장음표시 사용
111쪽
Meng tseu ait: bonus homo est, ' Verus homo est. H. s. - Quid vocas bonum-esse; quid voeas verum- esse Τ
ρ. XXXII. M. is . ait: Mir i 33 expetendus dicitur bonus; habet 13a in semet ipso , dicitur verus i 33); plenus et cumulatus I34) est, dicitur egregius; qui, plenus et cumulatus I35 , habet claritatem et splendorem, dicitur magnus; qui magnus est et si Z6 mutat illud, dicitur Sanctus; Sanctus
Sapiens IJ humanitatem , aequitatem , urbanitatem et prudentiam non
Vocat mandatum, i. e. eas Coelo non assignat. Ideo cupiditates suas cohibet , Coeli rationem servat intaminatam. et tum naturan, tum Coelestis mandati leg m recte adimplet.
si So) Et Vir o regno I si ia,etos qui videns Mencium laetari quod
Lo iching-tseti unus ex ejus discipulis munere publico, in regni Lota 12, 787, adna inistratione, langeretur, ab eo sciscitatur cujusmodi homo ille sit. t. i) Molius gallice : digne d'en via. C : Vir praeditus eximiis animi honis quae alii homines expetunt, i. e. habere ea ostiant. i δαὶ δ : Qui expetendam animi bonitatem helten , de qua suPra, Vere habet in semet ipso. i55l I : i. e. Sincerus, suci aut salsitatis expers. id in I : Qui virtutem strenue et in defosse colit, quique essicit ut illa quam in seipso habet bonitas te im), cumulata sit et numeris omnibus absoluta. 135ὶ Υ: Qui bonitatis, quam, in intimo cordis recessu, Cumulatam et numeris omnibus absolutam possidet, vividum splendorem exterius emittit, quique in toto corporis habitu, in sermonibus, in actis suis , nitidam virtutis internae venustatem disrundit.
i)6, B, C r Mutat i. e. J t pellitus-delet it)33ὶ suae magnitudinis vestigia , cquemadmodum sol nivem mutat, resolvit shoaJ , absterget). Assentiunt II, I, J, Y. C r vulgaris magnitudo quidquid est, a corporis labore et mentis cogitatione, habet, alque certa relinquit vestigia i. e. sigDR
112쪽
Me necessario se-recipiunt in si i) Yang, qui secedunt-ab Yang necessario se- recipiunt in i et Litteratos. Vbi 145) se-receperunt, tunc excipiamus illos et nihil amplius.
exteriora quibus deprehendi et videri queat. Qui vero ita magnus est ut, quamvis ejus praeclare gesta et beneficia sentiant omnes, neminis tamen cogitatione et labore orta videantur, hio sanetus est. Η : verba a non res linquere suae magnitudinis vestigia o idem significant ac a absque cogi--s tatione, et absque Iabore magnum esse, magnas res Peragere. . Litteram h soa aliter interpretatur Et qui, magnus ῶν, omnes homines convertit choa2. i5 in Ham interpretatio priorem litteram icti i) prorsus tollit. Sed utramque servant quidam interpretes, eo scilicet modo : qui sanctus est et non possunt percipere illum . ille vocatur spiritualis vir, i. e. homines ille quem , sanctum οντα, percipere non Possunt, viritualem vocant.. Non omnes sancti Cὶ Percipi non possunt. Ut vero quis celsissimum sanctitatis gradum ita attigit ut ejus virtus, iam tum subtilissima et maxime defaecata , sensus effugiat, continuo dicitur spiritualis vir.
1 o) Λ : Falsa sectariorum et Iring dogmata nostrae doctrinae adversantur. Quandiu igitur contra nos obnixe contendunt, severitatem in illos non adhibere non Possumus. Ut vero, errorum suorum Conscii, resipiscunt et ad veritatem redire cogitant, illos indulgimter non habere non possumus. i i) I r Secta Me om s indiscriminatim homines amat, nec parentes ab aliis hominibus distinguit; secta sibi uni studet, sui unius comismoda quaerit. Illa secta errat quidem, sed veritati propior est quam secla
si αὶ H : Litteratorum scholam adeunt. i 43ὶ Υ : Ubi sophistarum Mo et sectarii; discussa tandem mentis
113쪽
putant, agunt) perinde-ac qui, persequens elapsum porcellum, postquam ingressu S esset Suam ha
orygae tributum et I 5o operarum- praebitionis tribu
nebula, Litteratorum doctrinam amplexi sunt, nostri Litterati errores, quibus diu luere immersi, et quorum eos nunc poenitet, misereri debent,ao eos in sanctissimum rectae rationis penetrale admittere et edocere. Pristinos autem errores, quos abjecerunt, rursus exagitare no nova censura prosequi. non decet. 144J J AElatia nostrae Litteratis vehementer succen8eo, quod secta Horum Mo et ring discipulos, ab erroris tramite ad nostram doctrinam regressos, non solum non excipiunt benigne, sed etiam aspere tractant, atque salsas opiniones, quibus antea adhaerebant, asperis exprobrationibus
145 H i Alludit ad rectae Litteratorum doctrinae scholam. ti6ὶ II r Innuit illos qui cum sectariis, in rectum ultro redeuntibus, obnixe et aspere disputant. Porro IJ sophistarum ring et Ira discipuli qui ad nos regressi erant, Litteratorum severitatem pertaesi, discedent; qui vero ad nos nondum redierant, Litteratorum asperitatem reformida in hunt, atque a veritatis amplectendae consilio impedientur. Nonne illos, ubi mentis errorem deposuere, indulgenter habere decet lJ r Tributum quod exigebatur a viro qui miinque iugerum habitationem a,O97, possidebat. Duo jugera C) cum dimidio ab illo arabantur , duo alia jugera cum dimidio domos aedisicationi assignabantur. Cum autem.
in agri medio , non liceret plantare arbores, ne sorte ταi; quinque frugibus nocerent, infra parietes serebantur mori et sa) cannabis. Mori quidem alunt bombycem quorum serico indumenta conficiuntur calidiora, cannabis vero suppeditat viliora quae sΕJ ex militum usu sunt. 1483 Sio C. Gallice i ta mis deviada eri /Meveas. iis) C : Oum eum solliculo suo dicitur mi nudata solliculo, dicitur mi. Hoc tributum solvebat vir qui centum agri iugera possidebat. i5M H : Tributum quod solvebat octo hominum familia I : unus vir).C i litterae si4v l865-α,675ὶ duas simiscationes habent, scilicet: opera tri. butaria quam quis principi praebet , et stipendium quod pro eo meret ha
114쪽
illa duo. Cum usus-est 154 illorum duobus, tunc populus ' inedia-consumitur; cum usus-est illis tribus, tunc pater et filius divelluntur. g. XXXVl. Meng tseu ait: regulorum si 55 res- pretiosae, tres: 'terra et humus, I 56) homines et plebs, administratio et negotia. Qui pretiosas-existimant gemmas, calamitates procul-dubio 158 attingunt illos.
g. XXXVII. Ρ'en ich'ing houo magistratum gerebat in regno) Tlis i.
Μeng tseu ait: morietur Ρ'en ich'ing kouo. Ρ'en icti ingkouo 159 intersecto discipuli interrogantes dixerunt: Magister, quomodo sciebas illum interficiendum-lare ΤAit : ille homo parum habebat virtutis si6o ,
i sit 1 e Princeps qui popnium suum diligit.
i54J A r Primum tributi genus in vere exigunt, quia tunc absoluta sunt ea quae ad bombycos et sericum pertinent; secundum in autumno, quia tunc fruges maturae sunt; tertium in hyeme, quia tunc agriculturae labores peracti sunt.
155ὶ H: Non quod non exigit illa tributa, sed quod non duo simul eodem
i5 Hi roung uti I. e. exigere. i55ὸ Η: Tria sunt quae reguli magni facere debent. 156J C et Homines, i. e. magistratus, praesectatio J Cf. supra I. XV, not. 62. i58ὶ I: Qui terram , populum , administrationem, negoti vid. me. as negligit, a subditis interimitur et regnum tunditus petit. 'H a Cum scelus admisisset, morte mulctatus est. iμὶ Sic versio tartariea. I rpruduntiae; H rindustriae, solutetiae. sie et Νωι
115쪽
nondum audiverat sapientis magnam doctrinam 161 ; tunc 16α satis erat ut neci objiceret 163 suum corpus seipsum . . XXXVIII. Meng t seu petens Τ'en g, diversatus
ciebatur fuerat super ' senesus,oram positus . Uiversorii homo i 66 quaesivit illum et non reperit. Quidam interrogans ait: 'sicciue 'asSectato
-Αit: si M' minime. Magister, instituto ordine ci7i , praeterita non persequeris I a , Vementes
161 Π, I: Scilicet: humanitatem, aequitatem, sinceritatem, reviat dinem. Aliter I : se. aequitatem et rationem. 6 ὶ I: Perspicacitate sua superbus, rectae rationi adversabatur, Omma que inconsiderate miscebat et perturbabat. 16Sὶ J r Idcirco praevisi illum brevi necem sibi accersurum. 364J J r Nomen loci: sic et vers. tartarica. Aliter E, V et nom Platu in quo regni Teng suppl. 5,166 bisὶ regulus hospites et legatos exc1- 165 H : Me-li, i. e. caleeus textilis J qui conficitur, sed nondum absolutus est gallice: vn aovsieren tram ). 166ὶ H : Homo quidam hujus palatii custos. 16 ὶ δ : Meneli discipulos indicat. 168ὶ C : Abscondunt ea quae ad alios pertinent. 169 I r In regnum Teng suppl. 5, 66 bis . simo , C r ni 4,695 . particula initialis. i i) C: Instituisti praeceptorum ordinem, ad discentium capacita em
moriam non refricas; illas nec repetis nec reprehendis. Aliter L: eos qui iam a te digressi sunt, non Persequeris i. e. non revocas. 1 3ὶ J r Qui tuam scholam adeunt.
116쪽
clii . LIBRI II, CAP. VIII. 235 .
t 73 non repellis. Si sincero I 4 corde Venerint,
statim excipis illos et nihil amplius. s. XXXIX. Meng tseu ait: homines omnes habent quod I 5 non patiente serunt. Extendere illud ad
ea quae patienter-serimus, humanitas est. Homines
omnes habent quod non agunt i 6). Extendere illud
ad ea quae agimus, aequitaS e St. g. XL. Si homines possint adimplere non cupiendi nocere aliis animum, tunc non poterunt i 77 pares esse humanitatis usui. Si homines possint adimplere του non perforandi I78 animum, tunc non poterunt 379 pares esse sequitatis usui. g. XLI. Si homines possint adimplere etην non
1 i) J r Si, corde sincero et ad rectam virtutis I) viam ardenter aspis
1 5 Hr Habent commiserationis sensum. Homines aliorum malis vulgo dolent ; sed aliquoties accidit ut, cupiditatibus obcaecati, modo unius casum misereantur, modo alterius non misereantur. Si igitur omnibus omnium miscriis pariter et indiscriminatim condolere possint, id humanitas merito vocabitur. i 763 H r Homines a pravis actionibus vulgo abstinent. Accidit tamen aliquando ut, cupiditatibus vel avaritia excaecati, rem pravam admittere non refugiant. Si igitur omne vitiorum genus quae vel illorum virtuti vel aliorum commodis nocero Possunt, ν. g. libidinum turpitudinem, fraudes, rapinas, penitus exuere aut ab animo excludere queant, id sequi. as merito dicetur. 277 I. e. omnem humanitatis usum explere nequibunt. H e Omnia quae aliis hominibus nocent atque innato commiserationis sensui repugnant, agere non sustinebunt.
i 78) Pro litteris tehlauan-iu 7,28a-7,5ao forare , foramen in staristo Gρπιro, interpretes B, E, G legunt teh'ovan-ἰu 7, 28a-Io,725) perforare parietem) et transilire domus muros ). CL I, io8, 5. 37M I. e. omnem aequitatis usum explere non poterunt. Videlicet nihil unquam agent quod aequitalem laedat. Cf. not. 177.
117쪽
numquam non agent sequitatem. Si litterarum alumnus, ubi nondum licet loqui, loquatur, illud est loqui I 8a dolose-capere alios; sι subi) oportet loqui, non loquatur, illud est etsi non loqui 183 dolose-Capere alios. Haec omnia sunt perserare sis )similia. f. XLII. Meng tseu ait: tibi quae dicuntur Vicina 18M sunt et scopus I 86) remotus, bona Verba sunt. ObServare quod-compendiosum- est si 8 et
si 8οὶ II : Eul, Du gallice tu, tot in , familiaria compellandi modus quo
utitur.homo qui mo contumeliose tractat. - Uujus loci vis latine reddi neqzit. Secundae enim personae numeri singularis pronomina tu, tui , tibi , to , nihil injuriae continent. . 381ὶ I. e. Si possint vere et sincero corde non accipere. I r AEquoties homo, avaritia excaecatus, familiarem hujusmodi compellationςm sincero Corde Perseue 'idetur; eum vero qui sic compellatus , toto vultu erubescit et suscenset, haec vocabula vere et ianzero corde non accipere Patet. ι8aὶ H : I. e. sermone suo arcan aliorum animi sensus elicere ac quasi sussurari. Elanm hi, ad hunc Mencia Iocum, ait et clam est rem b d in capere. Aliter X et rian est rem lingua-Capere. 185) Η, I et Silentio suo alios ad interrogandum impellore, et sic ab ullamen is me ana expiscari et quasi suffurari. 18iJ CL supra not. 8. 185ὶ H, J : Verba specie tenus humilia et intellectu facillima. ita in J : Verba quorum sensus est Prolandus. 187ὶ E : Si rectae normae compendium et quasi medullam teneas, Colas, εe. humanitatem et aequitatem, virtutis beneficia late per universum imperium diffundere poteris.
118쪽
Sapientis Verba nou sunt-iu seriora i 88) cingulo : i 89) recta-norma sin hoc residet. g. Sapientis haec custodia iso): excolit seipsum et imperium pacem .habet. Hominum hic error: relinquunt I9I suos agros et herbis expurgaudatiorum agros. Quod quaerunt ab aliis, graVe est, et quod ipsi suscipiunt, leve g. XLIV. Metig tseu ait: Yao M Chun ' Natura- facti i 93 erant; Thaiig et Wou reversi-sunt-ad i9έ illam ara vultus habitu et pedum incessu I95 , con
188 A, I r Sapiens solummodo loquitur de rebus vicinis quae ante oculos positae sunt, i. e. de Η) rebus obviis, vulgaribus, etc. G r antiquitatis homines non infra adstantis cingulum oculos conjiciebant. Tunc cor-POris Pars, quἰe supra cingulum, oculis semper obvia et maxime vicina erat. Meucii metaphora ab hoc usu translata est. i 89 d , H i Subtilissima nec non tenuissima ratio in bis verbis maxime obviis et intellectu facillimis sita est. 39o) I. u. vir sapiens hoc modo se gerit. . . is i) Et Suam emendationem negligunt, alios vero reprehendere sti
emendare volunt. Facilius est enim aliorum culpas redarguere quam sua vitia exstirpare.
is3ὶ Editio a legit sing tehi α,795- 1 . Cf. II, ia8, 3; i53, i. - C: litterasing ta, 795ὶ natura, Corti rationem , Coeli providentiam ii, 798-5,956ὶ signi-seat. Littera icti sintra in fan teh0 respondet superiori litterae sing a,79S , quatenus primitivam hominis naturam significat. Littera icto in ring tebri locum tenet M , H , I, Y litterae jin si , homines. C :
erant a Natura vel a Coelo ' ex-oinni-parte-persecti thomines. asM A i rio et Chun nascondo sanctitatem sortili sunt, nec illam sC Postea amisere. Te i ing t ang et Iriu mang, non nisi postquam, longo studio aummisquo animi conatibus , ad primitivam natur. P α.7939 bonitatem redierant, eamdem ac rio et Chun sanctitatem adepti sunt. 1952 Sic litteras toungvoung et t. ou siouan interpretatur C. Ibidem interpres quidam ait: litteras totius corporis habitum 'signi
119쪽
gruere cum ritibus, eximiae virtutis summum seu fastigium est. Lugendo mortuos dolore-assici, non causa vivorum I96 est. Ab inconcussa virtute non
deflectere, non ad quaerenda 19 stipendia. Verba
et Sermones Semper vera esse, non ad I98 ' rectas-essiciendas actione S.
g. XLV. Sapiens, sequendo Coeli-legem, exspectat satum t 99 et nihil amplius. f. XLVI. Meng tseu ait: Si alloquaris αοο magnos homines, tunc parvi pende aor illos. Ne suspicias et ou) illorum sumptuosam magnificentiam. Ρalatii altitudo, aliquot Io 3 j iii; cantheriorum caΡut
twJ J: Naturali quodam aspectu I filius patrem defunctum luget, non
autem quia, Propter vivos i. e. alios homines , qui eum pium habeant, lugendi consilium cepit. i97 A, ', J : virtus quidem annuos reditus a principe obtinendi rationem in se continet, sapiens vero nunquam ab ea, ne lato quidem digito, deflectit, quia naturalis bonitatis ductum sequitur. Quantum abest ut, stipendia expiscandi causa, sic agati im) C et Sapiens verba sua, quae rationi et aequitati congruunt, sem Per effectu complet et sic urea Din) ac cordis sensibus consona esse ostendit, non quia recte agere Vel se rectum exhibere cogitat, sed quia innatam animi rectitudinem sponte sua sequitur. 399 Η : circa vitam brevem aeque ac circa longam , circa infausta aeque ac Circa fausta, prorsus indisserens est. aoo E: Intelligit tunc temporis homines Noel: principes) honoribus et diuitiis conspiCuos. ao ij I : Contemne illos. C : Mencius de interno, non de externo , Con temptu loquitur. αoa I. e. Noli, rudis vulgi more, admirari. zod) C: Palatia, aedes, quae illi habitant, aliquot jin alti sunt. -Jin, nomen mansurae quae octo cubitis aequivalet.
120쪽
Votorum , id non agerem. Dape S-ante-appositae spatium-decem-pedibus- amplum-occupant ; assistentes seminae ao5 , aliquot centum homines; ego, factus- compos Votorum, id non agerem. Se- tradunt-
vitae-jucunditatibus et voluptati Io6 et potant vinum; citatis equis vecti scio 7 , venantur; Sequente S Cur rus 208), mille' Io9 ; ego, sectu S-compos votorum, id non agerem. Quae sunt- in illis a Io), omnia sunt id-
quod ego non agerem; quae Sunt- in me, omnia sunt
a II) veterum agendi-regula. Ego quare III formidarem illos λβ. XLVII. Meng tseu ait: ad alendum a13) cor, nihil melius est quam imminuere desideria et I 4 .
ao in H : Ego si, votorum compos, ad conspicuam hujusmodi dignit tem eveherer, id non agerem, i. e. haec splendida palatia mihi exstrui non iuberem alaoD Quidam A, Y intelligunt concubinas quas voluptatis causa habent atque alunt. ao6ὶ Aliter E: plavan, l. e. magnus, magnuere. Sc. z magnopere absque modo) se oblectamentis tradunt. ao7ὶ Ita interpres I. Quidam vertunt et agentes currus, agitantes equos,
αο8J J : Currus qui eos pone sequuntur. sao9J J : Ching, numerale curruum quos quadriiuges equi trahunt. aio ' H : Innuit supradicta, scilicet magnificas aedes, epulas, Concubinas, etc.
et iij C: Humanitas, aequitas, recta norma quae in me renitent, sunt ipsa agendi regula quam ab antiquitatis sapientibus traditam habemus. etia) Y : Sic ego major sum illis, illi minores me; ego magnus sum, illi exigui. Quare igitur amplam eorum posestatem revererer ai3ὶ J r Ad fovendum humanitatis et aequitatis sensum. αi4) J : Intelligit desideria quae ad quinque sensuum oblectationem Pertinent