De Clemente Damiano Priocca narratio Caroli Boucheroni ad V. A. Prosperum Balbum

51쪽

quius quam regium nomen abolere. Quid ego memorem tot machinationes quotidie adhibitas, rumores in vulgus sparsos, itiones reditionesque coniuratorum ad praecipuas Galliae Cisalpinae urbes, ubi eiusmodi negotia ex composito, et palam gerebantur Z Vnum igitur supererat, ut BeX, cuius vires, ob spectatam militum fidem, maximi momenti in iis rerum adiunctis videbantur, sua magis . tempora opperiens, utilitatis obtentu Galliae quinqueviros ad sui societatem alliceret, eosque, si minus aequitate, at saltem verecundia ad sui defensionem adduceret. In hoc tum omnes, qui bene eidem cuperent, Consentiebant; hoc praeterea

quinqueviri a Rege petebant age-

52쪽

tecum omnia assidue communicabat.

Summa foederis ineundi haec erat, ut Sardiniae Rex ad X millia hominum auxilia suppeditaret, Galli vero

Pedemontanas arces nostris permitterent , addita sponsione a quinqueviris de tutandis regiis finibus, amplificandisque, ut eventus Se darent. Atque utinam, quemadmodum res per te, et PRIOCCAM fuit consecta, sic etiam meliorem deinde exitum habuisset. Sed necessitas quaedam urgebat, et ingruentia mala facilius Persensisses quam depulisses. Itaque pax inter Gallos, et Caesarem ad Campum Formium inita, qua Italiae quies confirmari in posterum

53쪽

credebatur, aliarum calamitatum inbtium fuit. Mirum dictu est quam ibcenter impotens ille quinquevirum animus , externo bellorum timore sinlutus, ad incredibilia , et nova quotidie omne studium conferret. Nonius apud illos, aut consuetudo gentium valere; sed domi in obnoxios scelesti, varii, metum metu Propulsantes, aC reciprocatione partium incerti; soris , in socios et amicos

superbi et iniqui. Hinc illi omnia

apud sinitimos miscere, Pacem Verbis scriptisque ostentare, Vulnera interea , et dolos parare. Nulla tum

gens suit, quae ab illorum legatis aliquid praecavendum sibi non intelligeret, quum tactiosos atque ancipitis famae homines adhibere, am-

54쪽

52bire non dubitarent, quo in ipsorum inceptis, si caetera parum procede rent , ultimum telum ad turbandas res Suppeteret. Sollertiam hoc, quod mireris, appellabant, hisque artibus se populorum libertati servire aiebant. Ita nil minus opinantem Turc

rum Imperatorem sunt adorti, transmisso in Africam veterano eXeret tu,

qui in Italia militaverat, et, POSthabita Tolentini pace, Pontificem ipsum deformi pudendoque triumpho vinctum in Galliam abduxero, dum Neapolitanum regnum, cuniculis primum , deinde vi palam aggredie

bantur.

Erant qui putarent tam immania imperia haud diu esse mansura. Aiebant foedi admodum atque inauditi

55쪽

exempli fore, si, quos non Sua Vi tus , sed aliena ignavia ad summam potentiam evexisset, invitis populis, invito exercitu, adhue essent duraturi. Imbecillam eorum vim Contra tot conatus futuram; nihil consilio, sed omnia temere, et Per vastitatem fieri; ubi alia deessent, suomet ipsos

ingenio casuros. Neminem a Prosunda eorum avaritia tutum iam esse ;neminem meliora sperare. Mercaturam intercepto mari quiescere, aer

ria expilari, liberos ante ora patrum ad dissita bella crudeliter rapi. PrO- inde ad occidentem positas Galliae regiones internis dissidiis post tot annos flagrare, caeteras autem in Speciem Pacatas, tot conversionibus satigatas, religionis antiquae desiderio

56쪽

accensas, aptiorem Gallorum moribus regiminis formam expetere. Quid si hostes rebellarent, collatis lue signis, Susceptam praeteritis cladibus maculam delere conarentur' Et iam de Bastadii conventu male narrari, qui conventus ad ultimus convellendas bellorum reliquias fuerat indictus; iam ad arma ruere Austriacos, et eXtremo agmine Rutenos, domitores Asiae, qui terrore nominis orientem non solum, sed etiam Eu-rOPam , nuperrimo parto Sarmatico triumpho, impleverant. Apparebat ex horum sermonibus Sardiniae Regem a tot periculis, et molestiis facilius evasurum, si hellum consestim erumperet. Verum albter res cecidit. Etenim ut Galliae

57쪽

moderatores aliquid contra se in Europa geri senserunt, nil cunctandum rati, legatis in Italiam, aliisque

talium rerum artificibus mandant, ut intentius Regem observent, neVe Cn. Sus, quos sortiana Obiiciat, eumdem evertendi praetermittant. CIam modo

id faciant, imprudentemque per fallacias invadant; ita tutius bello, si

Paretur, Obviam iri. Magna tunc hominum colluvies ex omni Italia apud finitimos confluxerat, qui maiestatis convicti, atque adeo extorres, et in ancipitia coniecti, unam spem in ninvis rebus haberent. De his iam questus erat PRIOCCA , quum in agrum Novariensem irruptionem fecissent, et populum ad seditionem concitas- Sem. Haud aegre tum composita res

58쪽

suerat, sed Galli homines postremis his acceptis mandatis factiosos lain ultro instinctos hortantur impelluntque, ut in Regis sines populabundi excurrant. Quia vero superioribus pactionibus cautum fuerat , ne ad duo millia passuum ab iis arcibus, in quibus Gallorum praesidium esset, regii milites armati accederent, ibi eorum manipulos locant, ut sugatis receptus daretur, insequentibus deesset. Erat praeterea Carosium regium oppidum in Ligurum regione Positum, quo non liceret Regi tormenta atque impedimenta invitis Genuensibus mittere ; in eo igitur oppido magnam coniuratorum manum admittunt, sperantes scilicet inde omlumniandi Regis materiam sibi adsere,

59쪽

si infestam sibi coitionem armis ulcisci conaretur. Multa per se, et alios agebat ΡRI OCCA, ut tam nefaria consilia everteret; Patebat quippe, qui brevi rerum exitus suturus esset, si globis armatorum quovis impune vagandi potestas fieret, et internis coniurationis popularibus iungi. Et turbae quidem paulo ante Asiae Pompeiae,

aliisque in locis erant exortae, ingravescente frumenti caritate, editumque admodum indignum fuerat Spectaculum, quum in certamine ad

Iriam amnem inito, Galli milites pe duellibus adfuissent, agmina principio passim obequitantes, mox ordinibus mixti, nostrorum fugam facientes. De tot molitionibus, tot seau-

60쪽

dibus querimoniae quotidie ad GaIlorum legatos asserebantur; purgare illi se se, tergiversari, calumnias etiam excusationibus miscere; PRI OCCAE deinde vehementius instanti, Petentique, ut quod unicuique permitte

retur , res Suas repetere, Certumque

pestem depellere, id etiam Carosium adoriendo, Regi Gallici nominis amico et socio liceret, per ambages itareSPondent, ut quaecumque fierent trahi postea in deterius possent. Negotium diu est agitatum, et quando undique doli nectebantur, quod unum relinquebatur, placuit, ut Regis dignitati esset consultum, oppidumque vi, et iure belli peteretur. Fremebant ultionem Subalpini milites; itaque Carosi uin primo incursu caΡiunt,