장음표시 사용
61쪽
'uex ΤΗΕ Loor Aesse substantiam Dei velut in coelo statuunt; alibi non esse docent, quae Vorstitti eorum quos paulo ante notavi, sententia fuit , manifestae haereseos tenentur:
atque haec doctissimus Petavius, & quidem praeclarE. Non enim potest dogma catholicum de immensitate Dei suspe sum esse ex sententia apud Philosophos
recepta , qua Vulso ubicatio, seu existen . tia in loco definitur correspondentia va- xiis loci partibus. Itaque I '. contra dogma catholicum non errant Carthesiani qui cum multis Patribus contendunt Deum in seipso dumtaxat existere , non vero in loco. Nam , inquiunt, existere in loco est corre on-idere variis loci partibus, eisque sua di
fusione coextendi. Deus autὸm utpote
spiritus simplex partium quarumlibet expers & extensionis non potest variis loci partibus coextendi. Hinc si quaeras ab illis ubinam sit Deus , ubinam sit spiritus, subito reponent, nullibi; imo quaestionem propositam a se non intelligi magis,
quam si quaereretur cujus coloris sit Ampelus ; cum spiritus in loco existere non queat, nec ullam habere relationem di xantiae vel proximitatis ad corpora. Quae quidem sententia nedum nova sit atque ante Carthesium inaudita, ut ata
62쪽
Simon de. Imb ab ipso Platone defensa fuit. Sic enim loquitur in Timaeo p. 33 s. eum ad hunc s locum) respicimus , somniamus quodammodo , decessariumquσputamus, ut quidquid est , in aliquo sic doco positum ; Sc quod neque in terra ,
neque in coelo sit, minime esse credimus. Hoc somnio & imaginatione adeb tenem tur homines constricti, ut haec & similia a pervigili vereque existente natura divu
Hinc docet Deum neque in terra, neque in coelo existere , sed in seipso. Simulta tradit Aristotes. 2'. Errarunt cum PaganIs, Jadaeis quubusdam, & Samaritanis qui Deum certo quodam loco ut templis inclusum ac ve-'luti carceris moenibus vallatum opinati sunt. Errant & Sociniani qui Deum in coelo quidem existere fatentur, sed euma coeteris locis & rebus maxime ob foeditatem & turpitudinem excludunt. Conistra illos Catholici omnes docent Deum , i ratione substantiae in loco existat, non in uno solum loco existere, sed immensum esse. Quibus praenotatis sit.
Deus si ratione sibi tantia in Deo existit non uno solam loco circumscribitur ; sicque immensus es.
63쪽
loco contineret , vel Ioeus ille unicin jesset determinatus, vel non esset de Iez minatus, sed ab uno loco.ad alterum transiret, sicque modo in hoc, modo in al
rero reperiretur. Atqui neutrum dici po test. 1'. Deus non unico loco & quidem determinato assigitur. Tum quia persp- euum est nullam esse posse connexionem Necessariam intEr naturam divinam Sc locum quemlibet determinatum. Tu quia locus ille determinatus tam essed necessarius quam Deus ipse . Atqui res nuI-la Deo extrinseca potest necessario existere t alioquin ipsa Deus esset. Ergo &c.
Σ'. Non minus absurdum est locum unicum quo Deus contineretur non esse
determinatum. L 'enὶm si res ita se habe Tet , casu fortuito contigisset , ut Deus ab aeterno potius in certo quodam loco reperiretur qu&m in altero. Atqui fortuitum nihil Deo contingere potest. Ergo &c. Et vero Deus ab uno loco in alterum
moveretur : atqui non solum non concipitur , qua ratione Deus moveri possit, sed etiam motus editi necessario, atque infinite perfecto consentaneus non videtur. Ergo &c.
Classitus propositionem hoc argumento Confirmat, quod multis videtur insup rabile. Nam, inquit, Deus est ens abso-
64쪽
Axu RAM scrime necessarium quod sine contradictionae non potest consipi non existens. Atqui
si posset ab aliqua re abesse hoc ipso, Docti concipi non existens. Nam si po*U Cogitari locus cui non adsit , poterat & alter secundus, alter tertius cogita ri a quibus aberit, sicque de omnibus sego poterit ens absolute necessarium omnino non existens concipi ; quod est contradictorium... Et Vero, inquit, non potest in spatiis traamaginariis concipi portio materiae limia rata, nisi quia contingens est, ideoque per voluntatem Creatoris limitatur. Si
enim necessario existeret, nulla esset ramtio cur limitibus quibusdam circumscriberetur, sed concipi deberet infinita. EGgo cum Deus absoluta & intrinseca necessitate existat, fieri non potest ut rebus
omnibus non adsit. Cum autem agitur de ratione immensitatis determinanda, & quaeritur quomodo
Deus locis omnibus adsit; id , inquie . intellectus hominum finitus neque explicare potest, nec apprehendere. Theologorum est argumenta multa e Scripturis petita exornare.
Qua ratione Deus immensus sit an insiniιὸ extensus λSpatia quae vulgo imaginaria dicuntur , ante mundam condixum x ultra mundum
65쪽
TREOLOGIA jam existentem cogitamus infinite extensa. Haec autEm spatia Phy sicis quibusdam videntur extensio realis, sed negativa; idemque appellatur inane quoddam atque immenrum vacuum recipiendis & collocandis corporibus idoneum. Etenim , inquiunt , non concipitur corpus creari posse , nisi praeexistat capedo quaedam in qua recipiatur corpus & contineatur. Resellitur haec sententia. Absurda videtur haec opinio. Nam e tensio realis simulque negativa esset positio partium negativarum extrI partes negativas , nihilorum exitii nihila sese contingentia, & quidem sine penetratione., Atqui nihil absurdum magis; quae enim finguntur existentia, extra se posita, sese Contingentia , hoc ipso positiva conciapiuntur. Ergo &c. Σ'. Immensum illud spatium vacuum non est extensio realis simulque negativa,
quod aliud nihil est nisi idea abstracta extensionis corporeae sine fine possibilis. Atqui spatium illud inane aliud nihil est, nisi idea abstracta extensionis corporeae sine fine possibilis. Nam qui non acquisivisset ideam extensionis corporeae , Vacuum illud extensum imaginari non potaset. Comparata vero per sensus extensionis corporeae notione , cum experiamur
ejusmodi ideam pro nutu multiplicari
66쪽
PEr ara RQxi , & esse sine fine possibilem ;si eam urialitatibus sensibilibus , ut co-
Te , gravitate, quolibet motu &c. pex meritis abstractionem spoliemus ; tum n his repraesentamus extensionem antε mun- .
dum Coriduum, & ultra mundi limites spatiis imaginariis omnino similem ; nec ulla ratione fingere nobis possemus exterisioriem realem, simulque negativam. Ergo ET C.
Et verb sit vacuum quod hac in ScholACogitatur, si Deus supponeretur materiam Umnem in ea contentam destruxisse servatis ira eodem situ parietibus. Atqui vacuum illud non est extensio realis, silviil que negativa; sed extensio corporea ac Curath condensata , quae inter parietes contineri potest. Nam si Deus materiam omnem quae simul inter istos parietes Contineri potest, efficeret ; jam inter illos alia nulla conciperetur extensio realis. Id
authm argumento est extensionem realem di negativam , quae dicebatur antea concipi , aliud nihil esse nisi materiam post sibilem , quae intra parietes intercipi poterat, eamque ideo concipi negativam ;quia res nondum existens modo quodam negativo exhibetur, cum adhuc in nihilo intelligatur. Ergo &e. Praemittenda erat haec spatiorum ima,
67쪽
tur variorum Philosophorum opiniones.. - Sententia Gam ii.
Doctor Clarkius cum Ne tono alii que Anglis, contendit Deum immensitate sua ubique diffusam existere. Nam se
inquit, veI ante mundum conditum concipimus sextium infinite extenium; qaoa quidera malium ipsa est Dei immensitas. Nam 1 1ratium illud est Qbstantia; con
cipitur enim ens quoddam per se existens. a v. est necessarium. Quantumvis enim, conemur illud cogitatione destruere , c natibus nostris semper intelligitur superstes, nec unquam fieri potest, ut non existens cogitet . 3 v. Est aeternum tum
quia necessarium est, tum quia quodlia het initium fingarur , semper prius sp tium illud intelligitur. 4'. Est infinitum ;cum limitibus nullis etiam per cogitati nem circumscribi possit. Jam vero , i quit, sola Dei natura potest esse iubsta tia necessaria, aeterna, infinita. Ergo spatium illud est ipsa Dei immensitas ubique & infinite citffusa. Ex quo concludit
ideam immensitatis tam perspicuam eue, ut alia nulla clarior esse possis, tamque necessariam & veluti innaram , ut a me tibus nostris nequaquam aveIIi queata
68쪽
Extoerisio sine fine quae ante mungum corigiPitHc , aliud nihil est , ut jam dixi, nisi ex toenuo corporea sine fine possibilis, Cinae, Per mentis abstractionem qualitatibus sensitii libus spoliatur. Ideo autem pe cogitationem destrui non potest ; qui
quantumvis mente conemur, facere non
postamus, ut possibilis non st. . . . Et voxo extenso illa concipitur realis, di composita ex p*rribps extra sese invi
cEm positis reips4 distinctis. Atqui Deus
urpote spiritus simplex non potest essi; s Ustantia extensa φx partibus substantia
E mdem atqRe ClarEius sententiam amplectitur D goumerius, M putat sparitium ipsam ς e Pqi immensitatem, Fuis
conclWdix ; uni nsit harao pst exte isto necelsaria , aeterna ,. i'finita , dc immobi lis substantiae divinae. Verum qua ratione Deus sit infinitὶ estensus, quod supra captum intelligentiae nostrae Cl tkius e istimageraς, explinc ndum suscipit Dagoumeriqs. - . . - ιρε Nose PoeuID M*do, sed exi 'Mem
69쪽
co ΤHEOLOGIAlibet spiritum extensum esse ex eo probat , quod Deus , hominumque animi sint in loco, repondeant extenso, ipsisque extensum nempe corpus respondeat 19. Duplicem distinguit extensionem localem, aliam corporum , quae sit positione partium quae substantiae sint, extra partes quae sint totidem substantiae; aliam spirituum , quae fit per positionem totius substantiae extra se totam. Ex quo consequi videretur extensionem spirituum non secus ac corporum substantialem esse, Cum eo tantum discrimine quod in extensione corporea multae sint reipsa substantiae ; extensio vero spiritalis ex unica Componatur substantia quae tota extra se
Attamen 3'. contendit extensionem quamlibet habere partes extensionis extra partes extensionis positas. Cum, inquit, extensum concipi non possit, nisi concipiatur pars extensionis extra partem. Quod etiam noc ratiocinio confirmat. Si pars immensitatis quam occupat caput Petri
sit ipsa pars positivE & independenter a
mente, quam Occupant pedes. Erso positivἡ & independenter a mente ubI caput,
ibi pedes. Ergo positive sunt intra se invicem. Quid absurdius Quapropthr a surdius n1hil fingi potest, quam si dic tur immensitatem quae est locus seu spa-
70쪽
trum in quo sunt omnia , non habere positive & independenter a mente partes extensionis extra partes extensionis; immensitatem esse totam simul , puta in minimo puncto. Verba sunt ipsius Da-goumerii. 4'. Contendit extensionem Dei positive d1fferre a substantia Dei. Nam, i qui e , substantia divina tota est exrra se
rotam ; extensio vero partes habet eXten-sIonis extra partes extensionis. Ergo positivi differunt. Quae diversitas moralis est eo sensu, quod Deus sit res; immensitas vero sit modificatio inseparabilis a su stantia divina. Quid authm sit illa, modificatio extensa, quae multas habet partes independenter a mente nostra distinctas , atque extra se positas, id non explicat Dagoumerius, nec omninb intelligitur in quo consistere possit, nisi dicatur ipsa extrapositio substantiae extra se totam : quod ideis Dagoumerii valde consonum est.. Mihi quippe videor eum audire sic ratiocinantem. Positio substantiae extra se totam est quidam existendi modus , qui positive concipitur. Ergo est modificatio quaedam realis & positiva, quae independenthr a mente nostra divinae substantiae. superadditur, & cujus essentia est ut sit.