장음표시 사용
41쪽
Rhetoricae distinoueo in artem, facu . tatem e si in ornatricem, quae Κώ- culto, in oratri cem, quae Floquentia di citur. Vtra que pra7a scholarum con Deturine ante Logicam tradi. Virtu tum mitiorura que doctrinam male a 9 . Fabἰo , ac Tullio quoque , partem flat MAltera sumetoricae dis otio ira permavam , adulterInam.
tuor flectes s-, Juxta Platonem.ciceronis lapsus descopo Pla- onu in Gorgia. Pleraque de sopbistis
parum sincere 2 Flatone tradita mi
HETORICEs quo lite nomen ομωνέ aCcipitur IraquQquemada nodum, cum in aliis , tum praeEipue in I laetoris, Sophi iuiae, Scholastici, ac oratoris voce hactenus ira ecthalis; itidem de Varia quoq; I setorices ἡ '' significatione aliquammulta adferemus
aeterminate ut praeclare ita lint
42쪽
im tib . de Interpret. AEquivocum omne , umificare.
inquit, per se nihilsiiuificat , nisi ad quasi
que res pro moluntate significantis aptetur. Qia re, ut certi aliquid menti se offerat, haut ignorandum , Rhetoricae nomine interdum inrelligi artem Rhetoricam, interdum faciliatem , quae & Patoria dicitur. Ea autem plurimum dincrre, recto monuit Iuli s Scaligor adversus Cardanum
CXercitat. I.Tmemat. III. Fortasse etiam ali
quis pro hac sententia adserat illud Antonii apud Cicerpnem lib.II. de Oratore. Rhe- - 1ca res videtur esse facultarepraeclara.arte mea, ocris. Verum non dubiti est, quin paul
ibaliter,ac nos,artis ac facultatis nominibus utatur Cicero. Sane ars Rhetorica, ur a nobis hoc loco accipitur, selum docet, orna tum sermonis,ac proinde tota est in Elocu tionis praeceptis. Perperamentim adjiciunt quidam pronunciatione, clim haec tantum ad oratoriam diet onem pertineat, non ad quemlibet sermonem; neque etiam spectet internu Oxationis ornatum, sed foris adve--x; idcoq; propria sit, tum oratoris, turn Pho ci ac histrionis, a quibus earn orator oli
43쪽
olim discebat. At facultatis oratricis sive oratoriae utroque enim modo. a quibusdam olim vocatam docet Fabius)dispar ratio est. Nam quia eius scopus est persuadere, eo necesse est, ut doceat inventionem argumetorum
di 2κων , quomodo item argumenta argumentationesque disponi oporteat, quibus verborum sententiarmoque luminibus utendum, ac denique, quae apta sit rebus pronunciatio, sive actio. Vr paucis Comprehendam, Ars elocutioncm iolam, facultas universam eloquentiam sibi propositam habet: coque differunt, ut totum pars. Atque hinc alterum quoque di scrimen consequitur. Nam ad artem yetoricam , ut de hac prius dicam, tuto admittitur , quisquis cum Grammaticae artis
imbibit praecepta , tum logicae quoque
Merito autem de logica addo. Nam abLque huius disciplinae notitia intelligi ias npo est, an definitiones division :s ae conformes sint sitis κριτηριοις; vel qua methodo ars tradatur. Adde quod ut iis caeteris disciplinis, ita in hac quoque necessarius cst vocabulorum Logicorum usus: absqUequor m intelligcntia non minus pene anu
44쪽
AC CONSTITUTIONE. 33mus caligabit,quis siquem ignota loquentem lingua audiamus. QRod de vocabulis huiusinodi dira, id vel α sela tropologia luce ipsa clarius parebit. Tropi divisionem primariam spectemus. At debet ea institui juxta Locorum Topicorum distributionem , uti suo loco ostendimus. Singulorum quoq; Troporum distributionem consideremus. Atqui nec Meton iliae, aut Synec..doches species inita at quisquam,qui nesciat, quid sit Causa efficiens, materialis, Gmalis,finalis;genus,species;totum essenti le,integrale M.Quanto igitur minus audi endi, qui no solum Elocutionis doctrinam,' sed universiam facultatis oratoria: pctium aperiunt necdum Logicae initiatis: quasi,ut Caetera mittam, Loci speciales, quia Rhetore traduntur, intelligi possint absque generalibus : aut quasi non sibinde Oratori argumenta petenda sint ex communissimis Dialecticorum Locis. Atque ex his satis paret, ad artem Rhe- toricam unius sbium alteriusq; artis: Grammaticae puta ac Logicae,' notitiam equiri
Porro videamus. quanto pluribus sit opus, priusquam intromitti quis possit intram craria Oratoriae facultatis . Id optime nos
45쪽
quentiae,pri- ponit autor dialogi de oratoribus, Tacito
uitii .d ' ut his artibus peritas implerent, in quibus de bonis ac malis, de honesto ac turpi, de usto im iE .hs ' ct enim est oratorimi magnitu- subjecta ad dicensium materia. Nam in Iudiciis fere de aequitate ; in deliberationibus dehonestate dicimus 3, ita ut plerumque Baec Vsi inmicem misceantur,de quibus copiose, se Uarie ,o ornate, nemo dicere poteu, nisi qui cognovit naturam humanarum, vim virturum, pravitatemq. vitiorum, o intellectam eorum, quae nec in virtutibus, neque in vitiis numerantur. Ex his eiusce scriptoris verbis non obscure ratione cognoscimus,cur olim oratores praestantissimi prodierint, non e
Rhetorum ossicinis, sedc philosephorum scholis Ita Cicero de se ipso testatur inora
tore:Fateor me oratore, si modo sim ut etiam
Picumgysm,non ex Rhetorum officinis,sed ex Academias tris exstitisse . Et paullo post si icit idem: Etiam in Phaedro Platonis hoc Periclem praestitisse caeteris dicit Oratoribus
46쪽
Socrates;quod is Anaxagone P fici fuerit auditor a quo censet eum,cum alia praeclara quae dam,'magnifica,ssiduisset, uberem c=μcu- sim fuisse,gnarums quod eis eloquentiae ma- ximu)quibin orationis modis quaes animorum partes pellerentur. χuod idem de Demosthene 'exi maripotest: cuius ex epistolis intelligi liacet, qua reques fuerit Piatoniae auditor. Hactenus Tullius. Fabius vero ne scribere quidem dubitavit,virtutina vitiorumq; do-- ctrina esse Rhetoricae facultatis parte: quod vero Oratores necesse habeant plurima petere a Philosephoru lectione d vitio factum esse Oratorum,qui quide illis cesserint optiam a sui operis parte. Sed quantopere in eo fallatur Quinctilianus , nescire non potest, qui sciat,aliud esse intelligedi, aliud dicendi disciplinam: in quo etiam lapsus Tullius: ut in orato e. qui duo haec distingui vulgo Coqi Ieratur,aCeo quide in libro, in quem se contulisse ait, quicquid de dicendo judicii haberet. Atq; ex his satis paret, quid discriminis sit inter Leptam.
arte Rhetoricam, ac facultatem. Porro quae hactenus de facultate oratoria diximUS, quaeq; deinceps de ea tradituri sumus, ea intelligi debent de Rhetorica germana, non aute illa assentatrice. distinctio petita est cxPlatonis Gorgia,ubi optime nobis ob .
47쪽
latricis Rhetoricae. Duplicem enim ait esse πωγμάειαν, si e M amici o, h.e.essiciendi i modum ac viam: videlicet τέχνίαν, sive alta tem , dc ἐμπ ,αν, sive experientiam, alit , peritiam CXperientia ortam. ei est . πωγ' ίεια, siVC GADMι c- λογου , --εχουμ ζ ώς βιον, φυσῖν τοὐν οντων γιγνωσκου-: id est , . ratio sue fia cum ratione conjuncta, certo- comptio optimum sibi finem proponit, utilis ad vitam, o rerum naturam ac caussa ruieognoscens. inar desinitio non est artis pro prie ac presse. acceptae squam ex Ethicis Nicomachirs discere est ) sed latius suintae, ut etiam comprehendit disciplinas, quae 'proprie nominantur. Ad artes ' ipertinere ait 'litatuor species πολιῖκῆς, qua- Trum duae animum, totidem corpus respi- ciant. Animum curat 1ive legis- hiatoria, & sive Judicialis: illa leges constituit, quibus in animo conservetur habitus naturae consontaneus: haec mode
ranius judiciis praeest, ut animus lapsiis ad 'integritatem reducatur. His respondent duae, quae corporis . curam gerant. Nam lquod in animo est , id est in hoc isve cXercitatoria ι quodque in
48쪽
F ειωλτρο μμεὶ s , agendi modus quidam, nuta ratione es arte instructus, eo timans ad voluptatem nonproposito i opti-mι fine; memoria nempe eorum, quae fieri solent. Ad εριπω ν refert quadruplicem
Singulas aulcm species mλακάας singulis docet artibu