장음표시 사용
141쪽
Etvero viarum atque legum perfectio omnis pendet ex relatione quam habent ad finem quemdam obtinendum, ad esse tus quosdam producendos; cum enim illae media sint ad finem, magis minusve per fectae sunt quo magis minusve ad finem illum assequendum idoneae sunt & silicaces. Quare cum Deus possit pro nutu mundos innumerabiles ad varios fines destinara, diversosque in singulis effectus in-nendere ; potest singulos legibus omnium perfectioribus regere. Ergo potest, etiamsi 1apientissimus sit, innumerabiles mundos
emcere ; nec tenetur ad unum vel aliumessiciendum, qui propter vias simpliciores Bc generaliores sit possibilium omnium
perrectissimus. Confirmatur. Leges & viae vel sunt possibilium omnium absolutε simplicio-ies 3c generaliores independenter a quolibet fine, a quibunibet effectibus intentis ; vel dumtaxat relative ad finem, adi effectus intentos. Primum absurdum est. . Cum enὶm viae & leges aliud nihil sint nisi media quaedam; prius eligi non possitnt, quam finis , atque effectus producendi fuerint intenti. Si secundum dicatur. Deus: pro summa sua tersectione & sapientia potest innumerabiles imundos pro variis
142쪽
N ATURALI 12 sentibus ex quibus eos mponere Vula,
pro variis effectibus quos in illis producere intendit, legibus simplicioribus ει
generalioribus moderari. Ergo non tenetur ad mundum unicum qui sti possibilium omnium propter vias simpliciores perfectissimus. Probatur. 2'. Cum Deus creaturaς quasdam instituit tanquam occasiones ad
varias effectuum sive in corporibus , sive in spiritibuς, sive in ordine naturali, sivε in ordine supernaturali species prodΗcem
das ; vel quosdam fines sibi proposuit .
quos cum non posset obtinere, nisi me diis quibusdam uteretur , causas adhibuito Callonales tanquam media respectu ipsus necessaria , simulque perfectissima ;vel fines illos per talia medin voluit ata sequi; etiamsi posset alia vel nulla asti mere ; vel fines per media quaedam obtinere voluit atque inter possibilia omnia debuit pro sua sapientia eligere ea . quae forent simpliciora simulque essic ciora. Ex. gr. Cum Deus voluit fructuamaturos efficere ; vel unum id sibi proposuit, quod assequi non potuit nisi pee arbores; vel voluit fructus per lentissima ivegentantium incrementa ad maturitatem pervenire ; vel inter varia media quibus ad maturitatem fructus perduceret, illua
iuvenit omnium simplicissimum simulque
143쪽
emacissimum. Atqui nullum horum diacere potest Mallebratachius : non primum. Deus enim pro sua omuipotentia poterat, sine ullo medio fructus maturos efficere ;hominesque omnes quorum salutem voluit , in statu summae felicitatis stat 1m collocare : quod certe breuius & simpluctus esset. Non secundum ; nam si Deus MMem voIuit α talia media, potuit alia asinsumere, Non tertium , quis denim dicere cusus fuit Deum non potuisse per aliquod medium smplicius atque efficacius quam ier lentos arborum progressus maturit et cm friustuum obtinere i nec homines ad felicitatem per media simpliciora simulque Estic clor perducere quam per labores, Miserias . plurimaque salutis pericula Quod argumento est Deum & certos quosdam fines Si talia. media libere voluisse. Ergo &ς. Verbo dicam sapienxia Dei summa unum id postulat, ut quas leges instituit, quasque vult esse maedia quaedam , eae nihil prae se ferant inutile , vel parum
idoneum ad fines ea ratione qua Deus in . tendit, assequendos, Ergo &c., Tandem ex illa opinione multa deducuntur absurda, Sequeretur enim Deum lillaesa sua sapientia. cceterisque attributis .no unum quidem peccatum impedire , ne
144쪽
N A π ο κ A L .' Ir spluribus hominibus fidei, & perseveran tiae donum Iargiri potuine. Sequeretur praedestinatos ad beatitudinem plara debere animae Christi , quae eos pro nata olegisset, quam Deo qui pro sua sapientia eis felicitatem decernere non potuisset,
nisi per desideria animae Christi fuisset de
Sequeretur ea tantum de causa Deo grates esse persosvendas, quod mundum condidisset, non quod beneficiis nos e mulasset , cum sapientia sua teneretuc hominibus ea conferre. Quapropter illud systema dum videt perfectiones divinas extollere , eisdem ad- .
Obj. a Mundum efficere non potest Deus, nisi mundus aliquid prae se ferae aequivalens actioni creatrici, quae in sinitd perfecta est. Nam ex axiomate apud Philosephos recepto, effectus debet esse cau- . sae suae proportionatus. Atqui nihil reperiri 'Rest per quod mundus actioni erea- trici aequivaleat nisi gloria infinitae, quae
ex uuione cum ente creato ad Doum veri dundat. Ergo &GN. maj- Verum quissem in Iaudatum axioma de causa necessario agente , qua Iis est vis motrix quae in corporibus inessae traditur. Locum authm non babet . cum agituet de causa ubera , quae per volunt
145쪽
tem agi R E oontra uno ore docent Phil sophi causam esse debere suo effectu n hi liorem. Nonne animus noster peris tior est actu amoris quem efficit λ Nonne Deus perfectior est idea finita quam nobis largitur, vel mundo quem e nihilo educit Quare cum agitur de causa libera , effectus non debet esse causae suae aequiu lens, sed talis, qualem eum esse causa desiderat. Et vero cum actio creatrix non sit infi- mira in genere tantum morali, sed in genere physico & quoad efficientiam ; effectus ei deberet aequivalere non in genere morali solum , & propthr adorationes Veicultum a persona divina exbibitum, sed in genere physico & per suam substistiam. Ideoque deberet esse Deus. Imo singula, entia quae Deus efficeret, deberent esso infinitὶ perfecta : quo certe nihil abstu dius fingi potest. - Coeterum si personae divinae unione, mundum divinum esse oporteret , non . cum hominibus solum conjungenda esset persona divina, sed cum Angelis, cum s le , planetis, coeterisque sideribus 8c cor poribus. Alioquin exigua tantum operis pars divina foret. Quod certe Mallebranchius non dixerit.
TandEm si debeat esse aliquid actioni, divinae aequivalens, quod ideo sit 1nfinite
146쪽
persimam, Deoque gloriam infinitam
conciliet, cum Deus agit voluntate spe-iciali . miraculum quod est ejus actionis effectus deberet esse aliquid infinite perfectum , ex quo gloriam infinitam perciperet. Atqui illud absurdum est. Quis
en1m dixerit resurrectionem mortui vel ambulationem super aquas effectus esse infinite perfectos , ex quibus gloria in Deum infinita redundet. Ergo &αΙns. Opifex qui non agit, nisi proptet gloriam suam , sibi eam comparat quam potest maximam ; atqui Deus non agit , nisi propter gloriam suam. Omnia enim propter semetipsum operatus est Domi ius. Ergo sibi gloriam conciliat quam Potest omnium maximam, ideoque infi
. . Dist. min. Id est mundum ad gloriam suam destinat, eumque operis finem in tituit , , conc. min.: Id est gloria illa moti vum est , vel Dei operantis finis , neg. min. & consequentiam. Equidem Deus mundum ad se ipsum, ad gloriam suam refcirri vult, eumque operi seu fine in
ponit. Verum haec gloria nec motivum est, quod Deum ad agendum determinet, nesfinis Dei operantis, ut fatetur Ma Ilebranchius; atque ex eo evidens est, quod ejus generis gloria omnino extrinseca.nullum
147쪽
THEOLOGIA gradum Deo conferre valsat s. eaque de
causa sit ipsi Deo indifferens. . Atqui si ejus generis gloria sit ipsi Deo indisterens,
non tenetur Deus eam sta comparare quam potest omnium maximam ; nec ad id teneretur opifex , cui gloria ex opege percipienda nullum omnino bonum asse
., Ins. Atqui etiam si gloria ex opere percipienda neque motivum sit nec finis Dei operantis , eam tamEn quam potest maximam sibi comparare tenetur. Nam gloria opifici ex opere percipienda consistit in externa dotum suarum repraesentatione , , atque in relatione quam opus habet ad opificem quem exhibet. Atqui ejus gen Tis gloriam tenetur Deus sibi comparare quam potest omnium maximam. Opifex enim qui dotes sitas amat quas haberct gloriatur, non potest quin eas perfectissima ratione' in opere describat, maximε
si amore perfectionum suarum operetur.' Atqui Deus infinitas suas perfectiones necessario diligit, eas habere gloriatur, ne exitii se agit nisi amore necessario atque infinito quo dotes suas prosequitur. Amor enim ille est ipsa Dei voluntas. Ergo &e. Neg. min. ad cujus probationem l '. dist. maj. Opifex qui dotes suas amat , non potest a perfectissima dotum suarum
si in opere repraesentatione abstinere
148쪽
scriptio illa atque externa dotum imago quemdam laetitiae, vel felicitatis ς vel b ni alicujus gradum ei conferat , concedo maj. Si non conferat, neg. mab respon- fio ex praecedente facile evolvitur. a v. Si externa haec perfectionum to Praesentatio bonum opifici nuIlum afferreris nec posset opifex nin hii perfecto modo , parumque se digno dotes suas in opero describere , dum cuidam operis parti coeipse non conjungeret; quis eum amorct Hiarum perfectionum teneri putaverit ad eas pefectistiuio modo in opere depingen- .das Atqui ex Mallebranchio quamdiu Deus seu persona divina non erit cui latrienti creato unita; mundus non eric Deo dignus , uec gloria ex Opere percepIa Deus perfectiones suas non nisi imperfecto modo in Opera suo describet. Ergo &c. 3'. Tota praesentis argumenti vis ex eo petitur quod Deus amore suarum per fectionum agat ; cujus rationem hancasset Mallebranchius, quod amor ille ipsa sit Dei voluntas. Atqui haec ratio falsa est ut patet ex dictis in probationibus. Ergo
q. Artifex ut Archirectus non agit amore omnium suarum dotum, sed amore industriae ad aedificium relativae. Ergo nec Deus agit amore omnium suarum p rseCrionum. Enimvero nisi res ita se haberes
149쪽
T 11 EOLOGI A tener tur Deus omnipotentiam, infinitam antelligentiam, aeternitatem, &c. in op 2 depingere modo perfectissimo. Atqui illud . absurJum est, ut satis paret. Ergo &c. Ins. qui calleret artem quam contemneret , ut sutor qui divitiis amplissimis auctus summos honores assecutus fuisset, i S nedum ex opere ejus artis perfectissimo gloriam compararet, imo laudes ea de causa sibi concessas in contumeliam acciperet. Verum si industriam suam amet, eamque habere se glorietur i, non potest quin eam , quanta est, in opere suo exhi-' beat, etiamsi nullum inde bonum reportet. Ergo cum Deus perfectiones suas ne , cessario amet, easque habere se glorietur non potest a perfectissima earum repraesen
Respondeo. Iv. Etiamsi artifex me cedem nullam, eoque sensu bonum nullum ex opero suo reportet, tamen quem, dam laetitiae sensum , idebque gradum; 'temdam felicitatis ex eo percieit, quod
tum maxime experiatur non se in errore Versari, cum rantam sibi industriam tribuit l, quod praeterea , cum ad eam non possit semper attendere , eam opus ob oculos ponit, ipsique opisci contemplandam praedet. Quae certε nemo de Deo dixerit. Quare negari potest consequenm. '. Artifex qui chirurgiae, medicinae ,
150쪽
N A T U R A L Is P Ipicturiae, musicae, astronomiae. artiS nauticae, coeterarum Omnium peritus esset , si domum extrueret , certὶ non tenere iuvindustriam suam ad coeteras artes relati-Vamaliasque dotes , ut comitatem, ut beneficientiam , in aedislato repraesentare. Maxime si eas in opere non posset modo perfectissimo depingere nisi operi suo se ipse adjungeret. Ergo nec Deus tenetur omnes perfectiones quas amat , in opere quolibet destribere. In s. eti m si artifex nullum laetitiae &3 felicitatis gradum ex opere suo perciperet; tamen non pollit, quin suam induta triam modo perfectissimo in opere exhiberet. Non potest enim opifex industrim suae amans sic operari, ut ex opere suo se ipse improbet i , suamque arguat indus triam. Atqui nisi opus faciat perfectissimum , quod industriam suam quanta est, repraesentet ; ex opere suo se ipse impro- bat, suamque industriam arguit. Opus enim alterilis opificis argueret , fi minus perfectum esset, si defectus quosdam in eo deprehenderet. Ergo &c. .
Dist. min. Opifex se ipse improbat nisi ἰfaciat opus perfectissimum relative ad Qnem ad qnem destinatur opus , relativA ad effectus intentos ; conc. min. Nisi faciat opus omnium absolute persectissimum, nego minorem & consequentiam. Archia h