장음표시 사용
81쪽
dignitas constaret, ultra eredendorum brevem summam nihil qua Titans, ita plenus eius intelligentiae, quae de rebus praesentibuaeallido existimat, humanorum institutorum usque plus cognitione comprehendere studebat, et in iis, quae in laeto posita ac testata quasi eoram eonsiderari poterant, scitissime versabatur. Eadem natura eum ad colloquendum quam ad scribendum, ad aequalium eommercia colenda quam ad promerendam posterorum gratiam longe reddidit promptiorem. Qui si alia eondicione vixisset, fortasse praesens praesentium discipulorum usu et conversatione Iastissimus ne literam quidem ad posteros ipse dedisset. Nam, quidquid seribebat, atque adeo saepe, quae suo sibi usui in miseel laneis notabat, sermonum varietatem et alaeritatem quandam semper reserebant. Neque, si quid quod publice ederet eommentatus erat, ab animo Impetrare potuit, quin ad eollegarum unum alterumqne deferret, ' ipse praelegeret, praesentium iudieia
ram experiretur. Neque omnino non multa saepe coram agere
quam per literas, aut ipse subire operas quam aliorum ministeriis uti malebat, ne de personae quidem suae gravitate admodum sol- Iieitus. Etenim non mentem magis ad res deprehendendas existimandasque callidam, quam eo us et agile et vel ad opificum vicem eo ensamiam dexterum habebat et expeditum. Satisne igitur vere hariolamur, hune ad res gergndas natum, si institutio iuvenilis non potius doctrinae ei studia Romanaeque maximo antiquitatis pervestigationem eommendassent, ad civitatis munera et honorea felicissime potuisse eniti Nune enim Vero, Postquam Ingenium acre et strenuum, quod iam domestica eonsuetudo eru- ditionis seientiaeque aviditate imbuerat, magistrorum Grinamen aium virtuto et institutione Romanorum maxime literis assertum et condicione pulcerrima quasi mancipatum est, pro vitae civilia vel publicae actore literatus et verissimi nominis historicus i. e. . monumentorum interpres evasit. Histori eum enim ad e mi veritatem eum dicimus, qui humanarum rerum et foetetatis ei pilis inmemoriam omni opera studiosissime inquirit, quiquo in exigendianingulis et operosissimus et intelligentissimus, totum conficere non ita studet, ut rerum Varietatem ideae subiiciat, ned ut ex singulis, quae re et usu nexa fuerunt; ne ad corrotundandam quasi summam b. e. ni plenam memoriae testatae lueem quidquam desit. Talem autem CR MERUM fuisse, quis non agnoverit
Verum et attinet et iuvat viri praestantissimi imaginem, ut
82쪽
naturam illam exhibuerit sectam lue persequutus sit, uberius
Diximus ingeniosum et sacetum, et fuit certe, exicuius vel inviti sermone et paene oro ipso faceti ingenii in dieia tam erebra et manifesta emicabant, ut, si indoetum se fingere et potuit et voluit saepe, stupidum, etiam si Voluisset, vix tamen poRset. Habemus ipsum in chronicis de itineribus illis narrantem lepidis-Eime, quum nullo asSumpto neque nuriga neque alio ministro, ipse currus et caballi per Germaniae deversoria nobilissimi rector, omnes itinerum ensus sua unius dexteritate tolerabat. Quo modo ac regimine quum ad Aquas Mattiacas aliosque id Ioeorum sontes pervenerat, notum exspectatumque advenam undique confluentium corona consalutabat; neque deinceps festivitatis dispensator sui usquam copiam fecit, quin magna non morosorum frequentia cel braretur. Pari modo etiam post tertiam, de qua ipse auctor est, ad aquas medieatas peregrinationem iam senior itineribus brevioribus ad urbes vicinas excurrebat saepe solus. Tum viderea eum ex deversorio aliquo vel media de via, ut quemque obvium habuit, vel militem exauctoratum)et membris debilem, vel opificem peregrinatorem, vel cum filiola matronam in rhedae anticam vel suam etiam scitem recipere, assumpta persona Miqua eonfabu- Iationem et inire sacetissime et scitissime persequi, interdum etiam, eum muliercuIis praesertim, quasi aurigam hero opulento addictum de mercede pacisci, Vel, si quam ipsae mercedoni Obtulissent, strenue negare eam sibi accipere per aierum licere, at filiolae osculum scilicet non recusaturum; donec non intellectus receptos, quo voluerant, deponeret Ipse tabula defunctus mox,
ni Vi ad bibliothecas, sive Lubecae ad Heysios suos, Schwcppios, Croppios, sive ad Gurlittium Lelim annumve suum Hamburgi properabat, inque sermonibus, quos cum his agitabat, haud sane istos de itinere lusus expromebat, sed inter suarum literarum copias Iectionis maxime variae flores delibabat, illamque sequebatur ingenii promptitudinem, quae ex dissitis'similia captarueleganter et iucundissime didicit. Neque vero, si eum multa saepe lusisse dicimus, non summam in eodem suisse severitatem volumus. Nam facile convenit, alios alia de eere, tuendamque esse suam cuique personam; ut quibusdam maior quaedam, quam teteris virtutibus redemerint, licentia coneedatur. Quod si culseveriori CRAIILRus interdum i is implicuisse ea videatur, qu
83쪽
deeenter Iistius vereeundeque habenda fuerint: primum nolimus illud viro consultissimo non satis excusatum haberi, quod nuper,
quum apud nos primum studia omnium in emendandae reipublicae appetitus ruerent, et multi in eam consultationem involare admodum leves viderentur, quod tum illos aestus suis quasi salibus restinguere paullulum studuit, ipse de se quidem ita professus, se suarum rerum
satagere, neque aut vacuum satis aut temerarium esse, qui in rerum
sibi parum cognitarum partem praepostere sese inscrret. Plures tum illos gales vituperarunt potius quam quantum iis subesset constantiae severae expenderent. Atqui CRA MERER nisi etiam meminerat, improbus libertatis publicae amor quo fratrem Olim suum detulisset) intelia ligens scilicet quantum esset rei publicae consulere, concupiscentium impetus, disserentium levitatem moleste suo iure ferebat. Deinde nihil ei magis certum fixumque erat, quam publicae salutis rationem non tam institutorum descriptione quam utentium virtute constare; proinde proxime hoc quisque videret, cum Platone hortabatur, ut τα εαυτου πρι πυυ suum quisque locum bene tueretur. Quam cautionem praeceptionemque omnem erunt quidem, qui ex tranquillitatis illo otiique amore repetant, quo novas res CRA MERUS vix meliore omine acceperit, quam veteres Romani eas soleant nuncupare. Verum, licet non prorsus isti male eiusianimum interpretentur, nihil O tamen minus sapienter praecepisse censendus est; neque eiusmodi praecepta non eum satis decebant, qui ipso, quod suum esse putavit, tam constantis studii ardore persequebatur. Quem si quis interrogasset, quid homini ad expetendum sequendumque Primum videretur, ter respouilisset: Literael aut si deus aliquis ex collatorum per saturam bonorum penu optionem liberam Deisset, sine ulla cunctatione inventum, quo literas augeret, deprompsisset. Harum studio ut vel domi plenius satisfaceret, vel peregre nova instrumenta iret conquisitum, ea sola fuit caussa, . cur homo summae frugalitatis opes sibi interdum maiores expeteret. Literatam dignitatem ante omnia assertam cupiebat, levitatem et
negligentiam et sibi et aliis in quovis prope genere Patientius
indulgebat, quam in iis, quae ad literarum eurum pertinerent. Quamvis enim et sibi et suis ita in animum induxisset, sine iustitia atque integritate laudem homini nullam constare, tamen, i si humanitatis vim et officia quaerimus, literas deseruisso aut vili pendere illi certissimum nefas, eas amasse et iuvisse certissima
Iaus videbatur. Quem eius animum ipse quisque deprehenderet
84쪽
1acillime, qui eius sermoniblis praesens intervenisset. Ingeniorum diverxitas ae proprietas omnis in eo maxime cernitur, quid quisquo Iudierum risuique ol, nox iun1 habeat, quid serium et vel iocia in laetum; deinde quid aliud agentem maxime convertat. CRAM ERUAautem saepe quum inter familiares per omnia luderet, ut primum doetae aliquid quaestionis incidit, tum repente ad severitatomrevocatus atque vultu quoque habituque ad gravitatem composito iniectam mentionem arripere, quaestionem studiose inire, initamque persequi intentissime. Atque idem animi sui iudieium manifesto prodidit eorum virorum significatione, quos sive in sermoni bus sive in scriptis summa admiratione mactatos extulit. Iam adoleseentulum in sebola Grimmensi MULCRii scientia multiplex, inter doctores academicos SAM METIUS et ΤΗΕΝDLENBURGI Us eadem ubertate insignes converterant. Consueverat deinde lectionis usu eum I iteratissimis illis Romanae . antiquitatis interpretibus, quisaeeulo sexto decimo Galliam maxime honestarunt. Porro in peregrinationibus si quem I iterarum multarum hominem .convenire.
poterat, ut Martinium Lagunam, Guriittium, SehIichtegrestium rhia avidissime sese applieabat, eosdem in narratione summo honora, serebat; neque omnino, si quem laudibus ornatum eupiebat, satis id se effeci Ase putabat, nisi ceteris praedicationis titulis seientias varietatem adiecisset. Id quod vel in patris mentionibus cognosca Cuius memoriam quum summa semper pietate prosequeretur, ipsi tamen pietati magtium cumulum ex eo aceessisse sentiebat, quod putris praeter ingenium amplae quoque eruditionis copias admirari deberet. I erum enim vero eruditionis copiosae admiratio nequaquam npud CuAMLitUM tantum valuit, ut non Salmas ii thesauris Seutigeri iugenium, vel Casauhoni Camerariique elegantiam pra poneret, aut quum Νibulirium polyhistoris vocabulo deeoraret, non simul eum intelligeret, quem historiarum studiis mentem animumque indidisse, Et veterum monumentorum disiectu saepe et mutila membra seliet audaeia sollertique eruditionis usu restituisse scimurulmo suit in CRA MERO haeo ipsa superantis ingenii vis, qua Iectaeognitaque omnia proprio semper iudicio Rubi ieeret, neque copiis vel varietat obrui sese puteretur. Quapropter si quis ipsum viderat audieratqiae, mores et vitam non norat, sae ilius ita de eo suspicari potuit, virum ingenio tam acrem potentemque in studiis parum eonstantem varietatem magis quaerere quam eursum angendae scientiae operose persequi; eerte operae externae, quae Mulus
85쪽
saepe manusque magis quam animum exerceret, e se impatientem. Neque ita conieetanti ipse ille multum obrogasset, qui in pra satione de verborum significatione ipse Prosessus esset, ae Dintereisos labores subire quam concatenatos durare magia consuesse;
at facito tamen, qui istud iudicium teneret, multo, quam par est, iniquius do CRA MERO statueret. In quo quanta fueriri induatria, omni taedio, si ostietum flagitaret, Ruperior, egregie posxumus demonstrare, si ipsius, quam degerit, vitae imaginem quandam
Illo, quo diximus, Iiterarum amore pereussus statim, ut primum munus academicum subierat, studiis sese ea industria asseruit, a qua vix senex quidquam remisit. Cognoseerea hoe exemplo, verissime esse observatum a Batone, inter omnia h- mum genera nullum negotia amare propter ipsa negotia praetertiterarum; cerneres eum, qui vitae suae PIinii illud minoris pra fecisse videretur: se Quin tu humiles et sordidas curas aliis mam das , et ipse is in alto secessu studiis asserias Hoc ait negotium,
hoe otium; hic Ialor, haec quies; in his vigilia, in his etiam
somnus reponaturi Iunxerat sibi uxorem, ut diximus, ipsi sedulitate simillimam. Haec ,,dum festina suas itque reditque viees dum dirigena mater familias nihil defugit, quin saepe etiam ancillari opera munditias exigat, ipse inter Iibros auarum opum
acervum quaerit. Ac sero vespere, quum ceteri mortales veIxemissionibus vel somno ae dare solent, CRAMERUs eum eon iugo Iueubrabat, ille iurium sontes exquirens, haec pensa trahens sua.
His vigiliis eorpus ei per totam vitam egregie sufficiebat. Qui
ultra quattuor horas somnum Vix unquam extrahens sub meridiem, quum alii vix dimidium, iam prope diurnum opus consecerat. Nequa domi suae eum unquam a literis suis vel muneris omeliseessantem offendebas, nisi forte domestica sollemnitas patrem familias ad uxoris suorumque eonsultationes aevoearat, Vel suam ipse operam iunxerat, ut parvulis placentae et cetera Iudicra bene fierent et ornarentur. In museo autem quum deliteseebat, no visitantium quidem amicorum interventus animum alias sestivitato omni scatentem a severitate quam studia addunt abducere poterat. Tranquillus compositusque quantum opua erat disserebat, neque,
nisi gravior aliqua novique maxime subsidii mentio incidisset, aut amicus ex bibliothecae eius copiis aliquid nppeteret, in sermonea prolixiores cedebat. Eandem intentissimae aedulitatis aeveritatem
86쪽
hui. saec. XXVI ' praeiactus eradi In ea, postquam ad horas antemeridianas domestico albi otio satisfecerni, saepe tres Vel minimum duas horas consumpsit, in digerendis per loculos voluminibus maximeque in recensendis dissertationum in diei bus ita defixus, ut ab opere non despiceret, nisi ad animadvertendos eos, qui copiarum suae curae commissarum appetentes venirenti Quorum quo maior erat frequentia, eo impensius gaudebat. Contra enim utque multi saepe bibliotheearum custodes nimii sentiunt, ille hoe potius molesta ferebat ac stomachabatur, at eoileeta volumina in loculis frustra haererent; intelligenκ scilicet se non quasi ad silentum defunctarumque animarum claustra Cerberum, sed penua benignae ac multis, si saperent, Himenta lautissima daturae ut condum ala promum esse collocatum. Multo igitur facilius excusabat, si quod volumen erebro usu detritum minus niteret, quam si ipso nitore negleetum exprobraret. Ipse autem tum domi quoque suae magnam otii partem conficiendis cataIogia insumebat, tum veI festorum dierum horas entemeridianas inter bibliotheeas tabularia sedulus operosusque transigebat. Atque eam perscribendorum indieum operam, quat in mercenarias potius manus eaderavidebatur, vir aeerrimi ingenii summaeque eruditionis tanta periaeverantia persequutus est, ut magna volumina sua manu accurato
mundeque perseripta in sempiternos usua resi querit. Hoc modo horis matutinis et antemeridianis per negotia otiaque, intentissima at ipsa, transactis, postremis quidem vitae annis eam diei partem, quae aliis, non ipsi altera erat, remissius degebat. Sumpto enim prandio, dum coniux eum neptibus eurru vehitur, ipse pedibus ad circulum quendam eontendebat, ubi post confabulationes vel eonos globo deiicere vel ciaeulis ludere mos erat; post inclinante dio in horto saepe suburbano cum suis aliquot horas non sine libris eonversabatur. Sed quum eo vitae tenore ignaris multo quam Hii otiosior dies aestivos admodum leniter eondere videretur, nae
ille, hoc spatio diurno, quod somui parcissimus in horam vigesiamam extrahebat, quotidiana pen a egregie explebat. Orta ei matistius relaxationis necessitas ex malo ventrieuli, quod iam iuvenis econtraxerat, quodque non Remel in morbum gravissimum erupit. Eo vero morbo quum conflictabatur, tum maxime ostendit, quanto superiorem corporis vexationibus animum gereret. Ut prinin nidoIor paullum resedit, ad libros suos statim rediit; ut novissima
87쪽
valetudo suis nunquam plus sollieitudinis inieeerit, quam quum
librorum eum diutius taedere viderent. Et ipsi autem malo ut medie inam quaereret, inde ab anno superi saec. XCVIIIto saepius sontes medicatos, qui circa Rhenum sunt, maximeque Mettitiae Aquas petiit; eo enim non Plinii illo aut medici sui etagio magia quam Sc IELLENERRGil faceti Is atqύe WEI TZELII tum liberalitato tum elegantia invitab tur. Sed hos a munere secessus CRAMERuaeerte Baiano otio similes non habuit; qui omni eiusmodi peregria natione simul ad inspiciendas bibliothecas et conquirenda und cunque poterat literarum antiquarum monumenta utebatur. Sivo enim longioribus ambagibus aquas salubres adibat, sive inter baianeorum usum tum ipsam, quae ad Aquas Mattiaeas est, biblioth eam lustrabat, tum ad oppida iis vicina eurrebat, sive denique
defunctus stato Iavationum numero ampliore ei reui tu Germaniae Helvetiaeque urbes literatissimas cognos bat: dux ei et eomes perpetuus summus I iterarum amor eaque industria, qua semper intentus non provisas solum vel obvias Iocorum temporumque OP- portunitates strenue usurparet, aed etiam improvisas animadverteret, novas gagaciter aperiret. Neque ei satis erat, viros in suo quemque genere Versatissimos salutare, ex iisque quaerere, si
quid bibliothecae, quas aecolerent, rarum VeI minus pervulgatum servarent; sed ipse aese in quosvis angulos latebrasque inexstineta aviditate et Iabore saepe summo inserebat, neque ante destitit, quam ecquid eodices manuaeripti vel virorum nobilium reliquias in editae ad usus doetos insigno continerent, vel cognovisset vesnotasset et transcripsisset etiam. Ao saepe, ubi nulla bibliotheeaaneque fama neque suspicio fuerat, incognitoa thesauros reclusi aut in librariorum et qui antiquarii vocantur tabernia, dum vetustissima quaeque volumina tractat, membranas 1iteratas codi eum ubi bliopegis olim disseetorum partieulas reperit. Edidit ipse duo
eius felicitatis specimina; multa alia in volumen apte conserta domi servavit; quae si magni pretii non sunt, certe exempli utilitatem habent aliis ad selieiores eo natus profuturi. Inspicientibus' autem haec specimina omnemque istam CRAΜERI sedulitatem eo iderantibus non potest non succurrere, quam factus hie ad Iocupletandas literas quamque egregie meriturus fuerit, si ei similis atque Angelo Maio Ioeus obtigisset, aut Haenelii aemulus Europam peragrare potu laset. De bibliothecis, quas euriosius saepaquam ipsi accolae pervestigavit, Ciaenai, ZMe viensi, B--
88쪽
bergensi, Samgallensi, Bernensi, Basileensi, Viennensi, aula, in
chronlata ipse ea retulit, quibus multorem strudia prima adve teret; plura etiam in commentariis notata aive eoram alvo perliteras eum multis communieavit. Utebatur autem omnibus quae repererat tam liberaliter, ut venatori similem diceres, eui in ipsa venatione tanta oblectatio esset, ut inepe aliis investigatas Iatebras monstraret, ubi certam eapturam haberent, nee minus saepe, quae Ipse eepisset, primo cuique qui petiisset concederet. Ipse sua opera ornatum edidit Seholiastam tu Iuvenalis Satiras, ad eodiela Sang llensis m xime auctoritatem retraetatum. In quo quod nuper ORELLiua estatus est CRAHEauri mediet illius opera parum idonea usum esse, id ipae eerte nunquam eoneessit. Praeterea exhibuit Consentium, et Vitam Augustini ab auetore incerto eonflatam Ita sellieet CRAMERus in animum induxerat, ut in luero apponendum censeret, quidquid monumenti veteria erui posset, etiamsi Mysorum extremus in eadem, in qua alii peritiores, chorda oberrasset. Perventum est eo, ut genua ipsum Literarem, in quo C - ΜERI ardor ille summus versatus est, aludiorumque et aeholarum, quas Iongo annorum decursu habuit, ratio demonstranda vel potius In gratae recordationis modum significanda videatur. Potest allia quis dubitare, quam ei potissimum provinciam assignet, et D tasse, praesertim qui ipsum de se profitentem audierit, ambiguum fuisse dicat inter iuriseonsultos et philologos. Nam ipse verbo
Certe ae neutris germanum, sed amatorem sortasse utriusque sectae
non insipidum ferebat. Ridere soIebant amici, quum utrumque ita detrectantem audirent, quasi alterum SoeratenL Atqui videtur, iquum ista ambiguitate utebatur, animi quendam sensum aequutua esse, qui a veritate non abhorreret. Nempe hia' qui nune innin equo philologis neque iurisconsultis satis similem dieere poteras. Nam si I AUBOLDo, qui ex eadem, qua ipse, Sammetii diseiplina profecerat, si HUGONI horumque aemuli a plurimum tribuebat; si denique SAPINIO, 'qua is Iectionia ubertate instruetus historiam iuris Romani per medium aevum persequutus est, palmam ipse
summa cum existimatione et caritate coneessit; tamen non tam hos aemulabatur, quam ad eorum exemplum se Componere totum
studebat, quorum illi sectam instaurare videbantur, Aleiati, Duarent, Culacii. Horum quasi de Iudo pugil non infimus CRAHERus si diorum viti virtutemque auorum in philologa quadam iuris Romani scientia ponendam duxerat. Qui veteri ilIa institutus diseiplina,
89쪽
MEMORIA cRAMERI. quae literis latinis graecisque tradendis omnem humanitatis cultum egregie explere videbatur, Graecis magis ningisque sumi totis, scriptores ibatinos maxime ob iuris Romani lilatoriam et legebatri interpretabatur, iuris vero nuctores ipsos philologi tractabat opera. tanquam, quae exemplorum illorum in eius studiis viserat, omnino philologorum in literis habitabat, versatisfinius maxime in script in eorum omnium, qui saeculo sexto decimo antiquitatis studiu instaurarunt. Ex quibus prae aliis Camerarium in deliciis habebat, quem iude ab adolescentia multum lectitatum etiam senior tanti faciebat, ut non sublectas ex eius scriptis particulas, sed opera omnia collecta ac denuo edita cuperet: Ea enim generi doctorum nil modum vario acceptissima fore. Ipse primis quidem muneris academici temporibus Plautum, Terentium, Lucretium et Sullustium auditoribus enarravit. Mox adiungebat Ciceronem, Tacitum, Iuvenalem, et hunc maxime tenuit, ut qui creberrimis mentionibus earum rerum, quibus legum ususque publici norma subest, ii trisconsulto philologo inprimis opportunus videretur. Fervebat hoc studium C RA MERO maxime, postquam eius KO tum nactus est HEIN RicHIUM , qui ab eo inde tempore iuvenalem nunquam deposuit. Cum eodem viro orationum Tullianarum illas reliquias a Maio repertas edidit. Iuvenalem excepit Gellius, quem pulpiti cusfodem peregrinationumque comitem, ut ipse vocitabat, usque ad annos extremos magno saepe cum audientium favore in scholis interpretatus est. Neque ignorant qui editos Exeursus legerunt, quam docte ae sollerter in Gellii quae de iure sunt capitibusiversatus sit; quo magis nobiscum dolebuiit, quae de iisdem plura commentatus erat, in editionis usum non modo non perpolita, sed ne notata quidem satis ab ipso esse. Praeter Gellium iisdem posterioris aetatis studiis versavit maxime Suetonium, plus etiam Ammianum Marcellinum et Scriptores historiae Augustae. Praeterquam enim quod quemque seriptorem ita maxime animadvertebat, ut aetatem iuris eodicibus natalem proxime attingebat, illos historicos a doctissimis editoribus invitatus magis quam deterritu critica opera inprimis tractavit. Pleraque autem sibi potius quam aliis commentatus, quod editioni paratum esset, multo quam vellemus minus reliquit. Illos igitur quum accuratius exigeret, lectionis eursum haudquaquam his, quos significavimus, finitius continuit. Sed probe aciens, ex Patribus quoque ecclesiae quantum ad iuris scientiam profici posset, eorum plures, sed studiosissime Tertullianum et Hieronymum legit; quibus mox Augustinum adiecit, quem iuris egregie peritum esse saepe testatus est. Dcniquo voluit CR MERGA se eum, qui, quorum aliquis usus ad iuris Romani intelligentiam esset, omnia legerit. Ac fuit in eo haec studii vis singularis, ut, ne de sentibus uvas eum collegisse dicam, ni in diversissimo librorum genere ea sagacissime dispiceret, quae suo iuris studio ullo adminiculo implicata essent. Id
quod ei vel in itinerariis, quae plurima legit, atque adeo in sabu-
90쪽
lis Romanensibus usu venit. Neque multos reperias, in quibus
neque atque in CRAMERo tum ingenium maximae Iiterarum vari tati nptum, tum studium sui tam tenax fuerit, ut quod sibi privum ac Praecipuum sumpsissent, id in quamvis varia ieetione constanter sequerentur. Tali igitur tamque multiplici lectione quum illos saeculi sexti deeimi semideos aequaret, et, quoniam ipsorum
quoque seripta pervolutaverat, quodammodo auperaret: eorundem Exemplo etiam germonem formabat, quo ipse in eommentcndo uteretur. Neque enim orationis elegantia familiares sibi e seriptoribus lege but, neque, quum latine seribebat, Ciceronianum ae haberi asseetabat. Imo ex quavis penu ditem se maluit, et auia lectis rarioribus novum potius et aerem, quam tritis probatisque in ostensum. In quo quod Franeogalliae potius philologos imitabatur, quam Italos illos, qui veterum operum elegantiam auia seriis piis ipsi exprimere studuerunt, id ana simul, quam de optimo genere dieendi informaverat, lege faciebat. Non aemel eum audivimus, quum dε hoc genere ita fere praeciperet. Taedet pigetque, inquiebat, Caiorum. Titiorumque istorum, qui nil non commune loquuntur; quos quum de doetrinae aliquo loco disserentes audias, aententias quidem sententiarumque argumenta percipias licet, ipsius vero qui rogat nee vola nee Vestigium comparet. Ego vero eliis qui loquitur speciem, ego animi, sttudiorum, Vitae denique quam quisque d at haud obscura signa orationi impressa requiro; hominem audiam oportet, non scriptorem, qui mediusfidius tantum non alienis etiam malis ridet. Haec ille; qui quod
aliis praecepit, ipse certe in omni aeriptione non sine Summa legentium oblectatione sequutus est. Praeterea in hoc sermonia usu, quem latine scribentes hodie usurpant, non raro doetam
quandam inscitiam notabat; quippe quum multi non tam quod in seriptorum lectione erebri beneque versati didicissent, aed quod rationibus subtiliter descriptis conveniret, viderentur loqui. In quo iterum habemus similem eorum, quibus antiquitatis cognitio ex ipsorum scriptorum veterum vaga illa quidem aed ampla Ieetione conficiebatur; quique quid Intine, quid aeeua diceretur, Non praeceptis ratione adstrietis, sed usu tenebant. Quanquam ingenii alacritas et quoddam orationis liberioris studium ut ali ita CRAMERTIM, Lubentiae cultorem deditissimum, saepe ita disposuit, ut vernacula lingua quam latina in eommentationibus quoque uti mallet. Neque patrium sermonem potuit non maximi
facere, nisi patris paternorumque amicorum memoriam Plane exueret. Animadvertebat eius aetates ae progressus, reverebatur optime quosque de eo meritos, existimabat aeriptorum, qui inelegantiorum sermonibus feminarumque cathedris crebrescebant, castitatem maxime et sanitatem; ipse denique ut pure eleganter-q ie seriberet, suuiniam operam dabat. Sed utrocunque sermone Ioeum veteris scriptoria vel corruptum Vel obscurum enarravit, semper praeter orationia praestantiam explieandi illa ara conspi-2.