장음표시 사용
171쪽
et σε Se tur scriptura, ac vocibus t Respondeo anfirmative de vocibus articulatis. Nisi velis Contendere psittacum, & siinitia animalia quoque loqui, sic etiam adde illud Thy nei, qui fertur audivisse passserem venientem ad alios passeres, & dicentem loquela passerina, in civitate esse aliquem saccum cum frumento laceratum, qud illicd perrexerunt : stat fides penes authorem. Quaeres secundo: an dentur voces ex natura sua significantes ξ Respondeo pri-mb: non dari in sensit Onomanticorum, qui putant nomina esse certos radios ab influxu harmoniae coelestis, vel siderilaus ortos, has, vel illas res afficiendo. R spondeo secundo: voCes quasdam inari, CulataS V. g. risium,fispiria, cte. significare naturaliter tristitiam, Vel gaudium; non quidem illa vox inarticulata-sed amoridendi Q aliter sumpta. Nunc Fursus ad laborem Peripatetico-PlatoniCui
DIctum est, qubd Propositio sit oratio,
in qua unum dieitur de alis & qubdimmediate dividatur m MPmativam , ac Negativam; quas multiliariam subdivisimus in nocente Dialectica, quibus revisis dc rin
172쪽
QUAESTIO I. An Propositis his una simplex qualitas
DIeo: Propositio est ima simplex qualm
' tas. ita communior Contra MVium,
VasqueZ, Lalemandet, &c. Senses est: an propositio mentalis si unicus actus quo ivg. judico: homo es animal rationale &quidem conveniunt omne , antecede tei' ad talem actum requiri terminorum
apprehensionem, itemque propositionem VOCalem, ac scriptam esse compositas ex pluribus vocihus . vel litteris 3 sed contro- Vertitur an sormalis illa connexio inter subjectum,& praedicatum sit unus vel ptu res actus ; quod sit duntaxat unicus. Probatur: nulla est necessitas fingendi plures actus, ubi unicus praestat totum id, quodilli plures praestare deberent; sed prinsuepa illa terminorum apprehensione, i tellectus cunico actu potest connectere praedicatum cum subjecto, Ergo praestae ille unicus, quod plures deberent praestare. Probatur Minor s unica visio potest ferri in Petrum currentem, emo unicus amis intellectus potest conneciere cur
Respondent : Negando suppositum, quod quaestio sic intelligatur; sed an ille adtiis quo extrema 'γprehendimus, & de
173쪽
apprehensis iudicium sertur , sit aliquid c escens ex multis ambu , vel unicus Contra : illi sunt utique distincti actus, sed falsum est quod prior debeat dici propobtio, nEquidem partialiter; sed conditio praecedens; hinc aliqui dicunt litem comsistere modo loquendi, quidquid sit, illi
Authores oppositae sententiae ad minus perperam judicium explicant. 'Confirmatur: non est opus ut illa tedi. minorum mprehensio immediate praecedat, sed sumcit quod termini sint ,& sic ex rupto intellectus potest unum alteri iungere unico actu; quod non percipientes aliqui secerunt quaestionem de nom,
ne, quae revera non est talis.
Obijcies: quando unum attribuitur alteri est compositio, sed in propositione mentali hoC fit, Ε ,&c. Respo adeo t. hoc totum concedi, aliud est quaerare an propositio sit compositat aliud an hoc fiat uno actu, Vel per plures. 'Instabis: propositio mentalis est composita,Emb non est simplex qualitas. Res
ut statim, est composita uno actu: C. perplures : N. Instabis: ad eam requiritur apprehenta terminorum,& connexio inter eos; Per plures actus componitur.- Respona ueor tranklindo Antecedens, Distinguo is tam
174쪽
Consequens : quorum unus praesuppos1-tive , alter formaliter constituat propos,
tionem et C. uterque formaliter N. Dixi: /transeundo , non enim immediate praerequiritur, sed suffiCit intellectum aliquat
clo apprehendisse terminΟS. Instabis : ad propositionem Q aliter pertinent si ibjectum , 'praedicatum , ac iunio, Ergo unico actu nequit fieri. Respondeo : rursium Distinguendo Antecedens : ita ut haec omnia importentur in recto, & primario: N. unio in recto, reli- qua in obliquo, Sc terminatiVe,dc materia- , liter: C. sed Nego illaturn. Instabis: quomodocunque importen tur, intellectus nequit in haec omnia ferri simul, Ergo Sc. Probatur Antecedens: subjectum, praedicatum, unio non sunt 'unum simplex, ergo non possunt unico actu simplici Componi. Resipondeo Negando Antecedens, probationem Distin- suo: si considerentur seorsim : C. prout Integrant unam propositionem: N. Instabis: pxout integrant unam propo sitionem int compositum, Ergo non simpleX qualitas. Respondeo ut si apra, esse Compositum uno actu sermali, aliis praesuppositis. Si dicas, formaliter est ordo . 1ed hic est inter plura. Respondeo esse unum ordinem ; terminative duplicem.
175쪽
Instabis : propositio Vocalis compon, tur formaliter ex pluribus vocibus, Eri mentalis ex pluribus actibus : haec enim proportionatur priori. Respondeo retor, quendo argumentum: terminus vocalis, V. g. Constantinopolitanus co myonitur ex pluribus litteris & syllabis, ergo & apprehensio , deinde diCo quod proportio Dentur, quatenus utraque est propositior . C. quatenuS prior vocalis est: N. unde falsum est quod ait Lalemandet, multiplicutati vocum correspondere ConceptuS.
Instabis : per quid ergb distingueretur secunda mentiS Operatio a primat Respondeo : quod prior aliquid affirmet, Vel neget, & quantum ad praesens quod nullum actum praestipponat. Si dicant esse compositum artificiale. Respondeo per unum actum &C. QuaereS primo , quid si veritas ξ Respondeo veritatem proppsitionis, quae di-
citur veritas in repraesentando, se conformitatem conceptus formalis cum ipsa re,
cognoscitur, hoc est; si actus judicij est talis, qualis est res in se, actus dicitur verus, si Vero non est talis, dicitur falsius. ita Sco. in
I. d. Contra nonnulloS, qui conceptum- objectivum cum formali videntur Coni iam clere, Vel dicentes: esse confirmitatem rei in ' se, rei ut cognoscitur: nostra responsio patet et
176쪽
tet ex eo enim oratio est vera, quodres estisse,
non quidem hoc sensu, ut si obiectum est
substantia, vel materiale, &c. etiam actus talis debeat esse entitative ; sed tantum rei praesentative, id est debet habere quamdam rei similitudinem , v. g. ille actus homo es animal rationale, est talis, sicut revera est connexio objectiva inter animal & rationale ; sicut de bonitate ac malitia in The logia docebo: de veritate transtendentali in Metaphysica. QuaereS secundd, an veritas, & falsitas sint aCCidentia propositionis Θ Respondeo assirmative, nam antequam intelligatur veritas , Vel falsitas habetur conceptus ille qubd sit oratio in qua unum dicitur de alio , & jam intelligitur determinatus per assirmationem , vel negationem; sic licet sequeretur, qvbd unaquaeque propo sitio debeat esse vera vel falsa, hoc ad summum inseri esse accidentia inseparabilia sub disiunctione. Nec diCas propositionem assirinativam, & negativam esse species subalternas, sed veritatem & falsitatem specificare ultimate , sicut enim est impossibile esse vivens sensitivum sine rationali vel irrationali, ita & habere propositionem sine veritate vel salsitate: solutio pendet a quaestione sequenti. PonCius
177쪽
&alii h5c nodo ultro premuntur. Nec VPlet quod propositio, quae modo est Vera, poterat esse falsa, animalitas enim Contracta per rationalitatem, poterat Contrahi per irrationalitatem apud Scoti discipulos.
transe in m 8 Ico: Propositio mentalis vera eadem manens successive potest fieri falsa. Ita MO. in . d. 8. q. a. cum si1is excepto Pomcio, Hermann , & aliis, quibus permiscuo ad haerent RR. intelligitur de contingenti. Probatur primo: Arist. cap. de s instam tia &Sco. docent veritatem ac falsitatem esse accidentia propositionis, sed hoc nequit salvari iuxta adversariam opinionem , ergo &c. Nec valet dicere illos loqui dubitative, dato enim quM quaestionem non decidant, iam stipra probatum, S ipsi A verserit concedunt. Resipondent: esse aCcidentia, ita ut su cess1ve possint mutari: N. ita ut illa propositio, quae vera est, ab initio potuerit esse falsa: C. Contra est: quod in quaesito ducebam ; deinde vel sunt accidentia sep rabilia vel inseparabiliat si secundum:
Confundetur cum materia necessaria.
Respondet Hermann et esse separabilia a sub An Propositio vera
178쪽
shbjecto specificative: G reduplicative
N. Contra: neC paries reduplicative albus potest fieri niger, & tamen successive, Er go haec fututio est inepta. Resipondent alij: esse separabilia ut siDpxa in prima responsione; sed sic ration litas est etiam separabilis. Probatur secundo : si quis ex motivo probabili judicaret: Petrus currit , &hanc
Propositionem mentalem continuaret per horam circiter, non sciendo an currat re
Vera, Vel non, illo tempore, quo talis huheret hoc judicium; Petrus potest currere aliquamdiu, & non currere , Ergo hoc iudicium erit verum & siccessive falsium. Antecedens patet experimento, Cons quentia Probatur et propositio diCitur V xa, quando actus est conformis objecto ut in se est, falsa quando est difirmis, sed i lis actus esset conformis Sc siccessive dissermis, ergo&C. RespondentDistinguendo Antecedens: aliquis potest habere tale iudicium , ita quod currat pro toto tempore determinato, Vel pro aliqua parte temporis determinati indeterminate : C. aliter N. sic autem inserunt si toto tempore currat, semper est vera, similiter & si uniCa morula currat, semper erit Vera. Contra: potest habere
179쪽
trus currit toto tempore , currit' aliqua parte temporiS, ut patet, alim neque propositio generica posset esse sine speCinca, porrh noma est indisserens ad utramlibet
Respondent alii. potest quis habere t te iudicium sine desceptu copulativo, vel disjunctivo: N. Cum uno ex duobus : Qiam autem si sumatur copulative , id est idc hoc instanti, dc illo , & isto currit, si
semper currat, semper erit vera, si in uno non currat, G2lute erit falsa: si vero di iunctive, vera erit, dummodo unico instanti currae, propter hoc Meldula oppostatam vocat probabilem. Sed contra: pos 1lim habere iudi Cium praescindendo ab omnibus hisce modis, ergo & alius, eri &αΑntecedens insta declarabo. Respondet Ponesus multa, quae ad sormam applicata vel principium petiunt, vel nihil λlvunt, quantum capio, & ipse, sui diCere volunt, Petrus potest currere &non currere , ita ut maneat idem actust N. ita ut diversificetur actus: C. Contrarnihil stiens an revera currat Vel non, sed ex motivo probabili judicans potest diu continuare idem judicium ; supponitur enim
ex animastica unum actum posse Contunuari aliquam diu.
Obijcies I. haec est propositio contin'
180쪽
gense Dirus moerit, sed haec nequit de verata transire in falsam, ergo dcc. Probatur Minor ἔ vel enim signifiCat tempus praesens determinatum,Vel indeterminatum,quidquid diCitur est contra, ergo &c. Prohatur Minor: si determinatum , propositio erit omnino. Vera, si toto illo tempore currat, omnino falsa, si aliquando non Curarat; si vero indeterminatum , ad Veritatem ipsius sussicit cursus unico instanti. Respondeo Negando Minorem, probationis Majorem Distinguo : significat tempus praesiens confuse, &praesicindendo an determinato vel indeterminato tempore et C. explicite determinate : N. Majorem . sic distincta Minore et N. Consequentiam , S ssippositum, quod non detur actus pree-Icindens. 'Instabis: haec propositio: Rurm eurrit, distincte significat tempus praesens , ergo significat determinatum, Ergb Sc. Respondeo: ut statim, tempus praesenS prae scindendo an determinatum vel indete minatum : G unum ex alterutriS: N. pro quo bene considera has tres propositiones inter se distinctas, & tamen omneS erunt
de praesenti, Petrus eurrit, Durus currit hormomento, Petrus currit aliquo momento, prima praescindit, & nihil dicit, quam inhae-xentiam praedicati ad siubjectum.