarum universitas indigeret, quae patriae desideriis, quae hηmanitatis caussae satisfaceret: idoneos spectatosque undee ungue poterat vocavit, neque ullum unquam locum diu vacare Passus est. Praecipue autem, in quo tutela academiarum liberalis maxime cernitur, non eontentus iis disciplinis magistros quaesiisse, quae discentes in vitae usus no munera instruunt, philosophorum illum ordinem, qui ingenuae eruditionis caussas potissimas complectitur, in iustum numerum nugere semper studuit. Ac tali tamque digna ipso et fautoribus
eius diligentia quum huic societati quasi rex quidam philosophus
praesideret: savoris intelligentis Iumen laetum ac foecundum ad omnia docentium discentiumque studia pertinebat. Hoc igitur patre etiam tum vivente ac florente silius ANDRE1sGLII.lLLYLs, doctoris academici locum oecupavit anno sup. saec. I XXXVI v. Sed quo suasore et auspice hoc curriculum ingressus erat, eum ad enitendum adiutorem non erat habiturus. Post duos enim annos pater deeessit. Verum quam antea xpectante patro exhibiturus fuerat virtutem, ea nunc ipse iter expedivit.
Habuit enim satis in sese subsidii ne nervorum, quibus seliciter contenderet. Ac nisi disciplina, qua adolescens in schola Crim- mensi imbutus est, studia eius uimium in doctam antiquitatis cognitionem eonvertisset, gnavi ingenii indoles eum facile In aliam iam traduxisset, quae ad vitae si non beatitudinem certo Iautitias et splendorem brevior habetur. Natura enim CRAMERLMnon philosophum, sed vitae actorem dexterrimum finxerat, nisi rectius ipso Platonis voeabulo πρακτικον dicas. Animus ei non abstrusam in prolando veritatem eruere, non idearum eontempla tione pasci avebat, aut illo desiderio suspensus tenebatur,. quo quis his quasi vinculis reluctans, meliorisque usque appetens Praa humanis aeterna persequitur, quale in BERGEuo nuper nostro suisse
familiarissimus quisque probe meminit; sed CRA MERCA ut laetus praesentibus et eoneessis, atque, dum sua honestati iustitiaequo '