장음표시 사용
121쪽
φφω in ea re utilitatem,ego faciam, ut cogi cas m a. cicero ad Tironem: Vtilitatibus tuis possum eurerer te ualere, tua causa primum uola: tum mea, mi Tiro. Sic negligentia tua, qua tu negligeris: cr odium tuum, quo te alius prosequitur. Terentius:
Nam neque neglegentia tua, neque odio id fecit tuo . Sic insidiae alicuius, non quas ipse tendit', sed quae ipsi tenduntur. cicero pro coelio: Quod in alicuius agrestis pericula non praetermitteret, id, homo eruis
ditus, in insidi s doctissimi hominis disimulandunt putaret s multu bis consimilia reperiet ,siquis accurate
obstruare uoluerit. VERUM ETIAM VITAE . conuenit cum eo,
quod infensa dixerat, patriam sibi uita cariorem esse. Q UAM VEHEMENΤER . e contrario inistelligendum. TONGILLUM. omnes, quos ego quidem videarim, libri ueteres, Tongilium. TONGILIUM MIHI EDUXIT . illud, mihi, ad sententiam nihil, ad fermonis elegantiam, cr, ut ita dixerim, urbanitatem lange plurimum adisiungis . sic infra, Qui inibi accubantes in conuiui .er pro Murena, Apud exercitum mihi fueris, inquit, tot aruios. Terentius Phormione, Qui mi, ubi ad ua res uentum est, tum sunt fenes. IN PRAETEXT A. imberbem uidelicet adoleascentulum . praetextam enim ferebant usque ad annuntae tutis XVII.
CALUM NIA . ita reperio etiam in calamo excu
122쪽
ratis libris . neque tamen dubium est, quin ea uox aut omnino redundet, aut aliquo modo cor pta sit . ego certi non pronunciare audeo . PUBLICIVM, ET MUNATIUM. itrarum repetendum est uerbum , eduxit. RELI Q V I Τ, QV OS VIROS. ita me dandus est locus bis e ueteribus libris. Reliquit quos uires s quanto alieno aere s quam ualentes s quam nobilest illa autem duo uerba, Vos videtis, neque in uetustis
exemplaribus leguntur , sine dubio, addita sunt ab aliquo inepto , qui , deesse quippiam, errore ductus,
CICERO Itaque ego illum exercitum ex Gallicanis legionibus, hoc delectu, que in in agro Piceno, & Gallico in. Metellus ha-M buit, his copiis quae ar nobis quotidiccomparantur, magnopere contemno,col
lectum cx senibus desperatis , ex agresti lu/Xuria, ex rusticis mendiculis,& Gecocto ribus , ex iis, qui uadimonia deserere, quam illum exercitum, maluerunt: qui bus ego non modo si aciein exercitus no stri , uerum etiam si edictum praetoris ostendero, concidciat . hos, quos uideo uolitare in foro , quos stare ad curiam, quos etiam in senatum uenire, qui nitent
123쪽
unguentis , qui fulgent purpura , in ablem secum suos milites eduxisset: qui si
hic permanent , mementote non tam exercitum illum esse nobis , quina hos , qui exercitum deseruerunt, pertimescendos. atque etiam hoc magis sunt timendi, quod, quid cogitent, melcire sentiunt,neoque tamen permoventur. uideo , cui Apulia sit attributa, qui habeat Etruriam, qui agrum Picenum, qui Gallicum, qui sibi has urbanas insidias caedis , atque incendiorum depoposcerit. omnia superioris noctis consilia ad me perlata esse sentiunt: patefcci in senatu hesterno die: Catilina ipse pertimuit profugit: hi quid expectantenae illi uehementer errant, si illam meam pristinam lenitatem perpetuam sperant futuram . quod eXpectaui, iam sum affecuintus. Ut UOs Omnes factam esse aperte comi urationein contra rcm p. uideretis . nissuero si quis est, qui Catilinae similes cum Catilina sentire non putet . non est iam ii nitati locus: seu critatem res ipsa flagitat.
Unum etiam nunc concedam: eXeant. proficiscantur, ne patiantur desiderio sui Cainti linam mi serum tabcscere: demonstrabo iter: Aurelia uia profectus est: si accelera
124쪽
II U R E T V sre uolent, ad uesperam consequentur . of rtunatam rem p. si quidem hanc sentinani huius urbis et ccerit . uno mehercule Catilina exhausto , reicuata mihi,& recrcainta resp.uidetur. II VIR E Τ V SITA TU E EGO ILLUM. locum hunc sed
pravatum esse constat. ego autem partim ueterum liae bror ira auxilio, partIm etiam come tura nixus, corim do fore, ut eum π corrigam, cr declarem . Sententia et uri Ciceronis haec est. Magnopere contemno eos emi es, qui cum Catilina exierunt, totum': adeo Caintilinae exercitum : sed , qui e focijs eius in hac urbe Manserunt, eos demum metuendos esse duco. Cur exeriscitum contemnam, in causa fiunt primum legiones Gauilicana, in quibus magnum est populo R. praesidium constitutum. deinde bis delectus, quem habuit Metelis
Ius Πι agro Piceno, Cr Gallico . praeterea copiae, qua quotidie a nobis comparantur. magnos etiam mihi antis mos illud facit, quod totum Catilinae exercitum video e teterrimorum hominum colluuione esse constatum. Sed hos demum, qui manent ιn urbe, cum tamen sine
nefaria illa societate implicati , nobis esse arbitror pertimescendos. Haec, nisi me vehementer fallit aniamus, ciceronis siententia est. quod magis patebit, ubi Glata erunt aliquot menda , quae adhuc huic loco teis nebro os juderunt.
125쪽
IN CATILINA R. II. s emenda e libro vetere, Et Gallicanis legionibus . non enim dicit, exercitum Catilinae esse ex Gallicanis legi nibus; sed contemnere se catilinae copias , legionibus Gallicanis, id est , propter Iegiones Gallicanus, seu fretum auxilio legionum Gallicanarum. Gallicanus a tem dicit, ut opinor, quae in Gallia, vi bibernis dispois
ΕΤ c VII HOC DELECTU. dele particuistim, cum . abest enim a ueteribus libris, er fensium
Q . METELLUS. Missisunt praetores,in Pompeius Rufus capvam, Q . Metellus celer in agrum Piis cenam: biss permissum, uti pro tempore, atque periviculo exercitum compararent. Haec Sallustius . e quiribus constat de delectu, quem bubuit Metelluό in Piceno. de Gallico autem, e Dione cognsscitur: qui narrat umsenatus prouincias decreuisset consulibus Macedoniam,Cr Galliam et ciceronis Macedonia , qιis lucrosior erat, obtigisset: ciceronem Jonte eam concestis se C. Antonio, ut hominem magno aere alimo, ob ias non alienum a suspicione coniurationis, oblata Iucri spe, ad bonus partes adduceret . ac ne i sum quidem in Gaiariam iuisse, sed, cum sibi sumps set urbis custodiam, eo QUMetellum misisse. Atque hoc est, quod Cicero tum sepe a se prouinciam resp. causa praeterimissam fuisse, iactat.
E X HIS COPIIS . ita etiam in ueteribus legiatur. neque tamen dubito, quin legi debeat Et bis copi s. QUAE A .NOBIS. Dccreuerat enim senatus, tui
126쪽
eonsules delectum haberent. Sallustius. EX AGRESTI LUXURIA. id est, ex agre stibus luxuriosis. metonymia. EX RUSTI cIs MENDICULIS, ET
DECOCTORIBUS. uocem,mendicesis, innuia
Io uetere Iibro reperior quin omnes, quos mihi quidem uidere contigerit, nihil habent hoc loco aliud, nisi , Ex rusticis decoctoribus. DECOCTORIBVS. de huius verbi vi copiose di peruit Budaetis in Pandectus.
VADIMONIA DESERERE. καταλI ris πις κας. Vadimonium deserere, est, quem in drent tu alium, aliuε ue te uadatus fuerit, eum diem non obiare. in desertores autem uadimonis, poena infamis contastituta erat: π in eorum bona creditores a praetore inietebantur .
EDICΤVM PRAE TORI S. Cac eo enim coriguoscent omnium fortunarum Aurum ruinam, ob deriferta uadimonia. est autem argumentum. a minori
Q UI FULGENT PURPURA . significae
senatores esse. olienissenatores purpuream: tunicam Iuto clauo insignem ferebant. VIDEO, C VI APULIA. CIulium in Apuaelium Catilina miserat, ut est apud Sallustium. Sed biclocus de eo intelligi non potest . constat evim, cicer nem laqui de quibusdam, qui adhuc in urbe erant. ΑΤΤRIBUTA. a Catilina, tanquam imperatore, Uignata. VI HABEAT ETRURIAM . non Ma
127쪽
IM CATILINAR. II. Hlium dicit, cille enim iampridem ab urbe profectus fuerat a sed alium quempiam nobis ignotum. QN I AGRUM PICENUM . ne bis quidem Septimius camera intelligi potest. QVI si BI HAS URBANAS . cetbegum,
Statilium, Casium, Gabinium, ceteros. SVPERIORIS NOCTIS . non intialis eam noctem,qus proxime antecesserat. neque enim
conueniret,q d statim subiungit, Patefeci in senatu,
hesterno die. VNO ME HERCULE . complexio a minori. CICERO
Quid enim mali aut sceleris fingi aut excogitari potest, quod non ille conceperit quis tota Italia ueneficus, quis gladiator, quis latro, quis sicarius , quis parricida, quis testamentorum subiector, quis circunscriptor, quis ganeo,quis nepos, quis adulter , quae mulier infamis, quis corruinptor iuuentutis, quis corruptus, quis pereditus inueniri potest, qui secum Catilina non familiaris sit me uixisse fateatur quae Cedes per hosce annos sine illo facta est 3 quod n clarium stuprum non per illum Ziam uero quae tanta in ullo unquam ho-i ne iuuentutis illecebra fuit, quanta in illo3 qui alios ipse amabat turpissiluae,alio
128쪽
, Μ V R E T V s irum amori flagitiosissime seruiebat: aliis fructum libidiἡum, aliis mortem parem
tum non modo impellendo, uerum etiam adiuuando pollicebatur. nunc uero qua msubito non solum ex urbe, uerum etiam ex agris ingentem numerum perditorum hominum col legerat ρ nemo non modo Romae, sed nec ullo in angulo totius Italiae oppressus aere alieno fuit, quem non
ad hoc incredibile secteris foedus asciuerit. atque ut eius diuersa studia in dissimili ratione perspicere possitis; nemo est in ludo gladiatorio paulo ad facinus audacior, qui
se non intimum Catilinae esse fateatur; ne mo in scena leuior,& nequior,qui se non eiusdem prope sodalem fui sse commemo ret . atque idem tamen, stuprorum, & scolerum exercitatione , assuefactus frigore.&fame,& siti. ac uigiliis perferendis, fortis ab his illis suis sociis praedicabatur,cum industriae subsidia, atquc instrumenta uir tutis, in libidine, audaciai consumeretur. Μ V R E Τ V sQUID ENIΜ MALI. generalis propositio, quam postea enumeratione partium amplificat. TEs TAMEN TORUM SUBIECTOR. ut
129쪽
IN CATILINAR. II. GraecAυποβαλλε , ita latinis, Ut ceto, e D terdum, falsum , er adulterinum quippiari 'teri iac et ermani loco supponere. inde testamentorIra res, qui cr testamentari , dicuntur, qui quasi artex: misdam factitant supponendi falsa testamenta pro venda dquod exemplum, arbitror librarios istos, qui, I Dedi sui causa, ut lectorem inducant hiantem, in slibris ueterum scriptorum nomina praeponere non verirentur, librorum subiectores eleganter uocari posse. CIRCUMSCRIPΤOR . qui inducendi , ac circumueniendi homines quasi artificium quoddam 'teri t. hoc quoque a Graecis sumptum , quibus Iast Ἀρρια interdum ualet, decipere. NEPOS . cur nepotes uocabant nequam er di* lutos homines s opinor, quod qui pueri, patre mort a,
in aui tutelam ueniunt, tales euadere consili eri testali. 3Cr indulgentiores patribus fere furit dui: cr si seueri esse velint, facile propter aetatis imbecillitatem eptitaris patrio metusolutis contemnuntur.
Q UAE CAEDES. de caedibus , des stupris 4 Caatilina factis superiore commentario dixim s. C: primaritur autem a Qu. cicerone in libello de petitione co. suis latus, a Sallustio, ab Asconio. ALIO I IPSE AMABAT. Q . Tullius ait, eum tantum babuisse in libidine artis, cr es caecitatis: ut parentum prope in premjs praetextatos licie: c nastuprarit. VERU METIAM EX A G R IS. boc et M tod supra agrestem luxuriam, cr decoctores ruiticos dae t.
130쪽
n V R E T V IAT VE UT E I V S D I VERSA S TVisDIA. Duodi milia uitia in catilina esse dicit, glaridiatoriam in tractandis armis, obeundisq- facinoribus audaciam, cr scenicam in omni libidine leuitatem, ac neqMitiam . quod admirabile uideri queat. Mollitium enim, cr in ractionem animi affert libido, qua nihil
est armorum tractationis, Cr audaciae magis alienum. ideos Venerem admonet Homericus Iupi ter, ne interriponat fetu res bellicus : sed Marti, Cr Palladi earum procurationem relinquat. Oi τοι τεκνον εμ ον Acst α-α ε'γα. a RMoc γ' ἱμ-οωποι μετο πιο εργα γαμοιο .rT φῖ Θοῶ, Us Αθη η παί- . Omnino tamen compertum est, homines bellicosios, erarmorum studio addictos in Venerem procliues esse: quod significare uoluerunt poetae, cum finxerunt, deviditum esse Veneri Martem, er sepe se in illius greo
quem unum longe bellicosissimum fuisse accepimus, eodem, traditam est, longe salacissimum fuisse, ut una
nocte quinquaginta uirginum meditam, ut Pindarus loquitur, herbam totonderit. As ad duodecim notos decimia α