Logica utens, sivè Disputationes scholasticae, super universam materiam dialecticam clarâ brevitate & magnâ claritate concinnatae, ... Authore P. Woltero Schopen, ..

41쪽

quomodo debeat fieri domus. Respondeo aliter: quia dirigit opus extra intellectum,& sine veritate C. Miud N. Antec dens,& Consequentiam. Obiicies III. Logica Utens est habitus cum recta ratione factivus, Vel arS, ergo practica. Respondeo Nepando Antec dens, quidquid Poeta canat: illa enim inclinat ad conficiendum Syllogismum, velut

probam principiorum infallibilium, quod

est in veritatem tendere ς - , Instabis : Logica Utens est de contin gentibus, particularibus, saepe sine demonstratione: Ergo, &c. Respondeo Distinguendo Antecedens: in complete accepta transieat; complete N. denominatio e sumitur a potioribus, quae si non secundum existentiam, saltem essentiam sunt neceGsaria; Sic etiam dic: Si obhciatur, quddagat de Topicis, Sophisticis, licet deSophis

mare specialiter egerim. Instabis: etiam Grammatica completo simpla inclinat ad loquendum juxta regulas infallibiles,& tamen est ars practica, E O,&c. Re ondeo Distinguendo Ante- Cedens : iuxta regulas veritatis N. alias transeat, ut enim ait Rotendi, Grammatica est de Sermone congrito, Rhetorica ornato, Logica, Vero; Si petas, an Logica

Utens habitusis, vel actualis, sit scientia

42쪽

Speculativa ξ Dico, quod utraque propo

UAESTIO III. Logica sit facultas realis vel

rationis Θ . DIco: Logica est facultas realis. Ita ex professo contra quam plures,qui hali cinantur exeo,qubd dicatur rationalis, ct contra alios Scotistas,qui duasLogicas fingunt, unam, inse con Heraram, aliam, ab Aristotele traditur , Volentes priorem esse realem, alteram rationis, Contra hoses illos: Probatur prim5: Logica Docens idem . est de Utente sere ) alia est habitualis, alia actualis, sed utraque est realis ergo, &C. Probatur Minor, utraque potest consideia. rari duobus modis, nempe formaliter, &objective; Sed utroque modo sent reales Ergo, &c. Probatur Minor, imprimis sisermaliter considerentur, habitualis est titudo cognoscendi regulas , des cognitio regularum, sed ille habrutus, & cognitio vere dantur a parte rei, & sivit qualitates, in intellectu, vel animari Ergo, Sc. Deinde si considerentur objective, simi ipta regulae infallibiles, sed hae quoque fiant a parte rei Eri,&c. Maior patet: illud enim dicitur habitus vel actus

43쪽

obiemos, circa quod Versatur actus; Minor probatur: hae regulae non stat ideo infallibiles& verae; quia intellectus fingit eas esse veras, sied wcontra,ideo intellectus iudicat eas esse tales, quod in se sint tales,

ex eo enim quod res es, oratio disitur vera, ex

Aristotele cap. de Substantia. Respondent: Distinguendo Minorem rSed hae regulae sunt a parte rei fiundame taliter. C. adi ualiter. N. Contra : Sunt actualiter a parte rei: Ergo, &c. Probatur Antecedens: Fundamentum in ibilit

iis sunt prima principia in quibus fundantur hae regulae,Eri licut illa principia sunt

in se vera actu independente, G. intellectu, ita & regulae. Respondent Logicam fecundum se esse realem inferri. C. quatenus traditur ab Arb istotele sub terminis secundae intentionis. N. Contra: vel Logica Aristotelis est habitus inclinans ad cosnoscendum regulas in-

fallibilis deductionis,vel nomSi secundum, illa parum adversariis proderit; si primum, eum Logica in se una est; forte exceptis terminis, sub quibus traditur et dico fru, licet enim alii nnserentur, Voceten dis serrent, non signincatione: Ex quo Probatur Conclusio secundo: Si Logica foret facultas rationis, esset Heb, quia ipsa . S in nomine, dc in re rationalis est, sed haec i

44쪽

. 9 ratio potius inseri esse realem, erg5 dcc. Major est fundamentum Adversariorum ;Minor probatur : Logica dicitur rationalis , quia est habitus juxta regulas infallibiles docens unum ex alio inferre, id est, cum ratione disCurrere, non quia est quid fictum a ratione: Ergo&c. Confirmatur: Sunt quidem prudenter excogitati termini secundae intentionis , 'uibuS , cum res adi Scholas serre non possimus, & de stagulisi in particulari agere plusquam chaoS foret, quibus, inquam, plura simul comprehenduntur , sed termini isti non sunt Logica, sed ipsam supponunt, ergo licet brevitatis ac claritatis causa, hi sint inventi a Philosophis, non tamen Logica est quid fictum. Nec dicassormaliter: C. Objective N. vel

fundamentaliter: C. actualiter N. Contra: ipta regulae quoad nos quidem non erant notae, sed in se fuerunt aeternae veritatis: Ergb qudd artificialibus terminis sit orn ta , se habet contingenter , aut ad summum Claritatis cauS1.

Obῆcies I. Logica dicitur facultas rationalis , imb rationis, Ergd non est realis: Respondeo: explicando Antecedens: id est, Versetur circa mere intellectualia, &sub terminis intellectualibus: C. id est ipsa

est quid fictum N.

Instabis: Logica versatur circa mera emtia

Disitire

45쪽

-3 3o intia rationis, δc secundas intentiones, Ergb ad minus objective est rationis. Respon-

cleo Distinguendo Antecedens: per accidens , & claritatis gratia et C. necessario quoad rem N. imo nec hae siecundae intemtiones stat sine Fu ndamento a parte rei. Instabis: est imposIibile contexere LΟ-gicam sine talibus terminis : Ergh ipsa quiddilative rationis opus est. Respondeo sere ut statim, Antecedens esse verum quoad rem ; at Nego stippositum, rem im portatam esse secundae intentionis, quoad , Vocem filsum est, posset enim tradiLogica, Gallice, Germanice, imo loco terminorum omnium alis, alia latinitate excogitari, sicut Caramuel in alia materia usiurpat 1iun, sius, sui: sam, fas, sat &c. in re tamen Omnes tales Logicae convenirent, qu6d de

regulis infallibilibus deducendi agerent. Instabis: Lopica formaliter sumpta est in intellectu: Ergo est quid rationis. Respondeo Distinguendo Antecedens: Subiectisve C. Objective Velut hircocervus : N. de diis in sequentibuS. Instabis : Saltem Logica Objectiva est quid rationis, quia modi sciendi sunt inventi ab intellectu. Respondeo Negando a assumi pium , sunt quidem inventi quoad nos, sed non quoad se.

Obiicies II. Logica est artificialis emb

46쪽

rationis: Probatur Consequentia: omne artificium intellectus est quid rationis: Ergo,&c. Respondeo Negando Consequentiam,& probationis Antecedens; nisi velis, siubjectari in intellectu; deinde objecta illa artificialia sunt in modo quoad rem fundantur in principiis naturae: hinc si nullus sciret Logicam,nec inVenisset, tamen i in se erat infallibilitas ista, sicut ante Scotum distinctio formalis ex dicendis. Instabis: tamen prout his temporibus traditur, non est nisi congeries terminorum fictorum. Resipondeo, si quis aliam tradat,quam in se est, hanc nullo Encomio dignam esse, si vero eam, quam Lepe repe- tivi more Mastrii infallibiles ir, peraccidenStalibus terminis instruitiar, proinde ad summum extrinsecerationis est.

DISPUTATIO III.

De Line Logicae

FInis Facultatis praegertim instrumenta- . riae lius est quo, ipsa Cognitio, alius obiectivus: vel , S est ipsum objectum ;olim subjectum; alius L& respicit personam cui siervit, de primo egimus, de relis quis dicemus. Sic

47쪽

QUAESTIO LQuid sis objectum Logicae.

DIco: objectum Logicae est Syllogismus' quoad sermana perfectus. Ita cum Sco-to q. 3 . Univers sui hinc inde in modo e plicandi discrepantes: Contra Thomistas 'ac RR. qui tot objecta excogitant qubescripta fere componunt: aliqui ponunt objectum reale V.ψ S Omnes, VoceS, imstrumentum sciendi, sumptum pro sbia demonstratione; alii sumptum Pro argumentatione; alii simul pro definitione, S divisione ; alii ponunt ipsas tres mentis operationes quatenus dirigibiles; & rectum cognitum. Aliqui ponunt obiectum rationis, & hi quoque sunt divisi, alii omnia rationis emtia; alii sbia fundamentalia; alii demo strationem; alii aliud sub terminis secumdat intentionis. Aliqui dividunt Logicam secundum se,& sic assignant objectum reale,& in Aristotelicam,& sic rationis esse Contendunt, caeteris hi impertinentius praesertim in via Scoti,quae alias triumphavhic ob concordiamanter alios quilibet suo sensu abundat,dc tot Sententiae quot tem-Pora, pro meliori informatione r

Sciendum est, per objectum intelligild, scirca quod iacultas Versatur V. g. Sudoc 7, Circa i

48쪽

circa Corium vel Calceum; quondam ducebatur Subiectum Considerationis, contra-

distinctum asubjecto inhaesionis, id est,cui Q

ma inhaeret V. g. parieti albedo; hic autem de objecto considerationis agendum est: Porro objectum imitur primo impro& sic omnia fiunt objecta quae tractantur I. g. in medicina corpus sanabile, &omnia pharmaca, S c. Deinde propris &sunt illa, te quibus per se stientia, vel alius

habitus tractat: objectum proprie dictum dividitur in totale, adaequatum, completum nantidem & in partiale, inadaequatum Primum est, circa quod tota facultaS Vers tur, aliud circa quod pars facultatis agit. Utrsimque siubilivitur ; totale enim aliud estpradicationu, quod praedicatur de omnibus proprie ad habitum spectantibus; aliud

attributionis quod omnia illa reseruntur: partiale vero, vel est minus priseipale, circa quod V. g. una cognitio Versatur, Vel magis principale, circa quod integer aliquis tractatus se occupat, vel pars solennior taliS facultatis. Tandem potissimum ex his quippe objectum attributionis dividitur in mat riale, formale ; pranatam stat res,ex quibus componitur, & hae siunt Velproximae,Vel re motae: alterum scilicet formale est ratio sub qua consideratur, V. g. in medicina corpus D con Lutea P. Schopera.

49쪽

-nsideratist sub ratione sanabilitatis.vel magis ad rem, sic Declaro h'c omnia quoad praesens, scili- est finis qui, quia sermaliter sumptus est ipsa Logica Docens , & notanter addo auoad fonam prasinus, hic enim est quaestio de obiecto formali, & materiali simul, id est,

conflato ex utrociue et itaque reS OmneS

possunt dici objectum large , obiectum partiale quilibet terminus , propositio, definitio &c. Obiectum principale potest dici Syllogismus demonstrativus , vel modi Syllogisimorum , id est , clilpositiones propositionum ε obiectum praedicationis erit res quaelibet affecta se -mm ' intentione, vel prout de facto per accidens Paditur, ipse terminus secundae

Intentionis , non autem ens rationis ἴ

mmaerica enim improprie objectum diciaebe': Attributionis vero Syllogistius periectus, ita ut materia Qus remota, vel termini ue & proxima, puta propositiones, sint ob ctum materiale, disipositio Verti, relatio infallibilitatis inter praemissas, occons uens sit objectum formale, ex utroque conflatum Syllogisinus objectum Arix lon''sticum attributionis: de quo D timum agam, cum de prioribus vix ulla uincultas, quae ex his non possit solvi; de quoa

50쪽

Prohatur prim6: Refutatione generali aliarum sententiarum : Logica formalis est perfectus modus sciendi sermalis, ergo Versiatur circa persectum modum scietat

Objectivum , qui est Syllogisimus quoad ,

formam persectuS, nam neque definitio, neque divisio, neque argument xio ut sic, . neque aliud, quod ad Syllogismum peri ctum non reducatur , periecte discernit verum a falso. Confirmatur : Sola demonstratio non est quoad λrmam perfectus Piendi modus, in hoc enim cum to pico convenit: Εrgddcc. Probatur secundo: Breviter singulatim refutando alios; id nequit dici obsectum, quod ultimate non perficit, vel specificat Logicam; sed neque a vocibus neque a rebus omnibus, neque ab ente rationis ut , sic, neque a secunda intentione, neque 1 definitione, neque a divisione, neque a δε- Ia demonstratione ultimate completur,ac specificatur: Emb&c. Major est commu- nis doctrina ex discendis: Minor probatur; Esto quis haeC omnia haberet, nondum haberet perfectum, & communem modum sciendi: Εigli Sc. Probatur Ante- ' 'cediens et si nullum ens rationis chimeris